odpowiedzi na obrone


  1. PRZEDSTAW POJĘCIE ORAZ SCHARAKTERYZUJ CELE I FUNKCJE PAŃSTWA POLSKIEGO.

Państwo, organizacja polityczna, wyposażona w suwerenną władzę, zajmująca określone terytorium. Przynależność do państwa ma charakter sformalizowany (obywatelstwo). W obrębie państwa występuje stosunek: władza - podporządkowane jej osoby i grupy. Atrybutem państwa jest suwerenność rozumiana jako całkowita niezależność od jakiejkolwiek siły zewnętrznej i wewnętrznej.

Państwo- uznana przez społeczność międzynarodową organizacja polityczna grupy społecznej obejmująca określone terytorium, na którym rozciąga się jego władza i obowiązują prawa przez nią stanowione.

Funkcja wewnętrzna państwa polega na podejmowaniu działań, z których wynika, że władza państwowa jest najwyższa na danym obszarze i decyduje sama o zakresie swoich kompetencji, a wszystkie inne instytucje i organy funkcjonują za jej zgodą i na warunkach przez nią określonych.

Funkcja zewnętrzna to realizacja celów niezależnych od innych państw i ochrona interesów danego państwa. Ograniczenie suwerenności może nastąpić w wyniku przyjętych przez państwo zobowiązań (np. w następstwie przegranej wojny). Wszystkie funkcje realizowane są przez organa państwa, które dzielą się na: przedstawicielskie, przymusu, administracji gospodarczej, administracji kulturalnej, kontrolne.

Państwo jest organizacją terytorialną, co oznacza, że obejmuje ludzi związanych z określonym terytorium. Powstanie państwa wiązało się z przejściem ludzi do osiadłego trybu życia, ale może ono powstać także w wyniku: wyzwolenia się określonej grupy ludzi spod panowania innego państwa i oderwania od niego części terytorium, rozpadu państwa na kilka nowych, połączenia się kilku istniejących w jedno, na podstawie aktu prawa międzynarodowego, w wyniku podboju itp.

Na obszarze państwa jego władze sprawują zwierzchność nad wszystkimi przebywającymi tam osobami, z wyjątkiem osób posiadających immunitet dyplomatyczny. Terytorium jest zawsze ściśle ograniczone i w jego skład wchodzi obszar lądowy, wody przybrzeżne, strefa powietrzna nad obszarem lądowym, a także statki wodne i powietrzne. Osoby fizyczne wiąże z państwem instytucja obywatelstwa, którego nabycie może nastąpić poprzez fakt urodzenia się z rodziców będących obywatelami danego państwa (np. w Polsce) lub urodzenia się na obszarze danego państwa (np. w Australii).

Przynależność do państwa ma charakter przymusowy. Każdy obywatel ma określone obowiązki i prawa zwane obywatelskimi. Elementem składowym państwa jest także władza najwyższa, sprawująca pełnię władzy na jego terytorium i nad ludnością. Władza najwyższa jest kompetentna do nawiązywania i prowadzenia stosunków z innymi państwami. Zakres kompetencji naczelnych organów władzy i administracji określa konstytucja.

Podział państw.

Ze względu na strukturę państwa dzielą się na:

- jednolite (unitarne). Państwa unitarne to takie, w którym władza suwerenna dotyczy całego obszaru w jednakowym zakresie.

-złożone (federacje, państwa federacyjne). Federacja to państwo składające się z wielu państw, które na mocy porozumienia ograniczyły wykonanie swej suwerenności na rzecz powołanego przez siebie rządu federalnego (państwa federalnego, zwanego także związkowym). Niekiedy następował proces odwrotny, tzn. dochodziło do przekształcenia państwa unitarnego w złożone.

W strukturze państwa federalnego istnieją, oprócz władzy federalnej, władze poszczególnych państw składowych (np. stanów w USA). W takim systemie zakres władzy centralnej jest ściśle ograniczony i dotyczy zwykle polityki zagranicznej, obronności i finansów.

Odmienna w swej strukturze jest konfederacja państw, czyli związek kilku państw, które ograniczyły część swej suwerenności na rzecz wspólnej polityki. Nie powołuje się wtedy zwykle wspólnego organu, co powoduje, że takie struktury nie są trwałe (czasem dochodzi do powstania federacji).

W historii znane są inne formy związku państwowego, np. unie personalne (państwa złączone osobą władcy) lub unie realne (ze wspólnymi instytucjami, np. parlamentem czy wojskiem)

CELE I FUNKCJE PAŃSTWA

Państwo jako instytucja społeczna istnieje dla realizacji jakiegoś celu bądź celów i posiada środki, które pozwalają (lub nie) na ich osiągnięcie w całości lub części. Najczęściej formułowane cele państwa to:

Ponieważ jednak cele państwa stawiane są przez określone grupy rządzące, przez cele państwa należy rozumieć to, co te grupy wyznaczą i realizują jako cele całego państwa, czasem wbrew woli większości obywateli danego kraju. Również konkretny cel może być różnie pojmowany i realizowany w różnych państwach (np. dobro ogółu będzie w całkowicie odmienny sposób interpretowane w państwie wyznaniowym, komunistycznym czy demokratycznym, inaczej w państwie demokratycznym rządzonym przez liberałów, i inaczej w państwie demokratycznym rządzonym przez socjalistów itp.)

Uważa się, że jedynymi celami państwa formułowanymi nie przez elity rządzące, lecz przez ogół społeczeństwa są cele przyjmowane poprzez referendum, co także nie zawsze jest prawdą (np. propozycja nie przyjęta w pierwszym referendum po dobrej kampanii propagandowej zostaje przyjęta w następnym referendum.)

Ponieważ cele mogą być dowolne i różnie interpretowane przez rządzących najważniejsze jest to, by te cele uwzględniały ogólne tendencje cywilizacyjne współczesnego świata, co pozwala państwu na ciągły rozwój mimo zmieniających się partii rządzących, z których każda inaczej interpretuje dany cel.

Funkcje państwa - możemy rozumieć jako reakcje państwa na wyzwania, które stawia rzeczywistość (np. funkcja państwa polegająca na zwalczaniu bezrobocia traci sens w kraju gdzie ono nie istnieje) możemy wyodrębnić najważniejsze z nich są to:

- wewnętrzna polegająca na zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa publicznego, ochrony mienia i zdrowia obywateli, zabezpieczeniu występującego systemu własności.

- gospodarczo-organizatorska polegająca na organizowaniu życia gospodarczego i stwarzaniu warunków do powstawania i rozwijania działalności gospodarczej.

- socjalna obejmująca ubezpieczenia społeczne, ochronę zdrowia, pomoc społeczną, tworzenie nowych miejsc pracy.

- kulturalno-wychowawcza przejawiająca się w działaniach wiodących do wpajania wiedzy i zdobyczy cywilizacyjnych oraz rozpowszechniania dóbr kulturowych.

- zewnętrzna sprowadzająca się do zapewnienia bezpieczeństwa państwa na zewnątrz, rozwijania stosunków politycznych, gospodarczych i kulturalnych z innymi państwami.

Funkcje państwa można też pogrupować w/g stopnia oddziaływania państwa na otoczenie na:

-funkcję adaptacyjną, regulacyjną i innowacyjną

-adaptacyjna polega na dostosowaniu się państwa do zmieniających się dookoła układów gospodarczych, politycznych, społecznych i innych.

-regulacyjna polega na wpływaniu państwa na zmieniającą się dookoła rzeczywistość tak by była dla niego jak najkorzystniejsza.

-innowacyjna polega na kształtowaniu i tworzeniu otaczającej rzeczywistości w taki sposób by była najkorzystniejsza dla danego państwa .

Większość państw stara się pełnić wszystkie trzy w/w funkcje jednocześnie, lecz tylko najsilniejsze są w stanie w znaczący sposób spełniać funkcję innowacyjną.

Inne ujęcie funkcji państwa:

  1. OMÓW RANGĘ I PODZIAŁ AKTÓW PRAWNYCH DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA I OBRONNOŚCI PAŃSTWA.

Źródła prawa:

      1. Źródła prawa powszechnie obowiązującego (Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia).;

      2. Źródła prawa wewnętrznego (uchwały RM oraz zarządzenia Prezesa RM i ministrów),

      3. Źródła prawa wewnętrznego regulują stosunki wewnątrz aparatu adm. publicznej.

Konstytucja - jest najwyższym prawem RP, a jej przepisy stosuje się bezpośrednio.

Ustawa - Adm. publiczna może legalnie działać, gdy działanie jej znajduje podstawy i w obowiązujących ustawach. Dla adm. wynikają dwie ważne zasady:

1) zasada nadrzędności ustaw w systemie prawa, zgodnie z którą wszystkie inne źródła prawa muszą być zgodne z ustawami oraz materialnie powinny służyć ich wykonywaniu;

2) zasada wyłączności ustaw (wyłącznej materii ustawowej), zgodnie z którą najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być rozstrzygane w drodze ustawowej.

Umowy międzynarodowe - Ratyfikowane umowy międzynarodowe zaliczane są do źródeł prawa powszechnie obowiązującego, a po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP stanowi część krajowego (wewnętrznego) porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana. Tylko umowy ratyfikowane są źródłami prawa powszechnie obowiązującego i częścią krajowego porządku prawnego. Ratyfikacja umów należy do Prezydenta RP.

Rozporządzenia - są aktami normatywnymi wydawanymi na podstawie upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej. Rozporządzenie jest źródłem prawa oraz formą działania adm. W hierarchii źródeł prawa zajmują pozycje niższą niż ustawa, chociaż też zawierają normy prawne powszechnie obowiązujące.

Rozporządzenia (podmioty uprawnione do wydawania). Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie, są to: Prezydent, RM, Prezes RM, ministrowie kierujący działami administracji rządowej, KRRiT, przewodniczący Komitetów: Badań Naukowych i Integracji Europejskiej, wojewodowie. Kontrolę wewnątrz administracyjną sprawuje RM, która na wniosek Prezesa RM może uchylić rozporządzenie ministra.

Uchwały, zarządzenia i rozporządzenia (porównanie cech). Rozporządzenie- akt normatywny wydany przez naczelne organy państwa na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie, wydawane przez Prezydenta RP, Prezesa RM, RM i ministrów. Uchwała- akt woli ciała kolegialnego organu państwowego, samorządowego, organizacji społecznej i zawodowej. Zarządzenie- akt normatywny wydawany przez organ adm. na podstawie ustawy i w celu jej wykonania, regulują sprawy nie wymagające wydania rozporządzenia, wydają je: Prezydent, Prezes RM, ministrowie oraz kierownicy urzędów centralnych.

Akty prawa miejscowego - to przepisy prawne obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa a nie na całym jego obszarze i tylko wówczas gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy adm. rządowej. Akty stanowione przez sejmik województwa, wojewodę i org. adm. niezespolonej a także przez rade powiatu i gminy podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym, który jest wydawany przez wojewodę.

Podstawowe akty prawne:

Podstawowe akty prawne dot. realizacji zadań obronnych, OC oraz ochrony informacji niejawnej

- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - (ustawa zasadnicza) najważniejszy akt prawny RP, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku, wszedł w życie 17 października 1997. Złożona jest z preambuły, 13 rozdziałów i 243 artykułów.

- STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO z 2007 r. (przyjęta 5 listopada)

- POLITYCZNO-STRATEGICZNA DYREKTYWA OBRONNA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (M.P. nr 16, poz. 255, 2004 r.)

- USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 241, poz. 2416).

- USTAWA z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy SZ i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 156, poz. 1301)

- USTAWA z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz.U. nr 113, poz. 985)

- USTAWA z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. nr 62, poz. 558)

- USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. nr 196, poz. 1631, 2005)

- ROZPORZĄDZENIE RM z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin. (Dz.U. nr 96, poz. 850)

- ROZP. RM z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz.U. nr 219, poz. 2218)

- ROZP. RM z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 152, poz. 1599)

- ROZP. RM z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie ogólnych zasad wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony (Dz.U. nr 16, poz. 152)

- ROZP. RM z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego (Dz.U. nr 16, poz. 150

- ROZP. RM z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli wykonywania zadań obronnych (Dz.U. nr 16, poz. 151) - ROZPORZĄDZENIE PREZESA RM z dnia 27 lutego 2004 r. w sprawie stanowisk pracy związanych z obronnością kraju (Dz.U. nr 35, poz. 310)

- ROZP. RM z dnia 21 września 2004 r. w sprawie reklamowania od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dz.U. nr 210, poz. 2136)

- ROZP. RM z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz obrony w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dz.U. nr 203, poz. 2081)

- ROZP. RM z dnia 18 października 2005 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania kancelarii tajnych (Dz.U. nr 208, poz. 1741)

- ROZP. PREZESA RM z dnia 5 października 2005 r. w sprawie sposobu oznaczania materiałów, umieszczania na nich klauzul tajności, a także zmiany nadanej klauzuli tajności (Dz.U. nr 205, poz. 1696)

- ROZP. PREZESA RM z dnia 29 września 2005 r. w sprawie trybu i sposobu przyjmowania, przewożenia, wydawania i ochrony materiałów zawierających informacje niejawne (Dz.U. nr 200, poz. 1650).

- ROZP. PREZESA RM z dnia 25 sierpnia 2005 r. w sprawie podstawowych wymagań bezpieczeństwa teleinformatycznego (Dz.U. nr 171, poz. 1433)

  1. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ORGANY WŁADZY PAŃSTWOWEJ

Organy władzy państwowej:

Wł. Ustawodawcza: Sejm, Senat,

Wł. Wykonawcza: Rada Ministrów, Prezydent,

Wł. Sądownicza: Sąd i Trybunały

1. Władza ustawodawcza

Władza ustawodawcza w Polsce sprawowana jest przez dwuizbowy parlament: Sejm - izbę niższą liczącą 460 posłów i Senat - izbę wyższą liczącą 100 senatorów. Parlament pełni również funkcję kontrolną, głównie wobec władzy wykonawczej

Sejm
Konstytucja przyznaje dominującą rolę Sejmowi, czyniąc go tym samym najwyższym organem władzy ustawodawczej w RP. Sejm liczy 460 posłów, którzy są wybierani w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych na czteroletnią kadencję.

Obrady Sejmu opierają się na następujących zasadach:

-ciągłości prac, tj. bez przerw między kadencjami;

-dyskontynuacji prac, tj. sejm nowej kadencji nie kontynuuje prac przerwanych przez sejm starej kadencji;

-autonomii, tj. sejm jest niezależny od Senatu;

-jawności oraz permanencji prac.

Sejm

-uchwala ustawy,

-sprawuje kontrolę nad działalnością rządu i podległych mu organów,

-powołuje większość pozostałych organów konstytucyjnych.

Sejm uczestniczy w procesie tworzenia rządu i może wyrazić wotum nieufności rządowi bądź poszczególnym ministrom. Do uprawnień sejmu należy podejmowanie uchwał o wprowadzeniu stanu wojennego, może on tez upoważnić rząd do wydawania dekretów z mocą ustawy.

Senat
Senat składa się ze 100 senatorów wybieranych na okres czterech lat w wyborach powszechnych, bezpośrednich i tajnych. Jeśli zostanie rozwiązany Sejm, kadencja Senatu może ulec skróceniu.

Senat RP ma stosunkowo niewielkie kompetencje.

-ma prawo występować z inicjatywą ustawodawczą,

-rozpatruje też ustawy uchwalone przez Sejm.

Senat może ustawę przyjąć bez poprawek, wprowadzić poprawki lub ustawę odrzucić. Odrzucona ustawa, ewentualnie ustawa z naniesionymi poprawkami wracają do Sejmu i jeśli nie zostaną odrzucone bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, ustawę bądź poprawkę do ustawy uznaje się za przyjętą. Senat ma różny czas na rozparzenie uchwalonych przez Sejm ustaw: od 30 dni przez 14 dla ustaw pilnych, 20 dni na ustawę budżetową i 60 na rozpatrzenie zmiany Konstytucji RP. Senat udziela zgody na powołanie prezesa Najwyższej Izby Kontroli (także jego odwołanie), rzecznika praw obywatelskich i in.

2. Władza wykonawcza

Rada Ministrów

Politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa prowadzi rząd - Rada Ministrów, której pracami kieruje prezes Rady Ministrów (Premier). Skład Rady Ministrów proponuje premier przy współdziałaniu prezydenta i sejmu.

Rząd ma prawo inicjatywy ustawodawczej, zapewnia też wykonanie ustaw, a na podstawie udzielonych upoważnień może wydawać rozporządzenia. W gestii rządu leży sporządzenie projektu budżetu państwa oraz zapewnienie jego wykonania. Rada Ministrów kieruje, koordynuje i kontroluje pracą wszystkich organów administracji rządowej. Rząd sprawuje ogólne kierownictwo nad polityką zagraniczną państwa, tj. zawiera i wypowiada umowy międzynarodowe, zapewnia bezpieczeństwo państwa. Rada Ministrów za swoje działania ponosi odpowiedzialność przed Sejmem, a ministrowie i premier przed Trybunałem Stanu.

Prezydent
Urząd prezydenta - głowy państwa został przywrócony w 1989 r. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem RP w stosunkach wew. i międzynarodowych. Czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży bezpieczeństwa i suwerenności państwa. Ma inicjatywę ustawodawczą oraz wydaje rozporządzenia i zarządzenia (niektóre wymagają kontrasygnaty premiera), może skrócić kadencję sejmu, odmówić podpisania ustawy (veto). Jest najwyższym zwierzchnikiem SZ. W czasie pokoju sprawuje zwierzchnictwo nad wojskiem za pośrednictwem ministra obrony narodowej, na czas wojny mianuje naczelnego dowódcę SZ (na wniosek premiera). Jako reprezentant państwa na zewnątrz ratyfikuje i wypowiada umowy międzyn., mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Polski w innych krajach i organizacjach międzynarodowych, ratyfikuje i wypowiada umowy międzyn.. Prezydent RP wybierany jest co 5 lat w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych. Może sprawować władzę maksymalnie przez 2 kadencje. Jest odpowiedzialny tylko przed Trybunałem Stanu.

3. Władza sądownicza

Niezawisłą władzę sądowniczą sprawują sądy z SN na czele, wespół z niezależnym TS i TK.

Sąd Najwyższy

Sprawuje nadzór w zakresie orzekania nad działalnością:

- sądów powszechnych - s. rejonowe, wojewódzkie i apelacyjne.

Zajmują się sprawami z zakresu prawa cywilnego, karnego, rodzinnego i prawa pracy.
-sądów wojskowych - to sądy garnizonowe i okręgowe. Zajmują się sprawami dotyczącymi przestępstw popełnionych przez żołnierzy w służbie czynnej, pracowników cywilnych zatrudnionych w jednostkach wojskowych oraz jeńców wojennych.
-sądów administracyjnych - wyodrębniony system sądów, który zajmuje się orzekaniem zgodności z prawem decyzji podejmowanych przez organy administracji. Rozstrzyga też sprawy między osobami prawnymi czy obywatelami a organami administracyjnymi.

Sąd Najwyższy jest środkiem odwoławczym od orzeczenia sądu I lub II instancji, tzw. kasacji. Podejmuje też uchwały, których celem jest wyjaśnienie danych przepisów prawnych i rozstrzyganie zagadnień budzących wątpliwości w konkretnych sprawach.

Sędziów Sądu Najwyższego powołuje prezydent. Odbywa się to na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Także prezydent, spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, wybiera pierwszego prezesa SN. Funkcję tę sprawować może przez 6 lat. Może być odwołany przez Sejm na wniosek prezydenta.

Trybunał Konstytucyjny

To organ sądowy powołany do rozstrzygania sporów o konstytucyjność działania organów państwa, głównie do kontrolowania zgodności prawa z Konstytucją RP a także formułowaniem jego wykładni. TK orzeka: o zgodności ustaw i umów międzyn. (także tych ratyfikowanych) z Konstytucją, o sporach kompetencyjnych między centralnymi konstytucyjnymi organami, o zgodności z konstytucją celów i działalności partii politycznych. Orzeka też o skargach konstytucyjnych, które może wnieść każdy obywatel powołując się na naruszenie jego konstytucyjnych praw i wolności.

W skład TK wchodzi 15 sędziów wybieranych przez Sejm na 9 lat. Są oni w pełni niezawiśli. TK stanowi jedną z formalnych gwarancji praworządności w państwie.

Trybunał Stanu

Organ sądowy, który orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących najwyższe stanowiska w państwie. Rozpatruje sprawy o naruszenie konstytucji i ustaw czy popełnienie przestępstwa przez: Prezydenta RP, członków rządu, prezesa NIK, prezesa NBP, Prokuratora Generalnego, kierowników urzędów centralnych i innych. TS może m.in. orzec karę usunięcia z urzędu, zakazu zajmowania kierowniczych stanowisk, utratę czynnego prawa wyborczego, utratę biernego prawa wyborczego, utratę orderów, odznaczeń, tytułów honorowych, a w sprawach o przestępstwa także kary przewidziane w kodeksie karnym.

Skład TS ustalany jest na pierwszym posiedzeniu Sejmu i obowiązuje przez okres kadencji Sejmu. Przewodniczącym z urzędu jest pierwszy prezes SN. Jego 2 zastępców i 19 członków TS wybieranych jest spoza grona Sejmu. Członkowie TS muszą mieć polskie obywatelstwo, nie mogą być karani, pozbawieni praw obywatelskich, nie mogą być też zatrudnieni w administracji państwowej.

4.PRZEDSTAW I SCHARAKTERYZUJ RACJĘ STANU - INTERESU NARODOWEGO.

Racja stanu, nadrzędny interes państwowy, wyższość interesu państwa nad innymi interesami i normami, wspólny dla większości obywateli i organizacji działających w państwie. Ma charakter długofalowy i wynika z sytuacji międzynarodowej państwa. Charakterystyczne cechy racji stanu:

-suwerenność, niepodległość i integralność terytorialna, ochrona bezpieczeństwa państwa, narodowej tożsamości, możliwości rozwojowych kraju. Racji stanu służy polityka zagraniczna, dobór sojuszników, koordynacja poczynań wszystkich organów państwa i uzyskiwanie akceptacji ze strony obywateli.

W państwie demokratycznym racja stanu może uzasadniać konsensus obozu rządzącego i opozycji co do pewnych wspólnych wartości, celów i działań, oparty na przekonaniu, iż spory w tym zakresie mogłyby zagrażać państwu. Rzymska zasada salus rei publicae suprema lex esto — ocalenie państwa winno być prawem najwyższym, była argumentem służącym uzasadnieniu działań władzy podejmowanych poza prawem jako koniecznych dla ochrony najwyższych dóbr i interesów państwa - przy wprowadzaniu stanów wyjątkowych, zawieszaniu praw i wolności jednostki oraz podejmowaniu innych pozakonstytucyjnych działań wymaganych przez dobro państwa.

Interes narodowy z punktu widzenia obiektywnego jest koniecznym elementem systemu wartości narodowej, niezbędnym dla zaspokojenia potrzeb narodu. Z punktu widzenia subiektywnego jest on elementem zmiennym, zależnym od okoliczności zewnętrznych i wewnętrznych.

Pojęcie polskiego interesu narodowego jest obecne w myśli politycznej obozu narodowego, chrześcijańsko-demokratycznego, konserwatywnego oraz ludowego. Jego uznanie jest skutkiem jednoczesnego uznania specyfiki tworzących się przez wieki pod wpływem wielorakich czynników społeczności, czyli narodów. Naród w ujęciu idei odwołujących się do pojęcia polskiego interesu narodowego jest liczną grupą społeczną, którą łączą wspólne wartości, przekonanie o odrębności w stosunku do innych narodów, wspólna historią, kultura, język, świadomość własnej tożsamości, zamieszkiwanie wspólnego obszaru (optymalnie państwa) oraz posiadanie wspólnych interesów.

Interes narodowy obejmuje m.in. trwanie narodu jako zbiorowość (przeciwdziałanie wynaradawianiu i dyskryminacji), dążenie do nieskrępowanego rozwoju osobowego, kulturowego i ekonomicznego (poprzez odpowiednie regulacje prawne), prawo narodu do samostanowienia (posiadanie możliwie jak najszerszej autonomii, a najkorzystniej własnego państwa), interesy ekonomiczne, dążenie do monoetniczności w państwie, dążenie do skupienia wszystkich terytoriów zamieszkałych przez dany naród w jednym państwie oraz ekspansje narodu (terytorialną, etniczną i kulturową).

Ważnym zagadnieniem jest odróżnienie pojęcia interesu narodowego od pojęcia interesu państwowego. Interes narodowy często jest pojęciem szerszym od pojęcia interesu państwowego (np. w przypadku polskiego interesu narodowego w sytuacji zamieszkiwania 20 mln Polaków poza granicami Polski). Są tez sytuacje, w których interes narodowy jest jedynie częścią interesu państwowego. Dzieje się tak w sytuacji państw zamieszkiwanych przez wiele narodów (np. hiszpański interes narodowy jest tylko częścią hiszpańskiego interesu państwowego). Bywa również, iż interes narodowy jest sprzeczny z interesem państwowym (np. pomoc dla rodaków zamieszkałych zagranicą jest obciążeniem dla budżetu państwa). Jednak w większości przypadków interes narodowy jest tożsamy z interesem państwowym, a aparat państwowy jest głównym narzędziem w realizacji interesu narodowego narodu, który stanowi większość w danym państwie.

5. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ STANY NADZWYCZAJNE RP

STAN WOJENNY-jeden z trzech rodzajów stanów nadzwyczajnych, jakie ustanowiła Konstytucja RP. Stan wojenny oznacza odstąpienie od konstytucyjnego systemu sprawowania władzy i nadaniu nadzwyczajnych uprawnień organom władzy wykonawczej, które stosuje w sytuacjach szczególnego zagrożenia zewnętrznego państwa. Może być wprowadzony na części lub na całym terytorium państwa, tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia Prezydenta RP.

Może być wprowadzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek RM w formie rozporządzenia na części albo na całym terytorium państwa, w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego Prezydent musi przedstawić Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania. Sejm ma obowiązek niezwłocznie rozpatrzyć owo rozporządzenie, może je również uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent na wniosek RM może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy, które podlegają potem zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.

Stan wojenny obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w DzU RP;

Podanie tej decyzji do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczeń przez wojewodów lub przez rozplakatowanie;

MSZ powiadamia Sekretarza ONZ i Rady Europy o wprowadzeniu i przyczynach wprowadzenia stanu wojennego, a także o jego zniesieniu;

Prezydent RP, na wniosek RM, w drodze rozporządzenia znosi stan wojenny, jeżeli ustaną przyczyny, dla których został wprowadzony.

STAN WYJĄTKOWY - W sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych, RM może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta RP wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego.

We wniosku RM określa przyczyny wprowadzenia i niezbędny czas trwania stanu wyjątkowego oraz obszar, na jakim stan wyjątkowy powinien być wprowadzony, a także odpowiednie do stopnia i charakteru zagrożenia, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni lub postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego Prezydent RP przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania.

W rozporządzeniu o wprowadzeniu stanu wyjątkowego określa się przyczyny wprowadzenia, czas trwania i obszar, na jakim wprowadza się stan wyjątkowy, oraz, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Jeżeli pomimo zbliżającego się upływu czasu, na jaki został wprowadzony stan wyjątkowy, nie ustały przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz nie zostało przywrócone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent RP może, w drodze rozporządzenia, przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni.

Prezydent RP, na wniosek RM, w drodze rozporządzenia, znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ - Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom kat.nat. lub aw. Tech. noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia. St. Kl. Zyw. Może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła kleska zyw., a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej kl.

RM, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody.

W rozporządzeniu, określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żyw., a także, w zakresie dopuszczonym ta ustawą, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Stan klęski żyw. Wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom kl. Zyw. Lub ich usuniecia. Nie dłuższy niż 30 dni. Stan kl. może zostać przedłużony na czas oznaczony (nie dłuższy niż 30 dni), w drodze rozporządzenia RM, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie.

RM, w drodze rozporządzenia, znosi stan klęski żyw. na całym obszarze jego obowiązywania lub na części tego obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny jego wprowadzenia.

6.ZINTERPRETUJ POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA I BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO (JAKIE WIDZISZ RÓŻNICE).

Bezpieczeństwo państwa

- taki rzeczywisty stan stabilności wewnętrznej i suwerenności państwa, który odzwierciedla brak lub występowanie jakichkolwiek zagrożeń (w sensie zaspokajania podstawowych potrzeb egzystencjalnych i behawioralnych społeczeństwa oraz traktowania państwa jako suwerennego podmiotu w stosunkach międzynarodowych).

- stan uzyskany w wyniku zorganizowanej ochrony i obrony przed możliwymi zagrożeniami, wyrażony stosunkiem potencjału obronnego do skali zagrożeń.

Bezpieczeństwo narodowe

- stan równowagi między zagrożeniem wywołanym możliwością zaistnienia konfliktu a potencjałem obronnym.

- jest nie tylko ochroną narodu i terytorium przed fizyczną napaścią lecz również ochroną - za pomocą różnych środków - żywotnych interesów ekonomicznych i politycznych, których utrata zagrażałaby żywotności i podstawowym wartościom państwa.

- zdolność narodu do ochrony jego wartości wewnętrznych przed zagrożeniami zewnętrznymi.

- stan uzyskany w wyniku odpowiednio zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi określany stosunkiem potencjału obronnego do skali zagrożeń.

7. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ RODZAJE ZAGROŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

Zagrożenie bezpieczeństwo państwa - to splot zdarzeń wew. lub w stosunkach międzyn., w którym z dużym prawdopodobieństwem może nastąpić ograniczenie lub utrata warunków do niezakłóconego bytu bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego partnerskiego traktowania w stos. miedzyn..

Zagrożenia dla bezpieczeństwa RP w XXI wieku stanowią pochodną globalnych, regionalnych i subregionalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa w wymiarze narodowym i ponadnarodowym. Wynika stąd ich złożoność oraz wzajemne przenikanie się każdej ze sfer aktywności państwa: politycznej, militarnej, ekonomicznej, społecznej i kulturowej.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa RP w XXI wieku należałoby podzielić na:

Polityczne - przyjmują podwójną postać wynikającą z działalności państwa w wymiarze wewnętrznym oraz zewnętrznym.

Rozpatrując kwestie zagrożeń politycznych państwa w wymiarze wewnętrznym ich źródeł można upatrywać w działaniach: ruchów społecznych, dążących do realizacji swych celów politycznych poprzez rezygnację z legalnych metod walki politycznej; przestępczości zorganizowanej, której celem jest zabezpieczenie i umocnienie wpływów w społeczności, narodzie, państwie, bądź w danym regionie, politycznym lub ekonomicznym; jednostek, odrzucających istniejącą rzeczywistość i upatrujących możliwości zmian politycznych w jednostkowych aktach terroru wymierzonych przeciw innym jednostkom, grupom społecznym i narodowościowym, państwu i/lub państwom.

Rozpatrując kwestie zagrożeń politycznych państwa w wymiarze zewnętrznym ich źródeł można upatrywać: we wzroście wrażliwości i podatności państwa na negatywne impulsy środowiska międzynarodowego, co wynika z pogłębiających się procesów internacjonalizacji i współzależności w wymiarze globalnym oraz regionalnym; w ewolucji charakteru zagrożeń politycznych, w których są one pochodną ekonomicznych, kulturowych, informacyjnych oraz innych; w poszerzeniu potrzeb, interesów, celów innych państw oraz podmiotów pozarządowych, co może prowadzić do zagrożeń politycznych dla bytu i rozwoju państwa.

Gospodarcze - to stan w którym państwo nie może przeciwstawić się takim oddziaływaniom zewnętrznym i wewnętrznym, które uniemożliwiają rozwój ekonomiczny zgodny z określonymi kierunkami i tempem, a przez to osłabiają potencjał gospodarczo - obronny.

Wiążą się one z podatnością danego kraju na przeniesienie przez płaszczyznę gospodarczą, głównie przez transmisję kanałami i mechanizmami, zależności ekonomicznych, działań gospodarczych o charakterze politycznym, skierowanych na osłabienie bezpieczeństwa kraju.

Do źródeł tych zagrożeń można zaliczyć: destabilizację systemów finansowych na skutek załamania koniunktur gospodarczych; zanikanie z mapy ekonomicznej świata regionów i obszarów w których wytwarzane są dobra; pogłębianie podziałów społeczno - ekonomicznych na tle dostępu do rynków pracy, dóbr oraz ich podziału.

Militarne - rodzaj zagrożeń obejmujących taki splot zdarzeń w stos. miedzyn., w których z duzym prawdopodobieństwem może nastąpić ograniczenie lub utrata warunków do niezakłóconego bytu i rozwoju państwa, ewentualnie naruszenie jego suwerenności w wyniku zastosowania wobec niego przemocy zbrojnej.

Obejmują użycie lub groźbę użycia siły militarnej przez podmioty prawa międzynarodowego. np.: demonstracja sił, dywersje militarne, blokada militarna, szantaż militarny, prowokacja militarna, incydent graniczny, ograniczone użycie środków przemocy zbrojnej, zbrojne starcie graniczne.

Wewnętrzne - to stan w państwie, który uniemożliwia organom władzy utrzymanie ładu i porządku publicznego oraz zachowania życia imienia ludności, a także korzystanie z praw i swobód obywatelskich zagwarantowanych konstyt. i innymi przepisami prawa.

Są to wszelkie zagrożenia prowadzące do podważenia istniejącego ładu i porządku publicznego, konstytucyjnego i powszechnego. Odnoszą się do: stanu niezakłóconego panowania porządku prawnego, albo też, z punktu widzenia podmiotowego, stanu świadomości społeczeństwa o istnieniu tego stanu. Sprowadzane są do naruszenia stanu, w którym ogół społeczeństwa i jego interesy, jako też państwo wraz ze swymi celami, mają zapewnioną ochronę od szkód zagrażających im z jakiegokolwiek źródła. Można wyodrębnić 3 typy zagrożeń dla porządku:

- publicznego, czyli zespołu norm prawnych i poza prawnych, których przestrzeganie warunkuje normalne współżycie jednostek ludzkich w organizacji państwowej;

-konstytucyjnego, czyli porządku prawnego w którym działania instytucji powołanych przez państwo, jego funkcjonowanie oraz ład prawny nie są zagrożone;

-powszechnego, czyli stanu zapewniającego ochronę życia i zdrowia obywateli oraz majątku narodowego przed skutkami klęsk żywiołowych i katastrof technicznych.

