Miluska, zajęcia 5 [ rozdział III, s. 134-173]
Rekonstrukcja tożsamości kobiet i mężczyzn w cyklu życia.
Kryzys jako czynnik rekonstrukcji tożsamości kobiet i mężczyzn.
Kryzys - podstawowe pojęcie w stadialnych modelach rozwoju, uwzględniających perspektywę całego życia człowieka. Jest to przesilenie, moment rozstrzygający, punkt krytyczny, w którym pojawia się nowa jakość (postęp albo regres).
Buhler - faza kryzysu ma status wyróżniony i sekwencja stadiów rozwoju jest zawsze inicjowana przez stadium krytyczne.
Gessel - kryzys jako okres niepokoju i konfliktu, wyraża zmianę wywołaną przez czynniki wewnętrzne i zewnętrzne.
Levinson - okres przejścia między fazami trwa około 5 lat pomiędzy fazami; jeśli uruchamia konflikty - kryzys
Generalnie kryzys jest normą, destabilizuje równowagę by wytworzyć nowy zrównoważony układ zadań.
„na szczęście i z konieczności jest w znacznym stopniu nieświadomy”
Styl rozwiązywania kryzysów tożsamości.
J. Marcia
Model zorientowany bardziej empirycznie niż Eriksonowski
Pozwala na lepszy opis tożsamości w cyklu człowieka ( dopasowany do różnych grup, w tym płciowych)
Rozwój polega na progresywnych przesunięciach w zakresie statusów tożsamości (badanai potwierdziły, że są odmienne dla kobiet i mężczyzn)
Wyróżnił 4 możliwie wyniki kryzysu ( style radzenia sobie z zadaniem ustalania tożsamości)
Tożsamość osiągnięta (osoba doświadczyła kryzysu i podjęła względnie trwałe decyzje)
Dyfuzja tożsamości (osoba nie jest zdolna osiągnąć etapu rekonstrukcji tożsamości; jest bierna)
Moratorium (osoba aktualnie znajduje się w kryzysie i szuka rozwiązań)
Tożsamość nadana (osoba nigdy nie doświadczyła kryzysu; dysponuje wartościami przejętymi od rodziców czy innych osób znaczących)
Jest jeszcze tożsamość konfliktowa (ale nie zawarta już w powyższym modelu) jest to problem wielu niezgodnych ze sobą definicji „ja”.
Specyfika kryzysów tożsamości kobiet i mężczyzn.
Warunki wystąpienia kryzysu tożsamości ( także płciowej) stanowią trzy okresy; okres dorastania, przejścia do wieku średniego i przejścia do starości.
Dorastanie
12 - 18 rok życia
Konieczność dokonywania wyborów wartości, norm, ról społecznych itp.
Konstruowanie tożsamości polega na świadomym i aktywnym poszukiwaniu rozwiązań
Najważniejsza podstawa następnych stadiów = poczucie wierności (własnym przekonaniom, innym ludziom)
Proces konstruowania tożsamości u każdej z płci dotyczy w różnym stopniu różnych dziedzin życia, które decydują o innym stopniu trudności dochodzenia do koncepcji własnej osoby
Poszukiwanie nowych punktów odniesienie do idei, określenie własnej tożsamości zawodowej, ustalenie tożsamości płciowej w różnych aspektach
Mnóstwo różnic (kilka przykładowych):
Stwierdzono, że dziewczęta wykazują większe niż chłopcy zaawansowanie rozwojowe na różnych wymiarach, choć z wiekiem te różnice maleją, aby u osób dorosłych zaniknąć
Samoocena chłopców jest wyższa niż dziewcząt
Dziewczęta (jeśli chodzi o konflikty społeczne) przezywają konstruowanie tożsamości spokojniej
Dorosłość
17 - 40 rok życia
Okres największej witalności oraz doskonalenia społeczno- psychologicznych
Różne podokresy rozwojowe w tym stadium
Dotyczy przede wszystkim rodziny i odpowiedniej pozycji społecznej
Miłość = podstawowa siła tego stadium
Kobiety nastawione na wspólnotową orientację / zakotwiczenie [szczególna rola relacji z matką]
Dla kobiet naturalną forma generatywności jest macierzyństwo, mężczyźni - intelektualne lub profesjonalne zaangażowanie
Skonkretyzowanie marzeń zarysowanych w fazie dorastania
Zdobycie zawodu i pozycji warunkującej jego wykonywanie
Kryzys wieku średniego = 40 - 45 rok życia
Przynależność do kategorii wiekowych podwójna: zarówno do ludzi młodych jak i ludzi starych
Intensyfikacja kariery zawodowej
Starość
Próg około 59 lat
Spadek zdolności
Wyłączanie się z życia społecznego
Ważny moment - przejście na emeryturę
Narastająca samotność, bariery komunikacyjne, zdrowotne i finansowe utrudniają kontakt z innymi
Wdowieństwo
Uprzedzenia społeczne wobec osób starych