AKSJOLOGIA RESOCJALIZACJI OD KONFORMIZMU DO AUTONOMIZACJI WYCHOWANKA

Obecnie odchodzi się od systemu dyscyplinarno- izolacyjnego( a przynajmniej są takie postulaty) na rzecz instytucji wychowawczych otwartych na współpracę w środowisku naturalnym. Bunt przeciw systemom izolacyjnym związany jest z takimi postulatami jak:

• Dejurydyzacja i depenalizacja oznacza to odejście od stosowania ostrych sankcji za czyny o niskiej szkodliwości społecznej. Dobro jednostki rozwijającej się jest w tym wypadku ważniejsze od interesu społecznego. W systemie izolacyjnym praktyki mające zapobiegać przestępczości często przez swój stygmatyzujący charakter oddziaływała demoralizująco na nieletniego.

• Reguła minimalnej interwencji oraz normalizacja wobec młodzieży z zaburzeniami przystosowania społecznego nie stosować ostrej, gwałtownej interwencji sądowo- policyjnej a- w miarę możliwości- postępować łagodnie stosując normalne środki wychowawcze w środowisku naturalnym. Ostre interwencje choć z założenia prewencyjne prowadzą bardzo często do efektów przeciwnych.

• Akceptowanie podmiotowości wychowanka i jego psychologicznej indywidualności. Wychowanek jest aktywnym uczestnikiem procesu resocjalizacji i należy akceptować i rozumieć jego indywidualność.

• Oddziaływać zgodnie z naturalnymi fazami rozwoju dziecka chodzi tu o to by rozumieć, że dzieci w różnym wieku mają różny poziom rozumienia siebie i świata i by oddziaływać na nie metodami odpowiednio dobranymi do ich poziomu rozwoju.

TEORIA ODDZIAŁYWAŃ RESOCJALIZUJĄCYCH OD MODYFIKACJI ZACHOWAŃ DO KSZTAŁTOWANIA MECHANIZMÓW KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Dawniej teorie resocjalizacji były podporządkowane „teorii uczenia się” , wiele koncepcji resocjalizacji nawiązywało do praw warunkowania klasycznego i uczenia instrumentalnego. Obok tych twierdzeń wprowadzono wiele twierdzeń z zakresu „ teorii ról społecznych” oraz „ teorii postaw”. Jednakże Czesio Czapów dość szybko zorientował się, że te klasyczne podejścia nie są płodne poznawczo i nie pasują do rzeczywistości społecznej. Rozpoczął on studia nad społeczną odmiennością różnych grup społecznych. Na początku lat 70- tych powstał pierwszy podręcznik w którym to przedstawiono po raz pierwszy koncepcję resocjalizacji jako „proces aktywizującej reedukacji”, a także uwzględniono wiele z amerykańskich teorii uczenia się.

Według Czesia pedagogika resocjalizacyjna jest interdyscyplinarna nauką zajmującą się specyficzną odmianą rzeczywistości wychowawczej na którą składają się fakty wychowawcze oraz proces wychowania, rozumiany bardzo szeroko, a oddziałujący na osoby zagrożone wykolejeniem społecznym i popełniające czyny karalne. Celami pedagogiki są:

• Optymalne uspołecznienie

• Optymalny rozwój jednostki

Pedagogika wg. Cz.Cz jest z jednej strony dyscypliną naukową, ale opowiada się także po stronie wartości humanistycznych, prospołecznych i demokratycznych. Docenia rolę podmiotu jako autonomicznej jednostki dążącej do samodzielności i niezależności od otoczenia. Uwzględnia się też jakość stosunków interpersonalnych wychowawca- wychowanek. Gwarantem prawidłowego procesu resocjalizacji jest osoba wychowawcy, a oto jakie cechy powinien spełniać wychowawca:

• uznawać wagę opiekuńczo- wychowawczej funkcji ośrodka, a także wierzyć w jego efektywność

• posiadać odpowiednie cechy charakteru

• posiadać odpowiednią wiedzę z zakresu nauk o wychowaniu

• umieć z powodzeniem stosować wobec wychowanków techniki wychowawcze

• opierać swój autorytet na zależności ze względu na osobę jak i na zbiorowość

• mieć dobry ogólny tan zdrowia fizycznego

Przedmiotem pedagogiki resocjalizacyjnej jest nie tylko wychowanie korygujące niedostatki socjalizacyjne, ale także szersza działalność obejmująca 3funkcje:

1. opiekę resocjalizacyjną - zaspokojenie potrzeb podopiecznego

2. wychowanie resocjalizujące- kształtowanie mechanizmów kontroli wewnętrznej

3. terapię- leczenie zaburzeń, przywracanie jedności biopsychicznej podopiecznego.