Społeczne - odnosi się do wszystkiego, co zagraża utratą życia i zdrowia, tożsamości narodowej i etnicznej poszczególnych społeczności. Np.: naruszenie praw człowieka, uprzedzenia kulturowe i religijne, nacjonalizm, szowinizm, ksenofobia, fundamentalizm religijny, patologie społeczne, masowe migracje, alienacja społeczna, dewaluacja wartości ludzkich, katastrofy i kataklizmy.

Ekologiczne - odnosi się do funkcjonowania żywej przyrody oraz warunków życia człowieka w środowisku i trwałego rozwoju narodu. Zagrożenia mogą być spowodowane zarówno przez działalność człowieka jak i czynniki naturalne. Np.: niekontrolowaną eksploatację zasobów narodowych, masowe zanieczyszczenie wody, powietrza, brak gospodarki odpadami komunalnymi, przemysłowymi, stosowanie niebezpiecznych technologii przemysłowych, katastrofy naturalne i przemysłowe, naruszenie stosunków wodnych w środowisku.

Kulturowe - są to zagrożenia których źródeł można upatrywać w: procesie globalizacji, niosącym internacjonalizację kultury masowe, wypierającym tradycyjne wzorce kulturowe; procesie ujednolicania przestrzeni kulturowej w ramach Unii Europejskiej pomimo podkreślania różnorodności w całości; napływu nowych społeczności, a tym samym kultur wraz z imigracją do Polski, co w połączeniu z globalizacją oraz ujednolicaniem przestrzeni kulturowej może prowadzić do wynarodowienia; techniczno - technologicznym rozwojem społeczeństwa, które posługuje się narzędziami ujednolicającymi przestrzeń kulturową (telewizja, internet) tworząc nowe, uniwersalne wzorce kulturowe; atrakcyjnością kulturową społeczeństw europejskich biorących udział w procesie integracji europejskiej z uwagi na poziom rozwoju cywilizacyjnego oraz istotne opóźnienia Polski; tradycyjną formą polskiej polityki kulturowej podkreślającej tożsamość, polskość, tradycyjne wzory zachowań zarówno w państwie, jak i poza jego granicami.

informacyjne - to wszelkie działania fizyczne, którym towarzyszy działanie psychiczne prowadzące do uzyskania przewagi informacyjnej nad przeciwnikiem i osiągnięcia zamierzonych celów militarnych (politycznych). Jako źródła zagrożeń informacyjnych dla bezpieczeństwa państwa można potraktować szerokie spektrum przyczyn: od zdarzeń losowych poprzez awarię urządzeń oraz oprogramowania po celowe działania ludzkie. Na tym tle można wyróżnić trzy typy źródeł zagrożeń: zagrożenia losowe wewnętrzne, zagrożenia losowe zewnętrzne, intencjonalne.

awarie techniczne -są wynikiem nagłego uszkodzenia maszyny lub urządzenia technicznego, uniemożliwiającego dalsze funkcjonowanie. W związku z tym, głównych źródeł zagrożeń awariami można upatrywać w: pożarach; awariach chemicznych i radiacyjnych; katastrofach budowlanych; katastrofach drogowych; katastrofach kolejowych. Pochodnymi źródłami zagrożeń technicznych są katastrofy: powietrzne, kosmiczne; wodne.

naturalne - to rodzaj zagrożenia w wyniku którego może nastąpić niebezpieczeństwo dla istot żywych, na skutek zmiany środowiska naturalnego. Są one warunkowane zmianami: geologicznymi; klimatycznymi. Wśród głównych zagrożeń naturalnych dla bezpieczeństwa państwa należy wymienić: powodzie; trzęsienia ziemi; osuwiska; huragany; susze.

Wśród pochodnych zagrożeń naturalnych dla bezpieczeństwa państwa można wymienić zagrożenia awariami w postaci: pożarów; awarii chemicznych i radiacyjnych; katastrof budowlanych; katastrof drogowych; katastrof kolejowych.

Terroryzm - jako działanie nieregularne - jest wykorzystywany od dawna i tym samym stanowi sprawdzoną formę działań podejmowanych w trakcie konfrontacyjnych stosunków pomiędzy stronami, z których jedna jest strukturą państwową.

Konstytucja rozważa i definiuje następujące rodzaje zagrożeń:

8. PRZEDSTAW POJĘCIE KRYZYSU - SYTUACJI KRYZYSOWEJ ORAZ DOKONAJ ICH CHARAKTERYSTYK.

Kryzys - sytuacja powstała w wyniku załamania się stabilnego dotąd procesu rozwoju, grożąca utratą inicjatywy i koniecznością godzenia się na przyjmowanie niekorzystnych warunków, wymagająca podjęcia zdecydowanych kroków zaradczych.

Jest wiele różnych definicji kryzysu. Należy podkreślić, że charakteryzują one fakt przełomu i jakościowej zmiany w funkcjonowaniu jakiegoś podmiotu:

Na kryzys składają się trzy elementy: presja czasu, ewentualność zasadniczego zagrożenia, zaskoczenie.

Podstawowe kryteria typologii:

Sytuacja kryzysowa - to zespół gwałtownie zachodzących wydarzeń, który wywołuje oddziaływanie sił destabilizujących na ogólny stan międzynarodowy lub jakikolwiek jego podsystem zasadniczo powyżej normalnego (średniego) poziomu i powoduje tym wzrost prawdopodobieństwa narastania zjawisk negatywnych istniejących już w system.

Sytuacja kryzysowa (wg. Książki z logistyki, s. 10) - to stan narastającej destabilizacji, niepewności i napięcia społecznego, naruszenia więzi społecznych, możliwość utraty kontroli nad przebiegiem wydarzeń oraz eskalacja zagrożenia, a w szczególności sytuacja stanowiąca zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia, dziedzictwa kulturowego lub infrastruktury krytycznej, w tym spowodowana zdarzeniem o charakterze terrorystycznym.

9. WYJAŚNIJ, CZYM RÓŻNI SIĘ SOJUSZ WOJSKOWY OD ORGANIZACJI BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO?

Sojusz - porozumienie o wspólnym działaniu mającym doprowadzić do osiągnięcia określonego celu.

W zależności od liczby sojuszników możemy mówić o sojuszach dwustronnych lub trójstronnych. W przypadku większej niż trzech liczby sojuszników mówimy po prostu o sojuszu. Jako synonimy używane są pojęcia: pakt, alians.

Sojusze, w zależności od celu możemy podzielić na:

10 . ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA KOOPERACYJNEGO

Wg Słownika Języka Polskiego: kooperatywny- dot. współpracy, współdziałania.

Stosowanie terminu „bezpieczeństwo kooperatywne” sięga negocjacji rozbrojeniowych prowadzonych między dwoma blokami w okresie zimnej wojny. W kontekście weryfikacji traktatów rozbrojeniowych termin ten oznaczał akceptację przez zainteresowane państwo inspekcji na miejscu, do czego konieczna była współpraca, czyli kooperacja. Zapewnienie kooperatywnego bezpieczeństwa miało polegać na przeciwdziałaniu nadmiernemu nagromadzeniu środków, które mogłyby służyć zbrojnej agresji przeciwko suwerenności i terytorium innego państwa.

Obecnie „bezpieczeństwo kooperacyjne”, czyli inna odmiana omawianego terminu oznacza „zbiorowe wyrzeczenie się użycia siły, przychodzenie sobie wzajemnie z pomocą w przypadkach zagrożeń, szerokie wspieranie pokojowych i demokratycznych procesów decyzyjnych oraz przemian społecznych”.

Główne cechy bezpieczeństwa kooperatywnego:
-    opieranie się na wzajemnych gwarancjach, nie zaś na odstraszaniu;
-    otwarcie pod względem członkostwa, a nie ekskluzywność;
-    faworyzowanie rozwiązań wielostronnych kosztem dwustronnych;
-    korzystanie zarówno ze środków militarnych, jak i, w szerszym zakresie, pozamilitarnych
-    zakładanie, że państwa są głównymi podmiotami systemu bezpieczeństwa, ale dopuszczające inne podmioty, w tym formalne instytucje bezpieczeństwa;

Cele systemu kooperatywnego zdaniem dyrektora departamentu planistycznego NATO:
-    skuteczne odpowiadanie na zagrożenia regionalne;
-    zapobieganie konfliktom za pomocą środków dyplomatycznych i rozmieszczania sił zbrojnych;
-    radzenie sobie z konfliktami, jeśli wybuchną;
-    dostarczanie środkami kooperatywnymi różnych form pomocy (administracyjnej, humanitarnej etc.) w okresie post-konfliktowym.

W dyskursie prowadzonych w latach 90-tych rozmów w ramach NATO i UZE uznano, że wyzwania dla bezpieczeństwa, stojące przed społecznością europejską nie mogą być skutecznie rozwiązane przez jedną instytucję, a jedynie przez sieć wzajemnie zazębiających się instytucji.
Roman Kuźniar podkreśla konieczność współpracy i współdziałania poszczególnych organizacji, twierdząc, że kooperatywne bezpieczeństwo zakłada „stopniowe tworzenie systemu współzależnych, współpracujących ze sobą i wzajemnie uzupełniających się instytucji (wytwarzających zarazem pewien „podział pracy” między nimi)”.
Można więc stwierdzić, że kooperatywny system bezpieczeństwa to system, w którym najistotniejszą rolę odgrywają organizacje międzynarodowe, a dopiero za nimi kryją się interesy poszczególnych państw.

Elementy składowe kooperatywnego systemu bezpieczeństwa

Kooperatywny system bezpieczeństwa można przedstawić za pomocą tzw. Trójkąta bezpieczeństwa, którego wierzchołki stanowią najważniejsze europejskie organizacje międzynarodowe: NATO, UE i OBWE.

W modelu idealnym występuje przejrzysty podział zadań:
-    NATO odpowiedzialne jest za sprawy militarne
-    UE odpowiada za sprawy polityczne i ekonomiczne
-    OBWE razem z ONZ zajmują się formułowaniem norm postępowania w stosunkach międzynarodowych oraz nadzorowaniem przestrzegania prawa międzynarodowego;

Jednak za poszczególnymi instytucjami stoją państwa, które w inny sposób widzą swoje pozycje i wpływy w poszczególnych organizacjach, przez co w różny sposób definiują ich potencjalną rolę . Stopień poparcia dla danej instytucji zależy zarówno od funkcji przez nią sprawowanej jak również od stopnia posiadanego w niej wpływu. Odpowiednio za NATO kryją się Stany Zjednoczone, za UE - Francja i Niemcy, zaś za OBWE - Rosja.
Między wierzchołkami trójkąta ulokowane są instytucje pośrednie, które nie są samodzielnymi podmiotami systemu bezpieczeństwa. Ich celem jest łagodzenie napięć i ułatwianie współpracy pomiędzy instytucjami głównymi.

Między NATO i UE znajduje się Unia Zachodnioeuropejska, która łączy elementy obu tych organizacji, a jej podstawowym zadaniem jest ułatwienie współpracy między nimi.
Pomiędzy NATO i OBWE znajduje się Euroatlantycka Rada Partnerstwa oraz „Partnerstwo dla Pokoju”, tworzące odpowiednio polityczny i wojskowy instrument w rękach Sojuszu oddziaływania na państwa OBWE nie należące do niego.

W otoczeniu UE i OBWE miejsce swoje znalazły Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Pakt Stabilności w Europie Eduarda Balladura, Układy Stowarzyszeniowe pomiędzy UE i poszczególnymi państwami Europy Środkowej oraz negocjacje akcesyjne z państwami kandydackimi.

Koncepcja kooperatywnego bezpieczeństwa zakłada wzajemne wzmacnianie się i uzupełnianie poszczególnych organizacji. Jednak elementy te wchodzą raczej w relacje konkurencyjne ze względu na dążenia państw, stojących za poszczególnymi organizacjami do wylansowania „swojej” instytucji i zakreślenie dla niej jak największych kompetencji, kosztem innych organizacji.
Tak więc, jeśli uznamy, iż przedstawiony wyżej schemat jest idealnym modelem kooperatywnego systemu bezpieczeństwa w Europie, to należy stwierdzić, iż jest to w rzeczywistości trójkąt nierównoramienny. Wyraźnie ciężar umiejscawia się na wierzchołku reprezentowanym przez NATO i Stany Zjednoczone zaś pozostałe organizacje schodzą w tym wypadku jakby na drugi plan. NATO jest obecnie główną organizacją kooperatywnego systemu bezpieczeństwa.

11. OMÓW PRZEZNACZENIE, PODZIAŁ I FUNKCJE SZ RP.

SZ RP stoją na straży suwerenności Narodu Polskiego oraz jego bezpieczeństwa i pokoju. Mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych, a także ratowania życia ludzkiego. Biorą też udział w oczyszczaniu terenów z materiałów niebezpiecznych pochodzenia wojskowego i unieszkodliwiają je. SZRP służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralności w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.

Zadania SZ:

Zabezpieczenie bezpieczeństwa w czasie pokoju

Wspieranie procesu stabilizacji i operacji humanitarnych
Zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu
Udział w działaniach antyterrorystycznych
Udział w odparciu ataku strategicznego

Podział SZ:

WL przeznaczone są do zapewnienia obrony przed atakiem lądowo-powietrznym w dowolnym rejonie kraju, na każdym kierunku, w obliczu każdej formy zagrożenia militarnego.

WL stanowią trzon SZ RP. Ich przeznaczenie wynika z miejsca i roli SZ RP w systemie bezpieczeństwa państwa, które jest uwarunkowane potrzebami w zakresie bezpieczeństwa i obrony narodowej, zobowiązań sojuszniczych oraz uczestnictwa w działaniach na rzecz międzynarodowego pokoju i stabilności. WL mają być przygotowane do skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom godzących w żywotne interesy Polski oraz do uczestniczenia w operacjach reagowania kryzysowego i wojennego.

Podstawową misją wojsk lądowych w czasie pokoju jest utrzymanie sił i zdolności potrzebnych do realizacji zadań w zakresie ochrony i zapewnienia bezpieczeństwa Polski oraz udzielanie władzom cywilnym niezbędnej pomocy wojskowej, głównie w wyniku zagrożeń niemilitarnych.

Zadania WL:

1.Zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa państwa.

-Monitorowanie i ochrona przestrzeni powietrznej oraz wspieranie ochrony granicy lądowej;

-Prowadzenie współpracy wojskowej w zakresie rozwoju i stosowania środków budowy zaufania i bezpieczeństwa w bezpośrednim otoczeniu Polski i na świecie.

-Przestrzeganie postanowień porozumień rozbrojeniowych oraz nadzór nad ich realizacją.

-Wspieranie władz państwowych oraz administracji publicznej w reagowaniu na zagrożenia niemilitarne - głównie klęski żywiołowe;

-Prowadzenie działań poszukiwawczo-ratowniczych;

-Oczyszczanie terenu z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenie wojskowego;

-Monitorowanie skażeń promieniotwórczych, chemicznych i biologicznych na terytorium kraju.

2.Wspieranie procesu stabilizacji i operacji humanitarnych.

Udział w operacjach utrzymania pokoju prowadzonych przez NATO, UE i ONZ oraz wynikających z innych porozumień międzynarodowych;

Wspieranie operacji humanitarnych prowadzonych przez organizacje międzynarodowe, rządowe i inne.

3.Zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu.

Obrona terytorium kraju;

Udział w likwidacji konfliktu lokalnego lub regionalnego na obszarze NATO;

Udział w likwidacji konfliktu lokalnego lub regionalnego poza obszarem odpowiedzialności NATO;

4.Udział w operacjach antyterrorystycznych.

Prowadzenie działań prewencyjnych;

Obrona przed atakami terrorystycznymi;

Udział w czynnym zwalczaniu terroryzmu;

Uczestnictwo w likwidacji skutków działań terrorystycznych.

5.Odparcie ataku o charakterze strategicznym.

Uczestnictwo w strategicznej operacji obronnej na terytorium Polski;

Udział w operacji obronnej poza obszarem kraju odpowiednio do zobowiązań sojuszniczych i koalicyjnych.

Narodowy System Pogotowia Obronnego, z którego również wynikają zadania dla WL .

Główne zadania tego systemu, to:

Udział w operacjach reagowania kryzysowego (w tym w operacjach sojuszniczych), które - zależnie od sytuacji - mogą obejmować:

Jednym z ważniejszych zadań WL realizowanych w okresie kryzysu będzie mobilizacyjne operacyjne ich rozwinięcie.

sprawne rozwinięcie wojsk operacyjnych,

MARYNARKA WOJENNA

Odpowiada za obronę wybrzeża i wód terytorialnych. Pod względem organizacyjnym jest związkiem operacyjnym - flotą.

Najważniejszymi zadaniami MW w okresie pokoju i zagrożenia wojennego są:

Podstawową kategorią zadań wykonywanych przez siły MW w okresie wojny są:

1. obrona i ochrona polskich obszarów morskich,

2. morska obrona wybrzeża,

3. wsparcie działań wojsk lądowych na kierunku nadmorskim,

4. obrona i ochrona zewnętrznej komunikacji morskiej,

5. zwalczanie komunikacji morskiej przeciwnika.

Zadania MW

operacyjne

sojusznicze

SIŁY POWIETRZNE

Ich głównym zadaniem jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych Rodzajów SZ.

Składają się z:

Ich zasadniczą siłę bojową w chwili obecnej tworzy:

Lotnictwo taktyczne

Lotnictwo transportowe

Podstawowe zadania realizowane przez jednostki lotnicze:

- obrona polskiej przestrzeni powietrznej,

- niszczenie celów powietrznych, naziemnych i nawodnych,

- prowadzenie rozpoznania,

- transport ludzi i sprzętu.

Podział jednostek bojowych w strukturze Sił Powietrznych:

- lotnictwo myśliwskie,

- lotnictwo bombowe,

- lotnictwo szturmowe,

- lotnictwo rozpoznawcze.

Różnice te znikną po przejęciu wielozadaniowych samolotów F-16

12. PRZEDSTAW OGÓLNE ZADANIA SIŁ ZBROJNYCH RP WYNIKAJĄCE Z KONSTYTUCJI, Z USTAWY O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU OBRONY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ORAZ ZE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

*Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku

Art. 26 Konstytucji mówi że SZ mają za zadanie:

-służyć ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic.

-zachowanie neutralności w sprawach politycznych i podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.

*Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 listopada 1967 roku

Ogólne zadania SZ RP:

-stanie na straży suwerenności, niepodległości, bezpieczeństwa i pokoju Narodu Polskiego

-branie udziały w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków

-uczestniczenie w akcjach poszukiwawczych i ratowania życia ludzkiego

-oczyszczanie terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego i ich likwidowanie

*Strategia bezpieczeństwa narodowego 2007

Siły zbrojne RP za zadanie mają:

-udział w obronie narodowej poprzez przygotowanie i pełne wykorzystanie sił i wszelkich środków jakimi dysponują w celu przeciwdziałania wszelkiego rodzaju zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa oraz ochrony interesów Polski

-uczestniczenie w realizacji zobowiązań sojuszniczych i zapewnieniu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie zgodnie z umowami międzynarodowymi i w ramach organizacji których Polska jest członkiem

-współdziałanie w zapewnieniu bezpieczeństwa w sytuacji zagrożenia atakami terrorystycznymi na terytorium Polski

-udział w działaniach koalicji antyterrorystycznej na obszarze NATO i poza nim.

-w czasie pokoju mają za zadanie utrzymywanie sił i zdolności potrzebnych do realizacji zadań w zakresie ochrony i zapewnienia bezpieczeństwa Polski a także udzielanie władzom cywilnym niezbędnej pomocy wojskowej, głównie w wypadku zagrożeń militarnych (klęsk żywiołowych i katastrof)

-branie udziału w kształtowaniu bezpieczeństwa w bezpośrednim sąsiedztwie Polski i na terytorium całej Europy poprzez rozwój współpracy wojskowej z innymi państwami

-uczestnictwo w utrwalaniu porządku międzynarodowego poprzez udział w militarnych działaniach stabilizacyjnych, głównie w ramach operacji prowadzonych przez ONZ, OBWE, NATO i Unię Europejską a także koalicji ad hoc.

-przygotowanie i utrzymanie potencjału sił ekspedycyjnych, umożliwiających udział w operacjach reagowania kryzysowego i operacjach pokojowych prowadzonych na i poza terytorium Polski w ramach operacji NATO, UE a także ONZ.

13. SCHARAKTERYZUJ PODZIAŁ ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W POLSCE

Podział organów administracji publicznej:

1. Organy administracji publicznej:

a) organy administracji rządowej

- organy administracji centralnej

b) organy administracji samorządowej

- sejmik województwa (organ stanowiący), marszałek i zarząd województwa (organy wykonawcze)

- rada powiatu (organ stanowiący), starosta i zarząd powiatu (organy wykonawcze)

- rada gminy (organ stanowiący), wójt (burmistrz, prezydent miasta) (organy wykonawcze)

Art. 5 § 2 pkt 3 KPA. Przez organy administracji publicznej rozumie się ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,

Naczelne organy administracji rządowej włączone są w sferę kształtowania polityki państwa. Należą do nich: RM, Prezes RM, ministrowie i kierownicy komitetów wchodzących w skład RM. Natomiast Prezydent RP, zgodnie z Konstytucją, jest najwyższym przedstawicielem RP, a więc organem o zasadniczym znaczeniu dla państwa, nie tylko dla administracji. Konstytucja zalicza go do organów władzy wykonawczej.

Centralne organy administracji rządowej tworzone są w ramach oznaczonego działu administracji na podstawie ustaw i wyjątkowo na podstawie rozporządzeń RM. Urzędy (organy) centralne są samodzielnymi organami administracji rządowej. Podstawowym kryterium odróżniającym centralne organy administracji od organów naczelnych jest to, że kierownicy (szefowie) tych organów nie wchodzą w skład Rady Ministrów, mimo że zakres ich zadań i kompetencji rozciąga się na terytorium całego państwa. Ustawa z 04.09.1997r. o działach administracji rządowej wskazała na funkcjonujące w zakresie poszczególnych działów centralne organy (urzędy) administracji rządowej. Nadzór nad nimi przyznaje poszczególnym ministrom (np. ministrowi właściwemu ds. sprawiedliwości podlega Centralny Zarząd Służby Więziennej, ministrowi właściwemu ds. środowiska podlega Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Prezes Państwowej Agencji Atomistyki). Ponadto wskazuje na te organy (urzędy), które nie są objęte zakresem działów administracji, a nad którymi nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów. Są to między innymi: GUS, Polski Komitet Normalizacyjny, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Administracja rządowa w terenie dzieli się na zespoloną, pozostającą pod zwierzchnictwem wojewody i składającą się ze służb, inspekcji i straży, oraz niezespoloną - podlegającą bezpośredniemu zwierzchnictwu ministrów lub centralnych organów administracji rządowej. niezespolonej - na stronach ministrów sprawujących zwierzchnictwo nad tą administracją.

Organy rządowej administracji zespolonej: 

Komendant Woj. PSP;

Komendant Woj. Policji;

Kurator Oświaty;

Woj. Inspektor Farmaceutyczny;

Woj. Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa;

Woj. Inspektor Nadzoru Budowlanego;

Woj. Inspektor Geodezji i Kartografii;

Woj. Inspektor Ochrony Środowiska;

Woj. Inspektor Inspekcji Handlowej;

Woj. Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych;

Woj. Lekarz Weterynarii.

Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów.

Organy rządowej administracji niezespolonej: 

Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;

Dyr. izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;

Dyr. okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;

Dyr. okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;

Dyr. okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;

Dyr. regionalnych zarządów gospodarki wodnej;

Dyr. izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;

Dyr. urzędów morskich;

Dyr. Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych

Dyr. urzędów statystycznych

Dyr. urzędów żeglugi śródlądowej

Komendanci oddziałów SG, komendanci placówek i dywizjonów SG,

Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego

państwowi inspektorzy sanitarni

powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii

Regionalni Dyrektorzy Ochrony Środowiska

Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci urzędów, izb, zarządów, komend, inspektoratów itp.

14. JAKICH ZMIAN W STRUKTURACH ADMINISTRACJI W POLSCE DOKONAŁA REFORMA PO 1989 R.?

Główne zasady rekonstrukcji państwowości

Podstawowe reformy administracji:

Wprowadzenie trójstopniowego samorządu terytorialnego

Wprowadzenie dwustopniowej administracji rządowej:

Reformy centrum rządowego 1996-1997:

Fundamentalne zmiany dotyczące działania rządu:

- ustawowe określenie trybu pracy rady ministrów,

- zniesienie ustawowego wymogu tworzenia ministerstw,

- określenie działów administracji rządowej

Reformy centrum rządowego po 1998r

15.JAKIEGO TYPU GWARANCJE BEZPIECZEŃSTWA REALIZUJĄ CZŁONKOWIE OBWE?

OBWE Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, powstała w wyniku przekształcenia KBWE, na szczycie w Europie w 1994r. Wg VIII Karty ONZ, jest organizacją regionalną, skupiającą 56 członków o równym statusie.

Celem OBWE jest umacnianie bezpieczeństwa i współpracy na obszarze działania  w trzech wymiarach bezpieczeństwa:

-polityczno-wojskowym,

-gospodarczo-ekologicznym, 

-ludzkim.

Decyzje w ramach OBWE podejmowane są w oparciu o zasadę konsensusu. Deklaracje i decyzje OBWE mają charakter polityczny i nie są prawnie wiążące. OBWE ściśle współpracuje z innymi organizacjami międzynarodowymi m.in. ONZ, Radą Europy, Unią Europejską. Bliskie kontakty szczególnego rodzaju utrzymuje z 5 państwami azjatyckimi: Afganistan, Japonia, Korea, Mongolia, Tajlandia oraz 6 śródziemnomorskimi: Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Maroko, Tunezja

Zadania OBWE:

-wytyczanie kierunku przemian poprzez podnoszenie standardu norm I zachowań międzynarodowych ,

-upowszechnianie wartości demokratycznych oraz poszerzenie ochrony praw człowieka i podstawowych wolności,

-stabilizowanie ładu pokojowego w całej strefie OBWE,

Struktura OBWE - Organem regularnych konsultacji politycznych i podejmowania decyzji jest Rada Permanentna. Jej członkami są stali przedstawiciele państw członkowskich, którzy spotykają się na cotygodniowych posiedzeniach. Siedzibą Rady jest Wiedeń. Funkcję pomocniczą wobec powyższych instytucji spełnia Wyższa Rada - złożona z dyrektorów i innych urzędników wysokiego szczebla. Raz w roku urzędnicy państw członkowskich spotykają się w Pradze jako Rada Gospodarcza Ministrowie Spraw Zagranicznych państwa członkowskich również spotykają się corocznie na forum Rady Ministerialnej. Co kilka lat odbywają się spotkania przywódców państw członkowskich - ostatnie miało miejsce w listopadzie 1999 roku w Instambule. Organem zarządzającym bieżącą działalnością organizacji jest Przewodniczący. Przewodniczącym jest minister spraw zagranicznych kraju, który aktualnie sprawuje przewodnictwo. Zmiany na tym urzędzie następuja corocznie. W sprawowaniu funkcji Przewodniczącemu pomaga poprzedni przewodniczący oraz minister z kraju, który będzie sprawował funkcję przewodniczącego następnie. Razem ci trzej urzędnicy tworzą tzw. trojkę. Dzięki tej regulacji zmiany na urzędzie przewodniczącego nie powodują zaburzeń w pracy organizacji. Przewodniczącemu mogą również pomagać inni urzędnicy jeśli będzie taka potrzeba.

Funkcje pomocnicze wobec struktur OBWE spełnia Sekretariat. Pracą sekretariatu kieruje Sekretarz Generalny, który desygnowany jest na trzy letnie kadencją. Sekretarz Generalny jest również reprezentantem Przewodniczącego i pomaga mu w operacyjnej działalności a także zarządza działalnością struktur OBWE. W strukturze sekretariatu wyodrębniono: Biuro Sekretarza Generalnego, Centrum Zapobiegania Konfliktom, Departament Administracji i Operacji. Sekretariat znajduje się w Wiedniu, ale w jego strukturze mieści się również biuro w Pradze, które zajmuje się dokumentacją i informacją.

W ramach OBWE zostało utworzonych kilka specjalistycznych agend. Do najważniejszych należy zaliczyć: Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka. Biuro zajmuję się monitorowaniem prawidłowości przeprowadzania wyborów i rozwoju narodowych instytucji demokratycznych oraz organizacji związanych z ochroną praw człowieka. ODIHR zajmuje się organizacją seminariów, pomocą dla organizacji pozarządowych, szkoleniami (dla liderów organizacji pozarządowych, dziennikarzy itp.). Siedziba biura znajduje się w Warszawie.

Ważnym polem działania OBWE jest zapobieganie lokalnym konfliktom. W tym zadaniu pomaga urząd Wysokiego komisarza ds. Mniejszości Narodowych. Siedzibą urzędu jest Haga w Holandii. Celem działania komisarza jest identyfikacja konfliktu najwcześniej jak to możliwe. Komisarz powinien skłaniać zainteresowane strony do porzucenia konfrontacyjnej polityki.

Kolejną, założoną w 1997 roku agendą OBWE jest Reprezentant dla Wolności Mediów. Reprezentant obserwuje rozwój mediów w krajach europejskich. Jego zadaniem jest reakcja na działania władz, które zagrażałyby wolności wypowiedzi. Biuro reprezentanta znajduje się w Wiedniu

Kolejnym forum dyskusji w ramach OBWE jest Zgromadzenie Parlamentarne. W posiedzeniach zgromadzenia, które odbywają się co najmniej raz do roku - w lipcu, bierze udział ponad 300 parlamentarzystów ze wszystkich państw członkowskich. Zgromadzenie omawia działalność organizacji, efektem jego prac są rezolucje i rekomendacje dla prac innych instytucji OBWE. Przedstawiciele Zgromadzenia są również członkami delegacji monitorujących wybory. Sekretariat Zgromadzenia mieści się w Kopenhadze.

Przy OBWE utworzono sąd arbitrażowy w Genewie. Strony, które podpisały stosowną konwencje mogą poddać istniejący między nimi spór rozwiązaniu międzynarodowych arbitrów. W ramach konwencji działa również Komisja Koncyliacyjna i Trybunał Arbitrażowy.

16. WYMIEŃ, JAKIE RODZAJE ZAGROŻEŃ DLA BEZPIECZEŃSTWA EUROPEJSKIEGO ZOSTAŁY ZAWARTE W STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA UE?

W strategii stwierdza się że agresja na duża skalę przeciwko któremukolwiek z państw członkowskich jest obecnie nieprawdopodobna, mimo to Europa stoi w obliczu nowych zagrożeń które są bardziej zróżnicowane, mniej widoczne i mniej przewidywalne. Wyodrębnia się i opisuje pięć rodzajów takich zagrożeń:

  1. terroryzm,

  2. proliferację broni masowego rażenia,

  3. konflikty regionalne (z dala od jednak od Europy, poza Bliskim Wschodem),

  4. upadek lub rozkład państw,

  5. przestępczość zorganizowaną.

Zagrożenia te są szczególnie niebezpieczne dlatego iż często występują ze sobą wzmacniając się wzajemnie i stwarzając łącznie zagrożenia odczuwane w odległych regionach.

17. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ADMINISTRACJĘ ZESPOLONĄ I NIEZESPOLONĄ NA SZCZEBLU WOJEWÓDZTWA.

Od 1 stycznia 1999 roku weszła w życie ustawa z 5 czerwca 1998 roku o administracji rządowej w województwie. Wg tej ustawy administrację publiczną w województwie wykonują organy administracji rządowej oraz organy samorządu województwa.
Administracje rządowa na obszarze województwa wykonują następujące organy:
- wojewoda będący przedstawicielem Rady Ministrów w terenie,
- kierownicy zespolonych służb inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach w imieniu wojewody lub własnym
- organy administracji niezespolonej
- działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach,
- organy samorządy terytorialnego, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z ustawy lub z zawartego porozumienia
- organy innych samorządów, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia
Administracja zespolona, oparta jest na zasadach zespolenia i zwierzchnictwa wojewody, warunkującego skuteczne wykonywanie zadań tej administracji;

Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działają pod zwierzchnictwem wojewody, z ustawowego upoważnienia bądź w imieniu własnym, jeżeli ustawa tak stanowi. Zespolenie służb, inspekcji i staży w administracji rządowej w województwie następuje pod zwierzchnictwem wojewody w jednym urzędzie, chyba że ustawa nie przewiduje zespolenia w jednym urzędzie.
W sytuacji kiedy kierownik służby, inspekcji lub straży wykonuje zadania i kompetencje w imieniu wojewody i gdy ta służba, inspekcja czy straż jest włączona do urzędu wojewódzkiego, to mamy wówczas zespolenie bezpośrednie (pod jednym zwierzchnikiem i w jednym urzędzie). Zaś sytuację, gdy kierownik służby, inspekcji lub straży działa we własnym imieniu, realizuje jemu przypisane kompetencje i gdy posiada aparat pomocniczy w postaci komendy, inspektoratu lub innej jednostki organizacyjnej nie wchodzącej w skład urzędu wojewódzkiego, to wówczas występuje zespolenie pośrednie, gdy dany kierownik działa pod zwierzchnictwem wojewody.
Szczegółową organizacje zespolonej administracji rządowej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadawany przez wojewodę, i zatwierdzany przez Prezesa Rady Ministrów.
Wojewoda jest organem zespolonej administracji w województwie, a nadto w przypadkach określonych ustawami, takim organem jest kierownik zespolonej służby, inspekcji lub straży wojewódzkiej; mogą oni występować jako organ administracji zwłaszcza w zakresie wydawania indywidualnych aktów administracyjnych, a więc załatwiania licznych spraw indywidualnych.
Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej kieruje nią, koordynuje jej działalność, zapewnia warunki do skutecznego jej działania i ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.

Kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich powołuje i odwołuje wojewoda. Nie dotyczy to komendanta wojewódzkiego Policji i Państwowej Straży Pożarnej. Powoływanie na te dwa stanowiska należy do kompetencji ministra do spraw wewnętrznych.
Wedle koncepcji przyjętej przez ustawodawcę, wojewoda sprawuje władze administracji ogólnej w województwie. Pod zwierzchnictwem wojewody nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych organów administracji specjalnej.
Zespolenie pojawia się na kilku płaszczyznach
-organizacyjnej, często wyrazem jest m.in. włączenie regulacji dotyczących organizacji służb, inspekcji, straży do statutu urzędu wojewódzkiego, również regulaminy tych organów stanowią część regulaminu urzędu wojewódzkiego
-osobowej, związanej z uzyskaniem przez wojewodę prawa do powoływania kierowników tych organów (za wyjątkiem komendanta wojewódzkiego Policji, PSP i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska),
-kompetencyjnej, zakładając iż wojewoda jest organem zespolonej administracji rządowej w województwie, a jego zadania i kompetencje są wykonywane przez wojewódzkich inspektorów lub komendantów, działających w jego imieniu z ustawowego upoważnienia.
-Finansowej, włączenie budżetu danej służby czy inspekcji do budżetu organu administracji
Organy administracji zespolonej pozostają równocześnie w układzie podporządkowania wobec organów stopnia wyższego w ramach postępowania administracyjnego.

