Historia mysli pedagogicznej wyklad nr 2.
Zwrot teori pedagog. ku realizmowi (XVII- pocz.XVIII w.)
Zarzuty :
-pedagogika humanistyczna odsunela szkole od zycia
-zbyt jednostronne wyksztalcenie w gimnazjum humanistycznym
-pedagogika humanistyczna ugruntowala podzial spoleczenstwa na czesc 'uczoną lacinską' i 'nieoswieconą narodową'
Zmiany:
-postulat znajomosci przyrody i histori, a nie tylko humanistyczne pielegnowanie mowy
-żadanie nauczania w jezyku ojczystm wprowadzenia nauczania 'jezykow zywych '
-wprowadzenie nauki zgodnej z naturą, upoglądowienie nauczania wprowadzenia metody indukcyjnej
Przedstawiciele realizmu pedagog.
-Michal Montaigne (1533-1592)"próby"
-"uczeni głupcy" pamiętać to nie to samo co umieć, należy wyrabiać sąd o faktach
-szkoła miała wychować człowieka nie specjalistę
-"wychować ludzi którzy potrafią wszystko robić , ale lubią robić tylko rzeczy dobre"
- nauki są środkiem do celu, same w sobie nie mają wartości
-kształcenie nie powinno ograniczać sie do poznawania książek -doświadczenie czerpać z otoczenia -> " nasz mozg szlifuje sie ocierając sie o cudze mozgi"
-pojęcie wychowania uważał za szersze od nauczania
- filozofia powinna uczyć , jak żyć dobrze -> uczyć od dzieciństwa, wpajając zasady moralne
-należy kształcić nie tylko dusze ale również ciało
-przeciwnik wychowania na łonie rodziny -> łagodność rodziców uniemożliwia hartowanie ciała i ducha
Franciszek Bacon (1561-1626) "wielkie odnowienie nauk"
- szukając prawdy trzeba przestać oglądac sie na jej uswieconą wiekami powage
- " wiedza to potega" -> nature trzeba poznac, a wtedy mozna ujazmić
- nie nalezy "rozumować z gotowych zalozen" -> gromadzic obserwacje, fakty, robić eksperymenty i wycągac wnioski (metoda inducyjna)
- metoda indukcyjna w szkole <-> przestac opierac sie na autorytetach, pokazywac fakty, rzeczywistosc, a dziecko samo wyrobi sobie pogląd, sąd
- dwie metody w wykladzie naukowym
1. magistralna - podac gotową wiedze
2. inicjatywna - pokazywać, jak zdobyc wiedze, wzbudzac badawczosc
Rene Descartes (Kartezjusz) (1596- 1650) "Rozprawa o metodzie"
- obalal twierdzenie o osobach" wybranych" do ksztalcenia, aby wprowadzic idee powszechnego ksztalcenia
- uwazal ze istnieje niemalże równa zdolność doznawania i pojmowania wiec różnice w wykształceniu i posiadanej wiedzy to wynik zlej metody nauczania
- zasada swobodnego badania " Pierwszą regułą jest żadnej rzeczy nie uznać za prawdę zanim sie nie przekonam oczywiście ze jest taką"
- odrzucił wartosc doswiadczenia zewnętrznego skoncentrowal sie na poznaniu stanu wlasnego umyslu
- nauczanie nie powinno polegac na podawaniu faktow lecz na rozwijaniu zdolnosci krytycznego myslenia( wątpienia)
- zalecal rozbudzenie duszy przez rozbudzenie rozumu, a drogą tego miala byc raczej milosc niz przymus
-"prowadzic mysli do porządku zaczynając od przedmiotów najprostszych i od poznania najlatwiejszych aby posuwać sie powoli jakby stopniami az do najbardziej zlozonych"
Racjonalizm oswieceniowy wiek XVIII
-wiek oswiecenia uksztaltowal sie pod znakiem racjonalizmu
-czlowiek tej epoki odrzucval wiare w zycie pozagrobowe, wierzyl w swiat realny, potege nauki, pragnąl wszystko pojąc rozumem
-racjonalizm oswiecenia mial orientację przyrodniczą wskutek wielkiego rozwoju nauk biologicznych i medycznych
- rozum stawal sie miernikiem wszelkiej wiedzy ( a nie wiara, objawienie, uczucie, nawyk)
- wyznacznikiem epoki bylo haslo Woltera Przyroda - rozum - ludzkosc-
- oswiecona europa dązyla do poszerzenia i poglebienia wiedzy, rozwijal sie ruch popularyzujący nauke, powstawaly akademie i towarzystwa nukowe ( napisano 35 tomów encyklopedii albo slownika rozumowanego nauk, sztuk i rzemiosl)
- nauka stala sie wyznacznikiem postepu cywilizacyjnego, oswiata czynnikiem walki z ciemnotą i srodkiem reform spolecznych
- występowano przeciw fanatyzmowi religijnemu, gloszono idee wolnosci, rozumu i tolerancji
- walczono z negatywnym postrzeganiem czlowieka
- pedagogika oświecenia akcentuje zrozumienie treści kształcenia, negatywnie odnosi sie do nauczania pamięciowego
- warunkami skutecznego nauczania czyli zainteresowania i samodzielność ucznia
- program nauczania postuluje dostosować do osiągnięć naukowych i potrzeb
Charakterystycznymi rysami pedagogiki oświecenia są ( wg prof S. Możdzenia ):
- intelektualizm - kształcenie woli opiera sie na kształceniu rozumu
-realizm- podstawą wykształcenia są przedmioty matematyczno przyrodnicze (realia)
-utylitaryzm- cel wychowania upatruje w szczęśliwości ludzkiej ( użyteczność)
Wiek XIX- początek cywilizacji przemysłowej
Cywilizacyjne zmiany rodzily potrzeby upowszechnienia oswiaty
- zastosowania wynalazkow wzmagalo koniecznosc przygotowania technikow wykwalifikowanych robotnikow
- postępy medycyny- specjaliści
- zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom miast - kształcenie prawnikow policjantow strazakow
-coraz bardziej skomplikowane życie społeczne - kwestia robotnicza, emancypacja kobiet
- w XIXw przekonanie, ze człowiek potrafi zarówno zrozumieć jak i przetworzyć otaczający go świat opiera sie na nieograniczoności możliwości nauk szczególnie ścisłych -> scjentyzm.
- w myśli politycznej i społecznej - koncepcje liberalne promujące praworządność, swobody obywatelskie, powszechne prawa człowieka, tolerancje religijna. Pojawiły sie ideologie nawiązujące do zmian społecznych.