Pomijając pierwsze pramodele resocjalizacji wynikające z filantropii- model charytatywno- sentymentalny poprzez jego przeciwieństwo model dyscyplinarno- izolacyjny obecnie można wymienić wiele modeli resocjalizowania

• model indywidualistyczny- zakłada zróżnicowane podejście do każdego nieletniego w jego specyficznych uwarunkowaniach psychospołecznych. Jego zasadniczą funkcją jest pomoc wychowawcza i ukierunkowanie właściwego rozwoju zgodnie z predyspozycjami i zdolnościami osobistymi wychowanka.

• model społeczny- interakcyjny- zakłada, ze przebudowa zachowań jednostki nie zależy tylko od mechanizmów kontroli wewnętrznej, ale przede wszystkim od czynników natury społecznej i kulturowej. Należy więc u wychowanka kształtować także pożądane role społeczne. W oddziaływaniu tym wykorzystuje się więź jednostki z grupą (odniesienia), chodzi tu zarówno o więź wewnątrzgrupową jak i międzygrupową. Ważne w tym modelu jest kształtowanie odporności na frustracje i sytuacje stresujące

• model interdyscyplinarny- przeważa tutaj syntetyczny sposób myślenia wyrażający się w dążeniu do integrowania wiedzy o sposobach modyfikacji ludzkiego działania. Możemy wyróżnić w tym modelu 3 nurty

1. nurt prakseologiczny- nawiązujący do teorii działania społecznego

2. nurt nawiązujący do teorii rozwoju społecznego

3. nurt nawiązujący do teorii komunikacji międzyludzkiej

METODYKA WYCHOWANIA RESOCJALIZUJĄCEGO: OD METODY PRÓB I BŁĘDÓW DO RACJONALNEGO PROJEKTOWANIA ODDZIAŁYWAŃ RESOCJALIZACYJNYCH

Metodyka zajmuje się projektowaniem optymalnych środków działania wobec osób nieprzystosowanych społecznie. Formułuje zalecenia resocjalizacyjne o zróżnicowanym zasięgu o charakterze zasad, reguł, dyrektyw. Obecnie wychodzi się z założenia, że niema uniwersalnych metod skutecznego oddziaływania wychowawczego. Do każdego z 3 głównych typów dewiacji są tworzone inne typy oddziaływań, i tak do:

• osób aspołecznych - postawy antagonistyczno- destruktywne należy:

• określić cele, którymi są: obniżenie poziomu poczucia izolacji, wyuczenie związków między zachowaniem jednostki, a reakcją społeczeństwa

• dobrać typ środowiska wychowawczego, w tym przypadku jest to rodzina zastępcza, lub inne środowisko naturalne charakteryzujące się takimi cechami jak: wyrozumiałość, cierpliwość, tolerancja. Kontrola powinna się charakteryzować wysokim poziomem wymagań i niezbyt rygorystycznym egzekwowaniem obowiązków

• zastosować sprawdzone metody i techniki resocjalizacyjne( techniki psychodramy) umożliwiające werbalizowanie własnych problemów. Przeciwwskazane są techniki psychoterapii ukierunkowane na analizę lęków i urazów.

• osób neurotyczno- lękowych- podwyższony poziom lęku-należy

• obniżyć poziom lęku

• dobrać typ środowiska jakim w tym wypadku jest środowisko terapeutyczne rodziny. pod warunkiem, że wszyscy jej członkowie zgadzają się na terapię. Powinno ono pozwalać na ekspresję emocjonalną „pacjenta” ( nawet uczucia agresywne muszą być uwolnione)pożądane są wszelkie niekonwencjonalne gry i zabawy umożliwiające wyrażenie tych uczuć a zarazem relaksujące i twórcze

• oddziaływać na rzeczywiste problemy psychologiczne wychowanka, nieskuteczna jest tu wszelkiego rodzaju terapia objawowa. Należy wyuczyć jednostkę wchodzenia bez lęku w nowe role społeczne.

• Pożądanymi cechami wychowawcy są: otwartość, szczerość, zdolność do szybkiego reagowania, samokrytycyzm, znajomość psychologicznych problemów młodzieży i jej słownictwa.

• konformistów podkulturowych- przejęli sposób życia danej podkultury nieakceptowanej w społeczeństwie

• obniżyć poziom atrakcyjności podkultury w oczach wychowanka przez wskazanie jej wad

• środowiskiem odpowiednim do oddziaływań na tego typu osobowość jest środowisko otwarte, ponieważ środowisko zamknięte stymuluje proces powstawania nieformalnych grup. Środowisko powinno jednakże zwracać szczególną uwagę na łamanie norm moralnych i obyczajowych wychowanków.