W skład organów administracji zespolonej wchodzą:
• Komenda Wojewódzka Policji,
• Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej,
• Kuratorium Oświaty,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Farmaceutycznej,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej,
• Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Nasiennej,
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska,
• Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych,
• Wojewódzki Inspektorat Weterynarii,
• Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków,
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin
Administracja niezespolona (dotychczas określaną mianem specjalnej) to terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom bądź kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa, wobec której wojewoda posiada uprawnienia koordynacyjne, opiniodawcze i w pewnym zakresie - kontrolne. Są to wyspecjalizowane organy administracji, których kompetencje mieszczą się w ramach jednego resortu (quasi-resortu). Oparte są z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach zasadniczego podziału lub w ramach podziałów specjalnych.

Organy administracji niezespolonej działające na obszarze województwa obowiązane są do:
-Uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego* stanowionych przez te organy, np.: przez dyrektorów urzędów morskich
-Zapewnienia zgodności swoich działań z poleceniami wojewody, o których była mowa wyżej
-Składania wojewodzie rocznych informacji, a na żądanie wojewody także* bieżących wyjaśnień o swojej działalności na obszarze województwa.
Wojewoda ma prawo wglądu na tok każdej sprawy prowadzonej na obszarze województwa przez organy administracji rządowej, a także przez organy samorządu terytorialnego w zakresie zadań przejętych na podstawie porozumienia lub zleconych; przepisy o tajemnicy państwowej i innych rodzajach tajemnicy muszą być przy tym przestrzegane.
Szereg kompetencji, zwłaszcza skierowanych do organów administracji niezespolonej, ma charakter niewładczy. Są to kompetencje typu kontrolnego, a przede wszystkim kompetencja do żądania informacji. Zalicza się do nich także obowiązek uzgadniania z wojewodą projektów prawa miejscowego.
Powoływanie i odwoływanie organów administracji niezespolonej następuje na wniosek właściwego miejscowo wojewody albo po uzyskaniu uprzednio jego zgody, chyba że ustawa stanowi inaczej. I tak np. w przypadku powoływaniu lub odwoływania regionalnego inspektora celnego w Białymstoku miejscowo właściwym wojewoda będzie Wojewoda Podlaski.
W sytuacjach nadzwyczajnych wojewodzie, niezależnie od innych uprawnień, przysługuje uprawnienie do żądania wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec każdego pracownika rządowej administracji niezespolonej i pracownika samorządowego, który dopuścił się naruszenia prawa.

Lista organów administracji niezespolonej została ustalona w załączniku do ustawy o administracji rządowej w województwie z 5 czerwca 1998 roku (zawiera ona 15 pozycji)
Jednocześnie art. 5 ustawy ogranicza możliwość kreowania nowych organów niezespolonych. Ustanowienie tego typu organy może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy

Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;

Dyr. izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;

Dyr. okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;

Dyr. okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;

Dyr. okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;

Dyr. regionalnych zarządów gospodarki wodnej;

Dyr. izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;

Dyr. urzędów morskich;

Dyr. Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych

Dyr. urzędów statystycznych

Dyr. urzędów żeglugi śródlądowej

Komendanci oddziałów SG, komendanci placówek i dywizjonów SG,

Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego

państwowi inspektorzy sanitarni

powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii

Regionalni Dyrektorzy Ochrony Środowiska

18. PRZEDSTAW ISTOTĘ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE.

W 1990 roku w Polsce został przywrócony dualistyczny model administracji publicznej w terenie, który składa się z pionu: rządowego , który jest zbudowany na zasadzie centralizmu oraz z pionu samorządowego - ukształtowanego na zasadzie decentralizacji i pomocniczości.
Samorząd terytorialny jest wyodrębniony w strukturze państwa, powstały z mocy prawa, związek lokalnego społeczeństwa, powołany do samodzielnego wykonania administracji publicznej, wyposażony w materialne środki umożliwiające realizację nałożonych nań zadań.
Idea utworzenia samorządu terytorialnego i wprowadzenia go w życie została zawarta w Konstytucji Marcowej ( 1921 rok). W Konstytucji tej został określony trójszczeblowy podział terytorialny państwa na: województwa, powiaty, gminy wiejskie i miejskie, które były jednocześnie jednostkami samorządu terytorialnego. Samorząd lokalny miał określony zakres ustawodawstwa, szczególnie z dziedziny administracji, kultury i gospodarstwa, a także miał zagwarantowaną samodzielność decydowania oraz działania. Samodzielność ta była ograniczona przez uprawnienia nadzorcze organów administracji rządowej.
8 marca 1990 roku to data reaktywowania samorządu terytorialnego w Polsce, kiedy to została uchwalona ustawa o samorządzie terytorialnym oraz ustawę o zmianie Konstytucji RP. W Ustawie Konstytucyjnej z 17 października 1992 roku gmina została określona jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego, a samorząd został uznany za podstawową formę organizacji lokalnego życia publicznego.
Gminy stały się jednostkami samorządu terytorialnego. Samorząd do 31 grudnia 1998 roku utożsamiany z gminą otrzymywał osobowość prawną i jako osoba prawna uzyskał prawo do korzystania z ochrony sądowej. Gmina stała się podmiotem stosunków cywilnoprawnych, osoba prawną w rozumieniu prawa cywilnego. Miała wykonywać istotną część zadań publicznych, z wyłączeniem zadań zastrzeżonych ustawowo na rzecz kompetencji administracji rządowej. Gmina traktowana była jako związek mieszkańców danego obszaru, powoływała w drodze wyborów organy wykonujące w sposób bezpośredni zadania nałożone nań.
1 stycznia 1999 roku została przeprowadzona reforma administracji publicznej. Zmiany dotyczyły ustroju terytorialnego państwa, a także decentralizacji i dekoncentracji zadań administracji publicznej. Wprowadzono trójstopniowy podział terytorialny, utworzono samorząd terytorialny na szczeblu powiatu i województwa, a także zespolenie pod zwierzchnictwem wojewody i starosty większości dotychczasowych organów administracji specjalnych. Podstawę prawna dla trójszczeblowego podziału samorządu terytorialnego w Polsce stanowią obok ustawy zasadniczej ustawy z 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym ustawa o samorządzie województwa, a także ustawa z 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, w której określono, ze jednostką podziału kraju są gminy, powiaty i województwa. W miejsce 49 województw utworz9ono 16 jednostek wojewódzkich o charakterze regionalnym. W modelu trójszczeblowym gmina jest jednostką podstawową, powiat pośrednią, a województwo najwyższą. Każdy ze szczebli ma rozgraniczone zdania i dlatego są niezależne od siebie.
Członkami jednostek samorządu terytorialnego są wszyscy mieszkańcy, każdy mieszkaniec Polski z dniem 1 stycznia 1999 roku stał się jednocześnie członkiem trzech wspólnot samorządowych. Gmina, powiat i województwo stanowią terytorialna korporację samorządową ( korporację prawa publicznego ) składającą się z następujących elementów:
1) obszaru zajmowanego przez gminę, powiat lub województwo
2) mieszkańców tworzących wspólnotę samorządową ( w gminie i powiecie jest to wspólnota lokalna a w województwie regionalna )
3) władzy sprawowanej przez demokratycznie wybierane organy gminy, powiatu i województwa
4) jednostek organizacyjnych.
Europejska karta samorządu terytorialnego ( EKST ) jest to akt prawa międzynarodowego, który został sporządzony w Strasburgu i ratyfikowany przez Polskę 26 kwietnia 1993 roku. Karta ta stanowi akt prawa powszechnie obowiązującego, co organom stanowiącym samorządu terytorialnego umożliwia występowanie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami o ewentualna niezgodność z Konstytucją lub też EKST określonych ustaw.
Zadania samorządu terytorialnego polegają na zaspokajaniu potrzeb publicznych i zapewnienie rozwoju danego terenu. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Wykonując zadania działa we własnym imieniu i na własna odpowiedzialność. Zadania są podzielone na : zadania własne, które wykonywane są na zasadzie domniemania kompetencji w oparciu o swoje środki finansowe i zadania zlecone na podstawie upoważnienia ustawowego lub w wyniku porozumienia z organami administracji rządowej po zapewnieniu środków przez administrację rządową.
Podział zadań ze względu na :
- sposób przekazania zadań przez państwo ( własne i zlecone )
- sposób finansowania
- stopień i zakres samodzielności ( na własne ryzyko i w imieniu władz państwowych )
- charakter zadań ( lokalne i regionalne ).

19. PRZEDSTAW ISOTĘ MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKÓW POLITYCZNYCH I ICH ZNACZENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI

Stosunki społeczne - stosunki zachodzące pomiędzy ludźmi w zorganizowane w większe grupy (klasowe, narodowe). Powstały, iż pojedyncze jednostki, klasy i narody, aby żyć muszą wchodzić ze sobą wzajemne relacje. Nie mogą pozostawać w izolacji, jeśli chcą się rozwijać.

Obiektywny proces rozwoju sprawił, że stosunki międzyludzkie przestały być wystarczające. W starożytności można odnotować już stosunki międzypaństwowe, o stosunkach międzynarodowych o narodach, które posiadają własne państwa (ok. XVw).

Stosunki międzynarodowe w dwóch ujęciach: po pierwsze jest to dziedzina życia społeczeństw. Z drugiej strony to dziedzina badań (dopiero około wieku XIX). Stosunki te nigdy nie są dokonywane przez mieszkańców danych państw. Stosunki międzynarodowe realizowane zawsze są za pośrednictwem organów państwowych. Wewnętrznych: głowa państwa, szef rządu, minister spraw zagranicznych. Zewnętrznych: aparat dyplomatyczny. Tylko te trzy osoby nie muszą posiadać dodatkowych kompetencji.

Zakres pojęciowy:

A. Stosunki międzynarodowe są to wszelkie wzajemne oddziaływania państw i innych uczestników życia międzynarodowego, czyli wszelka ich aktywność wykraczająca poza granice państwa.

B. Oznaczają głównie i przede wszystkim sferę polityczną stosunków.

Były tylko i wyłącznie sumą polityk zagranicznych państw, ale jest to pogląd niesłuszny. Są raczej splotem wszystkich oddziaływań. Państwa są najważniejszymi uczestnikami, są one pierwotnymi uczestnikami, podmiotami. Przyrost ilości państw po II wojnie (obecnie 198). Procesy integracyjne i dezintegracyjne.

Europocentryzm - postrzeganie świata przez Europejczyków. Inaczej wygląda to np. w Ameryce. Do II wojny to, co się działo w Europie napędzało stosunki międzynarodowe, przykładem wojny światowe. Po II wojnie sytuacja ta ulegnie zmianie, pojawią się 2 ośrodki poza europejskie USA i ZSRR.

Każde państwo spełnia dwie funkcje:

- f. wewnętrzna: aby zaspokoić interesy danej społeczności. Przede wszystkim bezpieczeństwo.

- f. zewnętrzna: wtórna pojawiła się później, kiedy stwierdzono, że państwo nie może funkcjonować w izolacji.

Istnieje związek między obu funkcjami: ustrój państwa wpływa na zawieranie sojuszów (określa politykę zagraniczną) Polityka państw mocniejszych może wpływać na podejmowane decyzje w państwach słabszych.

Klasyfikacja stosunków międzynarodowych: Obiekty, które porównujemy muszą należeć do tej samej kategorii.

1. Typy stosunków wg kryterium chronologicznego

a)tzw. historyczny - od starożytności do 1648 roku (traktat Westfalski) - najbardziej zróżnicowany, mało punktów wspólnych. Obejmuje duży okres czasowy, różne formy istnienia państw. Miasta-państwa na zasadzie równości, tradycja helleńska, religia, język. Pojawia się zasada równowagi sił. Rzym - imperium starało się narzucić innym Pax Romana, czyli pokój na warunkach rzymskich. Średniowiecze - konflikty na tle religijnym. Brak traktowania drugiej strony na zasadzie równości. 1555 -Pokój Augsburski. Na skutek nie możności pokonania drugiej strony. Konflikty w łonie chrześcijaństwa - wojna 30-sto letnia i pokój z 1648 roku.

b)tzw. klasyczny - od 1648 do Rewolucji październikowej 1917 roku - nowe cechy. Istnienie pewnej liczby suwerennych państw, brak granic między państwami, są w trakcie kształtowania. Były regulowane zwyczajem międzynarodowym i rzadziej umowami międz nie w oparciu prawa międz. Gwarantem takich umów były np. małżeństwa polityczne. Występowanie sporów między państwami prowokowane czasem celowo. Wojna jako zjawisko poza prawne. Pierwsze próby sojuszów w kwestii zabezpieczenia swoich interesów. Równowaga sił - rzeczywista, potencjał państwa nie może przekroczyć potencjałów innych połączonych państw. Rozrasta się społeczność międzynarodowa, wzrasta ilość państw. Główne formy ustrojowe: monarchie absolutne, monarchie konstytucyjne, dalej republiki istniały także miasta-państwa włoskie.

c)tzw. współczesny - od 1917 do dnia dzisiejszego

2.kryterium funkcjonalne:

a) stosunki rywalizacji - to, co państwa różni, dzieli, różnice między nimi są nie do przezwyciężenia. Współpraca to chęć uniknięcia konfliktu zbrojnego

b) stosunki współpracy - tego, co państwa łączy: wartości, interesy. Specyficzną formą są stosunki integracyjne. W stosunkach między tylko z procesami integracyjnymi. Jeśli przejdą w stan to stosunki między przestaną istnieć.

20. W JAKI SPOSÓB NATO WSPIERA UE W OPERACJACH KRYZYSOWYCH.

Unia Europejska i NATO nawiązały formalne stosunki w styczniu 2001 roku, ale przełom nastąpił 16 grudnia 2002 roku, wraz z przyjęciem Deklaracji EU-NATO w sprawie ESDP. Od tego czasu obie te organizacje wynegocjowały serię dokumentów o współpracy w zarządzaniu kryzysowym, które umożliwiły UE przejęcie od NATO odpowiedzialności za utrzymywanie pokoju np. w byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii. Zbiór kluczowych dokumentów o współpracy, znany specjalistom jako pakiet "Berlin-Plus" został uzgodniony przez obie organizacje 17 marca 2003 roku. Porozumienia "Berlin-Plus" mają na celu uniknięcie niepotrzebnej duplikacji środków i obejmują cztery elementy.

Są to:

-zapewnienie UE dostępu do planowania operacyjnego NATO;

-udostępnienie Unii Europejskiej zdolności i wspólnych zasobów NATO;

-europejskie opcje dowodzenia w ramach NATO dla operacji prowadzonych przez Unię Europejską, w tym rozwinięcie europejskiej roli Zastępcy Naczelnego Dowódcy Sił Sojuszniczych NATO w Europie (SACEUR);

-adaptacja systemu planowania obronnego NATO uwzględniającego dostępność sił dla operacji UE.

Ponadto wypracowano szczegóły techniczne dotyczące udostępniania, monitorowania i odbioru zasobów i zdolności NATO podczas operacji kierowanych przez Unię Europejską. Unia i NATO uzgodniły procedury konsultacji w kontekście misji prowadzonej przez UE, korzystającej ze wspólnych zasobów i zdolności Sojuszu.

21. JAKĄ POZYCJĘ ZAJMUJE POLSKA W DYSKUSJI MIĘDZY TZW. ATLANTYSTAMI I TZW. EUROCENTRYSTAMI

Na Zachodzie zmienia się paradygmat bezpieczeństwa - punkt ciężkości przesuwa się w stronę tzw. zagrożeń asymetrycznych, które w większym stopniu dotyczą ludzi i społeczeństw niż struktur państwowych. Zmiany te rodzą potrzebę redefinicji modelu stosunków transatlantyckich. Nowe wyzwania nie stanowią bowiem równie silnego spoiwa jak tradycyjne zagrożenie ze Wschodu. Stany Zjednoczone, które w latach zimnej wojny były gwarantem bezpieczeństwa Europy, dziś chciałyby znaleźć na naszym kontynencie partnera do działań na rzecz eliminacji zagrożeń globalnych. Europa z kolei pragnie odgrywać istotną, samodzielną rolę w układzie globalnym, choć jej możliwości, zwłaszcza militarne, nadal nie dorównują USA. Proces szukania zarówno przez USA, jak i Europę własnej tożsamości w polityce światowej będzie kształtował nową formułę stosunków transatlantyckich. W owym procesie nie można przeoczyć znaczenia takich konfliktów jak spór o interwencję w Iraku.

Dla Polski stanowi to poważne wyzwanie. Nie sprowadza się ono li tylko do konieczności dokonania trudnego wyboru ani tym bardziej do prostej alternatywy: z Ameryką czy z Europą? Stoi przed nami zadanie budowania w ramach UE takiej formuły stosunków transatlantyckich, która traktowałaby USA jako uczestnika bezpieczeństwa europejskiego. Europa wciąż bowiem potrzebuje Ameryki - nie tylko jako partnera w rozwiązywaniu problemów związanych z jej bezpieczeństwem, ale także do stabilizowania układu europejskiego. Błędem byłoby odrzucanie nieuchronności zmian w formule transatlantyckiej, co eliminowałoby Polskę z procesu poszukiwania nowych rozwiązań. Ale też błędem byłoby poszukiwanie przez Polskę formuły poza solidarnością europejską. Polska będąca członkiem NATO jak i UE, wieloletnim staraniem się o przystąpienie do tych organizacji udowodniła, że chce należeć do zjednoczonej Europy, chce brać czynny i aktywny udział w życiu Europy i czuje się jej pełnoprawnym uczestnikiem.

Z drugiej strony Polska utrzymuje bardzo dobre stosunki ze Stanami Zjednoczonymi, które wspieramy w działaniach w Iraku. Daje się zauważyć, że Polsce bardzo zależy na dobrych stosunkach z USA. Proamerykańskie nastawienie Polski nie podoba się państwom wiodącym prym w Unii Europejskiej.

Polska nie musi dokonywać wyboru między Stanami Zjednoczonymi a państwami Europy Zachodniej, w dyskusji między atlantystami a eurocentrystami Polska nigdy nie zajęła jednoznacznego stanowiska, zauważalne jest nastawienie proamerykańskie jednak Polska jest zwolennikiem tzw. złotego środka gdzie Europa wspólnie ze Stanami Zjednoczonymi byłyby gwarantem bezpieczeństwa międzynarodowego.

22. OMÓW PRZYCZYNY POLSKIEJ KLĘSKI WE WRZEŚNIU 1939 R.

23. BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE - stan braku zagrożenia przerwaniem dostaw paliw i energii.

Stan ten zapewnia dywersyfikacja dostaw importowanych paliw oraz zwiększanie wydobycia ze złóż krajowych - ropy naftowej, gazu ziemnego oraz wykorzystanie krajowych złóż węgla, co pozwala na nieprzerwaną pracę systemu energetycznego kraju w sytuacji przerwania dostaw z jednego źródła. Do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego może również przyczyniać się rozproszenie źródeł energii.

Dywersyfikacja dostaw paliw

Ropa naftowa

Obok dostaw rurociągami ("Przyjaźń") Polska dysponuje naftoportem w Gdańsku. Planowane jest przedłużenie ropociągu Odessa-Brody z Ukrainy do Polski ("Sarmatia", w październiku 2007 planowano powołanie spółki "Nowa Sarmatia"). Prace poszukiwawcze na Bałtyku prowadzi Petrobaltic (również niewielkie wydobycie).

Gaz ziemny

PGNiG planuje doprowadzenie do sytuacji, w której 1/3 gazu będzie pochodzić z wydobycia krajowego, 1/3 będzie importowana ze Wschodu, a 1/3 będzie importowana ze Skandynawii i poprzez terminal LNG w Świnoujściu.

Największe możliwości zwiększenia wydobycia gazu w Polsce są wg ekspertów z Państwowego Instytutu Geologicznego na Podkarpaciu i w Niecce Gorzowsko-Zielonogórskiej.

Prace poszukiwawcze na Bałtyku prowadzi Petrobaltic (również niewielkie wydobycie gazu).

Alternatywne dostawy

Biopaliwo i biogaz

Biopaliwo - Są to głównie biodiesel i bioetanol.

Biogaz - Największa biogazownia o mocy 2 MW w Polsce ma powstać w Kietrzu, planowany koszt - 40 mln zł.

24. SCHARAKTERYZUJ DZIAŁANIA NA RZECZ SUWERENNOŚCI POLSKI W LATACH 1970-1989.

Koniec lat sześćdziesiątych charakteryzował się w Polsce dalszym spadkiem stopy życiowej społeczeństwa. W konsekwencji wydarzeń marcowych 1968 r. ( rozwiązanie ZMP, powstanie nowych organizacji młodzieżowych i studenckich, powstanie rad robotniczych w zakładach pracy i spółdzielniach, przywrócenie religii w szkołach...), odsunięto wszystkie grupy które usiłowały wprowadzić jakiekolwiek reformy. W społeczeństwie rodziło się powoli niezadowolenie i apatia - stanu tego nie zmienił sukces Gomułki jakim było podpisanie z rządem RFN układu o wzajemnym respektowaniu granic i nawiązaniu normalnych stosunków dyplomatycznych.

Władza bez wcześniejszej konsultacji społecznej zamierzała wprowadzić podwyżki cen żywności i wielu artykułów przemysłowych. Podwyżki te miały stanowić pierwszy etap dla reformy gospodarczej, gdzie istotną rolą miało być powiązanie zarobków robotniczych z efektami pracy przedsiębiorstwa. O podwyżce społeczeństwo dowiedziało się 12 grudnia 1970 r. w zakładach pracy członkowie PZPR odczytywali na zebraniach partyjnych list Biura Politycznego KC, tłumaczący podwyżki. W zebraniu takim w Stoczni Gdańskiej, brak poparcia ze strony robotników Kociołek (wicepremier i I sekretarz KW w Gdańsku), określił jako łamanie dyscypliny partyjnej co nasiliło wzburzenie i protesty. Stoczniowcy pierwszej zmiany postanowili nie podejmować pracy.

Nazajutrz dołączyli do nich dokerzy portu gdańskiego. W poniedziałek strajkowała już cała Stocznia Gdańska i Stocznia Remontowa w Gdyni. Strajkujący najpierw chcieli rozmawiać z dyrekcją, ale w obliczu braku rezultatów udali się przed gmach KW. Władze ignorowały protesty próbując przeciwdziałać im siłą - milicja w starciach ulicznych używała pałek, gazów łzawiących i petard, co doprowadziło do wielu poparzeń i ran. Organizowano także łapanki i zatrzymania osób, które po licznych brutalnych przesłuchaniach, osadzano w więzieniach. Najwyższe władze partyjne skierowały do Trójmiasta jednostki ludowego Wojska Polskiego (dowództwo powierzono wiceministrowi obrony narodowej Grzegorzowi Korczyńskiemu). We wtorek 15 grudnia, oburzone społeczeństwo Trójmiasta brutalnością władz, otoczyło gmach Komendy Wojewódzkiej milicji, Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych i Komitetu Wojewódzkiego partii. Ataki milicji odpierano kamieniami z bruku, podpalono budynek partii, milicja użyła broni palnej. Wybrano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, którego członkowie zostali aresztowani. Protestującym w stoczni robotnikom zagrożono zbombardowaniem, jeżeli nie zaprzestaną strajkować. Dlatego też 16 grudnia Komitet Strajkowy ogłosił zakończenie strajku. Jednak gdy nazajutrz robotnicy chcieli wrócić do pracy zostali ostrzelani ogniem karabinów maszynowych i czołgów otaczających stocznie, a także z helikopterów wojskowych. Równie tragiczny przebieg miały robotnicze protesty w Szczecinie i Elblągu.

Mimo blokady informacyjnej wieści o masakrze i licznych ofiarach śmiertelnych na Wybrzeżu dotarły szybko do ogółu społeczeństwa. Powszechne oburzenie i groźba rozszerzenia się strajków na inne regiony kraju zmusiły władze do odsunięcia Gomułki od pełnienia dotychczasowych funkcji, a na jego miejsce powołano Edwarda Gierka. Nowe władze potępiły wprowadzenie podwyżek bez konsultacji społecznej, a także użycie broni w tłumieniu robotniczego protestu. Jednak to nie usatysfakcjonowało społeczeństwa i w styczniu 1971 r. w różnych częściach kraju a także na wybrzeżu nadal wybuchały strajki. 23 stycznia w Szczecinie robotnicy powołali Międzyzakładową Komisję Strajkową i ogłosili w mieście strajk powszechny. Dopiero bezpośrednia ingerencja Gierka, obiecanie konsultacji władz z załogami zakładowymi itp.. po ugaszeniu strajku włókniarek w Łodzi 15 lutego 1971 r. wycofano się z podwyżek. Zwycięstwo robotników było jednak nie całkowite i nie zdawano sobie sprawy z iluzoryczności uzyskanego kompromisu. Dopiero w późniejszym okresie w różnych środowiskach społecznych zaczęto wyciągać poważniejsze wnioski z tragicznych wydarzeń grudniowych, przede wszystkim z faktu osamotnienia robotników w toczonej przez nich walce. Osłabione represjami po marcu 1968 r. środowiska studenckie i inteligenckie nie zdobyły się na aktywniejsze poparcie robotników.

Reformy Gierka dawały efekty, powodując zadowolenie społeczeństwa, jednak państwo stopniowo zaczęło się wycofywać z obiecanych wolności. Hamowano reorganizacje związków zawodowych, nowych działaczy związkowych bądź pozyskiwano, bądź szykanowano, niektórzy przywódcy strajkowi z 1970 r. tracili życie w niewyjaśnionych okolicznościach, inni znaleźli się w więzieniach oskarżeni o popełnienie przestępstw kryminalnych, pozostałych pod różnymi pozorami zwalniano z pracy.

Już w połowie lat siedemdziesiątych samobójcza polityka inwestycyjna zaczęła przejawiać objawy rosnącej inflacji i załamywania się rynku. Po ratyfikowaniu przez Polskę Aktu Końcowego KBWE, przepisy wykonawcze zaczęły być dla władzy niebezpiecznym instrumentem prawnym, na który mogli się powoływać obywatele żądający swobód demokratycznych. Dlatego władza wprowadziła do konstytucji zmianę ograniczającą taka możliwość. W praktyce jakakolwiek krytyka władzy mogła być traktowana jako zamach na konstytucję. Spotkało się to z powszechnym sprzeciwem szeregu środowisk, wyrażonych w listach protestacyjnych, podpisanych przez wielu wybitnych przedstawicieli polskiego świata nauki i kultury .

W połowie 1976 r. inflacja była tak ogromna, że zapadła decyzja o jawnej podwyżce jednorazowej. Na ogłoszony 25 czerwca 1976 r. projekt podwyżek robotnicy wielu zakładów pracy odpowiedzieli strajkami. W Radomiu, Płocku i Ursusie doszło do zamieszek. W Radomiu podpalono budynek Komitetu Wojewódzkiego partii, w Ursusie zatrzymano ruch na międzynarodowej magistrali kolejowej. Przeciwko protestującym użyto oddziałów ZOMO, ale bez prawa użycia broni palnej. Podwyżkę odwołano, a strajkujących robotników postanowiono ukarać. Tysiące ich wyrzucono z pracy, setki aresztowano, brutalnie bito podczas przesłuchań, przepuszczając również przez tzw. „ścieżki zdrowia”.

Jeszcze przed czerwcem 1976 r. zawiązało się Polskie Porozumienie Niepodległościowe (PPN), wyrosłe w bezpośrednim następstwie protestów przeciwko zmianom w Konstytucji. Celem tej tajnej organizacji miało być opracowanie metod umożliwiających wywalczenie rzeczywistej suwerenności Polski, wprowadzenie i przestrzeganie swobód obywatelskich, oraz opartego na demokratycznych zasadach systemu wielopartyjnego.

Inną konwencję działania przyjął Komitet Obrony Robotników (KOR) ( powstał 23 września 1976, wystosowując „Apel do społeczeństwa i władz PRL”), opierając się na doświadczeniach lat minionych, a jego twórcy wywodzili się z różnych środowisk i grup opozycyjnych. Odmienność KOR-u polegała na tym, że nie była to tajna spiskująca organizacja, lecz krąg osób, niekiedy powszechnie znanych, o dużym autorytecie społecznym, zjednoczonych dla pomagania bezkarnie represjonowanym robotnikom, postanowiono działać nie tylko jawnie ale i legalnie. Legalność wynikała z ratyfikowanych przez PRL umów międzynarodowych. KOR rozpoczął od pomocy robotnikom i ich rodzinom, sądzonym starano się zapewnić pomoc prawną i finansową. Podjęto również działalność wydawniczą - „Biuletyn informacyjny” i „Komunikat”, mające na celu przełamanie państwowego monopolu na informację. W międzyczasie inne organizacje biorąc przykład zaczęły wydawać nie objęty cenzurą kwartalnik „Zapis” (1977 r. ), który uniezależniał się od totalitarnego państwa w dziedzinie literatury. Do lata 1980 r. wydawano w Polsce już ponad 100 tytułów podziemnej, niezależnej prasy. Od jesieni 1977 r. pod kierownictwem KOR - u powstało niezależne wydawnictwo „NOW-a”, wydająca wiele broszur i książek pisarzy zakazanych.

Humanitarna i publicystyczna działalność KOR zyskiwała mu społeczne poparcie, ale i represje i szykany ze strony władz. 7 maja 1977 nieznani sprawcy zamordowali w Krakowie Stanisława Pyjasa, przybyłych na pogrzeb Korowców aresztowano. Wówczas powstało pod kierownictwem Romaszewskich „biuro interwencyjne” rejestrujące przypadki łamania prawa przez władze i na ich podstawie opracowano „Dokumenty bezprawia”, rejestrujące przypadki zabójstw i ciężkich pobić w komisariatach MO. 26 września 1976 r. KOR przekształcił się w Komitet Samoobrony Społecznej (KSS KOR), wytyczający sobie szersze zadania walkę z represjami stosowanymi z powodów politycznych, światopoglądowych, wyznaniowych, rasowych i udzielanie pomocy ludziom z tych powodów prześladowanych, walkę z łamaniem praworządności i pomoc pokrzywdzonym, walkę o instytucjonalne zapewnienie praw i obywatelskich wolności.

W marcu 1977 r. ukonstytuował się Ruch Obrony Praw Człowieka, nawiązujący do tradycji Polski niepodległej, zaś 1 września 1977 r. Leszek Moczulski założył Konfederację Polski Niepodległej (KPN), jako opozycyjną partię polityczną o programie niepodległościowym.

Na wybrzeżu działał, zwłaszcza wśród studentów i intelektualistów Ruch Młodej Polski. W Krakowie i innych ośrodkach akademickich zawiązały się Studenckie Komitety Solidarności.

W sierpniu 1979 r. w niezależnym piśmie „ Robotnik” ukazała się Karta Praw Robotniczych, w której zawarto wymagające szybkiego rozwiązania problemy robotnicze. Domagano się m.in. stworzenia wolnych związków zawodowych. Działały zresztą już wówczas Komitety Wolnych Związków Zawodowych,, powstałe wiosną 1978r. na Śląsku i Gdańsku.

Ważnym działaniem opozycji stała się oświata - w prywatnych mieszkaniach, organizowano wykłady tzw. Uniwersytetu Latającego. Z czasem organizację tego typu wykładów przejęło Towarzystwo Kursów Naukowych, powołane przez grupę przedstawicieli polskiej nauki i kultury.

Ogromne znaczenie dla uświadomienia polakom ich narodowej tożsamości i godności miała wybór na papieża 16 października 1978 r. Karola Wojtyłę i przyjazd następnego roku Jana Pawła II do Polski.

Władza traciła kontrolę nad sytuacją ekonomiczną, gdy 1 lipca 1980 r. chciała wprowadzić ograniczona podwyżkę cen mięsa i wędlin, w wielu zakładach wybuchły strajki. Próby powstrzymania rozlaniu się strajków poprzez spełnianie żądań strajkujących przyniosły odwrotny skutek. I strajkiem objętych zostało coraz więcej zakładów.

Przełomowe znaczenie miał strajk okupacyjny w Stoczni Gdańskiej, rozpoczęty 14 sierpnia, gdzie wyłoniono komitet strajkowy z Wałęsą na czele. Po rozszerzeniu się strajków na inne gdańskie zakłady uformował się Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) , podobny powstał w Szczecinie, w opracowanej liście domagano się spełnienia 21 postulatów. Władze przystąpiły do pertraktacji i 31 sierpnia 1980 r. podpisany został tekst wspólnego porozumienia, a za najważniejszy punkt uważano możliwość tworzenia niezależnych związków zawodowych.

W całym kraju zawiązywały się niezależne struktury związków zawodowych, a wśród działaczy przeważyła koncepcja stworzenia jednego silnego związku o nazwie Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, (NSZZ „Solidarność”), działający w strukturach regionalnych, jednak z pełną autonomią. Komitet Założycielski NSZZ `Solidarność” przekształcono w Krajową Komisję Porozumiewawcza (KKP), a po uchwaleniu projektu statusu złożył w sądzie wniosek o rejestrację. Władze od początku aranżowały sytuacje kryzysowe, zmuszając związek do sięgania po argument powszechnego strajku ostrzegawczego. Nie wprowadzono uzgodnionych podwyżek płac, utrudniano rejestrację NSZZ „Solidarność”, zwalano również na Związek odpowiedzialność za pogłębianie się kryzysu gospodarczego. Związek uzyskał pozwolenie na publikowanie ogólnokrajowych pism, i wybudowanie pomników w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie poświęconym pomordowanym w 1970 r. robotnikom. Szykany ze strony państwa jednak nie słabły, w styczniu '81 r. wprowadzono ograniczenia wolnych sobót, odmawiano również prawa legalnego działania wolnym związkom zawodowym na wsi i studentom.

W tym czasie nastroje ogółu społeczeństwa pogarszały się ze względu na złą sytuację żywnościową, w wielu miastach doszło do „marszów głodowych”, których uczestnicy domagali się zaopatrzenia sklepów w podstawowe artykuły żywnościowe.

Polityka władzy zmierzała w tym okresie do wytworzenia wrażenia wewnętrznego chaosu i destabilizacji, której przyczyna miała być Solidarność.

