„Wady i zalety współczesnych systemów partyjnych”

W państwach demokratycznych obywatele mają oprawo do wstępowania do partii politycznych, czyli organizacji, które skupiają ludzi o podobnych poglądach, a ich najważniejszym celem jest przejęcia władzy
w państwie. Zależności i powiązania występujące między partiami politycznymi nazywane są systemem partyjnym. Systemy partyjne dzielimy na: jednopartyjny (Chiny), dwupartyjny (USA, Wielka Brytania), dwu i pół partyjny (Niemcy) oraz wielopartyjny (Polska, Włochy).

System jednopartyjny występuje np. w Chinach, Korei Północnej, Wietnamie. Niegdyś występował również w krajach komunistycznych. Jednopartyjność polega na tym, iż w państwie istnieje tylko jedna partia i to właśnie ona sprawuje władze. Zaletą takiego systemu jest występowanie stabilnej władzy oraz łatwość w podejmowaniu różnych decyzji. System jednopartyjny występuje również w byłych państwach kolonialnych. W tych właśnie państwach jego zaletą jest scalanie państwa pod względem etnicznym i religijnym. Za jego największą wadę można uznać brak silnej opozycji, czyli partii przeciwnych programowo partii rządzącej, co może doprowadzać do baku zmian w państwie.

W systemie dwupartyjnym tylko najsilniejsze dwie z partie mogą konkurować ze sobą o zdobycie władzy w państwie. W USA jest to rywalizacja między Partią Republikańską i Demokratyczną a w Wielkiej Brytanii między Partią Konserwatywną i Partią Pracy. Zaletą tego systemu jest ustabilizowanie sytuacji politycznej w państwie. Rząd partii rządzącej jest na tyle silny, iż sprawuje swoją funkcję przez całą kadencję i ma możliwość
w pełni zrealizować swoje cele polityczne. Za wadę można uznać to, że małe partie nie maja w ogóle wypływu na sprawowane rządy.

Wyróżniamy jeszcze system dwu i pół partyjny. Polega on na tym, iż obok dwóch dużych partii występuje jeszcze dodatkowo jedna mała, która udziela im poparcia w momencie tworzenia rządu. Dwu i pół partyjność występuje w Niemczech.

System wielopartyjny, występujący m.in. w Polsce, Włoszech czy
w Czechach, charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych partii. Jednakże tylko kilka z nich ma szansę na zdobycie władzy. Nie istnieje jednak w państwie na tyle silna partia, która byłaby w stanie samodzielnie utworzyć rząd. Dlatego też zawierane są koalicje, czyli porozumienia co najmniej dwóch partii doprowadzające do utworzenia rządu. Zaleta jest reprezentowanie w parlamencie poglądów różnych grup społecznych
i możliwość „przebicia” się mniejszych partii, np. poprzez poparcie większej partii i zawarcie z nią koalicji. Jednak występowanie tak wielu partii może nieść za sobą ryzyko niezgody, rozbicia politycznego, obniżenia autorytetu władzy, a w konsekwencji rozwiązania parlamentu i przedwczesnych wyborów.

Dokonanie oceny, który z systemów partyjnych jest lepszy, wydaje mi się niemożliwy. Każdy system ma swoje wady i zalety. Osobiście uważam, że system, który dobrze sprawuje się w USA mógłby w ogóle nie działać odpowiednio w innym państwie i odwrotnie. Ważniejsze od systemu partyjnego wydają się być rządzący w państwie kompetentni politycy, umiejętność sprawowania władzy oraz determinacja w dążeniu do zakładanych celów.

1

---