• Proces resocjalizacji powinien być silnie zindywidualizowany opierać się na przydzielaniu wychowankowi zadań zapewniających sukces osobisty

• Kontrola powinna być silna, ograniczająca i dyscyplinująca, gdyż taka kontrola może zapobiec manipulacji ze strony wychowanka

• Należy pokazać wychowankowi nieskuteczność i prymitywizm norm życia podkulturowego

• Zalecane są dwie formy terapii: jedna polega na odkrywaniu prawdziwych uczuć, druga natomiast wykorzystuje mechanizmy warunkowania instrumentalnego w wygaszaniu zachowań niepożądanych

• Wychowawca powinien być: silnie kontrolujący, skłonny do narzucania swego zdania, nie powinien dawać się zwieść grze pozorów.

PRAKSEOLOGICZNE ZASADY PROJEKTOWANIA SYSTEMÓW RESOCJALIZACJI

Resocjalizacja jest to sprzężony ze sobą układ klasy działań, które są prakseologicznie uzasadnione, realizują właściwe funkcje względem wychowanków przy pomocy określonych procedur.

Systemy resocjalizacji projektujemy na trzech poziomach:

• płaszczyzna strukturalna

1. postulowanie- wybór celów

2. optymalizowanie- wybór sposobów, sporządzenie różnych wersji działania przewidującego zmienność otoczenia i wybór najlepszego z możliwych wariantów działania przy uwzględnieniu celów i środków działania praktycznego, którymi się dysponuje.

3. realizowanie- zastosowanie środków zgodnie z wcześniej ustalonymi metodami w celu osiągnięcia uprzednio założonych celów

• płaszczyzna funkcjonalna

1. opieka- zaspokojenie potrzeb wychowanka

2. wychowanie- pomoc we wchodzeniu w role społeczne, wykształcenie u wychowanka pożądanych postaw

3. terapia-leczenie zaburzeń środkami psychologicznymi i socjologicznymi

• płaszczyzna proceduralna

1. psychotechnika- dobranie i zastosowanie środków wpływu osobistego w zaspokajaniu potrzeb wychowanka, jego wychowaniu i terapii. Podstawowym środkiem wpływu wychowawcy jest wykorzystanie zależności osobowej o charakterze indywidualnym.

2. Socjotechnika- odwołuje się do środków wpływu grupowego na jednostkę bądź inną grupę społeczną. Odnosi się więc ona do więzi między- i wewnątrzgrupowych. Bardzo często socjotechnika stosuje w swych oddziaływaniach takie zjawisko jak nacisk grupowy.

3. Kulturotechnika-wykorzystuje środki wpływu wywierane przez kulturę i cywilizacje na poszczególne osoby i grupy wychowawcze. Dobierając adekwatnie do potrzeb wychowanków rozmaite formy zajęć kulturotechnicznych, kształtuje nie tylko przekonania, ale też modyfikuje zachowania wychowanków zgodnie z ogólnie akceptowanymi wzorami

W całej tej czczej paplaninie najważniejsze jest to, żeby na podstawie informacji( wyników diagnozy) i energii(środki jakie mamy do realizacji)wybrać najlepszy model oddziaływań na wychowanka jaki jest w danym czasie i w danym miejscu możliwy, a także o to by informacje z jednej płaszczyzny oddziaływań gładko przepływały na inny poziom i tam także były wykorzystywane. Efektywność procesu resocjalizacji jest uzależniona od:

• użyteczności informacji diagnostycznych

• adekwatności celów działania, a także stopnia ich realności

• trafności optymalizowania

• użyteczności środków, którymi dysponujemy

niska efektywność resocjalizacji może być spowodowana:

• defektami sprzężeń między klasami działań

• niepełną, nietrafną diagnozą

• błędami postulowania i optymalizowania

• brakiem odpowiednich środków lub nieumiejętnością ich zastosowania

A to jest skrzynka morfologiczna oddziaływań resocjalizacyjnych, która graficznie przedstawia to, o czym bredziłam.

Analizując różne modelowe systemy resocjalizacji należy stwierdzić, że najbardziej sprzyjającymi rozwiązaniami organizacyjnymi są:

• utworzenie zespołu diagnostycznego funkcjonującego w sposób ciągły. Zapewniającego stały dopływ informacji o wychowanku i skutkach oddziaływań resocjalizacyjnych

• możliwie pełna indywidualizacja oddziaływań opiekuńczych, wychowawczych i terapeutycznych

• określenie kryteriów oceny postępów wychowanków, wraz z pełnym racjonalnym ich uzasadnieniem.