I Zjazd NSZZ „Solidarność” Gdańsku - wypracowanie programu Związku określającego go jako związek zawodowy i ruch społeczny. Przewidywał m.in. walkę z kryzysem ekonomicznym oraz dążenie do reformy gospodarczej i demokratycznej życia publicznego, tj. sejmu, władz publicznych, terytorialnych, sądownictwa... rząd odmówił dyskusji na ten temat, przeprowadzając równocześnie manewry wojskowe układu Warszawskiego.

Wyraźna zapowiedz zbliżającej się likwidacji zbrojnej NSZZ Solidarność przyniosły obrady IV plenum KC PZPR (16-18 października 1981r) w uchwale końcowej znalazły się zdania o zagrożeniu państwa i ewentualności wprowadzenia stanu wojennego. Na czele partii staje Jaruzelski, powołuje wojskowe grupy operacyjne, oraz Radę porozumienia Narodowego. Ostatnie posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ Solidarność odbyło się w Gdańsku 11-12 grudnia 1981 r., w tym czasie zaobserwowano liczne ruchy wojsk i zmotoryzowanych oddziałów milicji. W nocy z 12 na 13 grudnia uzbrojeni funkcjonariusze MSW wkroczyli do gdańskiego hotelu i aresztowała większość członków Komisji Krajowej, a nieco wcześniej we wszystkich miastach polskich odbywały się masowe aresztowania działaczy regionalnych Związku. Rada Państwa uchwaliła dekret o stanie wojennym.

13 grudnia Jaruzelski obwieścił fakt wprowadzenia stanu wojennego i przejęcia władzy przez Wojskową Radę Ocalenia Narodowego (WRON). Dekret o stanie wojennym zawieszał działalność NSZZ Solidarność, i wszystkich innych związków zawodowych, ograniczono wolności i swobody obywatelskie, a także zabroniono wszelkich zgromadzeń, rozpowszechniania wydawnictw, strajków oraz akcji protestacyjnych. Wprowadzono zakaz nauki w szkołach, cenzurę korespondencyjną, oraz godzinę milicyjną.

Groza nowej sytuacji i internowania uniemożliwiły skoordynowany oproś społeczny, jednak w wielu zakładach pracy, kopalniach, hutach, stoczniach rozpoczęły się strajki. W Gdańsku, Wrocławiu i Świdniku powstały Regionalne Komitety Strajkowe. Władze siłami wojska i ZOMO przystąpiły do brutalnej pacyfikacji strajkujących zakładów. 16 grudnia zdobyto zbrojnie strajkującą kopalnię „Wujek”, w Katowicach, zabijając 9 górników, najdłużej broniła się załoga KWK „Piast” w Tychach.

W rożnych częściach kraju powstały powstawały zakonspirowane grupy z zamiarem kontynuowania działalności związkowej. Podjęto tez próbę stworzenia ogólnokrajowej, kierowniczej struktury podziemia Solidarności. 22 kwietnia 1982 r. powołano Tymczasową Komisję Koordynacyjną NSZZ Solidarność (TKK), pierwszym dokumentem była deklaracja Społeczeństwo podziemne, podkreślające znaczenie kultury, nauki, oświaty, ruchu wydawniczego i potrzeby pomocy dla represjonowanych, zalecała bojkot fasadowego życia społecznego i politycznego, wzywała do manifestacji, obchodów rocznicowych i akcji protestacyjnych.

Zaczęło się pojawiać wiele tytułów niezależnej prasy, a 12 kwietnia 1982 nadano w Warszawie pierwszą audycje radia Solidarność. W wielu miastach odbyły się manifestacje i demonstracje 1 i 3 maja a także mimo brutalnych tłumień poprzednich 31 sierpnia z okazji porozumień sierpniowych. 8 października 1982 r. Sejm uchwalił ustawę o zawodowych związkach zawodowych - rozwiązujących wszystkie istniejące przed 13 grudnia 1981 r., co spowodowało protesty brutalnie tłumione (łącznie z użyciem amunicji). TTK opracowała kolejna deklarację Solidarność dziś , dokument ten wskazywał sposoby przełamania istniejącego systemu sprawowania władzy, a płaszczyzna oporu miał być powszechny bojkot modelu życia, walkę ekonomiczną, rozwijanie niezależnej świadomości społecznej i przygotowanie do strajku generalnego.

Z dniem 31 grudnia 1982 r. stan wojenny został zawieszony, zwolniono większość internowanych, jednak władze nadal gnębiły ruchy wolnościowe rozwiązując np. Związek Polskich Artystów plastyków i Związek Literatów Polskich.

Od 16 do 23 czerwca 1983 r. II wizyta Jana Pawła II.

5 października 1983 r. przyznanie Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla.

Mnożenie się terroru służby bezpieczeństwa w postaci „tajemniczych zgonów” działaczy podziemia, którego kulminacją było zamordowanie Popiełuszki 19 października 1984 r.

Pod naciskiem opinii międzynarodowej władze PRL dopiero w 1986 r. zdecydowały się na całkowitą amnestie więźniów politycznych. Wałęsa powołuje Tymczasową Radę NSZZ, przeciwko policyjnym metodom władz.

Pogłębiający się kryzys gospodarczy zmusił władze do referendum społecznego w 1887 r., którego celem było uzyskanie przez władze poparcia społecznego dla reform, jednak władze przegrały z Solidarnościowym programem, w którym ujęto przebudowę życia publicznego z zasadą trzech pluralizmów: ekonomicznego, społecznego i politycznego.

Na przełomie kwietnia i maja 1988 r, przeszła przez Polskę fala strajków, największe w Stalowej Woli, Nowej Hucie i stoczni Gdańskiej. Strajkujący żądali podwyżek i zalegalizowania NSZZ Solidarność. Władze rozumiały konieczność ustępstw, co doprowadziło do rozmów przy „okrągłym stole” . w 1989 r. po uchwale X plenum KC PZPR o przywróceniu pluralizmu partyjnego ustalenia okrągłego stołu zaczęły przybierać realnych kształtów. Ostateczne obrady „okrągłego stołu” 6 lutego 1989 r. przewidywały szereg ustępstw ze strony rządowej m.in. ponowną legalizację NSZZ Solidarność i wolne wybory do sejmu i senatu.

Wybory z 4 czerwca 1989 r. dały druzgocące zwycięstwo Solidarności.

25. CO NALEŻY ROZUMIEĆ POD POJĘCIEM BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE. SCHARAKTERYZUJ JEGO ELEMENTY.

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE - jest to cel działania państwa i rządu dla zapewnienia wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowi państwa, jego życiowym interesom, oraz ochrony przed istniejącymi i potencjalnymi zagrożeniami;

Jest nie tylko ochroną naszego narodu i terytorium przed fizyczną napaścią, lecz również ochroną - za pomocą różnych środków - żywotnych interesów ekonomicznych i politycznych, których utrata zagroziłaby żywotnie podstawowym wartościom państwa.

Współczesne elementy bezpieczeństwa narodowego, to oprócz aspektów wojskowych i politycznych - czynniki gospodarcze i technologiczne, zasoby surowcowe oraz polityka w zakresie ekologii, demografii, spraw społecznych i humanitarnych. Zyskał również na znaczeniu tzw. ludzki wymiar bezpieczeństwa, czyli poszanowanie podstawowych praw i swobód obywatelskich.

26. MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ I SZANS DLA BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA.

MSG to stosunki między krajami o różnych ustrojach i poziomach rozwoju gospodarczego, także różnych perspektywach rozwojowych. Konstruktywny rozwój tych stosunków staje się we współczesnym świecie w coraz większym stopniu obiektywną koniecznością ekonomiczną. Wzrasta bowiem sama współzależność gospodarcza między krajami, grupami krajów i kontynentami. Przyrost ludności powoduje, że świat się zagęszcza. Jednocześnie szybki postęp techniczny, zmniejszający jednostkowy koszt i czas przewozu dóbr i ludzi w skali dużych odległości oraz zwiększający możliwość komunikowania się, przekazywania informacji i decyzji, sprawia, iż świat się niejako relatywnie kurczy. Wreszcie rozwój nauki, techniki i technologii stwarza nowe możliwości wszechstronnego rozwoju ludzkości. Rysują się jednak nowe realne trudności i niebezpieczeństwa dla państw. Szybki bowiem postęp techniczny i rozwój przemysł, urbanizacja i wzrost gęstości zaludnienia mają istotny wpływ na wyczerpywanie się tradycyjnych zasobów naturalnych, co ze swej strony ma wpływ na nienadążanie możliwości wzrostu produkcji żywności. Wzrasta zagrożenie dla naturalnego środowiska człowieka. Powstające złożone problemy społeczne, ekonomiczne i ekologiczne wymagają zaangażowania ogromnych środków finansowych i rzeczowych oraz umiejętności i kwalifikacji ludzi. Są to problemy tak poważne, że rozwiązanie ich przekracza możliwości poszczególnych krajów, a nawet grup krajów i wymaga skoordynowanej działalności w skali światowej.

27. SCHARAKTERYZUJ SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO I SYSTEM OBRONNOŚCI PAŃSTWA

System bezpieczeństwa narodowego - skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów organizacyjnych, ludzkich i materiałowych, ukierunkowanych na przeciwdziałanie wszelkim zagrożeniom państwa, a w szczególności politycznym, gospodarczym, psychospołecznym, ekologicznym i militarnym.

System obronności państwa - zbiór uporządkowanych wewnętrznie i wzajemnie powiązanych elementów - ludzi, organizacji, urządzeń - działających na rzecz zachowania bezpieczeństwa wojskowego (militarnego) państwa.

28. SCHARAKTERYZUJ GLOBALIZACJĘ ORAZ WSKAŻ MOŻLIWE ZAGROŻENIA DLA POLSKI, WYNIKAJĄCE Z GLOBALIZACJI

Ze względu na wielkie różnice występujące na różnych obszarach działalności społeczeństwa oraz z uwagi na ogromne zróżnicowanie poziomu rozwoju poszczególnych krajów i narodów nie jest możliwe - poza bardzo ogólnymi stwierdzeniami - zaproponowanie jednej, w pełni trafnej definicji globalizacji. Dla dokładnego jej opisania konieczne byłoby podejmowanie prób identyfikacji różnych stron i aspektów globalizacji sektorowych.

W sensie ogólnym możemy określić, że globalizacja jest pojęciem używanym aby opisać zmiany w społeczeństwach i gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej. Opisuje zwiększenie wymiany informacyjnej, przyspieszenie i spadek cen transportu, a także wzrost handlu międzynarodowego oraz inwestycji zagranicznych spowodowanych znoszeniem barier oraz rosnących współzależności między państwami. W ekonomii termin ten oznacza głównie zjawiska związane z liberalizacją wymiany handlowej lub “wolnym handlem”. W szerszym znaczeniu odnosi się do rosnącej integracji i współzależności między jednostkami działającymi globalnie, czy to na platformie społecznej, politycznej czy ekonomicznej.

W innym ujęciu globalizację można określić też, jako proces coraz bliższego, realnego scalania gospodarek narodowych, przejawiającego się w dynamicznym wzroście obrotów handlowych, międzynarodowych przepływów kapitałowych i usługowych oraz rosnącej tendencji do traktowania całego Świata jako rynku zbytu przez coraz większą liczbę przedsiębiorstw.

Jako główną przyczynę globalizacji wymienia się rewolucję informatyczną i komunikacyjną, z takimi wynalazkami jak komputer, faks, telewizja, Internet, telefon komórkowy oraz łączność satelitarna. Do ważnych czynników sprzyjających globalizacji należy też zaliczyć przemiany polityczne i instytucjonalne, zachodzące zarówno w skali całego Świata, jak i pojedynczych krajów. Do pierwszej grupy należy: upadek systemu komunistycznego i koniec zimnej wojny oraz liberalizacja obrotów handlowych i kapitałowych. Do drugiej - proces masowej prywatyzacji i deregulacji wielu branż czy gałęzi gospodarki znajdujących się bądź w rękach państwa bądź zastrzeżonych dla jednego przedsiębiorstwa z dominującym wkładem państwowym.

W zależności od dyscypliny nauki reprezentowanej przez badaczy zajmujących się globalizacją, można dostrzec interpretacje nadające globalizacji charakter ekonomiczny, socjologiczny, polityczny, kulturowy lub techniczny.

Pierwszoplanową, a jednoczenie najbardziej widoczną cechą globalizacji jest formowanie się Światowej sieci obrotu dobrami i usługami.

Następna cechą globalizacji jest rozwój sieci Światowego systemu transportowego, pozwalającego w bardzo dużym stopniu zwiększyć masę oraz prędkość przemieszczania się ładunków. Odgrywa on zasadniczą rolę w tworzeniu Światowej sieci obrotu dobrami oraz w transferze dóbr inwestycyjnych między krajami leżącymi nieraz w wielkiej odległości od siebie. Nowoczesny, szybki i wydajny system transportowy spowodował, że wielkie korporacje są w stanie szybko reagować na potrzeby rynku Światowego i stosować wiele nowoczesnych metod dostarczania wielkich ładunków w krótkim czasie z dużą punktualnością.

Niezmiernie ważna cechą globalizacji stało się utworzenie Światowego systemu informacyjnego. Jego głównym ogniwem jest sieć połączeń informatycznych o zasięgu globalnym, a zwłaszcza system Internetu zapewniającego wszechstronne możliwości komunikowania się między przedsiębiorstwami oraz ludźmi. Internet pozwala na dokonywanie różnorodnych operacji ekonomicznych, od transferu kapitału, aż po zlecenia kupna i sprzedaży przez firmy. Pozwala również uzyskiwać oraz przekazywać różnorodne informacje o charakterze handlowym, finansowym, turystycznym, kulturalnym i edukacyjnym. Można stwierdzić, że powstanie globalnej sieci informatycznej - zwłaszcza Internetu, telefonii komórkowej oraz telewizji cyfrowej - zadecydowało o nadaniu globalizacji charakteru procesów zintegrowanych i kompatybilnych.

Obecnie można wyróżnić trzy główne obszary globalizacji:

Gospodarczy - globalizacja w wymiarze gospodarczym polega w głównej mierze na ujednoliceniu rynków i obracanych na nich różnorodnych towarów. Pozwala to znieść większość barier występujących w handlu międzynarodowym, dzięki czemu firmy z Azji czy ameryki południowej mogą konkurować swoimi towarami na rynkach europejskich, czy amerykańskich.

Kulturowy- globalizacja w wymiarze kulturowym jest rezultatem rozwoju masowej turystyki, wzmożonych migracji, komercjalizacji produktów kulturowych oraz rozprzestrzeniania się ideologii konsumeryzmu. Do jej rozwoju przyczyniają się również działania marketingowe międzynarodowych korporacji oraz rozwój masowych środków komunikacji. W tym kontekście często wspomina się również o makdonaldyzacji społeczeństwa. Przeciwwagą dla takich zachowań jest spowodowany globalizacją powrót do korzeni kultury.

Polityczny- wyniku procesu globalizacji politycznej powstały takie organizacje międzynarodowe jak: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy Światowa Organizacja Handlu. Organizacje te wpływają na gospodarkę światową, a przez to ograniczają niezależność państw narodowych. W tym kontekście często wymienia się również Unię Europejską. Kiedyś ubogie państwa stają sie podmiotami znaczącymi coraz wiecej na arenie międzynarodowej. Radykalni politolodzy dostrzegają w tym wymiarze również proces powstawania nowej międzynarodowej burżuazji, ale kwestia ta pozostaje sporna.

Możliwe zagrożenia dla Polski, wynikające z globalizacji:

Do podstawowych zagrożeń należy zjawisko współzależności międzynarodowej, uzależniające Polską gospodarkę od gospodarki światowej i czyniącym ją podatną na ogólnoświatowe kryzysy.

Ponadto zagrożenie stanowią zjawiska:

I. Związane z nadmiernie liberalną polityką asymilacyjną:

II. Związane z polityką protekcjonistyczna i etatystyczną:

III. Wpływ handlu światowego na wzrost zagrożeń w sferze ochrony środowiska (np. liberalizacja handlu artykułami rolnymi)

Często podkreśla się, że globalizacja zagraża ciągłości i autentyczności państw narodowych, ich niezależności, jak również niszczy lokalną kulturę i tradycję. Prowadzi to do powstawania i rozwoju ruchów antyglobalistycznych.

29. SCHARAKTERYZUJ POJĘCIA: BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I PORZĄDEK PUBLICZNY.

Bezpieczeństwo publiczne:

Bezpieczeństwo publiczne to stan (proces)przejawiający się ochroną porządku prawnego, życia, zdrowia obywateli oraz majatku narodowego przed gwałtownym bezprawnym zorganizowanym działaniem.

Bezpieczeństwo publiczne to taki stan faktyczny wewnątrz państwa, który umożliwia bez narażania na szkody (wywołane zarówno zachowaniem ludzi, jak i działaniem sił natury, techniki itp.) normalne funkcjonowanie organizacji państwowej realizację jej interesów, zachowanie życia, zdrowia i mienia jednostek żyjących w tej organizacji oraz korzystanie przez te jednostki z praw i swobód zagwarantowanych konstytucją i innymi przepisami prawa.

Porządek publiczny zespół norm, zadań czy też instytucji albo materialnie jako pewien stan (cel - normalne, harmonijne życie ludzi i funkcjonowanie instytucji w państwie),

Porządek publiczny można określić jako stan faktyczny wewnątrz państwa regulowany normami prawnymi i pozaprawnymi (moralnymi, religijnymi, obyczajami, zasadami współżycia społecznego itp.), których przestrzeganie umożliwia normalne współżycie jednostek w organizacji państwowej w określonym miejscu i czasie. Będzie to wiec stan idealny, pożądany, oczywiście zależny od określonego miejsca i czasu, uwarunkowany rozwojem społecznym i zachodzącymi zmianami w świecie zewnętrznym (środowisku).

Można zatem określić, iż dziedzina bezpieczeństwa i porządku publicznego to wewnętrznie uporządkowany zbiór elementów kierowania i elementów wykonawczych przeznaczony do zwalczania przestępczości oraz zjawisko kryminogennych, zapewnienia ochrony przed bezprawnymi zamachami na życie i zdrowie ludzkie, dorobek materialny i kulturalny społeczeństwa, a także zachowania porządku publicznego.

30. PRZEDSTAW PRZEZNACZENIE I ZADANIA OBRONY CYWILNEJ.

Zgodnie z art. 137 ustawy z dnia z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (Dz.U. 2004, Nr 241, poz. 2416 ze zm.) OC ma na celu:

Organem admin. rządowej w sprawach OC jest Szef OCK, podlegający ministrowi spraw wewnętrznych.

W zakresie obrony cywilnej powyższa ustawa określa ponadto (Dział IV ustawy):

Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi przeznaczonymi do wykonywania zadań obrony cywilnej są formacje OC. Formacje tworzą w drodze rozporządzenia ministrowie, a wojewodowie, starostowie, wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast) - w drodze zarządzenia, uwzględniając w szczególności: skalę występujących zagrożeń, rodzaj formacji, ich przeznaczenie oraz stan osobowy i organizację wewnętrzną. Formacje obrony cywilnej mogą tworzyć także pracodawcy.

  Szczegółowy katalog zadań obrony cywilnej zawiera Pierwszy Protokół Dodatkowy do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie dnia 8 czerwca 1977 r. (Dz.U. 1992, Nr 41, poz. 175), który RP przyjęła 19 września 1991 r.

W rozumieniu Protokołu określenie "obrona cywilna" oznacza wypełnianie wszystkich lub niektórych wymienionych niżej zadań humanitarnych, mających na celu ochronę ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych, i przezwyciężanie ich bezpośrednich następstw, jak też zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania. Zadania OC:

  1. służba ostrzegawcza;

  2. ewakuacja;

  3. przygotowanie i organizowanie schronów;

  4. obsługa środków zaciemnienia;

  5. ratownictwo;

  6. służby medyczne, włączając w to pierwszą pomoc oraz opiekę religijną;

  7. walka z pożarami;

  8. wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych;

  9. odkażanie i inne podobne działania ochronne;

  10. dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia;

  11. doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami;

  12. doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej;

  13. doraźne grzebanie zmarłych;

  14. pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych dla przetrwania;

  15. dodatkowe rodzaje działalności, niezbędne dla wypełnienia któregoś z zadań wyżej wymienionych, w tym planowanie i prace organizacyjne.

31. NA CZYM POLEGA SAMOOBRONA POWSZECHNA. DOKONAJ JEJ CHARAKTERYSTYKI.

Samoobrona powszechna polega na samorzutnym, trwałym lub doraźnym organizowaniu się ludności cywilnej w miejscu zamieszkania, dla przeciwstawienia się zagrożeniom życia, zdrowia, mienia i środowiska. Zagrożenia te mogą wynikać zarówno z działalności ludzkiej, jak i z przyczyn naturalnych. Obowiązek samoobrony powszechnej obejmuje każdego obywatela RP. Szczegółowe uregulowania w tej materii znajdują się w Konstytucji RP, w art. 85 (Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona ojczyzny), oraz w Ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP z dnia 21 listopada 1967 r. (Dz. U. 1967 Nr 44 poz. 220).

Również państwo ma wobec obywateli szereg zobowiązań w zakresie promowania samoobrony powszechnej. Są one realizowane m.in. poprzez szkolenia z zakresu przysposobienia obronnego. Również organy administracji rządowej na wszystkich szczeblach (wójtowie, burmistrzowie, starości, wojewodowie, szefowie służb, w tym OC) zobowiązane są do prowadzenia działalności z zakresu planowania i prowadzenia samoobrony powszechnej.

Samoobrona powszechna w prawie rp została zdefiniowana jako:

Ustawa o powszechnym obowiązku obrony

Według tej ustawy obywatel między 16 do 60 rokiem życia, którego stan zdrowia na to zezwala - ma obowiązek uczestniczyć w obronie RP. Jednym ze sposobów jest samoobrona ludności (Art. 4 pkt 1 i 2) - czyli branie udziału w akcjach ratowniczych, usuwaniu skutków zdarzeń aż po walkę partyzancką z najeźdźcami. Ponadto osoby te podlegają obowiązkowi szkolenia ludności w zakresie powszechnej samoobrony. Szkolenie to ma na celu przygotowanie do samoobrony przed środkami masowego rażenia oraz innymi działaniami nieprzyjaciela. Przeprowadza się go w formie zajęć podstawowych lub ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia praktyczne mogą polegać również na udziale w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków.

Ćwiczenia zarządza Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określając każdorazowo kategorie osób zobowiązane do udziału w tych ćwiczeniach, obszar, na którym będą one przeprowadzane, oraz ich zakres.

W ramach przygotowania do samoobrony osoby posiadające obywatelstwo polskie mogą być zobowiązane do:

32. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA NATURALNEGO.

Nadzwyczajne zagrożenie środowiska (katastrofa ekologiczna) - obejmuje niektóre zdarzenia z zagrożeń technicznych i militarnych o charakterze antropomorficznym (czyli spowodowane przez działalność człowieka) - wg K. Przeworski - zał.32 i 33 z podręcznika dla studentów.

Katastrofa ekologiczna - trwałe uszkodzenie lub zniszczenie dużego obszaru środowiska przyrodniczego, wpływające negatywnie, bezpośrednio lub pośrednio, na zdrowie, często życie ludzi (Nowa encyklopedia powszechna PWN).

Do zdarzeń tego typu można zaliczyć:

33. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ŚRODKI BUDOWY ZAUFANIA W PROCESIE BEZPIECZEŃSTWA EUROPEJSKIEGO.

Środki budowy zaufania i bezpieczeństwa to działania mające na celu redukcję napięcia międzynarodowego, stabilizację pokojowej współpracy, obniżanie poziomu rywalizacji wojskowej, zwiększenie przejrzystości zbrojeń i zapobieganie błędnej interpretacji posunięć wojsk, która mogłaby doprowadzić do przypadkowego wybuchu konfliktu. Akt końcowy wskazał na kilka zasad, które powinny obowiązywać sygnatariuszy: wyprzedzające powiadomienie o manewrach wojskowych, ruchach wojskowych. wymiana obserwatorów. Na ogół wywiązywano się z tych zobowiązań. Na konferencji sztokholmskiej KBWE w 1986 roku przyjęto dokument precyzujący środki budowy zaufania i bezpieczeństwa i reguły ich stosowania - Confidence and Security Builging Measures (CSBM), króry był ratyfikowany w 1990, 1992 i w 1994 roku.

Ostatnia zmiana była efektem konferencji w Wiedniu, na której wskazano wśród środków budowy zaufania i bezpieczeństwa następujące: regularną wymianę informacji wojskowej, rozwój kontaktów wojskowych, wyprzedzające powiadamianie o działalności wojskowej, prawo do jej obserwacji, postanowienia ograniczające działalność wojskową, utworzenie systemu bezpośredniej łączności między stolicami państw-sygnatariuszy, doroczne spotkania omawiające wykonanie przyjętych środków.

35.WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ZASADNICZE ZADANIA OBRONNE ORGANÓW WŁADZY, ADMINISTRACJI I PRZEDSIĘBIORSTW

W razie zaistnienia polityczno-militarnych sytuacji kryzysowych stwarzających pośrednie zagrożenia dla bezpieczeństwa Polski, nie będą wprowadzane nadzwyczajne zmiany w ogólnych zasadach kierowania obronnością, a jedynie uruchomione zostaną dodatkowe środki i procedury kierowania reagowaniem kryzysowym. Szczególne rozwiązania wprowadza się na potrzeby kierowania działaniami wojennymi. W warunkach wojennych, jeśli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, funkcję organu ustawodawczego sprawuje Prezydent RP. Na wniosek RM wydaje on rozporządzenia z mocą ustawy, w tym zwłaszcza dotyczące prowadzenia działań wojennych. Prezes RM zapewnia realizację polityki RM w zakresie obrony państwa, określając sposoby jej wykonania. Na czas wojny uruchamia się Centralne Stanowisko Kierowania Obroną Państwa, obejmujące stanowiska kierowania Prezydenta RP, Prezesa RM i wyznaczonych przez niego członków RM.

Dla zapewnienia bezkolizyjnego rozwijania SZRP oraz kierowania nimi w czasie wojny utworzony zostaje Wojenny System Dowodzenia. Proces dowodzenia odbywa się w systemie narodowym i sojuszniczym.

Pozamilitarne ogniwa obronne

Do podstawowych funkcji pozamilitarnych ogniw obronnych należą:

- ochrona ludności i struktur państwa w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny;

- zapewnianie materialnych, informacyjnych i duchowych podstaw egzystencji ludności w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny;

- zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi SZ RP oraz pozamilitarne wsparcie wojsk własnych i sojuszniczych, prowadzących operacje na terytorium Polski.

Wśród ogniw pozamilitarnych występują:

- ogniwa informacyjne,

-ochronne,

-gospodarcze.

W sensie organizacyjnym funkcjonują one w ramach resortowych i terytorialnych systemów obronności.

O. informacyjne realizują zadania związane z ochroną i propagowaniem polskich interesów na arenie międzynarodowej, informacyjnym osłabianiem przeciwnika oraz umacnianie woli, morale, determinacji obronnej i wytrwałości własnego społeczeństwa w warunkach wojennych.

O. ochronne realizują zadania związane z zapewnieniem warunków bezpiecznego funkcjonowania struktur państwa oraz ochroną ludności i majątku narodowego przed skutkami zbrojnych i poza zbrojnych oddziaływań kryzysowych i wojennych.

O. gospodarcze realizują zadania związane z zapewnieniem materialnych podstaw realizacji zadań obronnych oraz przetrwania ludności w warunkach kryzysu i wojny. Wśród ogniw gospodarczo-obronnych istotne miejsce zajmuje przemysł obronny.

Świadczenia na rzecz obrony dzielimy na:

  1. świadczenia osobiste;

  2. świadczenia rzeczowe:

  3. doraźne świadczenia rzeczowe;

  4. etatowe świadczenia rzeczowe;

  5. świadczenia szczególne.

Wyżej wymienione zadania będą realizowane w kilku etapach:

    1. w celu stworzenia możliwości częściowego rozwinięcia poten­cjału obronnego państwa,

    2. do uruchomienia dostaw zgromadzonych w rezerwach państwowych,

    3. stworzenie możliwości do pełnego rozwinięcia potencjału obronnego i przeciwstawienie się agresji zbrojnej.

36. PRZEDSTAW ORGANIZACJĘ I ZADANIA PSP

0x01 graphic

Do podstawowych zadań PSP należy :
- rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń,
- organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń,
- wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze,
- kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności,
- nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych,
- prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony ludności,

- współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi in. państw.

PSP jest również organizatorem krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, mającego na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska poprzez :
- walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi,
- ratownictwo techniczne,
- rat. chemiczne,
- rat. ekologiczne,
- rat. medyczne.

Infrastruktura - obiekty, urządzenia stałe i instytucje usługowe (krajowe i międzynarodowe) niezbędne do należytego funkcjonowania społeczeństw, tzn. produkcyjnych działów gospodarki oraz życia (w tym bezpieczeństwa) ludności, np. usługi w zakresie transportu, komunikacji, instytucje ochrony zdrowia. (słownik AON)

Krytyczna - centralny, decydujący, główny, kluczowy, nadrzędny, najistotniejszy, najważniejszy, newralgiczny, przewodni, węzłowy, decydujący.

Infrastruktura krytyczna państwa

-to urządzenia, instalacje i usługi, powiązane ze sobą funkcjonalnie, kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz zapewnienia sprawnego funkcjonowania państwa, a w tym organów władzy i administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorców.

- to systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty (obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorców. (słownik AON)

Krytyczna infrastruktura państwa obejmuje systemy:

  1. Zaopatrzenia w energię i paliwa (surowce energetyczne; ropa naftowa, gaz),

  2. łączności i sieci teleinformatycznych,

  3. transportowe i komunikacyjne (drogi, mosty),

  4. zaopatrywania w wodę i żywność,

  5. ratownicze,

  6. ochrony zdrowia,

  7. finansowe,

  8. zapewniające ciągłość funkcjonowania organów władzy publicznej,

  9. produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotw., w tym rurociągi substancji niebezpiecznych.

38. SCHARAKTERYZUJ ZAGROŻENIA WEWNĘTRZNE POLSKI ORAZ OMÓW PROCEDURY WPROWADZANIA STANU WYJĄTKOWEGO.

Zapewnienie bezpieczeństwa obywateli oraz ochrona majątku narodowego i granic Rzeczypospolitej stają się w coraz większym stopniu domeną instytucji i służb działających w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Istota zagrożeń nowego typu polega na tym, że ich źródła tkwią niejednokrotnie w geograficznie oddalonych miejscach, mogą się natomiast zmaterializować na terytorium kraju po niekontrolowanym przeniknięciu przez granice. Tym samym wzrasta znaczenie wewnętrznego aspektu bezpieczeństwa państwa.

Do zadań państwa w tej sferze należy:

Podstawowe zadania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa obywateli realizowane będą przez Policję. Wdrożone zostaną odpowiednie rozwiązania legislacyjne, kontynuowana będzie reorganizacja i informatyzacja policji, a także - dla zwiększenia skuteczności jej działania - nastąpi dokładne określenie uprawnień i obowiązków samorządów w zakresie zwalczania przestępczości w układzie terytorialnym. Niezbędnym elementem programu poprawy bezpieczeństwa publicznego będzie też pobudzanie aktywności społecznej i kształtowanie postaw obywatelskich sprzyjających podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego - w skali ogólnokrajowej i lokalnej.

Działania legislacyjne będą służyły stworzeniu precyzyjnych regulacji prawnych umożliwiających skuteczne działanie wszystkich instytucji i służb powołanych do zapobiegania i zwalczania przestępczości.

Odpowiedzialną funkcję w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego pełnią służby specjalne, w tym kontrwywiad. Realizują one, zgodnie z obowiązującym prawem, główne zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa wewnętrznego RP, zwłaszcza poprzez:

Ochrona infrastruktury teleinformatycznej. Zwalczanie zagrożeń dla rządowych systemów i sieci teleinformatycznych należy do kompetencji wyspecjalizowanych komórek cywilnych i wojskowych służb państwowych. Ich zadaniem jest zwalczanie przestępczości komputerowej wymierzonej w rządową i samorządową infrastrukturę telekomunikacyjną, w tym przeciwdziałanie atakom na jej elementy.

Aby podejmowane działania w tej dziedzinie były skuteczne, należy w sposób priorytetowy podejść do rozwoju i wdrażania rodzimej kryptografii oraz dostosować przepisy prawa telekomunikacyjnego, które wraz z szybkim postępem technologicznym mogą się okazać niewystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa chronionej infrastrukturze teleinformatycznej.

Ważną rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa ludności, majątku trwałego oraz szerzej - bezpieczeństwa państwa, odgrywają urzędy państwowe, agencje, inspekcje, straż i służby wyspecjalizowane. Należą do nich SG, SP, w tym jej ochotnicze oddziały, krajowy system ratownictwa, zwłaszcza ratownictwa medycznego, morska służba poszukiwawcza i ratownicza.

Szczególna rola SG wynika z jej zadania skutecznej ochrony granicy państwowej. Wysokie rygory, które powinny charakteryzować pracę Straży Granicznej, są również pochodną postanowień układu z Schengen, które będą nas wiązać, a także intensywności i specyfiki wyzwań oraz zagrożeń płynących ze strefy euroazjatyckiej.

Przyjęte w ostatnim czasie regulacje prawne stwarzają podstawy do wdrożenia systemu cywilnego reagowania kryzysowego z wykorzystywaniem zespołów reagowania kryzysowego funkcjonujących na wszystkich szczeblach administracji rządowej i władz samorządowych. Dalsze rozwijanie ustawodawstwa dotyczącego bezpieczeństwa obywatelskiego powinno służyć wzmacnianiu zdolności władz samorządowych i rządowych do rozwiązywania problemów w stanach normalnych i kryzysowych oraz ich współdziałania. Będą także prowadzone działania w celu stworzenia podstaw ustawowych organizacji jednolitego - krajowego systemu ratowniczego, który obejmie wszystkie podmioty niezbędne w przeprowadzaniu akcji ratowniczych.

Stan wyjątkowy- wprowadzany jest w sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych. Wprowadzany jest na okres nie dłuższy niż 90 dni, w którym na mocy decyzji Prezydenta RP, na wniosek RM, wprowadzona zostaje wzmożona ingerencja władz administracyjnych w życie społeczno-polityczne i gospodarcze kraju, na całym lub części jego terytorium, jeżeli jest zagrożony: konstytucyjny ustrój państwa, bezpieczeństwo obywateli, porządek publiczny.

