Naczynia krwionośne kończyny górnej:
- tętnice kończyny górnej,
- żyły kończyny górnej.
Tętnice kończyny górnej
Łuk aorty
Pień ramienno - głowowy t. szyjna wspólna lewa t. podobojczykowa
t. podobojczykowa prawa t. szyjna wspólna
prawa t. pachowa lewa
t. pachowa prawa t. szyjna wew. t. szyjna zew. t. ramienna lewa
t. ramienna t. promieniowa t. łokciowa
t. promieniowa t. łokciowa
Tętnica podobojczykowa ( a. subclavia ) prawa jest odgałęzieniem pnia ramienno - głowowego, a lewa łuku aorty.
Przez otwór górny tętnica podobojczykowa wchodzi do klp. i biegnie łukiem ku górze nad osklepkiem opłucnej do szczeliny mięśni pochyłych szyi.
Po wyjściu ze szczeliny m. pochyłych układa się poniżej obojczyka na I żebrze. Kończy się na brzegu zewnętrznym I żebra, przechodząc w tętnicę pachową. Inne odgałęzienia tętnicy podobojczykowej to:
- tętnica kręgowa,
- tętnica piersiowa wewnętrzna,
- pień tarczowo - szyjny,
- pień żebrowo - szyjny.
Tętnica pachowa ( a. axillaris ) jest przedłużeniem tętnicy podobojczykowej.
Zaczyna się na brzegu zewnętrznym I żebra i biegnie przez jamę pachową. tam otaczają ją włókna nerwowe odchodzące od splotu ramiennego. Poniżej brzegu dolnego ścięgna mięśnia piersiowego większego przechodzi w tętnicę ramienną.
Odgałęzienia tętnicy pachowej zaopatrują kości i mięśnie obręczy barkowej, staw ramienny, mięśnie piersiowe, m. zębaty przedni i najszerszy grzbietu,
a także gruczoł piersiowy.
Tętnica ramienna ( a. brachialis ) stanowi ciąg dalszy tętnicy pachowej. Biegnie w bruździe przyśrodkowej mięśnia dwugłowego ramienia.
( Powierzchnia przyśrodkowa - tętno; niemowlaki - badanie tętna.)
W okolicy łokciowej przykrywa ją rozcięgno mięśnia dwugłowego ramienia.
W dole łokciowym dzieli się na tętnicę łokciową i promieniową.
Odgałęzienia tętnicy ramiennej zaopatrują mięśnie ramienia, kość ramienną
i staw łokciowy.
Tętnica promieniowa ( a. radialis ) biegnie między mięśniami na powierzchni przedniej przedramienia, wzdłuż kości promieniowej.
W górnym odcinku biegnie ona głęboko, a w dolnym biegnie powierzchownie
- w rowku promieniowym. ( pomiar tętna )
Jest pokryta skórą i powięzią.
Powyżej wyrostka rylcowatego kości promieniowej przechodzi na powierzchnię grzbietową ręki, a następnie przez pierwszą przestrzeń międzykostną przenika na powierzchnię dłoniową ręki i tworzy łuk dłoniowy głęboki.
Tętnica łokciowa ( a. ulnaris ) biegnie między mięśniami warstwy powierzchownej i głębokiej grupy przedniej mięśni przedramienia wzdłuż kości łokciowej.
Schodząc w dół przechodzi na powierzchnię dłoniową ręki tworzy łuk dłoniowy powierzchowny.
Tętnica promieniowa i łokciowa zaopatrują wszystkie mięśnie przedramienia, kości przedramienia, grzbiet i dłoń ręki.
Łuk dłoniowy powierzchowny leży pod rozcięgnem dłoniowym, utworzony jest z końcowego odcinka tętnicy łokciowej oraz gałąź dłoniową powierzchowną tętnicy promieniowej.
Biegnie od strony kości grochowatej do podstawy I kości śródręcza.
Łuk dłoniowy głęboki utworzony jest z końcowego odcinka tętnicy promieniowej i gałąź dłoniowa głęboką tętnicy łokciowej.
Biegnie poprzecznie w kierunku stawu promieniowo - nadgarstkowego ( 1 cm od szczytu łuku powierzchownego ).
Odgałęzienia łuków dłoniowych unaczyniają kości ręki, mięśnie ręki, skórę, powięzie mięśniowe ręki.