• Odpowiedni dobór wychowawców do istniejących, lub tworzących się grup wychowawczych

• Elastyczna struktura pionowa i pozioma zakładu, umożliwiająca resocjalizacje poprzez stwarzanie i dopasowywanie sytuacji wychowawczych do charakteru wychowanka a nie odwrotnie.

• Wypracowanie systemu opieki następczej nad wychowankami opuszczającymi zakład, działalność opiekuńcza powinna być inicjowana przez instytucje resocjalizującą w trakcie pobytu wychowanka w placówce.

KIERUNKI, PRZEBIEG I SENS REFORMY RESOCJALIZACJI NIELETNICH

Badania nad efektywnością resocjalizacji nieletnich wykazały, że personel zawodowy placówek często okazuje się niekompetentny, a czasami nie ma on przygotowania pedagogicznego (sędziowie rodzinni). Równie często dochodzi do patologizacji zachowań wychowanków pod wpływem pobytu w zakładzie. Najbardziej jaskrawym przykładem takiej patologizacji są jawne bunty, oraz agresja wobec pracowników i innych wychowanków. Biorąc pod uwagę te zjawiska okazało się, że jest niezbędne opracowanie i wdrożenie skutecznych rozwiązań zapobiegawczych(profilaktycznych) oraz resocjalizacyjnych.

Ministerstwo Sprawiedliwości powołało Komisję do spraw Reformy Systemu Resocjalizacji- pod przewodnictwem- a jakże- pana Lesława . komisja ta napisała 70 stronicowy raport o stanie instytucji resocjalizacyjnych, a także wymyśliła 4 warianty rozwiązań, które nie zyskały aprobaty ale my musimy je znać, oto one:

• I wariant

• wyeliminowanie zakładów poprawczych, ponieważ są one zakamuflowaną wersją kary, i stwarza nieograniczone pole działania dla władzy sądu.

• Zakłady poprawcze są nieefektywne: w sensie formalnym- powrót do przestępstwa, w sensie psychologiczno- pedagogicznym- brak korzystnej ewolucji, w sensie społecznym- niepodejmowanie ani nauki ani pracy przez wychowanków po opuszczeniu zakładu.

• II wariant

-przekształcenie zakładów poprawczych w młodzieżowe ośrodki wychowawcze o znacznie bogatszym profilu. W ślad za tym idą dwie propozycje

• przekazać zakłady dla nieletnich w gestię resortu edukacji narodowej, ponieważ to on jest odpowiedzialny za socjalizację i edukację

• ujednolicić wiek opuszczania placówki przez nieletniego. Z chwilą dokonania przestępstwa, po ukończeniu 18 lat były pensjonariusz odpowiadałby tak jak wszyscy jego rówieśnicy

• III wariant

• zwiększyć zakres oddziaływań pedagogicznych, psychoterapeutycznych, sojoterapeutycznych w ramach ofensywnej profilaktyki kreatywnej w środowisku naturalnym.

• Stworzenie instytucji o charakterze socjalizująco- wychowawczym w sektorze prywatnym

• IV wariant

• został zaproponowany przez komisję jako optymalny, jest to raczej reformowanie, niż dokonywanie rewolucyjnych zmian.

• Nowocześnie kształcona kadra współpracująca z kuratorami, rodziną, sędziami itd.

Postulaty zmian dotyczą:

• modyfikacji modelu postępowania sądowego z nieletnim

1. przywrócenie stanowiska „ sędziego dla nieletnich”

2. stworzenie funkcji pracownika socjalnego

3. usprawnienie wykonania i kontroli orzeczonych środków

4. zmiany w zakresie traktowania nieletnich na każdym etapie postępowania

5. zmniejszenie liczby umorzeń, po których nie stosuje się żadnych zobowiązań pedagogicznych wobec nieletniego

6. zaakcentowanie szerokiego repertuaru środków oddziaływań resocjalizacyjnych( nie tylko kuratela, albo placówka)

7. przesunięcie akcentu na działalność profilaktyczno- wychowawczą w środowisku lokalnym

• określenia i sformułowania zasad funkcjonowania zakładu w sferze pedagogicznej i organizacyjnej zapewniających pełniejszą autonomię i samodzielność

• kształcenia i doskonalenia zawodowego kadry. Zaproponowano kilka nowych form kształcenia i dokształcania

1. centralne- doskonalenie kadr, organizacja centrum informacji i doskonalenia oraz „giełdy” innowacji oddziaływań resocjalizacyjnych

2. lokalne- poprzez bezpośredni kontakt placówki z najbliższym - lub wybranym- ośrodkiem naukowym prowadzącym studia i badania w dziedzinie profilaktyki i resocjalizacji

MŁODZIEZOWE OŚRODKI ADAPTACJI SPOŁECZNEJ(oczko w głowie i dziecko Pytki)

Są to zakłady półotwarte, dla tych którzy wyrażą chęć resocjalizacji.