RM podejmuje uchwałę i kieruje wniosek, do Prezydenta RP. We wniosku podaje się:

Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego (na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni lub postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia). Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego Prezydent RP przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania.

Stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w Dzienniku Ustaw RP.

W rozporządzeniu o wprowadzeniu stanu wyjątkowego określa się przyczyny wprowadzenia, czas trwania i obszar, na jakim wprowadza się stan wyjątkowy, oraz, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Jeżeli pomimo zbliżającego się upływu czasu, na jaki został wprowadzony stan wyjątkowy, nie ustały przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz nie zostało przywrócone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent RP w drodze rozporządzenia może przedłużyć stan wyjątkowy na okres nie dłuższy niż 60 dni lub postanowić o jego zniesieniu.

Wojewodowie podają do publicznej wiadomości, w drodze rozplakatowania obwieszczeń.Redaktorzy naczelni programów PR i TV są obowiązani nieodpłatnie podać do publicznej wiadomości rozporządzenie Prezydenta RP inne akty prawne dotyczącego tego stanu. Prezydent RP, na wniosek RM, w drodze rozporządzenia, znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

39. PRZEDSTAW STRUKTURĘ ORAZ ZADANIA WOJEWÓDZKIEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO

W skład WZZK wchodzą:
1.  Szef Zespołu.
2.  stały zastępca Szefa WZZK.
3.  czasowy zastępca Szefa WZZK.
4. Grupy robocze:
1) o charakterze stałym:
a) grupa bezpieczeństwa powszechnego i porządku publicznego;
b) grupa planowania cywilnego;
c) grupa monitorowania, prognoz i analiz.
2) o charakterze czasowym:
a) grupa operacji;
b) grupa zabezpieczenia logistycznego;
c) grupa opieki zdrowotnej i pomocy socjalno-bytowej.

Grupy robocze planowania cywilnego oraz monitorowania, prognoz i analiz stanowią Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody

Zespół działa na podstawie:

Do zadań Zespołu należy:
1. Monitorowanie zagrożeń i występujących klęsk żywiołowych oraz prognozowanie rozwoju sytuacji.
2. Opracowanie i aktualizowanie planu reagowania kryzysowego obejmującego fazy zapobiegania, przygotowania, reagowania i odbudowy.
3. Realizowanie procedur i programów reagowania w czasie stanu zagrożenia lub klęski żywiołowej.
4. Planowanie wsparcia organów kierujących, działających na różnym szczeblu administracyjnym.
5. Przygotowanie warunków umożliwiających koordynację pomocy humanitarnej.
6. Realizowanie polityki informacyjnej związanej z wprowadzonym stanem klęski żywiołowej.

Zespół pracuje w fazie zapobiegania, przygotowania, reagowania i odbudowy, w celu stworzenia warunków do zapobiegania skutkom klęski żywiołowej, zdarzeniom o znamionach klęski żywiołowej lub usunięcia ich skutków.

W fazie zapobiegania Zespół podejmuje działania redukujące lub eliminujące prawdopodobieństwo wystąpienia klęski żywiołowej lub zdarzenia o znamionach klęski żywiołowej albo w znacznym stopniu ograniczającym ich skutki.

W fazie przygotowania Zespół podejmuje działania planistyczne w zakresie sposobu reagowania w warunkach wystąpienia klęski żywiołowej lub zdarzenia o znamionach klęski żywiołowej, a także zabezpieczenia niezbędnych sił i środków do działań ratowniczych.

W fazie reagowania Zespół podejmuje działania polegające na zapewnieniu wszechstronnej pomocy poszkodowanym, zatrzymaniu lub zahamowaniu rozwoju zjawisk i zdarzeń wywołujących straty i zniszczenia oraz ograniczenia ich zasięgu.

W fazie odbudowy Zespół podejmuje działania w celu odtworzenia zdolności do reagowania, obejmujące siły i środki ratownicze, techniczno - budowlaną strukturę ochronną i alarmową, telekomunikacyjną, energetyczną, paliwową, transportową i zabezpieczającą dostarczanie wody oraz struktur organizacyjnych i powiązań funkcjonalnych między nimi.

40. WYMIEŃ TERENOWE ORGANY ADMINISTRACJI WOJSKOWEJ ORAZ PRZEDSTAW ICH CHARAKTERYSTYKĘ.

Terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i administracji wojskowej są:

1) dowódcy okręgów wojskowych,

2) szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych,

3) wojskowi komendanci uzupełnień.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy, przekształca i znosi okręgi wojskowe oraz określa ich siedziby i terytorialny zasięg działania. Do zadań dowódcy okręgu wojskowego należy koordynowanie zasobów osobowych i rzeczowych na zarządzanym terenie.

Do zadań szefów WSzW należy: wykonywanie zadań organu wyższego stopnia w stosunku do wojskowych komendantów uzupełnień; zapewnienie operacyjnego i mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych; koordynowanie użycia oddziałów i pododdziałów wojskowych w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego; gromadzenie informacji na potrzeby realizacji przedsięwzięć wykonywanych w ramach obowiązku państwa-gospodarza; kadrowe zabezpieczenie potrzeb uzupełnieniowych jednostek wojskowych; planowanie wykorzystania układu pozamilitarnego na potrzeby obronne; administracja rezerwami osobowymi i świadczeniami na rzecz obrony; uczestniczenie w planowaniu przestrzennego zagospodarowania, ze względu na potrzeby obronne i bezpieczeństwa państwa; utrzymywanie współpracy z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa.

Strukturę organizacyjną WSzW tworzą: wydział operacyjny, wydział mobilizacji i uzupełnień, sekcja kadr, sekcja łączności i informatyki.

Do zadań wojskowych komendantów uzupełnień należy: zapewnienie mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych; administrowanie rezerwami osobowymi; wykonywanie świadczeń na rzecz obrony; współpraca z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa.

Strukturę organizacyjną WKU tworzą: wydział planowania mobilizacyjnego i administrowania rezerwami, wydział poboru i uzupełnień.

41. PRZEDSTAW ORGANIZACJĘ ORAZ ZADANIA GRUP ROBOCZYCH POWIATOWEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO.

Grupa planowania cywilnego:

Do zadań szefa grupy planowania cywilnego należy koordynacja planowanych działań na wypadek zaistnienia zagrożenia, a ponadto: organizowanie pracy w grupie oraz sprawowanie bieżącego nadzoru nad prawidłowym wykonaniem zadań; opracowanie rocznych programów pracy i sprawozdań z działalności zespołu; opracowanie planów reagowania kryzysowego; organizowanie i uczestnictwo w posiedzeniach grupy zaproszonych przedstawicieli innych jednostek organizacyjnych; udział w organizacji i prowadzeniu szkoleń i ćwiczeń; udział sporządzaniu wstępnych raportów strat i szkód oraz programów odbudowy.

Grupa monitorowania, prognoz i analiz:

Do zadań szefa grupy monitorowania należy zapewnienie monitorowania, prognozowania i analizy występujących; na terenie powiatu, a ponadto: nadzór nad zapewnieniem całodobowej łączności telefonicznej i faksowej dla potrzeb zespołu; uruchamianie procedur zarządzania w wypadku wystąpienia symptomów zagrożeń; zapewnienie bieżących prognoz i analiz możliwości wystąpienia zagrożeń; przekazywanie informacji dla służb ratowniczych oraz ostrzegania i alarmowanie sił ratowniczych i ludności o zagrożeniu; współudział w organizacji i prowadzeniu szkoleń i ćwiczeń; opracowanie i przesyłanie dla środków masowego przekazu komunikatów dotyczących zagrożenia ludności.

Grupa operacji i organizacji działań:

Do zadań szefa grupy operacji i organizacji działań należy koordynacja działań prowadzonych przez uczestniczące w akcji podmioty, a ponadto: organizowanie akcji ratunkowej w rejonach zagrożonych; współudział w organizacji i prowadzeniu szkoleń i ćwiczeń.

Grupa zabezpieczenia logistycznego:

Do zadań szefa należy zapewnienie ciągłości zabezpieczenia logistycznego prowadzonych działań, a ponadto: posiadanie aktualnych wykazów sił i środków służb ratowniczych oraz formacji OC; koordynowanie wykorzystania środków technicznych w prowadzonych akcjach ratunkowych; wydawanie poleceń jednostkom organizacyjnym uczestniczącym w akcjach ratunkowych w sprawie przygotowania organizacyjnego do przeprowadzenia akcji.

Grupa opieki zdrowotnej i pomocy socjalno-bytowej

Do zadań szefa należy koordynacja przedsięwzięć w zakresie pomocy medycznej i socjalno-bytowej poszkodowanym w wyniku zagrożeń, a ponadto: udzielanie pomocy poszkodowanej dla poszkodowanej ludności w rejonach zagrożonych przez podległe placówki zdrowia; współudział w organizowaniu i prowadzeniu szkoleń i ćwiczeń; realizowanie zadań w zakresie pomocy społecznej i humanitarnej wynikających z planu reagowania kryzysowego.

Należy pamiętać, iż zadania realizowane są przez poszczególne grupy w fazach: zapobiegania, przygotowania, reagowania i odbudowy.

42. SCHARAKTERYZUJ BEZPIECZEŃSTWO SUROWCOWE I ENERGETYCZNE PAŃSTWA.

Jedną ze składowych bezpieczeństwa ekonomicznego państwa jest w szerszym ujęciu bezpieczeństwo energetyczne, a w węższym - bezpieczeństwo naftowe, przez które można rozumieć ciągłość i niezawodność dostaw ropy naftowej. Współcześnie bezpieczeństwo naftowe jest fundamentem stabilności gospodarczej, a także zachowania niezależności wobec innych państw. Bezpieczeństwo, także naftowe może być definiowane jako określony cel, lecz również jako jego następstwo. Oznacza to, że zazwyczaj nie zdajemy sobie sprawy z tego, czym ono jest, dopóki nie zagraża nam jego utrata.

O szczególnym charakterze ropy naftowej decyduje to, że jej zasoby są nieodnawialne. Z racji geograficznego rozmieszczenia złóż większość krajów musi importować ropę, gdyż jest surowcem do wytwarzania szeregu produktów, zasadniczych dla funkcjonowania gospodarki. Ropa stanowi jedną z podstawowych lub wręcz jedyną, liczącą się pozycję eksportu niektórych krajów, bez której ich egzystencja gospodarcza byłaby zagrożona. Sposób przewozu ropy stwarza sytuację zależności jej dostaw, nie tylko od sprawności środków transportu i urządzeń przesyłowych, a także od warunków i okoliczności towarzyszących jej przemieszczaniu. Stąd też ropa naftowa uchodzi za najbardziej strategiczny surowiec w wymiarze polityczno-gospodarczym. Bez dostaw ropy naftowej nie mogą być produkowane paliwa płynne, a więc nie może funkcjonować transport samochodowy, częściowo kolejowy, wodny śródlądowy, morski i lotniczy. Ograniczona jest (w niektórych krajach nawet znacznie) produkcja energii elektrycznej i cieplnej oraz większości tworzyw sztucznych

Podstawowe znaczenie w dostawach ropy odgrywa transport rurociągowy i morski. Rurociągi, będąc instalacjami stałymi i przebiegając często przez różne terytoria są niezwykle podatne na konflikty, nawet w skali lokalnej. Dwa strategiczne, sztuczne przejścia wodne: z Morza Śródziemnego na Morze Czerwone i z Oceanu Spokojnego na Ocean Atlantycki kanalizują w dużym zakresie światowe przewozy ropy naftowej. W przeszłości zdarzało się, że ruch na Kanale Sueskim i na Kanale Panamskim był wstrzymany lub ograniczony, co prowadziło do wydłużenia drogi i czasu przewozu ropy transportem morskim.

Z analizy sytuacji na światowym rynku ropy naftowej wynika, że na zmiany cen tego surowca wpływają czynniki polityczne, ekonomiczne, społeczne, techniczne, hydrometeorologiczne, militarne. Problemy natury politycznej, ekonomicznej i społecznej.

Ropa naftowa jest podstawowym surowcem energetycznym świata. Niedostatek ropopochodnych paliw płynnych wywołuje perturbacje globalne, kontynentalne, regionalne, krajowe i lokalne. Istotną jest tu swoista geograficzna asymetria podaży w stosunku do popytu. Bowiem o ile producentami ropy naftowej są głównie kraje rozwijające się, o tyle konsumentami znacznej jej ilości są kraje wysoko rozwinięte. Olbrzymie znaczenie ropy naftowej powoduje, że poprzez manipulacje wielkością wydobycia można wpływać na kształtowanie się jej cen i sytuację społeczno-gospodarczą państw, pozbawionych liczących się złóż, choćby innych surowców energetycznych. Również przerwanie morskich szlaków transportu ropy oraz magistrali rurociągowych może ograniczyć lub wydłużyć w czasie jej dostawy. Rozwiązaniem tego problemu jest poszukiwanie złóż i dywersyfikacja dostaw oraz dysponowanie wolnymi środkami finansowymi na zwiększone zakupy „taniej ropy” i utrzymanie wysokich jej zapasów. Za bezpieczny uważa się import surowców strategicznych z jednego kierunku nie przekraczający 30% globalnego zapotrzebowania danego państwa. Zatem dopóki ropa naftowa nie zostanie zastąpiona przez nowy nośnik energii, jej rola będzie wzrastała wraz ze spadającą podażą, bowiem popyt na nią może być zredukowany tylko w pewnym zakresie. Surowiec, który w przyszłości ją zastąpi, jeśli jego zasoby są ograniczone, będzie musiał podlegać działaniu mechanizmu rynkowego, wynikającego z wzajemnych zależności między ceną, popytem i podażą. Sytuacja może się odmienić, jeżeli zasoby nowego nośnika energii będą nieograniczone i ogólnie dostępne, a jego pozyskiwanie nie będzie kosztowne

Strategiczne znacznie surowców dla stabilności państwa

Oceniając perspektywy gospodarcze i bezpieczeństwo państwa bądź regionu świata coraz większą uwagę przywiązuje się do posiadanych złóż surowców oraz istniejących lub projektowanych szlaków ich transportu. Nie dziwi zatem, że najaktywniejsi uczestnicy polityki międzynarodowej starają się jak najszybciej zagwarantować sobie dostęp do wszystkich liczących się zasobów naturalnych świata (stąd aktywność mocarstw globalnych i regionalnych w Azji Centralnej, ostra rywalizacja w rejonie Zatoki Perskiej, czy w Ameryce Południowej, gdzie po latach względnego spokoju do głosu raz jeszcze dochodzą antyamerykańskie reżimy sympatyzujące z Rosją i uzyskujące jej mniej lub bardziej otwarte poparcie).

Państwo, które w tych gigantycznych manewrach o ropę i gaz nie wywalczy sobie w miarę bezpiecznego dostępu do złóż, w kolejnych dziesięcioleciach zacznie być postrzegane jako partner niestabilny, podatny na szantaż, którego gospodarka w każdej chwili może ulec gwałtownemu załamaniu. Kiedy świat dopadną kłopoty wynikające z kurczących się zasobów (a w praktyce już mamy tego pierwsze objawy), państwa pozbawione długofalowych gwarancji w pierwszej kolejności pogrążą się w nieprzewidywalnym w skutkach kryzysie.

Wielu chętnych, mało złóż

Amerykanie, Chińczycy, Rosjanie, Niemcy i wielu, wielu innych wkładają dziś ogromny wysiłek w to, by ich państwa stały się punktami docelowymi dla budowanych w Eurazji rurociągów tłoczących gaz i ropę. Dzieje się tak dlatego, gdyż kontrola nad szlakami tranzytowymi podobnie jak kontrola nad złożami jest jedyną gwarancją stabilności dostaw.

Nie umowy zawierane z dostawcami, ale właśnie fizyczne powiązanie producenta z odbiorcą daję temu ostatniemu pewność, że nikt inny nie ubiegnie go w dostępie do surowców.

Europa i Chiny są w wyjątkowej sytuacji, gdy idzie o surowce naturalne. Obie gospodarki - chińska i europejska - należą do czołowych konsumentów ropy i gazu, a równocześnie zasoby własne w minimalnym stopniu pokrywają ich zapotrzebowanie. Zapewnienie sobie nowych źródeł zaopatrzenia jest zatem w przypadku Chin i UE gospodarczo-strategiczną koniecznością.

Dziś ceny ropy przekroczyły 78 USD i stale rosną. Według czarnych scenariuszy, mogą osiągnąć do końca roku niebywałą cenę 100 USD, choć koszt wydobycia tego surowca nie przekracza 10 USD. Światowy popyt na energię będzie szybko wzrastał, głównie za sprawą rozwoju gospodarczego Chin, Brazylii, Indii, Japonii i Niemiec. Uzależnienie Europy od dostaw ropy z dwóch tylko kierunków - Bliskiego Wschodu i Rosji - jest coraz bardziej niebezpieczne. Z drugiej strony, obecny sposób wykorzystania energii z zasobów kopalnych prowadzi do stałych zmian klimatycznych w świecie. Trzy światowe wyzwania: niedobór kopalin (ropa, gaz), narastające napięcia na Bliskim Wschodzie oraz zmiany klimatyczne - już powodują zmianę podejścia do problemu energetyki w świecie.

Światowa przyszłość energetyczna nie zależy dziś od jednego uniwersalnego rozwiązania, ale wymaga działań w różnych kierunkach. Sprowadzają się one do: intensywnych poszukiwań ropy i gazu poza regionem Bliskiego Wschodu, oszczędnego wykorzystywania energii, powszechnego wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych (co obniży ceny energii) oraz opracowania bezpiecznych dla środowiska metod wykorzystania węgla, którego jest na świecie pod dostatkiem.
Jedno nie ulega wątpliwości. Dotychczasowe, tradycyjne podejście do kwestii energetycznych straciło już swoją rację bytu. Prognozy globalistów totalnie się nie sprawdziły. Jest mała podaż paliw płynnych, ceny ich horrendalnie rosną, kraje naftowe osiągają gigantyczne zyski. Energia stała się dziś bronią i metodą nowego podboju kolonialnego w wielu częściach świata. Trwa światowa zmowa spekulantów, producentów i dostawców paliw. Narasta terror energetyczny Rosji.

Deficyt surowcowy Polski

Polska jest państwem surowcowo niesuwerennym. Nasze główne bogactwa naturalne to węgiel kamienny i brunatny oraz znaczne, choć rozproszone, zasoby gazu ziemnego. Nawet przy pełnym wykorzystaniu tych zasobów Polska i tak będzie zmuszona importować większą część konsumowanej energii - przede wszystkim ropę naftową oraz gaz. W przypadku gazu korzystając jedynie z rodzimych złóż szybko doprowadzilibyśmy do ich wyczerpania, dramatycznie zmniejszając, w dającej się przewidzieć perspektywie, stabilność strategiczną kraju.

Bezpieczeństwo energetyczne to nie luksus, to obowiązek państwa. Przeszło 60 proc. potrzebnego gazu i ponad 90 proc. ropy Polska importuje z Rosji. Zmiana tego stanu musi być jednym z głównych celów budowy IV RP. Bezpieczeństwo energetyczne i dywersyfikacja dostaw paliw to jedno z najważniejszych zadań rządu premiera Jarosława Kaczyńskiego. Rząd rozważa kierunek norweski, dwa albo trzy kierunki wschodnie. Poza tym planuje zwiększyć wydobycie krajowe gazu. Wiceminister gospodarki Piotr Naimski stwierdził podczas posiedzenia Unijnej Rady Energii w Luksemburgu w czerwcu 2006: "Gazociąg z Norwegii i terminal do odbioru gazu płynnego na Wybrzeżu będą gotowe nie wcześniej niż w 2010 roku".
Wysocy urzędnicy Komisji Europejskiej potwierdzają, że UE zapewni współfinansowanie ropociągu Odessa - Brody - Płock. Jest to ponoć najmniej kontrowersyjny i najbardziej pewny projekt dla dywersyfikacji dostaw ropy kaspijskiej do Europy i Polski.

Obecnie stan bezpieczeństwa energetycznego państwa zdeterminowany jest:

-posiadaniem własnych surowców kopalnych,

-gwarantowaną dostawą surowców z zewnątrz,

-dywersyfikacją rodzajową surowców,

-dywersyfikacją dostawców,

-koncentracją przedsiębiorstw energetycznych koncentracją i charakterem ośrodków zarządzających przedsiębiorstwami energetycznymi,

-wielkością zapasów strategicznych,

-rezerwą kapitałową na zakup interwencyjny,

-wrażliwością na atak wojskowy lub terrorystyczny na złoża, bazy, linie transportowe i przesyłowe, zakłady przetwarzające surowce i energię, tj. rafinerie, duże elektrownie i elektrociepłownie,

-porozumieniami międzynarodowymi, gospodarczymi i wojskowymi,

-możliwością oddziaływania państwa na zachowanie przedsiębiorstw energetycznych.

Potrzeby i możliwości energetyczne Polski do roku 2020

Przyjmując rozwój gospodarczy w latach 2007-2013 (nowy budżet UE) na poziomie minimum 7-10 proc. rocznie, zapotrzebowanie na energię będzie wzrastać 5-7 proc. rocznie. Ponadto do roku 2020 musimy wyprodukować minimum 15-25 proc. energii z zasobów odnawialnych. Możliwości energetyczne Polski są ogromne. Jesteśmy państwem samowystarczalnym surowcowo, a brakujące ilości ropy kupimy z nadwyżki sprzedaży energii. Optymalnym wariantem energetycznym Polski do roku 2020, możliwym do natychmiastowej realizacji w ramach nowych Programów UE, jest model zrównoważonej gospodarki paliwowo-energetycznej o następującej strukturze:
Surowce kopalne własne

węgiel (cel: wzrost wydobycia do 100-120 mln ton/rok), zadanie do "Programu Gospodarka Innowacyjna 2007-2013" - "Chemiczna przeróbka węgla - paliwa gazowe i ciekłe z węgla",
ropa naftowa (cel: wzrost wydobycia do 2 mln ton/rok), zadanie do "Programu..." - "Zwiększenie wydobycia polskiej ropy naftowej o 100%",

gaz ziemny (cel: wzrost wydobycia do 8 mld m3/rok), zadanie do "Programu..." - "Zwiększenie wydobycia polskiego gazu o 100%".

Zasoby odnawialne

geotermia (cel: 1 proc. przyrostu udziału wytwarzanej energii cieplnej i elektrycznej rocznie), zadanie do "Programu..." - "Wzrost udziału geotermii w bilansie energetycznym Polski do 6%",
biomasa i biopaliwa (cel: wytwarzanie metanu i biopaliw ciekłych, 2 proc. przyrostu udziału wytwarzanej energii rocznie), zadanie do "Programu..." - "Wzrost udziału biopaliw w bilansie energetycznym Polski do 12%",

energetyka słoneczna (cel: wytwarzanie ciepła i prądu, przyrost udziału 1%/rok), zadanie do "Programu..." - "Wzrost udziału energii słonecznej w bilansie energetycznym Polski do 5%" - Program "Milion słonecznych dachów dla Polski",

energetyka wiatrowa (cel: wytwarzanie prądu, przyrost udziału 0,5%/rok), zadanie do "Programu..." - "Wzrost udziału energetyki wiatrowej w bilansie energetycznym Polski do 4%",

energetyka wodna (cel: wytwarzanie prądu, retencja, ochrona przeciwpowodziowa), zadanie do "Programu..." - "Wzrost udziału energetyki wodnej w bilansie energetycznym Polski do 4%".

Łącznie do roku 2013 możemy wyprodukować 30 proc. energii ze źródeł odnawialnych w bilansie kraju i dołączyć do przodujących w UE państw w tej dziedzinie.
Przedstawiony program jest jednym z najważniejszych celów i zadań IV RP, które winniśmy zrealizować dla uniezależnienia kraju od importu z Rosji ropy i gazu do roku 2020. Jest to zadanie ważniejsze do rozwiązania przez obecnego prezydenta i premiera - niż wcześniej problem wycofania wojsk sowieckich z Polski. W roku 2020 udział energii czystej w bilansie energetycznym kraju mógłby osiągnąć 60 proc., a Polska byłaby krajem samowystarczalnym energetycznie.

43. SCHARAKTERYZUJ WSPÓŁPRACĘ CYWILNO-WOJSKOWĄ.

Współpraca cywilno-wojskowa jest narzędziem dowódcy do nawiązania efektywnych kontaktów z organizacjami i siłami zbrojnymi NATO w celu maksymalnego zwiększenia wkładu organizacji cywilnych w misję sił zbrojnych i zmniejszenia rywalizacji pomiędzy nimi samymi lub nimi a wojskiem.

Celem CIMIC jest nawiązanie oraz podtrzymywanie współpracy wojsk z ludnością, aby stworzyć warunki cywilno-wojskowe wpływające jak najlepiej na morale żołnierzy i zapewniające wojskom przewagę militarną i techniczną. CIMIC jest narzędziem za pomocą którego dowódcy nawiązują i utrzymują formalne stosunki z miejscowymi władzami, przedstawicielami partii politycznych, administracji rządowej i samorządowej, społecznościami oraz międzynarodowymi, rządowymi i pozarządowymi organizacjami (wg szkoły SHAPE z RFN).

Długofalowy cel CIMIC:

-stworzenie i utrzymanie warunków, które będą wspierać osiągnięcie celów NATO.

Krótkofalowy cel CIMIC:

1. unikanie konfliktów z cywilami i sporów o dostęp do lokalnej infrastruktury oraz ustanowienie i utrzymywanie współpracy pomiędzy wojskami NATO i ludnością i ich organizacjami,

2. monitorowanie warunków bytowania ludności oraz inspirowanie koniecznej pomocy humanitarnej i koordynowanie jej dostarczenia.

CIMIC przebiega w 3 fazach:

1. przedoperacyjna - na długo przed rozpoczęciem operacji zadaniem personelu CIMIC jest przygotowanie studium działania, bezpośrednio przed, przygotowanie sił sojuszniczych do realizacji zadań w środowisku z udziałem struktur cywilno-wojskowych, 2. operacyjna - CIMIC zapewnia efektywną współpracę cywilno-wojskową, gwarantującą wypełnienie podjętej misji. Obejmuje 6 zadań: łączność, koordynację, wzajemne informowanie się, porozumienie, oceny i analizy, operacje CIMIC,

3. przejściowa - przekazanie stronie cywilnej zadań które w początkowej fazie spoczywały na wojsku.

Funkcje CIMIC są realizowane na 3 płaszczyznach:

-więzi cywilno-wojskowej: ustanowienie na możliwie najwcześniejszym etapie, relacji z organizacjami i agencjami w rejonie działań prowadzących do powodzenia misji

-wsparcie dla środowiska cywilnego: wszelka pomoc ze strony wojska na rzecz władz cywilnych, organizacji i ludności

-wsparcie wojska: pomoc cywilna polegająca na udostępnieniu infrastruktury oraz cywilnych źródeł zaopatrzenia i usług, zapewnieniu dopływu informacji, bezpieczeństwa i wsparcia społecznego.

44. UKŁADY GOSPODARCZE RP Z PAŃSTWAMI ŚWIATA ORAZ ICH ZNACZENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA.

Celem polityki współpracy gospodarczej RP z państwami świata może być kształtowanie stosunków umownych z określonymi państwami, grupami państw lub z międzynarodowymi organizacjami gospodarczymi. Organizacje te wpływają dzisiaj w sposób znaczący na wewnętrzną i zewnętrzną politykę gospodarczą bezpieczeństwa wielu krajów w tym dla Polski. Do najważniejszych organizacji gospodarczych RP z państwami świata są:

Układy gospodarcze RP z państwami świata będą bezpieczne do momentu gdy, jako państwo będziemy zdolni do obsługi zadłużenia. W dużej mierze zależeć będzie od ogólnej sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie, od wzrostu inwestycji zagranicznych oraz od nowych kreatorów handlu i inwestycji państw przedsiębiorczych. Porozumienia w sprawie redukcji długów mogą ułatwić napływ do Polski obcego kapitału.

45. OMÓW STRUKTURĘ I ELEMENTY PROCESU DECYZYJNEGO W CZASIE PLANOWANIA OPERACJI KRYZYSOWYCH.

Cykl procesu decyzyjnego, obejmujący proces myślenia i działania wszystkich stałych i czasowych grup roboczych, przebiega w czterech podstawowych, łączących się i przenikających wzajemnie fazach:

Ustalenie położenia - proces ciągłego pozyskiwania, gromadzenia, porządkowania i przetwarzania wszelkiego rodzaju informacji dotyczących stanu posiadanych sił i środków, źródła i charakteru sytuacji kryzysowej oraz warunków prowadzenia działań zapobiegawczych, ratowniczych, pomocowych oraz odbudowy.

Analizowane są trzy rodzaje informacji:

-posiadane (własne, pochodzą z dokumentów planistycznych, przepisów powszechnie obowiązującego prawa raz regulacji wew., instrukcji itp.);

-wpływające (pochodzą z meldunków sytuacyjnych, komunikatów, zarządzeń bieżących oraz innych źródeł: od obywateli, ze środków masowego przekazu);

-zdobywane (pochodzą z rozpoznania specjalistycznego, rekonesansów oraz wymiany informacji).

Planowanie - obejmuje 4 następujące po sobie etapy:

Stawianie zadań - ma na celu doprowadzenie do wykonawców zdań wynikających z przyjętego zamiaru działań. Powszechnie uznaje się, że najlepszym sposobem postawienia zadań jest osobiste ich przekazanie szefom (komendantom) podległych służb, inspekcji i staży przez wojewodę (starostę, wójta).

Kontrola - ma na celu sprawdzenie efektów faz decyzyjnych planowanie i stawianie zadań oraz sposobu ich wdrożenia w życie. Jej rezultaty stanowią podstawę do uaktualnienia posiadanych danych o sytuacji i realizacji zadań reagowania kryzysowego.

NATO - Pakt Północnoatlantycki - organizacja polityczno - wojskowa powstała w wyniku podpisania 04.04.1949 Traktatu Północnoatlantyckiego przez 10 krajów europejskich: państw - członków Unii Zachodniej. W 1952 roku przystąpiły do Traktatu Grecja i Turcja . Republika Federalna Niemiec wstąpiła do Sojuszu w 1955 roku , w 1982 członkiem NATO została Hiszpania. W 1997 roku Pakt zaprosił Czechy , Polskę i Węgry do negocjacji mających na celu przyjęcie ich w poczet członków NATO . Państwa te zostały członkami NATO 12 marca 1999 roku. Na szczycie NATO w Pradze 21 listopada 2002 roku zaproszono do rozpoczęcia rozmów akcesyjnych w sprawie członkostwa w Sojuszu Bułgarię, Estonię, Łotwę, Litwę, Rumunię, Słowację i Słowenię. Na wspomnianym szczycie stwierdzono również, że „ Drzwi do NATO pozostają otwarte dla europejskich demokracji, zdolnych przyjąć na siebie odpowiedzialność i obowiązki wynikające z członkostwa”. Sojusz powstał na podstawie Traktatu zawartego między państwami członkowskimi, a każde z nich przystąpiło doń dobrowolnie po przeprowadzeniu odpowiedniej procedury parlamentarnej. Traktat gwarantuje członkom suwerenne prawa, jak również zobowiązania międzynarodowe zgodne z kartą Narodów Zjednoczonych . Zobowiązuje on każde państwo członkowskie do pomocy sojusznikom w wypadku zagrożenia, a także wymaga, aby każde z nich zobowiązało się do nie wiązania się żadnym międzynarodowym porozumieniem, które stałoby w sprzeczności z Traktatem. U podstaw Sojuszu stoi dziewiętnaście państw członkowskich, jednak NATO intensywnie współpracuje z wieloma innymi krajami. Przykładem takiego działania jest program Partnerstwo Dla Pokoju. Rosja podpisała dwustronny dokument z Sojuszem.

UE - Starania o przyjęcie Polski do struktur Unii Europejskiej rozpoczęte zostały przez rząd Tadeusza Mazowieckiego w 1992 roku. Polska została przyjęta do wspólnoty europejskiej 1 maja 2004 roku, jako jedno z 10 nowo przyjętych członków. 29.10.2004 roku w Rzymie szefowie rządów państw członkowskich UE podpisali Konstytucję UE. Konstytucja UE- wiele miejsca w dokumencie zajmują kwestie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa i Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Z chwilą wejścia Polski do UE, stała się współkonstruktorem Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. W Strategii Bezpieczeństwa RP uchwalonej w 2000 roku, Polska uznała rozwój unijnych struktur polityczno - wojskowych za drugi obok Sojuszu Północnoatlantyckiego filar bezpieczeństwa. W negocjacjach akcesyjnych Polski przed przystąpieniem do UE - zawarto stwierdzenie, że Polska chce i będzie uczestniczyć w kształtowaniu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Ponadto Polska zadeklarowała udział polskich żołnierzy w siłach antykryzysowych Unii Europejskiej. W Traktacie z Nicei, zmieniającym traktat o Unii Europejskiej zaznaczono, że na razie Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony ogranicza się do działań antykryzysowych, jednak nie wykluczono dalszego rozwoju współpracy obronnej państw członkowskich UE. Polska w ramach Unii Europejskiej współpracuje w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego oraz Wspólnej Polityki Zagranicznej Bezpieczeństwa i Obrony. Współpraca ta ma na celu: podejmowanie skutecznych działań mających na celu przeciwdziałanie istniejącym i potencjalnym zagrożeniom, utrwalanie wartość UE oraz wpływanie na kształtowanie się środowiska międzynarodowego. Polska, aktywnie uczestniczy w rozwoju Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (ESDP). Udział ten pozwala na poprawę zdolności operacyjnych państwa członkowskich. Polska jako państwo członkowskie NATO oraz UE popiera poprawę zdolności wojskowych i cywilnych w ramach UE. Skuteczność wojskowa i cywilna w ramach UE - to europejski odpowiednik NATO korzystający z zasobów sojuszu. Polska w UE będzie: działać na rzecz wzmocnienia UE, działać na rzecz pogłębienia współpracy państw członkowskich, działać na rzecz rozszerzenia obszarów wspólnego zainteresowania oraz wspólnych działań. Priorytetem współdziałania Polski w ramach UE będzie dążenie do rozwoju Wschodniego Wymiaru UE przy jednoczesnym zaangażowaniu się w politykę UE dotyczącą innych obszarów. Polska - będzie wnosić wkład zarówno wojskowy jak i cywilny w zdolności UE.

Polska w UE - Wspólne Operacje

Misja ekspercka w Bośni i Hercegowinie od stycznia 2003 roku ( 7 policjantów ).

Celem misji jest:

-wspieranie działań podejmowanych przez lokalną policję w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowania,

-wspieranie reform lokalnej policji zgodnie z założeniami UE,

-monitorowanie wykonywania ustawowych zadań przez funkcjonariuszy lokalnej policji.