Żyły kończyny górnej
Żyły kończyny górnej dzielą się na:
- żyły powierzchowne,
- żyły głębokie.
Żyły powierzchowne układają się pod skórą na powięzi.
Rozpoczynają się od siatki żylnej grzbietu ręki i przedniej powierzchni przedramienia. Są widoczne przez skórę.
Żyły skórne łączą się z żyłami głębokimi za pośrednictwem żył przeszywających.
Żyła odpromieniowa ( vena cephalica ) ( al. - kifal (arab.) - żyła należąca do głowy ) powstaje po połączeniu łuku grzbietowego śródręcza z żyłą odpromieniową kciuka.
Biegnie ku górze po stronie bocznej dolnej części przedramienia nad wyrostkiem rylcowatym kości promieniowej. Następnie przechodzi na przednią powierzchnię przedramienia i wzdłuż mięśnia ramienno - promieniowego dochodzi do dołu łokciowego.
Z dołu łokciowego kieruje się na powierzchnię boczną ramienia. Na ramieniu biegnie w bruździe bocznej mięśnia dwugłowego ramienia.
Z bruzdy bocznej mięśnia dwugłowego ramienia biegnie do bruzdy naramienno - piersiowej ( jest ona ograniczona przez mięsień naramienny i mięsień piersiowy większy ).
W dole podobojczykowym uchodzi do żyły podobojczykowej.
Żyła odłokciowa ( vena basilica ) ( al. - basilik ( arab. ) - żyła królewska )
Powstaje po połączeniu łuku grzbietowego śródręcza z żyłą odłokciową palca małego. Biegnie po stronie przyśrodkowej przedniej przedramienia, ku górze do dołu łokciowego. Dalej biegnie bruzdą przyśrodkowa mięśnia dwugłowego ramienia. W połowie długości ramienia przebija powięź i wpada do żyły głębokiej towarzyszącej tętnicy ramiennej. W okolicy łokciowej przedniej występuje żyła pośrodkowa łokcia ( vena mediana cubiti ), przebiega ona skośnie od dołu i boku ku górze i przyśrodkowo.
Żyła ta łączy żyłę odpromieniową z żyłą odłokciową.
Czasami w okolicy przedniej przedramienia występuje żyła pośrodkowa przedramienia ( vena mediana antebrachii ) . Biegnie ona pośrodku przedramienia od dołu ku górze, w okolicy łokciowej przedniej dzieli się w kształcie litery V na żyłę pośrodkową odpromieniową i żyłę pośrodkową odłokciową, które wpadają odpowiednio do żyły odpromieniowej i odłokciowej.
Żyły głębokie kończyny górnej towarzyszą tętnicom. Najczęściej jednej tętnicy towarzyszą dwie jednoimienne żyły.
Na powierzchni dłoniowej ręki występują dwa łuki żylne:
łuk żylny dłoniowy głęboki,
łuk żylny dłoniowy powierzchowny.
Z tych łuków krew odpływa do żył promieniowych i żył łokciowych.
Żyły promieniowe i żyły łokciowe (venae radialis et venae ulnaris ) towarzyszą ( po dwie ) jednoimiennym tętnicom. Żyły te biegną ku górze do dołu łokciowego. Tam łączą się ze sobą tworząc żyły ramienne.
Żyły ramienne ( venae brachialis ) towarzyszą tętnicy ramiennej, biegną do jamy pachowej. W połowie długości ramienia łączą się ze sobą, tworząc jeden pień żylny - żyłę ramienną, która w dole pachowym przedłuża się w żyłę pachową.
Żyła pachowa ( vena axillaris ) biegnie jako jedno naczynie w jamie pachowej razem z tętnicą pachową. Na szczycie jamy pachowej przedłuża się
w żyłę podobojczykową.
Żyła podobojczykowa ( vena subclavia )stanowi przedłużenie żyły pachowej. Biegnie poniżej obojczyka w kierunku stawu mostkowo - obojczykowego, gdzie łączy się z żyłą szyjną wewnętrzną. Te dwa naczynia żylne ( prowadzące krew z kończyn górnych i głowy ) tworzą pień żylny ramienno - głowowy, który wpada do żyły głównej górnej (vena cava superior ), a ta prowadzi krew żylna do prawego przedsionka serca.
Żyła główna górna powstaje z połączenia obydwu pni żylnych ramienno - głowowych prawego i lewego.