• jawność zasad i celów ośrodka

1. ośrodek dysponuje nie tylko regulaminem organizacyjnym, ale ma tez opracowany statut pedagogiczny tj. dokument opisujący główne intencje, cele działania, typy oddziaływań, warunki pobytu oraz opuszczania ośrodka,

2. dokument ten jest dostępny dla wychowanków, kadry, administracji, a także instytucji współpracujących i społeczności spoza placówki

3. programy oferowane przez placówki powinny odpowiadać rzeczywistym potrzebom wychowanka

4. wychowanek po skierowaniu do placówki jest zapoznawany ze strukturą i wymaganiami placówki zawierającej z nim pewnego rodzaju kontrakt. Określa się w nim warunki odejścia lub przeniesienia nieletniego, cele zabiegów podejmowanych przez placówkę, prawa i obowiązki, pożądane rodzaje aktywności, osobę odpowiedzialną za jego pobyt w placówce

5. podstawowe cele ośrodka to:

• uzupełnienie zaniedbań szkolnych , uzyskanie przez wychowanka wykształcenia

• optymalny rozwój nieletniego w zakresie życia osobistego

• korygowanie postaw antagonistyczno- destruktywnych

• zaspokajanie potrzeb wynikających z wadliwej socjalizacji

• ochrona społeczności przed działaniem antyspołecznym i przestępczym

• powstrzymywanie działań i motywacji przestępczych

6. kadra pedagogiczna ośrodka musi działać wg. 6 zasad:

• wielostronnego rozwoju osobowości wychowanka

• wygaszania zachowań nagannych

• perspektywicznej i wszechstronnej opieki

• wymagań wobec wychowanka na rzecz jego własnego rozwoju osobistego

• respektowania godności wychowanka

• akceptowanie wychowanka jako podmiotu, oraz indywidualności ludzkiej

7. kadra pedagogiczna kieruje się też zasadami praktycznymi:

• zasadą interwencji minimalnej- interweniuje bezpośrednio w życie nieletniego dopiero wtedy, gdy jest to konieczne. Dobiera adekwatne i jak najmniej restrykcyjne środki pedagogiczne.

• Zasadą normalności - stosuje metody jak najzwyklejsze celem „znormalizowania zachowań nieletniego”

8. placówka ma regulamin organizacyjny określający prawa wychowanków, ich przywileje oraz sankcje. Prawa te dotyczą głównie prywatności, wolnego dostępu do posług religijnych itp.

• Przyjmowanie i opuszczanie placówek przez nieletnich

1. do ośrodka przyjmowane są osoby na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu rodzinnego, po wyczerpaniu wszelkich innych środków oddziaływania profilaktycznego

2. pobyt w ośrodku nie może trwać dłużej niż jest to konieczne

3. umieszczenie w placówce zamkniętej nie może być przedłużane jedynie w celu uzupełnienia diagnozy lub dokumentów

4. jeśli w czasie przebywania wychowanka w ośrodku pojawi się możliwość zagwarantowania innego środka resocjalizującego, a jednocześnie łagodniejszego wskazane byłoby z niego skorzystać

5. okres pobytu nieletniego w placówce nie powinien przekraczać 3 lat, chyba że istnieją jakieś szczególne przesłanki istotne z pedagogicznego bądź prawnego punktu widzenia

6. opuszczenie placówki powinno być równoznaczne z osiągnięciem przez nieletniego samodzielności, oraz zapewnieniem mu stosownej opieki następczej w jego naturalnym środowisku

7. polityka przyjmowania wychowanków powinna być jasna, jawna, jednolita. Powinna obejmować

• kryteria przyjęć( wiek, pleć, zaburzenia)

• zakres odpowiedzialności za nieletniego

• procedurę przyjmowania

8. polityka przyjęć powinna być poddawana ocenie i korygowana nie rzadziej niż raaz na dwa lata

9. w okresie adaptacyjnym wychowanek jest prowadzony przez wychowawcę, którego sam wybiera- ma to zapobiegać ewentualnym kryzysom psychologicznym

10. do ośrodka nie powinni być kierowani nieletni, którzy:

• mogą być umieszczeni w placówce łagodniejszej

• byli zatrzymani w areszcie śledczym, lub odbywali już karę pozbawienia wolności

• nieletni zatrzymani przed orzeczeniem wykonania środka

• indywidualne programy resocjalizacji

1. indywidualny program oddziaływań jest podstawą projektowanych zmian w zachowaniu i motywacjach nieletniego.