Operacja Concordia w Macedonii (marzec-grudzień 2003) - to pierwsza operacja wojskowa UE z wykorzystaniem zasobów sojuszu, w której uczestniczyło 17 polskich żołnierzy.

Operacja Althea w Bośni i Hercegowinie - 275 polskich żołnierzy bierze udział. Batalion manewrowy tworzą siły z Polski, Portugalii i Turcji.

W 2005 roku Polska zgłosiła akces wsparcia rzeczowego do oferty unijnej wsparcia dla sił Unii Afrykańskiej prowadzących misję stabilizacyjną AMIS II w Darfurze - uczestniczy jeden ekspert.

Misja Eujust Themist w Gruzji - w okresie od lipca 2004 do lipca 2005 - uczestniczył jeden polski ekspert, którego zadaniem było udzielenie pomocy w reformie wymiaru sprawiedliwości w tym kraju.

Polska w UE- Wspólne przedsięwzięcia

Polska wraz z Niemcami, Słowacją, Litwą i Łotwą podjęła decyzję o utworzeniu - Gruby Bojowej - w 2004 roku. Grupa ma rozpocząć działalność na potrzeby UE w I -szej połowie 2010 roku.

Europejska Agencja Obrony - utworzona w 2004 roku, skupia 24 państwa UE za wyjątkiem Danii. Główne zadania to:

-rozwój zdolności obronnych państw europejskich,

-wzmocnienie współpracy w zakresie zakupów uzbrojenia,

-wzmocnienie europejskiego systemu obronnego,

-budowa europejskiego rynku uzbrojenia

Polska uczestniczy w realizacji Europejskiego Planu Rozwoju Zdolności Obronnych (ECAP).

Polska uczestniczy m.in. w pracach grup zajmujących się takimi kwestiami jak dowództwa operacyjne, tankowanie w powietrzu, strategiczny transport powietrzny oraz ochrona przed bronią masowego rażenia.

RADA EUROPY - (której nie należy mylić z unijną Radą Europejską, bo jest ciałem zupełnie odrębnym od UE) utworzona została w 1949 roku przez 10 państw Europy Zachodniej: Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Włochy i Wielką Brytanię. W późniejszych latach pojedynczo przyłączały się kolejne kraje z tamtej części kontynentu. Jednak największy przypływ nowych członków nastąpił w latach 90-tych, kiedy to po przemianach z 1989 roku do Rady przystąpiła niemal cała Europa Środkowa i Wschodnia. Obecnie jest w niej 46 państw członkowskich - wszystkie europejskie (z wyjątkiem Watykanu i Białorusi, która jednak czyni starania o przyjęcie) oraz Armenia, Azerbejdżan i Gruzja. Ponadto status obserwatorów posiadają: Stany Zjednoczone, Kanada, Meksyk, Japonia i Izrael. Siedzibą Rady Europy jest Strasburg. Działalność koncentruje się wokół spraw społecznych - priorytetowe znaczenie ma ochrona praw człowieka, a także przestrzeganie zasad demokracji oraz dbałość o zachowanie dziedzictwa kulturowego. W listopadzie 2004 roku półroczne przewodnictwo organizacji objęła Polska, czego zwieńczeniem był szczyt Rady Europy w Warszawie (16-17 maja 2005 roku).

TRÓJKĄT WEIMARSKI - został powołany w 1991 roku podczas spotkania ministrów spraw zagranicznych Polski, Niemiec i Francji w niemieckim Weimarze. Było to wówczas dla naszego kraju bardzo cenne przymierze, ponieważ stwarzało nam szansę na zacieśnienie więzi z państwami Europy Zachodniej jeszcze przed całkowitą integracją ze strukturami europejskimi. Współpraca rozwinęła się przede wszystkim na płaszczyźnie wojskowej oraz kulturalnej. Obecnie główną rolę odgrywa działalność na poziomie regionów (wymiana młodzieży i inne kontakty społeczne). Ostatnią grupę stanowią organizacje o charakterze “branżowym”, czyli ukierunkowane na jedną dziedzinę życia. Zaliczyć do nich można m.in. (w nawiasie rok powstania):

-Europejską Agencję Ochrony Środowiska (1990),

-Europejską Agencję Przestrzeni Kosmicznej (1975),

-Europejski Fundusz Inwestycyjny (1994),

-Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (1989),

-Europol (1995),

-Radę Konferencji Episkopatów Europy (1971).

GRUPA WYSZEHRADZKA - przyjęła swą nazwę od miejsca spotkań przywódców Polski, Czech, Węgier i Słowacji, którym był Wyszehrad na Słowacji. Spotkania te zapoczątkowano w 1991 roku, a ich celem było wspólne lepsze przygotowanie się do integracji ze strukturami europejskimi (UE, NATO). Zatem obecnie Grupa powinna właściwie przestać istnieć, jednak władze 4 państw deklarują chęć do dalszej współpracy na różnych płaszczyznach. Jednym z efektów działalności Grupy Wyszehradzkiej było utworzenie w 1992 roku Środkowoeuropejskiej Strefy Wolnego Handlu (CEFTA).

OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) jest w rozumieniu rozdziału VIII Karty Narodów Zjednoczonych organizacją regionalną. Skupia 55 państw-uczestników o równym statusie. Celem OBWE jest umacnianie bezpieczeństwa i współpracy na obszarze działania  w trzech wymiarach bezpieczeństwa: polityczno-wojskowym, gospodarczo-ekologicznym  i ludzkim

INICJATYWA ŚRODKOWOEUROPEJSKA (ISE) - miała wypełnić lukę powstającą po rozpadzie bloku wschodniego, zapobiec ewentualnej hegemonii Niemiec w Europie Środkowej oraz ułatwić państwom postkomunistycznym rozwój współpracy z Zachodem. Celem ISE jest umacnianie spójności Europy, jej politycznej, gospodarczej i społecznej stabilności oraz bezpieczeństwa.

RADA PAŃSTW MORZA BAŁTYCKIEGO założona została w 1992 roku w Kopenhadze. Należą do niej wszystkie państwa znad Bałtyku - Dania, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska i Niemcy. Organizacja skupia się na wspólnym i korzystnym dla wszystkich zagospodarowaniu morza, a także na zacieśnianiu więzów między krajami bałtyckimi.

EFTA - (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu) powstała w 1960 roku z inicjatywy państw Europy Zachodniej. Jednak wraz z przystąpieniem do EWG kraje te wychodziły z EFTA (np. Wielka Brytania, Dania, Szwecja, Austria). W dniu dzisiejszym organizacja ma tylko 4 członków: Norwegię, Islandię, Szwajcarię i Liechtenstein. Wspólnie z Unią Europejską tworzy Europejski Obszar Gospodarczy, do którego nie należy jednak Szwajcaria. Podobna strefa wolnego handlu - CEFTA - funkcjonowała do niedawna w Europie Środkowej; należały do niej: Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry, Słowenia i Rumunia; po rozszerzeniu Unii Europejskiej w 2004 roku w zasadzie przestała istnieć.

47. WYMIEŃ RODZAJE ŚWIADCZEŃ NA RZECZ OBRONY I PRZEDSTAW ICH CHARAKTERYSTYKĘ.

- Świadczenia osobiste w czasie pokoju

- Świadczenia rzeczowe w czasie pokoju

- Świadczenia w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny

- Świadczenia szczególne

1. Świadczenia osobiste w czasie pokoju

- akcja kurierska,

- obsługa przedmiotów świadczeń rzeczowych;

- zabezpieczenie rozwinięcia jednostek wojskowych;

- obsada elementów bazy mobilizacyjnej;

- ewakuacja zapasów;

- konserwowanie sprzętu.

Wykonują osoby 16-60 lat, zmiany po 12 godzin, 48 godzin - kurierzy; czas dojazdu i powrotu nie więcej niż 2 godziny; czas na wypoczynek nie więcej niż 8 godzin, jeżeli świadczenia są wykonywane dłużej niż 12 godzin; najwyżej 3 razy w roku.

2. Świadczenia rzeczowe w czasie pokoju:

- uzupełnienie potrzeb wynikających z wojennych struktur organizacyjnych: pojazdy samochodowe, tabor kolejowy, statki powietrzne, statki morskie, maszyny;

- środki transportowe i maszyny wykorzystywane podczas rozwinięcia jednostki;

- tereny, pomieszczenia i obiekty;

- pojazdy samochodowe do dowozu żołnierzy;

- sprzęt materiały i urządzenia: sprzęt służby zdrowia, wyposażenie stacji obsługi warsztatów.

Rzeczy ruchome i nieruchomości:

- w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej - 48 godzin;

- w związku z ćwiczeniami wojskowymi lub w jednostkach przewidzianych do militaryzacji - 7 dni;

- w związku z ćwiczeniami w obronie cywilnej lub w zakresie samoobrony - 24 godziny;

Czas dojazdu i powrotu nie więcej niż 2 godziny; Najwyżej 3 razy w roku, natomiast przy 7 dniach -tylko raz.

3. Świadczenia w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny

Osoby podlegające świadczeniom osobistym - 7 dni jednorazowo

Rzeczy ruchome i nieruchomości - do ustania potrzeby ich użytkowania

4. Świadczenia szczególne - rodzaj świadczeń obejmujących specyficzne zadania i obowiązki. Realizowane przez organy administracji, podmioty gospodarcze i inne jednostki organizacyjne na rzecz obrony i bezpieczeństwa państwa, w tym związane z osiąganiem wyższych stanów gotowości bojowej w siłach zbrojnych oraz ogłoszeniem mobilizacji.

Dzielimy je na:

* MATERIAŁOWE ZABEZPIECZENIE POTRZEB OBRONNYCH:

- Rezerwy państwowe (stany zastrzeżone dla potrzeb SZ): rezerwy państwowe gospodarcze, rezerwy państwowe specjalistyczne, sieć magazynowo- składowa

- Dostawy materiałowe wg PMG, Dostawy krajowe: Rakiety, amunicja; Uzbrojenie i sprzęt techniczno-wojskowy; Sprzęt, artykuły logistyczne.

* Przygotowanie i dostosowanie środków transportowych oraz maszyn do eksploatacji w wojsku

* Dowóz żołnierzy rezerwy do miejsc mobilizacji jednostek

* Przygotowanie infrastruktury kraju do potrzeb obrony: Łączność obszaru kraju, Komunikacja, Budownictwo morskie i śródlądowe, Baza lecznicza, Baza paliwowo-energetyczna.

48. SCHARAKTERYZUJ ZJAWISKO TERRORYZMU ORAZ PODAJ PRZYKŁADY ZNANYCH ORGANIZACJI TERRORYSTYCZNYCH ŚWIATA

Słowo „terroryzm” pochodzi od łacińskiego słowa terror: stosowanie przemocy, gwałtu, okrucieństwa w celu zastraszenia, zniszczenie przeciwnika (...), które pierwotnie oznaczało strach lub przerażającą wiadomość. Później terror zaczął oznaczać sposób rządzenia, a jeszcze później przerodził się metodę działania politycznego opartą na zastraszaniu i przemocy. Jak twierdzą encyklopedyści w ogólnie dostępnej literaturze jest ponad 100 różnorakich definicji terroryzmu i terroru. Wg Wielkiej Encyklopedii PWN „terroryzm to różnie umotywowane, najczęściej ideologiczne, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup, podejmowane z naruszeniem istniejącego prawa w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, często naruszające dobra osób postronnych (…) za pomocą różnych środków (…) w warunkach specjalnie nadanego im rozgłosu i celowo wytworzonego w społeczeństwie lęku”.

Mimo wspólnego źródłosłowu, stwierdzają dalej Autorzy przedstawionej definicji, należy odróżnić „terroryzm” od „terroru” (aktów terroru), gdyż:„[...] terror to gwałt i przemoc „silniejszych”, na przykład organów państwa wobec „słabszych” obywateli; natomiast terroryzm to gwałt i przemoc „słabszych” obywateli wobec „silniejszych” organów państwa”.

Z punktu widzenia terytorialnego terroryzm dzieli się na:

Biorąc z kolei pod uwagę motywację, wyróżnia się terroryzm:

ZNANE UGRUPOWANIA TERRORYSTYCZNE ŚWIATA

Al-Kaida

Międzynarodowa organizacja terrorystyczna znana również pod inną nazwą- Baza. Al-Kaidę założył około roku 1988 saudyjski milioner i islamski bojownik- Osama bin Laden. Kwaterując w Afganistanie Osama bin Laden utworzył potężną międzynarodową sieć łączącą wszystkich muzułmańskich ekstremistów w różnych krajach. Organizacja posługuje się najnowszymi środkami techniki: telefonami satelitarnymi, faksami, komputerami oraz Internetem i dzięki temu pozostaje w kontakcie z nieznaną liczbą zwolenników w całym świecie arabskim, a także w Europie, Azji i Ameryce.

Al - Kaida swoje środki finansowe na działalność terrorystyczną czerpie z kilku głównych źródeł, m.in. z prowadzenia legalnej działalności gospodarczej (prowadzenie różnych firm oraz inwestycji), z której czerpie zyski rzędu 50 - 300 mln dolarów. Na konto organizacji wpływają także pieniądze pochodzące z dobrowolnych datków od zwolenników Al - Kaidy - bogatych muzułmanów z Bliskiego Wschodu, głównie z krajów Zatoki Perskiej. Organizacja bin Ladena otrzymuje środki finansowe także od organizacji charytatywnych oraz z innych, również nielegalnych źródeł. Drogą nielegalną organizacja pozyskuje pieniądze pochodzące z przestępstw. Niektóre źródła podają, że od darczyńców na konto organizacji wpływa nawet do 40 mln dolarów. Wiele środków finansowych pochodzi też od samego przywódcy, który oddziedziczył fortunę po ojcu.

Głównym celem organizacji jest obalenie tego, co jej członkowie uważają za zepsute i heretyckie, jak świeckie rządy państw arabskich które według zwolenników Osamy bin Ladena zastąpione powinny zostać Prawem Islamu .

Al-Kaida jest silnie antyzachodnia i postrzega Izrael a wraz z nim Stany Zjednoczone jako pierwszorzędnych wrogów.

Generalnie al-Kaida działa na trzy sposoby:

Inne znane organizacje terrorystyczne, to:

49. WYMIEŃ ORGANY KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM ORAZ PRZEDSTAW ICH ZADANIA.

W skład systemu kierowania wchodzą organy władzy publicznej i kierownicy jednostek organizacyjnych, które wykonują zadania związane z kierowaniem bezpieczeństwem narodowym.

W skład systemu kierowania wchodzą również organy dowodzenia Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej, w tym Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, z chwilą jego mianowania.

3. Organy uczestniczą w kierowaniu bezpieczeństwem narodowym w granicach kompetencji określonych w odrębnych przepisach, z wykorzystaniem obsługujących ich urzędów oraz niezbędnej infrastruktury.

4. Organy wykonują zadania związane z kierowaniem bezpieczeństwem narodowym, w zależności od skali zagrożenia, z wykorzystaniem stałych siedzib lub stanowisk kierowania.

System kierowania przygotowuje się w celu zapewnienia ciągłości podejmowania decyzji i działań dla utrzymania bezpieczeństwa narodowego, w tym:

1) monitorowania źródeł, rodzajów, kierunków i skali zagrożeń;

2) zapobiegania powstawaniu zagrożeń bezpieczeństwa narodowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami;

3) zapobiegania skutkom zagrożeń bezpieczeństwa narodowego, a także ich usuwania;

4) kierowania obroną państwa.

Przygotowanie systemu kierowania obejmuje planowanie, organizowanie i realizowanie przedsięwzięć zapewniających organom wykonywanie zadań związanych z kierowaniem bezpieczeństwem narodowym w czasie pokoju w razie wewnętrznego lub zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, w tym w razie wystąpienia działań terrorystycznych lub innych szczególnych zdarzeń, a także w czasie wojny.

Przedsięwzięcia,obejmują:

1) przygotowanie organów i obsługujących ich urzędów do funkcjonowania w systemie kierowania;

2) wykonywanie planów operacyjnych i programów obronnych;

3) przygotowanie infrastruktury umożliwiającej funkcjonowanie systemu kierowania.

3. Przedsięwzięcia, realizuje się w czasie pokoju.

W przygotowaniu systemu kierowania uwzględnia się również przedsięwzięcia wynikające z umów międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.

Przygotowanie organów i obsługujących ich urzędów, realizuje się przez:

1) prowadzenie polityki kadrowej w zakresie obsady stanowisk służbowych zapewniających przygotowanie oraz sprawne funkcjonowanie systemu kierowania;

2) udział w szkoleniu obronnym prowadzonym na podstawie odrębnych przepisów.

Główne stanowiska kierowania przygotowuje się dla:

1) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Prezesa Rady Ministrów;

3) ministrów, centralnych organów administracji rządowej oraz wojewodów;

4) kierowników urzędów centralnych niewchodzących w skład administracji rządowej;

5) kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży działających pod zwierzchnictwem wojewody oraz organów administracji niezespolonej, ustalonych przez ministrów i wojewodów stosownie do kompetencji;

6) organów wykonawczych samorządu terytorialnego.

5. W przypadku gdy organy, nie posiadają w trwałym zarządzie obiektów odpowiednich na zapasowe miejsce pracy, składają wnioski o przydział takich obiektów, w ramach świadczeń na rzecz obrony, do właściwego wojewody, starosty, prezydenta miasta, burmistrza lub wójta.

Zapasowe stanowiska kierowania przygotowuje się dla:

1) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Prezesa Rady Ministrów;

3) ministrów i centralnych organów administracji rządowej, wskazanych przez Prezesa Rady Ministrów;

4) wojewodów.

2. Zapasowe stanowiska kierowania przygotowują:

1) Minister Obrony Narodowej dla organów,

2) wojewodowie.

3. Usytuowanie zapasowego stanowiska kierowania wojewodowie uzgadniają z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej.

4. Wojewodowie, w ramach zapasowych stanowisk kierowania, zapewniają miejsca pracy marszałkowi województwa lub komisarzowi rządowemu powołanemu na podstawie odrębnych przepisów, a także innym organom niezbędnym w kierowaniu obroną województwa.

5. Ministrowie i centralne organy administracji rządowej, oraz kierownicy urzędów centralnych niewchodzących w skład administracji rządowej, mogą - stosownie do swoich potrzeb - przygotowywać zapasowe stanowiska kierowania, których lokalizację uzgadniają z właściwym wojewodą.

Stanowiska kierowania Prezydenta RP, Prezesa RM oraz ministrów i centralnych organów administracji rządowej, wskazanych przez Prezesa RM, tworzą Centralne Stanowisko Kierowania Obroną Państwa.

2. Granice rejonu głównych stanowisk kierowania organów, ustala Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej.

Organy przygotowujące stanowiska kierowania, z zastrzeżeniem są obowiązane do:

1) przygotowania obiektów przeznaczonych na stanowiska kierowania, w tym przydzielonych w ramach świadczeń na rzecz obrony, zgodnie z wymogami określonymi w § 16;

2) przygotowania regulaminów i instrukcji pracy na stanowiskach kierowania;

3) ujęcia w planach operacyjnych zamierzeń związanych z przemieszczeniem i funkcjonowaniem na stanowiskach kierowania.

Przygotowanie stanowiska kierowania obejmuje:

1) opracowanie dokumentacji związanej z przemieszczeniem i zapewnieniem warunków funkcjonowania organu na stanowisku kierowania;

2) utrzymywanie stanu technicznego oraz modernizację infrastruktury przez jej użytkowników w czasie pokoju;

3) ustalenie zasad i trybu obiegu informacji dotyczącej gotowości organu do podjęcia zadań i ich realizacji oraz zorganizowanie specjalnych, w tym utajnionych, systemów teleinformatycznych;

4) wyposażenie w urządzenia łączności zapewniające możliwość niezakłóconej pracy organu;

5) wyposażenie w urządzenia filtrowentylacyjne, źródła energii elektrycznej i cieplnej oraz ujęcia wody, których działanie jest niezależne od ogólnodostępnej infrastruktury techniczno-użytkowej;

6) wyposażenie w urządzenia techniczne i sanitarne oraz sprzęt biurowy i kwaterunkowy niezbędny do pracy i odpoczynku;

7) uodpornienie na oddziaływanie środków rozpoznania i rażenia przeciwnika, głównie przez maskowanie oraz budowę i modernizację ukryć i schronów;

8) zorganizowanie:

a) żywienia i zaopatrywania w artykuły codziennego użytku,

b) zabezpieczenia medycznego,

c) transportu oraz obsługi pojazdów i urządzeń technicznych,

d) zaopatrywania w paliwa i materiały eksploatacyjne,

e) osłony kontrwywiadowczej,

f) punktów zabiegów specjalnych;

9) zorganizowanie systemu powiadamiania i alarmowania o zagrożeniu z powietrza oraz skażeniach i zakażeniach;

10) przygotowanie środków do:

a) rozwinięcia i odtwarzania systemu łączności oraz utrzymania bezpieczeństwa teleinformatycznego,

b) ochrony i obrony stanowisk kierowania, w tym przed rozpoznaniem i obezwładnianiem radioelektronicznym,

c) prowadzenia akcji ratowniczych,

d) przemieszczenia na zapasowe miejsca pracy i zapasowe stanowiska kierowania;

11) szkolenie pracowników zapewniających utrzymanie obiektów specjalnych stanowisk kierowania w gotowości do ich wykorzystania;

12) określenie świadczeń na rzecz obrony w zakresie przygotowania infrastruktury;

13) weryfikację przydziału obiektów budowlanych oraz monitorowanie należytego ich utrzymania przez kolejnych użytkowników.

W ramach przygotowywania systemu kierowania Minister Obrony Narodowej:

1) przygotowuje projekty zadań dla organów administracji rządowej związanych z przygotowaniem systemu kierowania;

2) koordynuje wykonywanie zadań związanych z przygotowaniem systemu kierowania;

3) uzgadnia lokalizację nowych obiektów specjalnych przeznaczonych na stanowiska kierowania, stosownie do wniosków zgłoszonych przez zainteresowane organy;

4) w rejonie zapasowych stanowisk kierowania:

a) przygotowuje stanowiska kierowania w zakresie uzgodnionym z organami, o których mowa w § 12 ust. 1 pkt 1-3,

b) sprawuje nadzór nad maskowaniem przedsięwzięć związanych z przygotowaniem zapasowych stanowisk kierowania,

c) zapewnia bezpośrednią ochronę i obronę rejonu, a w uzgodnieniu z Szefem Biura Ochrony Rządu, bezpośrednią ochronę określonych osób,

d) zapewnia, we współdziałaniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz właściwym wojewodą, bezpieczeństwo i porządek publiczny, ochronę przeciwpożarową, prowadzenie akcji ratunkowo-ewakuacyjnych oraz ostrzeganie i alarmowanie,

e) przygotowuje, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw łączności i Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, plan organizacji systemu łączności, w tym łączności specjalnej,

f) zapewnia warunki utrzymania obiektów specjalnych, a także ich obsługi technicznej w razie wewnętrznego lub zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i w czasie wojny.

W ramach przygotowywania systemu kierowania minister właściwy do spraw wewnętrznych:

1) opracowuje, w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej, koncepcję przygotowania i utrzymania obiektów specjalnych;

2) przygotowuje, w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej, plan przemieszczenia organów, o których mowa w § 12 ust. 1 pkt 1-3, na zapasowe stanowiska kierowania;

3) w rejonie głównych stanowisk kierowania:

a) przygotowuje stanowiska kierowania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów, w zakresie uzgodnionym odpowiednio z Szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego i z Szefem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,

b) przygotowuje obiekty specjalne stanowisk kierowania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów,

c) planuje i organizuje przemieszczenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów na zapasowe miejsca pracy,

d) zapewnia ochronę i obronę stanowisk kierowania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów,

e) zapewnia bezpośrednią ochronę określonych osób,

f) planuje i organizuje, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw łączności, specjalne systemy teleinformatyczne na potrzeby systemu kierowania oraz zapewnia ich funkcjonowanie,

g) zapewnia utrzymanie obiektów specjalnych przeznaczonych dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów, ministrów oraz centralnych organów administracji rządowej w gotowości do wykorzystania, a także ich obsługę techniczną w razie wewnętrznego lub zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i w czasie wojny,

h) zapewnia ochronę oraz bezpieczeństwo, porządek publiczny i ochronę przeciwpożarową,

i) zapewnia funkcjonowanie systemu ostrzegania i alarmowania oraz prowadzenie akcji ratunkowo-ewakuacyjnych.

§ 21. W ramach przygotowywania systemu kierowania minister właściwy do spraw łączności:

1) w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw zagranicznych i Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego przygotowuje:

a) koncepcję organizacji systemu łączności, w tym współdziałania z systemami łączności państw sojuszniczych,

b) wymagania techniczno-eksploatacyjne dla urządzeń łączności wykorzystywanych na potrzeby systemu kierowania, a także standardy wyposażenia stanowisk kierowania w urządzenia łączności oraz nadzoruje ich wdrażanie poprzez Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty;

2) zapewnia, w uzgodnieniu z Prezesem Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, na wniosek organów, o których mowa w § 11 ust. 1, połączenie wewnętrznej sieci telekomunikacyjnej stanowisk kierowania z sieciami przedsiębiorców telekomunikacyjnych;

3) opracowuje koncepcję wykonywania i odbioru robót w zakresie łączności oraz wyłania wykonawców dokumentacji projektowej i robót w rejonach stanowisk kierowania, a także sprawuje nadzór nad ich wykonywaniem poprzez Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty.

W ramach przygotowywania systemu kierowania minister właściwy do spraw zdrowia przygotowuje, w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, plan zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych na potrzeby Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów, ministrów oraz centralnych organów administracji rządowej i jednostek organizacyjnych zabezpieczających ich funkcjonowanie w rejonach głównych i zapasowych stanowisk kierowania.

W ramach przygotowywania systemu kierowania minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej:

1) przygotowuje, na podstawie koncepcji, warunki jakim powinny odpowiadać nowo budowane obiekty specjalne i inne obiekty adaptowane na potrzeby stanowisk kierowania;

2) przygotowuje warunki wykonywania i odbioru robót budowlano-montażowych oraz wykonywania rozruchów mechaniczno-technologicznych;

3) planuje, w uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, normy należności środków materiałowych dla organów funkcjonujących na stanowiskach kierowania, w tym gromadzenia i utrzymywania rezerwy specjalnej tych środków;

4) przygotowuje, stosownie do wniosków złożonych przez zainteresowane organy, programy modernizacji i budowy obiektów specjalnych oraz przedstawia je do zatwierdzenia Radzie Ministrów.

W ramach przygotowywania systemu kierowania Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego:

1) zapewnia ochronę kontrwywiadowczą oraz rozpoznanie radioelektroniczne rejonów i obiektów stanowisk kierowania organów

2) zapewnia bezpieczeństwo systemów i sieci teleinformatycznych niezbędnych do wytwarzania, przetwarzania, przechowywania i przekazywania informacji niejawnych.

50. OMÓW PROCEDURY WPROWADZANIA STANÓW NADZWYCZAJNYCH W POLSCE.

STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ

Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzU nr 62 poz. 558)

Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom kat.nat. lub aw. Tech. noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia. St. Kl. Zyw. Może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła kleska zyw., a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej kl.

RM, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. W rozporządzeniu, określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żyw., a także, w zakresie dopuszczonym ta ustawą, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Stan klęski żyw. Wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom kl. zyw. lub ich usuniecia. nie dłuższy niż 30 dni. Stan kl. może zostać przedłużony na czas oznaczony (nie dłuższy niż 30 dni), w drodze rozporządzenia RM, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie.

Rozporządzenie ogłasza się w DzU RP i podaje do publicznej wiadomości w drodze rozplakatowania obwieszczeń oraz komunikatów w PR i TV

RM, w drodze rozporządzenia, znosi stan klęski żyw. na całym obszarze jego obowiązywania lub na części tego obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny jego wprowadzenia.

W czasie klęski żywiołowej organy władzy publicznej działają w dotychczasowych strukturach organizacyjnych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji.

Działaniami w czasie trwania klęski kierują i wydają polecenia:

- wójt (burmistrz, prezydent miasta) jeśli stan jest wprowadzony tylko na obszarze gminy ,

- starosta - jeżeli stan został wprowadzony na obszarze większym niż jedna gmina w ramach danego powiatu

- wojewoda - jeżeli stan został wprowadzony na obszarze większym niż jeden powiat w ramach danego województwa

- minister właściwy do spr. wewn. lub inny minister, któremu bezpośrednio podlegają obiekty objęte klęską żywiołową

W wypadku niezdolności do kierowania usuwaniem skutków klęski żywiołowej wojewoda z własnej inicjatywy lub na wniosek starosty może zawiesić uprawnienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz wyznaczyć pełnomocnika do kierowania tymi działaniami. Powyższe dotyczy także starosty i wojewody.

Kierowanie w celu usunięcia skutków klęski żywiołowej wójt, starosta, wojewoda, pełnomocnik i minister sprawują przy pomocy utworzonych zespołów reagowania kryzysowego.

zakres ograniczeń wolności praw człowieka i obywatela

- ograniczenia stosuje się w stosunku do osób fiz. zamieszkałych lub czasowo przebywających na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej oraz w stosunku do osób prawnych mających siedzibę lub prowadzących działalność na tym obszarze.

Ograniczenia polegają na:

- zawieszeniu (zakresie) określonej działalności

- nakazaniu pracodawcy oddelegowania pracowników do dyspozycji organu kierującego zapobieżeniom skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia

- reglamentacji zaopatrzenia w odpowiednie artykuły

- obowiązku poddania się badaniom lekarskim, leczeniu, szczepieniom ochronnym, kwarantannie,

- obowiązku stosowania określonych środków lub zabiegów dotyczących ochrony zwierząt i środowiska,

- dokonywania przymusowych rozbiórek i wyburzeń budynków, obiektów

- nakazie ewakuacji w określonym czasie i miejscu

- nakazie lub zakazie przebywania w określonym miejscu, sposobu przemieszczania się,

- zakazie prowadzenia strajków, obowiązku pracy w niedzielę, święta i dni wolne

- nakazie wykonywania odpowiednich świadczeń osobistych i rzeczowych, powierzeniu pracownikowi wykonywaniu pracy innego rodzaju pracy niż wynikają one z nawiązania stosunku pracy,

-ograniczenia w przemieszczaniu się środków transportowych niezbędnych do celów ratowniczo- ewakuacyjnych,

- ograniczenia dla mediów, usług pocztowych, telekomunikacyjnych i pracy urządzeń radiowych.

STAN WYJĄTKOWY.

Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (DzU nr 113 z 2002 r. poz.985)

Wprowadzona zostaje wzmożona ingerencja władz administracyjnych w życie społeczno- polityczne i gospodarcze kraju, na całym lub części jego terytorium, w sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych, RM może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta RP wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego.

We wniosku RM określa przyczyny wprowadzenia i niezbędny czas trwania stanu wyjątkowego oraz obszar, na jakim stan wyjątkowy powinien być wprowadzony, a także odpowiednie do stopnia i charakteru zagrożenia, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni lub postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego Prezydent RP przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania.

W rozporządzeniu o wprowadzeniu stanu wyjątkowego określa się przyczyny wprowadzenia, czas trwania i obszar, na jakim wprowadza się stan wyjątkowy, oraz, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w Dzienniku Ustaw RP. Redaktorzy naczelni programów PR i TV są obowiązani nieodpłatnie podać do publicznej wiadomości rozporządzenie prezydenta i inne akty prawne dot. tego stanu.

Jeżeli pomimo zbliżającego się upływu czasu, na jaki został wprowadzony stan wyjątkowy, nie ustały przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz nie zostało przywrócone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent RP może, w drodze rozporządzenia, przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni.

Prezydent RP, na wniosek RM, w drodze rozporządzenia, znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

Organy władzy działają w dotychczasowych strukturach organizacyjnych i w ramach swoich kompetencji.

Koordynację działań administracji rządowej i samorządowej prowadzą:

- prezes RM - w przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze większym niż jedno województwo.

- właściwy wojewoda - w przypadku wprowadzenia stanu na obszarze lub części jego województwa.

Prezydent na wniosek prezesa RM może postanowić o użyciu części SZ do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa. Żołnierzom wyznaczonym do tego zadania przysługują uprawnienia policjanta. (Ustawa o policji z 6.04.1990 r, DzU nr 7 i 19 z 2002r.)

Prezes RM może wyznaczyć komisarza rządowego do wykonywania zadań zawieszonych organów gminy, powiatu lub samorządu województwa.

Decyzje wydane przez organy władzy publicznej podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

Zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela:

Na obszarze objętym stanem wyjątkowym ograniczeniom podlegają wszystkie osoby prawne i fizyczne przebywające stale lub czasowo w kraju.

- zawiesza się prawo do: strajków, protestów, zrzeszania się i zbiórek publicznych.

- wprowadza się decyzję odosobnienia (internowania) ludzi mających ukończone 18 lat, którzy mogą stwarzać zagrożenie dla konstytucyjnego ustroju. Odosobnienie następuje na podstawie decyzji wojewody, a wykonawcą zatrzymania jest komendant wojewódzki policji. Wojewoda wszczyna postępowanie dot. Odosobnienia na podstawie decyzji prokuratury, Policji, ŻW. Decyzję wręcza się osobie nie później niż w ciągu 48 godzin.

- wprowadza się zakazy lub nakazy do miejsc i czasu przebywania, w tym prowadzi się rozmowy ostrzegawcze, co do osób nie mających skończonych 17lat.

- wprowadza się cenzurę prewencyjną w środkach masowego przekazu i kontrolę przesyłek,

- ogranicza się dostęp do towarów konsumpcyjnych, działalności edukacyjnej (zawieszenia zajęć w szkołach), systemów łączności, prawa posiadania broni palnej, amunicji i MW.

STAN WOJENNY.

Ustawa z dnia 26 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym i kompetencjach Naczelnego Dowódcy SZ i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP ( DzU nr 156 poz. 1301 z dnia 25 września 2002 r.)

Jeden z trzech rodzajów stanów nadzwyczajnych, jakie ustanowiła Konstytucja RP. Stan wojenny oznacza odstąpienie od konstytucyjnego systemu sprawowania władzy i nadaniu nadzwyczajnych uprawnień organom władzy wykonawczej, które stosuje w sytuacjach szczególnego zagrożenia zewnętrznego państwa.