2. Program ten powinien być ułożony w ciągu miesiąca od daty przyjęcia nieletniego do ośrodka. Przy układaniu programu powinien uczestniczyć wychowanek, jego rodzice- bądź opiekunowie prawni, oraz personel placówki.

• powinien on obejmować podstawowe płaszczyzny funkcjonowania tj. funkcjonowanie społeczne, funkcjonowanie zdrowotne, funkcjonowanie w roli ucznia.

3. za opracowanie programu oraz wybór metod jest odpowiedzialna placówka, która powinna mieć pod tym względem duży zakres swobody.

• Wychowanie i kształcenie

1. MOAS zapewnia wszystkim jego wychowankom stosownie do wieku, poziomu wiadomości i zainteresowań zróżnicowane, indywidualne formy kształcenia (hahahaha!!)

2. Kształcenie realizowane w ośrodku powinno zapewniać możliwość kontynuacji nauki po opuszczeniu ośrodka. Powinno być spójne z wymaganiami ogólnopolskimi

3. Nawet w najbardziej izolacyjnym ośrodku wychowankowie mają prawo do nauki - co najmniej 3 godziny dziennie

4. Nauczanie powinno być zindywidualizowane ze względu na:

• diagnozę z poszczególnych dziedzin wiedzy wychowanka

• powinny być zsynchronizowane z możliwościami i uzdolnieniami indywidualnymi wychowanka

5. treść kształcenia powinna być porównywalna z treściami programowymi dla młodzieży ze środowisk naturalnych.

6. Kształcenie zawodowe jest realizowane jako integralna część programu kształcenia i resocjalizacji

7. Ośrodek pomaga wychowankowi w usamodzielnieniu się zawodowym i stabilizacji życiowej

• Czas wolny

1. jest wykorzystywany zgodnie z potrzebami i zainteresowaniami wychowanków.

2. Ma służyć regeneracji sił psychicznych i fizycznych

3. Organizacja czasu wolnego podlega ogólnej polityce rady pedagogicznej placówki

4. Wychowanek może, ale nie musi uczestniczyć w zajęciach pozaobowiązkowych- przewiduje się co najmniej 3 godziny czasu wolnego dziennie, a w święta 6 godzin

5. Sposób spędzania wolnego czasu wychowanek konsultuje z wychowawca prowadzącym

• Programy oddziaływań terapeutycznych

1. ośrodek określa własne preferencje w zakresie wyboru:

• technik diagnostycznych, wychowawczych, terapeutycznych, dydaktycznych

• typu oddziaływań resocjalizacyjnych zgodnie z ogólna polityką resocjalizacyjną

2. każdy wychowanek ma prawo do terapii z osobą kompetentną

3. jeśli zaistnieje taka potrzeba terapia może odbywać się poza terenem ośrodka

4. uczestnictwo w programie terapeutycznym nie może być przymusem, powinno wynikac z dobrej woli wychowanka. Odmowa udziału w zajęciach terapeutycznych nie powinna wiązać się z jakimikolwiek restrykcjami

• Współpraca z rodziną

1. ośrodek - w miarę możliwości- podtrzymuje więzy z rodziną

2. rodzina jest informowana o postępach w pracy z nieletnim.

3. Rodzina jest zapraszana do opracowania programu indywidualnego

4. Równolegle z terapią nieletniego jest prowadzona praca z rodziną, przygotowująca ją na ponowne przyjęcie dziecka

5. Ośrodek jest zobowiązany do udzielania na bieżąco informacji i konsultacji rodzinie nieletniego

6. Nie jest wykluczony udział rodzeństwa nieletniego w organizowaniu obozów, biwaków, itp.

• środki kontroli

chyba każdy wie: nie wolno bić, zabierać paczek, zabraniać wizyt rodziców, znieważać wychowanków. Jeśli wychowanek jest wyjątkowo agresywny można do niego zastosować środki przymusu bezpośredniego i zamknąć go w izolatce- oczywiście pod stała kontrolą personelu

:

RESOCJALIZACJA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU OTWARTYM

Do podstawowych instytucji resocjalizacyjnych o charakterze otwartym, działających w miejscu zamieszkania nieletniego należą: kuratorski ośrodek pracy z młodzieżą, kurator sądowy rodzina zastępcza

• KURATELA SĄDOWA DLA NIELETNICH

Instytucja kuratorów sądowych powstała na przełomie XIX i XX w. W Polsce kurator sądowy jest ściśle związany z sądownictwem dla nieletnich. Już w 1919 r. Zostali ustanowieni opiekunowie sądowi, nazwani później kuratorami.