Może być wprowadzony przez Prezydenta RP na wniosek RM w formie rozporządzenia na części albo na całym terytorium państwa, w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego Prezydent musi przedstawić Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania. Sejm ma obowiązek niezwłocznie rozpatrzyć owo rozporządzenie, może je również uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent na wniosek RM może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy, które podlegają potem zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.

Stan wojenny obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia w DzU RP;

Podanie tej decyzji do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczeń przez wojewodów lub przez rozplakatowanie;

MSZ powiadamia Sekretarza ONZ i Rady Europy o wprowadzeniu i przyczynach wprowadzenia stanu wojennego, a także o jego zniesieniu;

Prezydent RP, na wniosek RM, w drodze rozporządzenia znosi stan wojenny, jeżeli ustaną przyczyny, dla których został wprowadzony.

Organy władzy działają w dotychczasowych strukturach organizacyjnych i w ramach swoich kompetencji.

Zadania organów władzy i administracji w czasie trwania stanu wojennego:

Prezydent RP

- zarządza przejście org. wladzy publ. na zapasowe stanowiska kierowania;

-wprowadza w SZ określone stany gotowości bojowej (Pd, ZW, Pł) i określa la nich zadania;

-może wyznaczyć ND SZ;

-zatwierdza plany operacyjnego użycia SZ;

-uznaje określone obszary RP za strefy bezpośrednich działań wojennych.

Rada Ministrów

- zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną państwa i przejście na wojenne zasady działania;

-może zawiesić działanie organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych;

-może przekazać organom wojskowym określone kompetencje organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych.

Minister Obrony Narodowej

- ocenia zagrożenia wojenne i możliwości obrony państwa;

-koordynuje realizację zadań organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego wynikających z zadań dotyczących obrony państwa;

-przedstawia właściwym organom potrzeby w zakresie świadczeń organów państwowych i jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych, na rzecz SZ i obrony państwa;

-sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań obronnych wykonywanych przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego;

-organizuje mobilizacyjne rozwinięcie, uzupełnianie i wyposażanie SZ;

-współdziała z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w zakresie świadczeń;

-koordynuje realizację zadań państwa-gospodarza wynikających z umów międzynarodowych.

Wojewoda

- ocenia zagrożenia;

-wprowadza, w zakresie nie należącym do właściwości innych organów, ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz łagodzi i uchyla te ograniczenia;

-występuje z wnioskami do właściwych organów o wprowadzenie ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela, jak również o ich złagodzenie lub uchylenie;

-określa zadania wynikające z przepisów stanu wojennego;

-koordynuje i kontroluje działalność organów władzy publicznej, przedsiębiorców oraz innych jednostek organizacyjnych działających na obszarze województwa;

-może nakładać zadania i nakazywać jednostkom samorządu terytorialnego dokonywanie określonych wydatków, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Naczelny Dowódca SZ (podlega prezydentowi RP)

- dowodzi SZ, w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium RP;

-zapewnia współdziałanie podległych mu SZ z siłami sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych;

określa, w ramach swojej właściwości, potrzeby SZ w zakresie wsparcia ich przez pozamilitarną część systemu obronnego państwa;

-wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych oraz określa, z wyjątkiem postanowień RM, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 5, ich zadania i kompetencje.

- ograniczenia praw człowieka i obywatela:

ograniczenia stosuje się w stosunku do osób fizycznych zamieszkałych lub czasowo przebywających na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej oraz w stosunku do osób prawnych mających siedzibę lub prowadzących działalność na tym obszarze.

Zakres ograniczeń wolności i praw w czasie stanu wojennego:

- zakaz strajków i protestów; zbiórek i publicznych zgromadzeń; organizowania i przeprowadzania imprez masowych; w czasie stanu wojennego w przypadku osób, których działalność zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa, można dokonać przeszukania tych osób lub przeszukania ich mieszkania, a także zajęcia przedmiotów wykorzystywanych do prowadzenia tej działalności; może zostać wprowadzona cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu obejmująca materiały prasowe; kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i przekazów przekazywanych w ramach usług pocztowych o charakterze powszechnym lub usług kurierskich; kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych lub sygnałów przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych; emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urządzenia i sieci telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć zagrożenie bezpieczeństwa lub obronności państwa; na obszarze obowiązywania stanu wojennego na osobę, która ukończyła 18 lat, przebywającą w miejscu publicznym może być nałożony obowiązek posiadania przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, a na osobę uczącą się, która nie ukończyła 18 lat - legitymacji szkolnej; w czasie stanu wojennego mogą być wprowadzone nakazy lub zakazy: przebywania lub opuszczania w ustalonym czasie oznaczonych miejsc, obiektów i obszarów; uzyskania zezwolenia organów administracji publicznej na zmianę miejsca pobytu stałego i czasowego;

mogą zostać wprowadzone ograniczenia dostępu do towarów konsumpcyjnych, poprzez całkowitą lub częściową reglamentację zaopatrzenia ludności; wolności działalności gospodarczej, poprzez nakazanie okresowego zaniechania prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju albo ustanowienie obowiązku uzyskania zezwolenia na rozpoczęcie działalności gospodarczej określonego rodzaju; działalności edukacyjnej, poprzez okresowe zawieszenie zajęć dydaktycznych w szkołach, włącznie ze szkołami wyższymi, z wyjątkiem szkół duchownych i seminariów duchownych; obrotu krajowymi środkami płatniczymi, obrotu dewizowego oraz działalności kantorowej; funkcjonowania systemów łączności oraz działalności telekomunikacyjnej i pocztowej, poprzez nakazanie wyłączenia urządzeń łączności lub zawieszenia świadczenia usług, na czas określony, a także poprzez nakazanie niezwłocznego złożenia do depozytu właściwego organu administracji rządowej

radiowych i telewizyjnych urządzeń nadawczych i nadawczo- odbiorczych lub ustalenie innego sposobu ich zabezpieczenia przed wykorzystaniem w sposób zagrażający bezpieczeństwu lub obronności państwa; prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni lub określonych przedmiotów, poprzez nakazanie niezwłocznego złożenia do depozytu właściwego organu administracji rządowej albo zakazanie noszenia; dostępu do informacji publicznej.

51. WYMIEŃ I OMÓW KONSTYTUCYJNE ORGANY PAŃSTWA W SPRAWCH UTRZYMANIA BEZPIECZEŃSTWA

POLICJA

Umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Do podstawowych zadań Policji należą:

1) ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra,

2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania,

3) inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi,

4) wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców,

5) nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi) oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w zakresie określonym w odrębnych przepisach,

6) kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych,

7) współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów,

8) gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych,

9) prowadzenie Krajowego Systemu Informatycznego.

3. Policja realizuje także zadania wynikające z umów i porozumień międzynarodowych, na zasadach i w zakresie w nich określonych.

Zadania przewidziane dla Policji wykonują w SZRP oraz w stosunku do żołnierzy ŻW i wojskowe organy porządkowe, w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

ŻANDARMERIA WOJSKOWA

Zadaniami ŻW są:

  1)   zapewnianie przestrzegania dyscypliny wojskowej,

  2)   ochranianie porządku publicznego na terenach i obiektach jednostek wojskowych oraz w miejscach publicznych,

  3)   ochranianie życia i zdrowia ludzi oraz mienia wojskowego przed zamachami naruszającymi te dobra,

  4)   wykrywanie przestępstw i wykroczeń, w tym skarbowych, popełnionych przez osoby, ujawnianie i ściganie ich sprawców oraz ujawnianie i zabezpieczanie dowodów tych przestępstw i wykroczeń,

  5)   zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń przez osoby, oraz innym zjawiskom patologicznym, a w szczególności: alkoholizmowi i narkomanii w SZ,

  6)   współdziałanie z polskimi oraz zagranicznymi organami i służbami właściwymi w sprawach bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz policjami wojskowymi,

  7)   zwalczanie klęsk żywiołowych, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i likwidowanie ich skutków oraz czynne uczestniczenie w akcjach poszukiwawczych, ratowniczych i humanitarnych, mających na celu ochronę życia i zdrowia oraz mienia,

  8)   wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.

Zadania ŻW wykonuje poprzez:

  1)   kontrolowanie przestrzegania dyscypliny wojskowej oraz porządku publicznego,

  2)   interweniowanie w przypadkach naruszenia dyscypliny wojskowej lub porządku publicznego,

  3)   opracowywanie dla właściwych organów informacji o stanie dyscypliny wojskowej i przestępczości w Siłach Zbrojnych, a także występowanie do tych organów z wnioskami mającymi na celu zapobieżenie popełnianiu przestępstw, wykroczeń i przewinień dyscyplinarnych,

  4)   wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych,

  5)   wykonywanie czynności procesowych w zakresie i na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu karnym i karnym skarbowym,

  6)   zabezpieczanie śladów i dowodów popełnienia przestępstw i wykroczeń oraz sporządzanie ekspertyz i opinii kryminalistycznych,

  7)   poszukiwanie sprawców przestępstw i wykroczeń oraz zaginionych żołnierzy, a także poszukiwanie utraconych przez jednostki wojskowe: broni, amunicji, materiałów wybuchowych i innego mienia wojskowego oraz materiałów zawierających informacje niejawne,

  8)   wykonywanie kontroli ruchu drogowego, pilotowanie kolumn wojskowych oraz kierowanie ruchem drogowym, w zakresie i na zasadach przewidzianych w przepisach o ruchu drogowym i o drogach publicznych,

  9)   kontrolowanie uprawnień żołnierzy do noszenia munduru oraz odznak i oznak wojskowych, posiadania uzbrojenia i ekwipunku wojskowego oraz przebywania poza terenami i obiektami jednostek wojskowych,

  10)  kontrolowanie posiadania uprawnień do używania munduru oraz odznak i oznak wojskowych, w zakresie i na zasadach przewidzianych w przepisach o odznakach i mundurach,

  11)  konwojowanie osób, dokumentów i mienia wojskowego,

  12)  przymusowe doprowadzanie osób, w zakresie i na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu karnym, karnym skarbowym, karnym wykonawczym i cywilnym,

  13)  asystowanie przy czynnościach egzekucyjnych, w zakresie i na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu cywilnym i o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,

  14)  współuczestniczenie w zapewnianiu porządku podczas trwania imprez masowych przeprowadzanych na terenach i w obiektach jednostek wojskowych, w zakresie i na zasadach przewidzianych w przepisach o bezpieczeństwie imprez masowych,

  15)  wykonywanie zadań policji sądowej w sądach wojskowych i wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury,

  16)  kontrolowanie ochrony mienia wojskowego, a w szczególności przechowywania uzbrojenia i środków bojowych,

  17)  kontrolowanie przestrzegania przepisów o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz o narkomanii, a także wykonywanie czynności przewidzianych w tych przepisach dla organów wojskowych,

  18)  wykonywanie czynności ochronnych w stosunku do uprawnionych osób, a także zabezpieczanie pobytu w jednostkach wojskowych osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i delegacji zagranicznych.

3. Żandarmeria Wojskowa wykonuje również czynności na polecenie sądu wojskowego i prokuratora wojskowego oraz sądu powszechnego i prokuratora powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury, a także organów administracji rządowej i wojskowej oraz samorządu terytorialnego w zakresie, w jakim obowiązek ten wynika z odrębnych przepisów.

4. W czasie stanów nadzwyczajnych oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny Żandarmeria Wojskowa wykonuje ponadto zadania określone w odrębnych przepisach.

ABW

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest urzędem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego. ABW jest cywilną służbą ochrony państwa. ABW jest urzędem administracji rządowej obsługującym Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i działającym zgodnie z jego zarządzeniami, decyzjami, rozkazami, poleceniami i wytycznymi oraz pod jego bezpośrednim kierownictwem.

Zadania ABW

- Rozpoznanie, zapobieganie, zwalczanie zagrożeń suwerenności, ochrona międzynarodowej pozycji, niepodległości, terytorium RP, obronności

- Rozpoznanie, zapobieganie, zwalczanie przestępstw (szpiegostwo, terroryzm), tajemnica państwowa, gospodarczych, korupcja, obrót towarami, technologie, handel bronią;

- Realizowanie zadań służby ochronnej RP oraz wykonywanie funkcji krajowej władzy w zakresie ochrony informacji niejawnych;

- Uzyskiwanie, analizowanie i przekazywanie władzom informacji o zagrożeniach bezpieczeństwa państwa i jego porządku konstytucyjnego;

- Podejmowanie działań w zakresie bezpieczeństwa RP określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych

- Działalność ABW poza granicami RP w związku z jej działalnością określoną w ramach pkt 1 i 2;

SKW I SWW

Tworzy się Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, zwaną dalej "SKW", jako służbę specjalną i służbę ochrony państwa, właściwą w sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności Państwa, bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej "SZ RP", oraz innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

Tworzy się Służbę Wywiadu Wojskowego, zwaną dalej "SWW", jako służbę specjalną, właściwą w sprawach ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności Państwa, bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP oraz innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

zadania SKW:

  1)   rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie popełnianych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową, funkcjonariuszy SKW i SWW oraz pracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON, przestępstw:

a)  przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych określonych w rozdziale XVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.3)), a także innych ustawach i umowach międzynarodowych,

b)  przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej określonych w rozdziale XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, oraz takich czynów skierowanych przeciwko państwom obcym, które zapewniają wzajemność,

c)  określonych w art. 140 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny,

d)  określonych w art. 228-230 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, jeżeli mogą one zagrażać bezpieczeństwu lub zdolności bojowej SZ RP lub innych jednostek organizacyjnych MON,

e)  przeciwko ochronie informacji określonych w rozdziale XXXIII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, jeżeli mogą one zagrażać bezpieczeństwu lub zdolności bojowej SZ RP lub innych jednostek organizacyjnych MON, a także takich czynów skierowanych przeciwko państwom obcym, które zapewniają wzajemność,

f)  określonych w art. 33 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa (Dz. U. z 2004 r. Nr 229, poz. 2315),

g)  związanych z działalnością terrorystyczną oraz innych niż wymienione w lit. a-f, godzących w bezpieczeństwo potencjału obronnego państwa, SZ RP oraz jednostek organizacyjnych MON, a także państw, które zapewniają wzajemność;

  2)   współdziałanie z Żandarmerią Wojskową i innymi organami uprawnionymi do ścigania przestępstw wymienionych w pkt 1;

  3)   realizowanie, w granicach swojej właściwości, zadań służby ochrony państwa określonych w ustawie z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708);

  4)   uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć znaczenie dla obronności państwa, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP lub innych jednostek organizacyjnych MON, w zakresie określonym w pkt 1, oraz podejmowanie działań w celu eliminowania ustalonych zagrożeń;

  5)   prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresu ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy;

  6)   uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;

  7)   ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych, innych jednostek organizacyjnych MON oraz żołnierzy wykonujących zadania służbowe poza granicami państwa;

  8)   ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ RP i inne jednostki organizacyjne MON oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniu wojskowym zamówionymi przez SZ RP i inne jednostki organizacyjne MON, w zakresie określonym w pkt 1;

  9)   podejmowanie działań, przewidzianych dla SKW, w innych ustawach, a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.

2. Zadania SKW obejmują również rozpoznawanie oraz wykrywanie przestępstw, o których mowa w ust. 1, popełnionych we współdziałaniu z żołnierzami pełniącymi czynną służbę wojskową, funkcjonariuszami SWK i SWW lub pracownikami SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON.

3. Działalność SKW poza granicami RP może być prowadzona w związku z jej działalnością na terytorium państwa wyłącznie w zakresie realizacji zadań określonych w ust. 1 i 2.

zadania SWW:

  1)   uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla:

a)  bezpieczeństwa potencjału obronnego RP,

b)  bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP,

c)  warunków realizacji, przez SZ RP, zadań poza granicami państwa;

  2)   rozpoznawanie i przeciwdziałanie:

a)  militarnym zagrożeniom zewnętrznym godzącym w obronność Rzeczypospolitej Polskiej,

b)  zagrożeniom międzynarodowym terroryzmem;

  3)   rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia;

  4)   rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na obronność państwa oraz zdolność bojową SZ RP, a także podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń;

  5)   prowadzenie wywiadu elektronicznego na rzecz SZ RP oraz przedsięwzięć z zakresu kryptoanalizy i kryptografii;

  6)   współdziałanie w organizowaniu polskich przedstawicielstw wojskowych za granicą;

  7)   uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;

  8)   podejmowanie innych działań przewidzianych dla SWW w odrębnych ustawach, a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 3, są realizowane poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Działalność SWW na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być prowadzona wyłącznie w związku z jej działalnością poza granicami państwa, a realizacja czynności, o których mowa w art. 29, art. 31 ust. 1, art. 33 ust. 1 oraz art. 34 ust. 1 dopuszczalna jest wyłącznie za pośrednictwem SKW albo Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, odpowiednio do ich kompetencji.

52. SCHARAKERYZUJ POJĘCIA: STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ, STAN WYJĄTKOWY, STAN WOJENNY.

Stan klęski żywiołowej

Klęski żywiołowe - to katastrofy naturalne lub awarie techniczne, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem.

[ Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej]

Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska żywiołowa, a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej klęski, w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz ich usunięcia.

Stan klęski żywiołowej wprowadza RM, w drodze rozporządzenia z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. RM w rozporządzeniu określa przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także, w zakresie dopuszczonym ustawą o stanie klęski żywiołowej, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, nie dłuższy niż 30 dni. Może zostać przedłużony na czas oznaczony(kolejne 30 dni), w drodze rozporządzenia RM, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie.

Stan wyjątkowy

Stan wyjątkowy wprowadza się w sytuacji zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych.

[Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym]

W powyższej sytuacji RM może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta RP wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego. Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek, a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na czas oznaczony lub postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia.

Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego określa: przyczyny wprowadzenia, czas trwania i obszar, na jakim wprowadza się stan wyjątkowy oraz w zakresie dopuszczonym ustawą o stanie wyjątkowym rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Stan wyjątkowy wprowadza się na okres nie dłuższy niż 90 dni. Jeżeli pomimo zbliżającego się upływu czasu, na jaki został wprowadzony stan wyjątkowy nie ustały przyczyny jego wprowadzenia oraz nie zostało przywrócone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent RP może w drodze rozporządzenia przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni.

Stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia o wprowadzeniu stanu wyjątkowego w Dz.U. RP.

Stan wojenny

Stan wojenny jako instytucja prawa wewnętrznego, polega na odstąpieniu od konstytucyjnego systemu sprawowania władzy i nadania nadzwyczajnych uprawnień organom władzy wykonawczej, które stosują je w sytuacjach szczególnego zagrożenia zewnętrznego państwa.

Stan wojenny wprowadza się w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

[Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz kompetencjach...]

W powyższej sytuacji RM może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta RP wniosku o wprowadzenie stanu wojennego. Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek, a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego lub postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia.

W rozporządzeniu o wprowadzeniu stanu wojennego, określa się przyczyny wprowadzenia oraz obszar, na którym wprowadza się stan wojenny, a także - w zakresie dopuszczonym ustawą o stanie wojennym oraz kompetencjach.... - rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.

Stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia o wprowadzeniu stanu wyjątkowego w Dz.U. RP.

53. SCHARAKTERYZOWAĆ GOTOWOŚĆ OBRONNĄ PAŃSTWA I JEJ STANY.

Gotowość obronna państwa - stan systemu obronnego określający zdolność tego systemu do planowania i zorganizowanego działania na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa kraju i w czasie wojny.

Ustala się następujące stany gotowości obronnej państwa:

  1)   stan stałej gotowości obronnej państwa;

  2)   stan gotowości obronnej państwa czasu kryzysu;

  3)   stan gotowości obronnej państwa czasu wojny.

Stan stałej gotowości obronnej państwa utrzymuje się w czasie pokoju, gdy nie stwierdza się istotnych zagrożeń zewnętrznego bezpieczeństwa państwa. W stanie stałej gotowości obronnej państwa są realizowane zadania planistyczne, organizacyjne, szkoleniowe i kontrolne, mające na celu utrzymywanie w sprawności systemu obronnego państwa.

Stan gotowości obronnej państwa czasu kryzysu wprowadza się w razie zaistnienia zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa wymagającego uruchomienia wybranych elementów systemu obronnego lub realizacji zadań ustalonych dla tego stanu.

W stanie gotowości obronnej państwa czasu kryzysu są realizowane zadania zapewniające przygotowanie do przeciwdziałania zewnętrznym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa oraz usuwania skutków ich wystąpienia.

Stan gotowości obronnej państwa czasu wojny wprowadza się w celu odparcia bezpośredniej zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.

W stanie gotowości obronnej państwa czasu wojny realizuje się zadania umożliwiające przeprowadzenie powszechnej mobilizacji, wprowadzenie stanu wojennego oraz pełne rozwinięcie systemu obronnego państwa do odparcia agresji militarnej

54. CO ROZUMIESZ POD POJĘCIEM MILITARYZACJI I KTÓRE PODMIOTY GOSPODARCZE PODLEGAJĄ MILITARYZACJI.

Militaryzacja - forma podporządkowania celom wojennym dziedzin administracji państwowej i gospodarki narodowej albo poszczególnych ich działów lub jednostek organizacyjnych wykonujących zadania szczególnie ważne z punktu widzenia obronności państwa.

Militaryzacja - przeniesienie zasad i metod organizacji wojskowej do organów i jednostek organizacyjnych administracji publicznej i gospodarki narodowej. Stosowanie w nich niektórych elementów dyscypliny wojskowej oraz nadanie im wojskowego charakteru przez powołanie osób do służby w jednostkach zmilitaryzowanych. (słownik AON)

Zakres militaryzacji:

Jednostki organizacyjne, które wykonują zadania szczególnie ważne dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, a także jednostki organizacyjne specjalnie tworzone do wykonywania takich zadań.

55. DOKONAJ CHARAKTERYSTYKI SYSTEMU OBRONNEGO PAŃSTWA

Mówiąc o systemie obrony narodowej należy przeanalizować definicje systemu obronnego państwa. System obronny państwa jest postrzegany jako skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów organizacyjnych, ludzkich i materiałowych wzajemnie powiązanych i działających na rzecz obrony państwa.

SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA:

- PODSYS. MILITARNY (Wojska Operacyjne, Wojska Obrony Terytorialnej)

- PODSYS. KIEROWANIA


- PODSYS. POZAMILITARNY


* ogniwa gospodarcze

* ogniwa ochronne - AW, ABW, SWW, SKW, Policja, SG, PSP, BOR.

*ogniwa informacyjne - AW, ABW, SWW, SKW, Policja, SG, media, dyplomacja.

Misje podsystemu pozamilitarnego:

-ogniwa gospodarcze - ich zadaniem jest zapewnienie materialnych podstaw egzystencji państwa w czasie pokoju i wojny umożliwiających realizację zadań obronnych,

-ogniwa ochronne - zapewniają warunki bezpiecznego funkcjonowania struktur państwa oraz ochraniają ludność i majątek narodowy przed skutkami sytuacji kryzysowych i zagrożeń wojennych,

-ogniwa informacyjne - realizują zadania związane z ochroną i propagowaniem polskich interesów na arenie międzynarodowej, informacyjnym osłabianiem przeciwnika oraz umacnianiem woli, morale, determinacji obronnej i wytrwałości własnego społeczeństwa w warunkach wojennych.

56. JAKIE ZNASZ STOPNIE ALARMOWE W NARODOWYM SYSTEMIE REAGOWANIA KRYZYSOWEGO - DOKONAJ ICH CHARAKTERYSTYKI.

KOMPONENTY NARODOWEGO SYSTEMU POGOTOWIA KRYZYSOWEGO

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
NARODOWY SYSTEM POGOTOWIA KRYZYSOWEGO

DZIAŁANIA PREWENCYJNE

PRZEDSIĘWZIĘCIA

PRZECIWKO AGRESJI STOPNIE ALARMOWE

PRZEDSIĘWZIĘCIA

PRZECIWKO ZASKOCZENIU

ŚRODKI REAGOWANIA

KRYZYSOWEGO

Przedsięwzięcia reagowania kryzysowego określają ogólny tryb postępowania w różnych sytuacjach kryzysowych oraz środki, jakie muszą być zastosowane w celu ich deeskalacji

Stopnie alarmowe

I- ALFA

II- BRAVO

III- CHARLIE

IV- DELTA

Komponent ten definiuje stopnie alarmowe w Polsce w zakresie przeciwdziałania aktom terroru i sabotażu. W poszczególnych stopniach alarmowych uruchamia się przedsięwzięcia mające na celu wzmocnienie systemu ochrony i obrony oraz niedopuszczenie do penetracji ważnych obiektów państwowych i obiektów użyteczności publicznej. Mogą być one wprowadzane przez władze krajowe zgodnie z krajowymi uregulowaniami prawnymi lub przez dowódców NATO.

ALFA wprowadza się sytuacji ogólnego zagrożenia możliwością ataku terrorystycznego, którego rodzaj i zasięg są nieprzewidywalne. Jest ogłaszany jako generalne ostrzeżenie o możliwości działalności terrorystycznej, gdy jej charakter i zasięg nie są możliwe do przewidzenia oraz gdy okoliczności nie upoważniają do pełnego wprowadzenia środków zawartych w wyższych stanach alarmowych.

Realizowane przedsięwzięcia mają na celu m.in.:

- zachowanie nieufności w stosunku do osób postronnych,

- ograniczenie dostępu do planów ewakuacji zabezpieczenia i ochrony obiektów oraz ich uaktualnienie.

Mogą być także wprowadzone określone wybrane środki ze stopnia alarmowego BRAVO (np. "Dyskretna ochrona sił i instalacji"), ogłoszone w połączeniu z tym stopniem alarmowym.

ZADANIA:

BRAVO wprowadza się gdy zwiększa się prawdopodobieństwo zagrożeń terrorystycznych, chociaż konkretny cel nie jest jeszcze określony.

Obejmuje on przedsięwzięcia zmierzające m.in. do:

- zwiększenia dyspozycyjności osób odpowiedzialnych za wprowadzanie planów przeciw sabotażom i atakom terrorystycznym

- wzmożenia kontroli ważnych obiektów oraz ich uaktualnienie.

Z tym stopniem alarmowym mogą być ogłoszone przedsięwzięcia reagowania kryzysowego:

ZADANIA:

CHARLIE ma zastosowanie podczas pojawienia się incydentów lub otrzymania przez wywiad danych wskazujących, że możliwe są w najbliższej przyszłości niektóre formy akcji terrorystycznej lub sabotażowej.

Polega na realizacji przedsięwzięć w sytuacji prawdopodobnego ataku terrorystycznego lub sabotażu. Są to m.in.:

W tym stopniu alarmowym powinny być ogłoszone przedsięwzięcia reagowania kryzysowego:

ZADANIA:

DELTA wprowadza się, gdy doszło do ataku terrorystycznego lub gdy wywiad został poinformowany, że akcja terrorystyczna jest prawdopodobna. Zwyczajowo ten stopień alarmu jest ogłaszany jako miejscowe (lokalne) ostrzeżenie.

W tym stopniu uruchamia się wszystkie przewidziane w Narodowym Systemie Pogotowia Kryzysowego przedsięwzięcia mające na celu wzmocnienie systemu ochrony i obrony oraz niedopuszczenie do penetracji ważnych obiektów państwowych i obiektów użyteczności publicznej.

Te środki mają natychmiastowe zastosowanie w miejscu ataku terrorystycznego lub akcji sabotażowej oraz kiedy wywiad został poinformowany, że akcja terrorystyczna lub sabotażowa przeciwko określonym obiektom jest prawdopodobna.

ZADANIA:

DODATKOWE INFORMACJE

Stopnie alarmowe mają klauzulę "jawne" i można je wprowadzać przy użyciu jawnych linii telefonicznych i w formacie wiadomości jawnych np. "Wprowadzić stopień alarmowy CHARLIE„

Pozwala to na szybkie przekazanie podstawowej informacji, po której zostaje podana szczegółowa wiadomość o klauzuli tajności zależnej od rodzaju zawartych w niej informacji (np. ze względu na konieczność ochrony źródła informacji).

Informacje otrzymywane nieformalnie powinny być potwierdzane, jeżeli to jest konieczne, we władzach bezpieczeństwa państwa lub bezpośrednio w przewidzianych do tego służbach.

Ogłoszenie stopni alarmowych oraz wprowadzanie środków może być zalecane przez dowódcę strategicznego NATO.

57. SCHARAKTERYZUJ ISTOTĘ I CELE MOBILIZACJI GOSPODARKI.

Mobilizacja gospodarki - proces przestawienia gospodarki narodowej na tory wojenne, którego celem jest materialne zabezpieczenie zamiarów militarnych .

Koncepcja mobilizacji gospodarki oznaczała przestawienie wszystkich ważnych dla obronności kraju działów gospodarki narodowej na czas wojny.

Mobilizacją gospodarki należy objąć produkcję konsumpcyjną i wymianę wszystkich dóbr ważnych dla obronności kraju.

Celem mobilizacji gospodarki jest zapewnienie w czasie wojny pokrycia wszystkich potrzeb gospodarczych kraju w pierwszej kolejności potrzeb sił zbrojnych.

Cele strategiczne programu mobilizacji gospodarki

  1. Tworzenie warunków do przetrwania ludności w okresie kryzysu i wojny;

  1. Przygotowanie potencjału gospodarczo-obronnego do zaspokajania materialnych potrzeb SZ RP oraz wojsk sojuszniczych w przypadku agresji na terytorium RP lub państwa Sojuszu.

  2. Zapewnienie funkcjonowania gospodarki w czasie kryzysu i wojny.

Główne problemy mobilizacji gospodarki

  1. zabezpieczenie potrzeb sił zbrojnych,

  2. zabezpieczenie warunków przetrwania ludności,

  3. zabezpieczenie warunków funkcjonowania gospodarki.

58. WYMIEŃ GŁÓWNE PROBLEMY MOBILIZACYJNEGO ROZWIJANIA SZ RP.

Istotą mobilizacyjnego rozwinięcia SZ jest zorganizowane przejście ze struktury czasu „P” na strukturę czasu „W”.

a) przekształcenie gospodarki państwa z torów pokojowych na wojenny system zaopatrywania;

b) dostosowanie działalności rządowej i samorządowej do potrzeb wojennych państwa.

Mobilizacyjne rozwinięcie JW. SZ. obejmuje :

- uzupełnienie JW. stanem osobowym, środkami transportowymi oraz maszynami;

- wyposażenie JW. w sprzęt i środki materiałowe, stosownie do norm należności cz. „W"

- wydzielenie lub przyjmowanie zalążków;

- formowanie JW.

- rozformowanie JW., których nie przewiduje się w wojennej strukturze SZ

Elementami składowymi koncepcji mobilizacyjnego rozwinięcia JW. są:

a/zadania realizowane w poszczególnych stanach got. boj.;

b/ miejsce i czas realizacji przedsięwzięć;

c/ siły i środki potrzebne do realizacji przedsięwzięć;

d/ sposób przejścia na strukturę organizacyjną czasu „W”;

Mobilizacyjne rozwinięcie SZ w warunkach zakłóceń

A. Planistyczne i organizacyjne przygotowanie dowództw i sztabów poszczególnych poziomów dowodzenia oraz terenowych organów administracji wojskowej do realizacji przedsięwzięć mobilizacyjnych w warunkach zakłóceń jest integralną częścią ogólnych przygotowań mobilizacyjnych. Podejmowane w tym zakresie działania powinny uwzględniać przewidywane sytuacje, jak również możliwości i sposoby przeciwdziałania ich skutkom.

B. Do zjawisk mogących doprowadzić do powstania zakłóceń w procesie mobilizacyjnego rozwinięcia wojsk należy zaliczyć:

    1. naruszanie systemu łączności w okresie uruchamiania mobilizacji Sił Zbrojnych (brak możliwości przekazania do określonych jednostek sygnałów lub zarządzeń nakazujących realizację zadań mobilizacyjnych oraz zbieranie informacji o jej przebiegu);

    2. naruszanie systemu powołania uzupełnień w wyniku zniszczenia niektórych WKU przed uruchomieniem akcji doręczania dokumentów powołania, zerwanie lub opóźnienie akcji doręczania dokumentów powołania organizowanych siłami administracji publicznej;

    3. oddziaływanie na podmioty realizujące zadania na rzecz zabezpieczenia mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych, powodujące zakłócenia w terminowym uzupełnieniu jednostek środkami transportowymi i maszynami;

    4. zniszczenie elementów bazy mobilizacyjnej;

    5. uszkodzenie urządzeń i obiektów komunikacyjnych, które może opóźnić przybycie żołnierzy rezerwy oraz dostarczenie pojazdów samochodowych (maszyn) do miejsc mobilizacji;

    6. klęski żywiołowe i katastrofy ekologiczne;

    7. masowe przemieszczanie się ludności z rejonów zagrożonych działaniami wojennymi, powodujące dezorganizację planowego uzupełnienia jednostek wojskowych;

    8. obezwładnianie jednostek wojskowych w trakcie mobilizacyjnego ich rozwinięcia, powodujące straty w stanie osobowym, środkach zaopatrzenia i sprzęcie;

    9. oddziaływanie przeciwnika za pomocą klasycznych środków rażenia (grup specjalnych) oraz działania grup o charakterze terrorystycznym na zakłady przemysłu chemicznego, a także na obiekty energetyki jądrowej krajów sąsiednich, prowadzące do powstania katastrof i klęsk ekologicznych.

Odpowiedzialność za przygotowanie warunków do realizacji zadań mobilizacyjnych w warunkach zakłóceń spoczywa na dowódcach jednostek mobilizujących.