• KURATORSKI OSRODEK PRACY Z MŁODZIEŻĄ zarządzenie z 26.04.1983

Kieruje się do nich nieletnich na podstawie orzeczeń sądowych, mogą też z nich korzystać nieletni mający rodziców, wobec których orzeczono ograniczenie władzy rodzicielskiej, jeżeli pozostają oni bez należytego nadzoru i opieki w czasie wolnym od zajęć szkolnych lub pracy, oraz gdy ze względu na cechy osobowości wymagają systematycznej kontroli i pomocy.

Zadania tych ośrodków to:

1. udzielenie pomocy w usuwaniu zaniedbań wychowawczych

2. podnoszenie poziomu kultury osobistej

3. pomoc w nauce

4. wyrabianie nawyków pracy społecznie użytecznej

5. organizowanie wolnego czasu

6. pomoc w rozwiązywaniu trudności życiowych

7. udzielenie pomocy materialnej

8. prowadzenie działalności profilaktycznej

9. praca z młodzieżą zdradzająca wstępne objawy wykolejenia

10. przeprowadzanie zajęć dydaktyczno- wychowawczych

11. współpraca ze szkołami, lub zakładami pracy nieletnich

12. stosowanie indywidualnej pracy wychowawczej i zaleceń wynikających z opieki psychologiczno - lekarskiej nad nieletnimi

13. składanie wniosków o badania specjalistyczne

14. kontrolowanie wyników w nauce i udzielanie pomocy nieletnim w zakresie wyrównywania braków w nauce szkolnej

15. współdziałanie ośrodka z młodzieżą, rodzicami, szkołą, placówkami społeczno- wychowawczymi oraz kulturalno- oświatowymi

• RODZINY ZASTĘPCZE

1. Spokrewnione z dzieckiem, w stopniu pozwalającym na powstanie obowiązku alimentacyjnego (bracia, siostry, dziadkowie)

2. Rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem, ale z uwagi na daleki stopień pokrewieństwa nie zobowiązane do alimentacji

3. Rodziny zastępcze obce w stosunku do dziecka przyjętego pod opiekę i na wychowanie, mogą to być również rodziny zaprzyjaźnione

Podstawowym obowiązkiem rodziny zastępczej jest sprawowanie faktycznej opieki nad dzieckiem oraz jego wychowanie.

Kiedy umieszczamy dziecko w rodzinie zastępczej?

Dziecko może zostać umieszczone w rodzinie zastępczej w przypadku ograniczenia, zawieszenia, bądź pozbawienia władzy rodzicielskiej, oraz jeśli takie umieszczenie w rodzinie zastępczej zostało orzeczone jako środek wychowawczy. Dziecko można umieścić w rodzinie zastępczej także na wniosek lub za zgodą rodziców, jeżeli znajdują się oni w trudnej sytuacji życiowej. Państwo udziela pomocy materialnej rodzinom zastępczym

Warunki, które muszą być spełnione, aby powierzyć komuś opiekę nad dzieckiem:

1. daje rękojmie należytego wykonywania zadań związanych z opieką i wychowaniem

2. ma obywatelstwo polskie, zamieszkuje w kraju, korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich

3. nie była pozbawiona praw rodzicielskich

4. ma ukończone 24 lata

5. nie jest chora na chorobę przewlekłą, zakaźna, psychiczną

6. ma odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania

• OGNISKA WYCHOWAWCZE

Celem ognisk wychowawczych jest udzielanie wszechstronnej pomocy, zarówno młodzieży zagrożonej wykolejeniem jak i jej rodzicom, a zwłaszcza dzieciom z rodzin znajdujących się szczególnie trudnej sytuacji życiowej.

• Z pomocy ognisk wychowawczy korzysta młodzież mieszkająca z rodzicami

• Każde dziecko w ognisku ma możliwość wyboru wychowawcy i nawiązania z nim indywidualnego kontaktu

• W ognisku stosuje się tez oddziaływanie na grupę

• Struktura grupy jest zbliżona do struktury rodziny

• Wychowawcy uczestniczą w życiu grupy

• Do zadań ogniska należy pomoc wychowankom w otrzymaniu pracy i adaptacji do środowiska zawodowego

Po 1989 najważniejsze stały się środowiskowe ogniska wychowawcze.

program tych ognisk łączy funkcje placówki otwartej dla wszystkich dzieci ze środowiska najbliższego z funkcja specjalistycznej placówki opiekuńczo- wychowawczej.

Funkcje jakie spełniają ogniska:

• zaspokajanie potrzeb dzieci oraz uczenie właściwych form realizacji

• kształtowanie mechanizmów kontroli wewnętrznej

• propagowanie zachowań prospołecznych

• OCHOTNICZE HUFCE PRACY

Są bardzo zhierarchizowane :

1. Komenda Główna OHP

2. Wojewódzkie komendy OHP

3. Podstawowe jednostki OHP: hufce pracy, ośrodki szkolenia i wychowania, młodzieżowe biura pracy, gospodarstwa pomocnicze

• młodzieżowe biura pracy realizują zadania w zakresie pośrednictwa pracy, kierowania bezrobotnych do pracy, prowadzenia ewidencji osób poszukujących pracy, poradnictwa zawodowego dla młodzieży, kieruje zainteresowanych na kursy celem kształcenia zawodowego

• kluby pracy- gromadzą młodzież powyżej 15 r.ż . naczelnym zadaniem klubów pracy jest kształtowanie zaradności, wiary we własne możliwości, zapobieganie degradacji intelektualnej. Kluby organizują odczyty, prelekcje, odbywają się także zajęcia instruktażowe na temat udzielania porad, wskazówek dotyczących pisania podań o prace oraz sporządzania umów z przyszłym pracodawcą

• ośrodki szkolenia zawodowego- organizują i prowadza szkolenia w zakresie zdobywania zawodu, podwyższania kwalifikacji i przekwalifikowania zawodowego

• gospodarstwa pomocnicze- ich głównym zadaniem jest świadczenie usług, po kosztach własnych, na rzecz jednostek organizacyjnych

• ośrodki szkolenia i wychowania- do ich celów należy: przeciwdziałanie bezrobociu, organizowanie doskonalenia zawodowego, prowadzenie działalności wychowawczej, profilaktycznej i resocjalizacyjnej. Do ośrodka jest przyjmowana młodzież zaniedbana, zagrożona demoralizacją, która w celu profilaktyki i resocjalizacji wymaga zorganizowanej opieki na wolności. Młodzież przyjmowana do ośrodka powinna mieć ukończone 15 lat i jest przyjmowana na okres nie dłuższy niż 4 lata

• ŚRODOWISKOWE PROGRAMY PEDAGOGICZNE

a) pedagog rodzinny

Celem tego programu jest usuwanie tkwiących w rodzinie przeszkód w rozwoju i socjalizacji dziecka. Polega na udzielaniu pomocy dziecku poprzez modyfikacje postaw i zachowań jego rodziny, bez potrzeby izolowania go od niej.

b) wychowawca podwórkowy

Dzieci ulicy to szczególna grupa ryzyka . dzieci ulicy zbyt często pozostają poza domem bez opieki i kontroli. Ulica kształtuje ich pogląd na świat, sposób na życie. Dzieci te przeważnie pochodzą z rodzin, które bez wsparcia nie potrafią wywiązać się ze swej roli. Główne zadania wychowawcy podwórkowego to: bezpośrednie oddziaływanie

wychowawcze, oddziaływanie socjotechniką wewnątrzgrupową, lobbing środowiskowy.

c) przyjaciel dzieci ulicy- program ten obejmuje swym działaniem te rejony miast, w których zbierają się gromady zaniedbanych dzieci. Przyjaciele dzieci ulicy działają w bezpośrednim kontakcie z dzieckiem dla jego dobra i w jego interesie. Podejmują działania gdy widza, że dziecko jest krzywdzone. W ramach tego programu wychowawcy nawiązują kontakty z dziećmi i młodzieżą od lat 3 do 20 przebywającymi na ulicach, w bramach, na klatkach schodowych. Formy kontaktów są różne od jednorazowych rozmów, po systematyczne spotkania indywidualne bądź grupowe. Przyjaciele dzieci ulicy starają się współpracować ze wszystkimi organizacjami i instytucjami lokalnymi

To jest definicja Pytki z wykładu odnośnie tego tematu

po więcej wiadomości o kuratorach zapraszam do opracowań z prawa rodzinnego, bo pan Lesław spierdolił sprawę

Ministerstwo Oświaty i Wychowania- 1979r.

2

4

---