W przygotowaniu dowództw, sztabów, związków organizacyjnych i jednostek wojskowych oraz WSzW, WKU do prowadzenia mobilizacji w warunkach zakłóceń istotnym elementem działania jest zaplanowanie zamierzeń eliminujących (zmniejszających) skutki oddziaływania przeciwnika oraz zagrożeń o charakterze niemilitarnym. W tym celu należy:

    1. w zakresie kierowania mobilizacją:

  1. przeanalizować możliwości wykorzystania środków łączności innych resortów, a także łączności radiowej i środków ruchomych;

  2. utrzymywać gotowość do uruchomienia przez jednostkę wojskową akcji kurierskiej administracji publicznej (na terenie działania macierzystej WKU). W stosunku do uzupełnienia mobilizacyjnego powoływanego spoza terenu działania macierzystej WKU utrzymywać gotowość do wysłania dokumentów powołania drogą pocztową;

  3. przygotowywać i szkolić zapasowe obsady elementów bazy mobilizacyjnej oraz określić sposób działania jednostki wojskowej w razie obezwładnienia tych elementów, w tym również przewidzieć doraźny sposób pozyskania środków materiałowo - technicznych w miejsce zniszczonych zapasów;

  4. określić sposób działania oraz wyznaczyć odpowiednie siły i środki do odtwarzania zniszczonych (obezwładnionych) WSzW, WKU;

    1. w zakresie uzupełniania Sił Zbrojnych:

      1. wypracować konkretne formy współpracy WSzW, WKU z organami administracji publicznej oraz jednostkami organizacyjnymi gospodarki narodowej, Policji i  ŻW w zabezpieczeniu powoływania (pobierania) uzupełnienia;

      2. zorganizować wielowarstwowy system doręczania dokumentów powołania (AK AP, AK JW, AK TOAW, A UP, AK P);

      3. przewidzieć możliwość wystawienia, na wniosek dowódcy jednostki wojskowej, przez wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) nowych wezwań do wykonania świadczeń na rzecz obrony, w razie niemożności dostarczenia ich przez WKU (zniszczone, obezwładnione lub inne przyczyny);

      4. w razie zniszczenia lub obezwładnienia właściwej terytorialnie WKU przewidzieć, w celu pełnego uzupełnienia jednostek wojskowych w środki transportowe i maszyny, możliwość wykorzystania GZD sąsiedniej WKU lub możliwość zgłoszenia do wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) doraźnych wniosków o nałożenie świadczeń rzeczowych, które zapewnią możliwość pobrania i wykorzystania tych środków transportowych i maszyn na uzupełnienie jednostek wojskowych;

      5. zaplanować uzupełnienie mobilizacyjne rozwijanych jednostek wojskowych po poniesionych w czasie mobilizacji stratach, poprzez wykorzystanie grupy zabezpieczenia ukompletowania (dostarczenia) oraz powołania rezerw spoza przydziałów mobilizacyjnych na podstawie dodatkowo złożonych zapotrzebowań;

      6. przeanalizować możliwości odtwarzania ewidencji osób podlegających obowiązkowi służby wojskowej oraz środków transportowych i maszyn w przypadku ich zdezaktualizowania się lub zniszczenia wskutek działań przeciwnika;

    2. w wypadku konieczności opuszczenia MSD przez jednostki wojskowe w trakcie mobilizacji, przewiduje się następujące warianty działania:

      1. wyjście gotowych sił poza MSD z pozostawieniem sił i środków zabezpieczających proces mobilizacyjny, który jest kontynuowany w MSD, po czym przyjęte uzupełnienia mobilizacyjne dostarczane są do miejsca aktualnego rozmieszczenia jednostki;

      2. wyjście całej jednostki wojskowej, łącznie z elementami bazy mobilizacyjnej do Zap. RA (RZW) lub wskazanego rejonu i realizowanie (dokończenie) w nim procesu mobilizacyjnego rozwinięcia. Uzupełnienia mobilizacyjne, którym określono miejsce stawiennictwa (dostarczenia) rejon MSD, kierowane są do nowego rejonu mobilizacji.

C. W razie występowania zakłóceń o większym zasięgu, trudnych do opanowania siłami jednostki mobilizującej, przeciwdziałanie organizuje nadrzędny organ dowodzenia.

59. DOKONAJ CHARAKTERYSTYKI SPECJALISTYCZNYCH PODODDZIAŁÓW I ODDZIAŁÓW SZRP PRZYGOTOWANYCH DO USUWANIA SKUTKÓW ZAGROŻEŃ NIEMILITARNYCH.

Bataliony ratownictwa inżynieryjnego są przeznaczone do realizacji zadań i prac inżynieryjnych w ramach akcji ratowniczych oraz do likwidacji skutków zniszczeń obiektów inżynieryjnych i urządzeń infrastruktury terenowej.

Zadania:

-usuwanie zawał i osuwisk gruntów na liniach komunikacyjnych,

Chemiczne Radiacyjne Zespoły Awaryjne (ChiRZA) są to pododdziały chemiczne wydzielone ze składu kompanii chemicznych, a przeznaczone do likwidacji skutków nadzwyczajnych zdarzeń, przy awariach obiektów z toksycznymi środkami przemysłowymi (TSP) w zakładach i na szlakach komunikacyjnych. Mogą one również być wykorzystywane do udzielania pomocy organom rządowym i samorządowym w przypadku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz innych nadzwyczajnych zdarzeń, w wyniku których nastąpiło skażenie ludności, obiektów infrastruktury i środowiska naturalnego.

Do podstawowych zadań zalicza się:

Poza tymi ChiRZA zbierają i aktualizują dane dot. rozmieszczenia i charakterystyki głównych źródeł zagrożenia skażeniami, występujące w jednostkach wojskowych i cywilnych zakładach pracy, tras przewozu TSP od dojazdu do obiektów stanowiących wszelkie źródła zagrożenia.

Siły i środki poszukiwania i ratownictwa (SAR)

Morska służba Poszukiwania i Ratownictwa (Służba SAR) jest państwową jednostką budżetową podległą ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej.

Do zadań SAR należy:

- poszukiwanie i ratowanie każdej osoby znajdującej się w niebezpieczeństwie na morzu, bez względu na okoliczności w jakich znalazła się w niebezpieczeństwie, oraz zwalczanie zagrożeń i zanieczyszczeń olejowych i chemicznych środowiska morskiego:

61. JAKIE ZASADNICZE PROBLEMY OBEJMUJE „SYSTEM WOJSKOWY” - DOKONAJ ICH CHARAKTERYSTYKI?

System wojskowy - część systemu obronności państwa, obejmujący elementy prawne, doktrynalne, materialne, ludzkie i terytorialne organizacji wojskowej państwa, umożliwiającej tworzenie i funkcjonowanie sił zbrojnych w ścisłym powiązaniu z władzą, społeczeństwem, gospodarką i sojuszem w ramach obrony narodowej i sojuszniczej

STRUKTURA SYSTEMU WOJSKOWEGO:

1. PODSYSTEM BOJOWY - OPERACYJNY

- SZ czasu pokoju i wojny:

SZ - są wyspecjalizowanym organem państwa przeznaczone do ochrony i obrony jego interesów przez wykorzystanie ich jako czynnika odstraszania przed agresją lub do prowadzenia walki zbrojnej, aż do osiągnięcia założonego celu politycznego. W ramach systemu sojuszniczego NATO są gotowe do wykonywania zadań: prewencyjno-stabilizacyjnych, reagowania kryzysowego oraz wojennych;

SZ pod wzgl. struktur organizacyjnych dzielą się na :

- regularne;

- nieregularne.

SZ z punktu widzenia prowadzonych działań dzielimy na:

- Wojska operacyjne

- Wojska obrony terytorialnej

SZ ze wzgl. na środowisko, w którym prowadzą działania dzielimy na :

- WL

- SP

- MW

- W. specjalne

Stosunek sił czasu pokojowego do wojennego zależy od:

- możliwości ekonomicznych państwa;

- rozwoju demograficznego kraju w tym wielkości zgromadzonych zasobów siły roboczej;

Liczebność wojska pod bronią w czasie pokoju w stosunku do całości ludności państwa po drugiej wojnie światowej kształtowała się 0,8 - 1,1 %.

W dobrze rozwiniętych państwach dochodził nawet do 1,7%. Obecnie w szeregu państwach kształtuje się on na poziomie 0,2% ogółu ludności państwa.

Sztuka wojenna - jest to dziedzina wiedzy i umiejętności dotyczących przygotowania i prowadzenia walki zbrojnej i obejmuje:

Zasady sztuki wojennej: celowość działań, ekonomi sił walce, manewr wojskami, zachowanie gotowości do działań, aktywność w walce, zaskoczenie w walce, przewaga nad przeciwnikiem - zasada zasad

- Operacyjne przygotowanie terytorium kraju do obrony:

OPOK - operacyjne przygotowanie terytorium kraju do obrony (OPOK) - w znaczeniu rzeczowym obejmuje część infrastruktury obronnej państwa, przygotowanej stosownie do planowanego użycia sił zbrojnych, w celu stworzenia dogodnych warunków do dyslokacji wojsk, zorganizowanego ich wejścia do walki i skutecznego prowadzenia działań bojowych, odpowiednio do potrzeb planu operacyjnego użycia wojsk;

-w znaczeniu czynnościowym jest elementem mobilizacyjno-obronnym przygotowania państwa. Sprowadza się do wykorzystania i modernizacji istniejących obiektów i urządzeń logistycznych wojskowych i gospodarki narodowej.

W skład OPOK wchodzą:

-Obiekty i urządzenia infrastruktury obronnej państwa (baza koszarowa, place ćwiczeń, poligony, strzelnice, system łączności, porty, bazy lotnicze i lotniska wojskowe);

-Inżynieryjne przygotowanie i umocnienie terenu (fortyfikacje, zapory inżynieryjne i niszczenie dróg oraz przeprawy);

-Przygotowanie logistyczne (system obsługi garnizonowej, baza produkcyjno-usługowa, obiekty służby zdrowia, obiekty składowania zapasów materiałowo-technicznych).

2. PODSYSTEM WSPARCIA WOJSKOWEGO

- USTAWODAWSTWO WOJSKOWE:

1. Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP z 1967 r.(Dz.U. 2004 r. nr 241, poz. 2416);

2. Ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych z 2003 r. (Dz.U. 2003 r. nr 179, poz. 175);

3. Ustawa o dyscyplinie wojskowej z 1997 r. (Dz.U. 2002 r. nr 42, poz. 370);

4. Ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu SZ RP Z 2001 R. (Dz.U. 2001 r. nr 76, poz. 804);

5. Ustawa o zasadach użycia lub pobytu SZ poza granicami kraju z 1998 (Dz.U. 1998 r. nr 162, poz.1117);

6. Ustawa o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium RP oraz zasadach ich przemieszczania się przez terytorium kraju z 1999 r. (Dz.U. z 1999 r. nr 93, poz.1063);

7. Ustawa o nakładaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców z 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. nr 122, poz.1320);

8. Ustawa o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw z 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 143, poz. 1200);

9. Ustawa o zakwaterowaniu SZ RP Z 2004 r. (Dz.U. Z 2004 r. nr 86, poz. 2189;

10. Ustawa o stanie wojennym oraz kompetencjach ND SZ RP z 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. nr 156, poz.101).

- NAUKA I SZKOLNICTWO WOJSKOWE:

Szkolnictwo wojskowe - to wyodrębniony system szkolnictwa podległy MON, mający na celu przygotowanie teoretyczne i praktyczne kadr do służby w SZ RP.

Obejmuje ono:

- MOBILIZACJA I UZUPEŁNIANIE SZ

- LOGISTYKA WOJSKOWA:

Logistyka wojskowa - jest to część logistyki obronnej zajmująca się planowaniem, przygotowaniem i użyciem w celach militarnych środków będących w dyspozycji państwa i przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb sił zbrojnych.

- INFRASTRUKTURA WOJSKOWA:

Infrastruktura wojskowa - stanowi element infrastruktury państwa, obejmuje swoim zasięgiem wszystkie stacjonarne i ruchome obiekty urządzenia, które zgodnie ze swoim przeznaczeniem służą zaspokojeniu potrzeb sił zbrojnych, a w szczególności do dowodzenia,bytowania, szkolenia i przemieszczania wojsk.

3. OTOCZENIE SYSTEMU WOJSKOWEGO

- prawne

- doktrynalne

- ludzkie

- materialne

- infrastruktura terytorialna

62.SCHARAKTERYZUJE SKŁAD, PRZEZNACZENIE I ZASADNICZE ZADANIA WOJSK LĄDOWYCH RP.

Wojska Lądowe to jeden z trzech rodzajów wojsk, wchodzących w skład Sił Zbrojnych RP. WL przeznaczone są do obrony przed atakiem lądowo - powietrznym na terytorium państwa w każdym kierunku i w obliczu każdej formy zagrożenia militarnego.

Ponadto SZ mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych oraz ratowaniu życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwiana.

Zadania:

Prowadzenie działań obronnych i zaczepnych a w okresie pokojowym realizowanie zadań związanych ze szkoleniem, pełnieniem misji pokojowych ( ONZ , NATO) i humanitarnych.

Najogólniej rzecz ujmując w stanie pokoju do zadań WL będzie należało:

Fakt przynależności do Sojuszu Północnoatlantyckiego nakłada na WL RP nowe obowiązki:

Udział w operacjach reagowania kryzysowego (w tym w operacjach sojuszniczych):

Jednym z ważniejszych zadań WL realizowanych w okresie kryzysu będzie mobilizacyjne operacyjne ich rozwinięcie.

Struktura ich oparta jest na związkach taktycznych (ZT), oddziałach i pododdziałach, zorganizowanych w korpusy narodowe i wielonarodowe.

Składają się z: jednostek operacyjnych i obrony terytorialnej, zorganizowanych w dwa okręgi wojskowe (pomorski i śląski) oraz dwa korpusy zmechanizowane ( 1 w Bydgoszczy i 2 w Krakowie).

W skład WL wchodzą:

  1. pancerne

  2. aeromobilne

  3. rakietowe i artyleria

  4. Obrony Przeciwlotniczej

  5. inżynieryjne

  6. chemiczne

  7. łączności i informatyki

63. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJE ZADANIA ORG. ADM. PUBL. W ZAKRESIE POKOJOWEGO UZUPEŁNIENIA SZ RP.

Podstawa: USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP, DZIAŁ II Administracja rezerw osobowych.

  1. Administrowanie rezerwami osobowymi dla celów powszechnego obowiązku obrony obejmuje:

    1. przeprowadzanie rejestracji i poboru obywateli;

    2. określanie zdolności do służby wojskowej;

    3. przeznaczanie do:

      1. służby wojskowej,

      2. służby w OC,

      3. służby w jednostkach zmilitaryzowanych;

    4. uzupełnianie SZ;

    5. prowadzenie ewidencji wojskowej;

    6. wykonywanie innych czynności w tym zakresie.

  2. Do przeprowadzania czynności związanych z wykonywaniem powszechnego obowiązku obrony oraz do współdziałania z organami wojskowymi są właściwy wojewoda oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub starosta sprawujący władzę administracji ogólnej oraz organy samorządu terytorialnego.

  3. W sprawach dotyczących spełniania powszechnego obowiązku obrony przez obywateli polskich przebywających za granicą oraz współdziałania w tym zakresie z organami wojskowymi są właściwe polskie urzędy konsularne.

  4. Instytucje państwowe, przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne oraz organizacje społeczne są obowiązane do współdziałania z organami wojskowymi i właściwymi wojewodami oraz wójtami (burmistrzami, prezydentami miast) lub starostami sprawującymi władzę administracji ogólnej i organami samorządu terytorialnego w zakresie administracji rezerw osobowych oraz do wykonywania związanych z tym czynności określonych w ustawie i przepisach wydanych na jej podstawie.

  5. RM określa, w drodze rozporządzenia, skład, tryb powoływania i postępowania oraz terminy urzędowania powiatowych i wojewódzkich komisji lekarskich oraz zasady przeprowadzania badań lekarskich, a także zasady współdziałania komisji z wojewodami oraz wójtami (burmistrzami, prezydentami miast) lub starostami sprawującymi władzę administracji ogólnej i organami samorządu terytorialnego.

  6. Rejestrację przeprowadzają wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast).

  7. Do rejestracji wzywa przedpoborowego wójt lub burmistrz (prezydent miasta).

  8. W razie niezgłoszenia się przedpoborowego do rejestracji bez uzasadnionej przyczyny, wójt lub burmistrz (prezydent miasta) nakłada grzywnę w celu przymuszenia albo zarządza przymusowe doprowadzenie przez Policję do urzędu gminy, w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

  9. Stawienie się do poboru obejmuje stawienie się przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), powiatową komisją lekarską oraz wojskowym komendantem uzupełnień.

  10. W ramach poboru wykonuje się czynności związane z:

    1. sprawdzeniem tożsamości poborowych;

    2. określeniem zdolności poborowych do czynnej służby wojskowej;

    3. założeniem ewidencji wojskowej poborowych i przetworzeniem danych gromadzonych w tej ewidencji;

    4. wydaniem poborowym wojskowych dokumentów osobistych;

    5. przeznaczeniem poborowych do czynnej służby wojskowej lub służby w obronie cywilnej;

    6. udzieleniem poborowym odroczeń zasadniczej służby wojskowej;

    7. przyjęciem od poborowych wniosków o przeznaczenie do służby zastępczej;

    8. przyjęciem wniosków o orzeczenie konieczności sprawowania przez poborowego bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny.

Czynności, o których mowa należą do wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) albo upoważnionego pracownika urzędu gminy (miasta).

  1. Do stawienia się do poboru wzywa poborowego wójt lub burmistrz (prezydent miasta), zapewniając planowe stawiennictwo do poboru.

  2. W czasie poboru wójt lub burmistrz (prezydent miasta) prowadzi listę stawiennictwa poborowych, a także wypłaca poborowym świadczenia.

  3. W razie niestawienia się poborowego do poboru bez uzasadnionej przyczyny, wójt lub burmistrz (prezydent miasta) z urzędu albo na wniosek przewodniczącego powiatowej komisji lekarskiej lub wojskowego komendanta uzupełnień nakłada grzywnę w celu przymuszenia albo zarządza przymusowe doprowadzenie przez Policję do poboru w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

  4. Starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) na potrzeby przeprowadzenia poboru zapewnia lokal dla wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), powiatowej komisji lekarskiej i wojskowego komendanta uzupełnień wraz z wyposażeniem oraz przedmioty niezbędne do pracy tych organów, a także pomieszczenia wraz z wyposażeniem, niezbędne przy wprowadzaniu danych do ewidencji wojskowej.

  5. Wojewoda zapewnia lokal dla wojewódzkiej komisji lekarskiej wraz z wyposażeniem oraz przedmioty niezbędne do pracy tej komisji.

  6. Wojewoda, w miarę potrzeby, zapewnia szkolenie osób wchodzących w skład wojewódzkich i powiatowych komisji lekarskich, pracowników urzędów gmin (miast) prowadzących sprawy poboru.

  7. Poborowi stawiają się do poboru przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), powiatową komisją lekarską oraz wojskowym komendantem uzupełnień, właściwymi ze względu na miejsce ich pobytu stałego. Poborowi zameldowani na pobyt czasowy trwający ponad dwa miesiące stawiają się przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), powiatową komisją lekarską oraz wojskowym komendantem uzupełnień, właściwymi ze względu na miejsce tego pobytu.

  8. Poborowi, którzy w okresie od dnia ogłoszenia do dnia rozpoczęcia poboru zmienili miejsce pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad 2 miesiące, zgłaszają się do wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) właściwego ze względu na ich nowe miejsce pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad 2 miesiące. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) wyznacza im miejsce i termin stawienia się do poboru.

  9. Poborowi, którzy po rozpoczęciu poboru na danym terenie zamierzają zmienić miejsce pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego również do dwóch miesięcy, stawiają się do poboru przed opuszczeniem miejsca dotychczasowego pobytu.

  10. Pobór przeprowadzają wojewodowie przy współudziale szefów wojewódzkich sztabów wojskowych oraz starostów, a także wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast).

  11. Za przeprowadzenie poboru na obszarze powiatu (miasta na prawach powiatu) odpowiada starosta (prezydent miasta na prawach powiatu), który zadanie to wykonuje jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.

  12. Minister właściwy do spraw wewnętrznych i Minister Obrony Narodowej określają corocznie, w drodze rozporządzenia, termin ogłoszenia poboru i czas jego trwania na terytorium państwa oraz roczniki i grupy osób podlegających obowiązkowi stawienia się do poboru. Rozporządzenie powinno w szczególności uwzględniać osoby, które mają obowiązek zgłosić się przed wójtem lub burmistrzem (prezydentem miasta), powiatową komisją lekarską i wojskowym komendantem uzupełnień, a także przewidywać, że termin ogłoszenia poboru będzie wyprzedzał o co najmniej czternaście dni dzień jego rozpoczęcia.

64. SHARAKTERYZUJ PODSYSTEM MILITARNY I NIEMILITARNY - SYSTEMU OBRONNEGO PAŃSTWA.

W strukturze systemu obronnego państwa wyróżniamy trzy elementy składowe:

-podsystem kierowania obronnością obejmujący wszystkie organa władzy i administracji państwowej, samorządowej oraz dowództwa wojskowe zgodnie z kompetencjami i zadaniami obronnymi przypisanymi im w obowiązujących aktach prawnych;

-podsystem militarny, który stanowią SZ;

-podsystem niemilitarny, który tworzą niemilitarne ogniwa: ochronne, gospodarcze i informacyjne.

Podsystem Militarny

SZRP są podstawowym elementem systemu obronnego państwa. W czasie pokoju utrzymywane są w gotowości do przeciwstawienia się każdej agresji przez sprawne, mobilizacyjne i operacyjne rozwinięcie oraz natychmiastowe przejście do działań wojennych. Potencjał bojowy SZ w czasie pokoju jest dostosowany do potrzeb operacyjno - strategicznych i możliwości ekonomicznych państwa. Stan liczebny SZ i ich podstawowego uzbrojenia jest zgodny z zobowiązaniami międzynarodowymi oraz umożliwia szybkie rozwinięcie mobilizacyjne i operacyjne. Stopień ukompletowania związków taktycznych i oddziałów oraz ich system uzupełniania różnicuje się stosownie do zadań przewidywanych na okres wojny.

SZ RP dzielą się na trzy rodzaje:

• Wojska Lądowe;

• Siły Powietrzne

• Marynarka Wojenna (MW).

Składają się one z wojsk operacyjnych i wojsk obrony terytorialnej.

Głównym i największym liczebnie rodzajem SZ RP są WL, zorganizowane w dwa Korpusy Zmechanizowane. Korpusy jako podstawowe ogniwa układu militarnego są zobowiązane do organizowania i prowadzenia operacji obronnych w swoich rejonach odpowiedzialności. Zadania te wykonują w ścisłym współdziałaniu z ogniwami pozamilitarnymi rozmieszczonymi na obszarze ich odpowiedzialności. W okresie wojny Korpus, na który przeciwnik nie dokonał agresji, ze swego składu wydziela związki taktyczne do wsparcia działań bojowych na innych kierunkach operacyjnych.

Siły Powietrzne utrzymują najwyższy stopień gotowości bojowej w czasie pokoju. Są przeznaczone do obrony powietrznej obiektów znajdujących się na obszarze kraju przed rozpoznaniem i uderzeniami z powietrza, a także lotniczego wsparcia i osłony WL i MW. Mają w swoim składzie dwa Korpusy Obrony Powietrznej.

W czasie pokoju najważniejszym zadaniem SP jest obrona przed rozpoznaniem i uderzeniami z powietrza najważniejszych obiektów polityczno - administracyjnych i rejonów przemysłowych. Zadania te wykonują wydzielone siły i środki, pełniąc całodobowe dyżury w gotowości do natychmiastowego reagowania w razie naruszenia granic powietrznych. Ważnym zadaniem wykonywanym przez SP w czasie pokoju jest zapewnienie wszystkim statkom powietrznym bezkolizyjnego wykonywania lotów w przestrzeni RP.

Marynarka Wojenna przeznaczona jest do obrony morskiej granicy państwowej, ochrony żeglugi i interesów gospodarczych na polskich obszarach morskich, a także do prowadzenia działań obronnych na Morzu Bałtyckim na korzyść WL broniących wybrzeża morskiego.Głównym przeznaczeniem flotylli obrony wybrzeża jest prowadzenie i zabezpieczenie działań bojowych w strefie przybrzeżnej na głębokość 15-20 Mm (28-37 km). Działalność bojową MW prowadzi w ścisłym współdziałaniu z SP oraz z 1 Korpusem Zmechanizowanym i SG.

Rola i miejsce obrony terytorialnej w systemie obronnym.

Z doświadczeń wojennych i nauki jednoznacznie wynika, że państwo przygotowujące się do obrony suwerenności może wykorzystać do tego celu nie tylko siły zbrojne ale także dwa potężne środki obrony, których pozbawiony jest agresor. Środkami tymi są: cały naród wraz z jego zdolnościami i umiejętnościami oraz własne terytorium, którego infrastrukturę można zawczasu przygotować do obrony (załącznik nr 2 i 3). Są to podstawowe atuty obronne państwa, których umiejętne przygotowanie i wykorzystanie tworzy wraz z siłami zbrojnymi siłę obronną kraju. Obrona terytorialna stawia je na pierwszym miejscu.

Znajduje to wyraz w przyjętej „Strategii bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej”.

W dokumencie tym stwierdza się, że Siły Zbrojne RP składają się z trzech rodzajów sił zbrojnych: Wojsk Lądowych, Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz Marynarki Wojennej, w których strukturach występują wojska operacyjne oraz wojska Obrony Terytorialnej (OT).

Wojska Obrony Terytorialnej wspierają i zabezpieczają działania wojsk operacyjnych oraz realizują samodzielne działania ochronno - obronne w wyznaczonych rejonach odpowiedzialności. Jednocześnie wojska Obrony Terytorialnej podejmują działania koordynacyjne na rzecz wojsk operacyjnych, realizacji zadań obronnych przez organy terenowej administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego oraz ich podmiotów organizacyjnych. Ważnym zadaniem będzie konsolidacja społeczeństwa, organizacji społecznych i paramilitarnych na rzecz obrony powszechnej wchodzących w skład systemu Obrony Terytorialnej (załącznik 4).

W warunkach obrony na terytorium kraju istnieje możliwość wykorzystania wojsk OT oraz sił niemilitarnych (jednostek zmilitaryzowanych, Policji) do realizacji zadań z zakresu zabezpieczenia operacyjnego i logistycznego. Udział tych sił w realizacji zabezpieczenia operacyjnego powinien mieć charakter uzupełniający, a nie zwolnienia wojsk operacyjnych z tych zadań. Znaczący udział wojsk Obrony Terytorialnej i niemilitarnych ogniw systemu obronnego może mieć miejsce podczas likwidacji skutków uderzeń przeciwnika na wojska operacyjne, rozbudowy fortyfikacyjnej rubieży (pasów) obrony i przygotowaniu dróg oraz przepraw zapasowych.

Wykorzystanie wojsk OT i sił niemilitarnych, a także miejscowych zasobów w zabezpieczeniu logistycznym wojsk operacyjnych, przyczynić się może do zwiększenia skuteczności zabezpieczenia medycznego, zabezpieczenia technicznego, zaopatrywania oraz w znacznym stopniu uwolnia te wojska od balastu zadań logistycznych.

System obronny państwa jest utworzony dla przeciwdziałania zagrożeniom wojennym, a także w celu realizacji zewnętrznych i wewnętrznych zadań obronnych, utrzymuje się go w czasie pokoju i rozwija w okresie zagrożenia i wojny. Jego podstawowe elementy realizują szereg zadań na rzecz obrony terytorialnej.

Strategia obronna Rzeczypospolitej Polskiej nie zakłada istnienia określonego przeciwnika i ustalonego scenariusza działań wojennych. Dlatego też Siły Zbrojne RP są utrzymywane w gotowości do wojennego rozwinięcia i podjęcia działań bojowych w celu odparcia agresji. Przewiduje się trzy podstawowe sposoby ich użycia.

W wypadku:

• konfliktu lokalnego naruszającego terytorium Polski - Siły Zbrojne RP podejmą działania zbrojne w celu rozbicia przeciwnika. Cel ten będzie realizowany samodzielnie lecz nie wyklucza się korzystania z pomocy państw Sojuszu Północnoatlantyckiego;

• wojny wykraczającej poza konflikt lokalny - Siły Zbrojne RP będą prowadzić działania obronne mające na celu możliwie najdłuższe stawianie zorganizowanego oporu agresorowi, zadanie mu maksymalnych strat, zademonstrowanie determinacji obrony oraz zyskanie czasu na reakcję instytucji międzynarodowych oraz zorganizowane wsparcie sił Sojuszu;

• utraty możliwości prowadzenia regularnych działań bojowych - Siły Zbrojne RP przejdą do innych form walki, w tym również do działań nieregularnych (partyzanckich) na terytorium zajętym przez przeciwnika.

We wszystkich wypadkach strategiczny cel obrony państwa Siły Zbrojne RP będą realizowały na obszarze kraju w ścisłym współdziałaniu ze wszystkimi ogniwami niemilitarnymi, w tym również z ludnością cywilną.

Podsystem niemilitarny jest ważnym ogniwem systemu obronnego państwa. Stanowi on bazę zaopatrującą i wspierającą układ militarny oraz zapewnia warunki funkcjonowania struktur państwa i przetrwania społeczeństwa w okresie zagrożenia i wojny.

Stan i możliwości układu niemilitarnego w zdecydowanym stopniu uzależnione są od potencjału gospodarki narodowej oraz przygotowania kierowniczej kadry państwa do świadczeń na rzecz obronności kraju.

Miejsce i rolę poszczególnych ogniw niemilitarnych w systemie obronnym wyznaczają im zadania na rzecz sił zbrojnych i obronności kraju. W znaczącym stopniu wpływają na funkcjonowanie układu militarnego, zwłaszcza na utrzymanie stopnia gotowości bojowej przez Siły Zbrojne RP w czasie pokoju, sprawnego mobilizacyjnego i operacyjnego ich rozwijania w okresie zagrożenia oraz prowadzenia działań zbrojnych w czasie wojny.

Podsystem miemilitarny składa się z trzech podstawowych elementów - są to ogniwa: ochronne, gospodarcze i informacyjne.

W sensie organizacyjnym funkcjonują one w ramach resortowych i terytorialnych podsystemów obronności.

Do podstawowych funkcji niemilitarnych ogniw obronnych należą:

• ochrona ludności i struktur państwa w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny;

• zapewnianie materialnych, informacyjnych i duchowych podstaw egzystencji ludności w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny;

• zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP;

• pozamilitarne wsparcie wojsk własnych i sojuszniczych, prowadzących operacje na terytorium Polski.

Ogniwa informacyjne realizują zadania związane z ochroną i propagowaniem polskich interesów na arenie międzynarodowej, informacyjnym osłabianiem przeciwnika oraz umacnianie woli, morale, determinacji obronnej i wytrwałości własnego społeczeństwa w warunkach wojennych poprzez informacyjne zabezpieczenie funkcjonowania całego systemu obronności oraz informacyjne oddziaływanie zarówno na przeciwnika, jak i na własne społeczeństwo.

Ogniwa ochronne realizują zadania związane z zapewnieniem warunków bezpiecznego funkcjonowania struktur państwa oraz ochroną ludności i majątku narodowego przed skutkami zbrojnych, pozazbrojnych oddziaływań kryzysowych i wojennych. Ogniwa ochronne będą przygotowywane do realizowania zadań w ramach kryzysowego i wojennego funkcjonowania systemu obronności - takich zwłaszcza, jak: ochrona granic, ochrona ważnych osób i obiektów, zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie przestrzegania nadzwyczajnych rygorów prawa w warunkach wojny. W odniesieniu do pozamilitarnych zagrożeń kryzysowych Rzeczpospolita Polska, w ramach swojego potencjału obronnego i kompleksowego planowania cywilnego, buduje odpowiedni system ochrony ludności i cywilnego reagowania kryzysowego na bazie wydzielonych struktur administracji publicznej oraz służb i formacji pozamilitarnych.

Ogniwa gospodarcze realizują zadania związane z zapewnieniem materialnych podstaw realizacji zadań obronnych oraz przetrwania ludności w warunkach kryzysu i wojny. Istotnym warunkiem skutecznego funkcjonowania całego systemu obronności państwa jest ścisła współpraca cywilno-wojskowa (CIMIC) obejmująca zarówno współdziałanie struktur pozamilitarnych (cywilnych) z wojskami własnymi, jak i sojuszniczymi operującymi na terytorium kraju. Jednym z podstawowych elementów tej współpracy jest realizacja świadczeń cywilnej pomocy w ramach Wsparcia przez Państwo Gospodarza (HNS) dla sił Sojuszniczych i organizacji NATO, które są rozmieszczone na (lub są w trakcie przemieszczania przez) terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Działalność krajowych struktur cywilnych w omawianym zakresie w czasie pokoju, a także prace planistyczne na wypadek sytuacji nadzwyczajnych zagrożeń, koordynuje szef Obrony Cywilnej Kraju. Obrona Cywilna jest też odpowiedzialna za koordynację działań związanych z zarządzaniem sytuacjami kryzysowymi w czasie pokoju, prowadzonych zarówno przy udziale środków cywilnych, jak i - w przypadku takiej potrzeby - wojskowych.

65. JAKIE INFORMACJE POWINNY BYĆ UJĘTE W ZAMIARZE PROWADZENIA OPERACJI NP. USUWANIA SKUTKÓW POŻARÓW?

W zamiarze prowadzenia operacji powinny być ujęte następujące informacje (na przykładzie województwa):

  1. Myśl przewodnia (ogólna koncepcja operacji usuwania skutków np. pożarów na danym terenie)

  2. Sposób wykonania zadań (z podziałem na fazy /etapy w tym punkt ciężkości - zasadniczy rejon realizacji zadania o kluczowym znaczeniu dla prowadzenia operacji)

  3. Podział sił i ich zadania (dotyczy sił będących w dyspozycji wojewody)

  4. Priorytety (realizacji zadań oraz wykorzystania sił i środków w toku operacji)

  5. Organizacja współdziałania (z kim i w jakim zakresie wspołpracuje województwo w toku prowadzonej operacji)

  6. Organizacja kierowania operacją (gdzie będzie rozwinięcie WCZK [główne i ew. zapasowe], kto kieruje operacją, organizacja łączności, system meldunkowy)

1

56


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pytania specjalistyczne wszystkie, administracja wsh odpowiedzi na obrone
Pytania podstawowe wszystkie, administracja wsh odpowiedzi na obrone
odpowiedzi na obrone, Akademia obrony narodowej
Odpowiedzi na obronę skrót
PYTANIA I ODPOWIEDZI NA OBRONĘ PRACY MAGISTERSKIEJ
Odpowiedzi na obrone scalone
mój projekt Pytania na obronę BiKI + odpowiedzi IZA
Odpowiedzi na pytania z zakresu Zarzadzania na obrone
B Prezentacja na obrone mgr
form3 odpowiedż na pozew
10, wojtek studia, Automatyka, studia 2010, obrona inz, Pytania na obrone, brak tematu , dyplomowka
odp na zagadnienia, pytania na obronę ochrona środowiska lublin, technologie ochrony środowiska
Rozwój edukacji alternatywnej i ustawicznej 8, Pedagogika porównawcza, odpowiedzi na pytania
Zagadnienie 9, Pedagogika porównawcza, odpowiedzi na pytania
odpowiedzi na nawigacje u kałasznikowa
odpowiedzi na pytaniaC,D iE
Witryna w Internecie – zasady tworzenia i funkcjonowania odpowiedzi na0

więcej podobnych podstron