TYPY WYBORCÓW

Podział podstawowy:

• Elektorat ustrukturalizowany - wyborcy identyfikujący się z jakąś partią i jej kandydatami w sposób trwały, głosując w określony sposób w wielu kolejnych wyborach; decyzja wyborcza nie jest podejmowana - jest raczej dziedziczona;

• Elektorat nieustrukturalizowany - jego główną cechę stanowi płynność; występuje głównie wtedy gdy partie działają krótko, ich program ewoluuje;

Podział ze względu na racjonalność podejmowanych decyzji:

• Racjonalny; w nauce występuje spór dotyczący tego czy w ogóle można mówić o racjonalności decyzji wyborczych. Wyborca nigdy bowiem nie posiada informacji na tyle kompetentnych by mógł się kierować w swych wyborach racjonalnością. Pierwszy takie podejście zastosował R. Price który przekonywał R. Nixona w kampanii 1968 r. że wyborcy są leniwi, mało zainteresowani procesem wyborczym i niewiele rozumieją z tego co jest podnoszone. Dlatego należy przekazywać wrażenia, medialne wizerunki kandydatów - wtedy zapanuje się nad emocjami wyborcy i zdobędzie się jego głos.

• Irracjonalny;

• Cybernetyczny - wyborca upraszczający nadmiernie skomplikowaną rzeczywistość, stosujący schematy poznawcze, podejmujący decyzję w oparciu o 5 reguł heurystycznych:

1. Reguła dostępności - redukcja sytuacji politycznej do kilku istotnych, dostępnych cech - np. czytanie streszczenia programu partii zamiast jego pełnej wersji;

2. Reguła reprezentatywności - zawiera tezę o wysokim prawdopodobieństwie tego, że wiedza wyborcy jest typowa dla danego zbioru informacji - np. jeśli wyborca zamierza głosować na kandydata wykształconego, to informacja że jego faworyt ukończył studia będzie potwierdzeniem jego kwalifikacji;

3. Reguła przystosowania - dotyczy dostosowywania kolejnych decyzji do nowych informacji otrzymywanych przez wyborcę - np. gdy dowiadujemy się o zdradzie małżeńskiej kandydata postrzeganego jako bezkompromisowego obrońcę moralności, uruchomimy r. d. i nie zagłosujemy na niego;

4. Reguła antycypacji - skłania wyborcę do przewidywania skutków decyzji wyborczej

5. Reguła autorytetu - jeśli ktoś znany, cieszący się autorytetem głosuje w określony sposób, postępujemy tak samo, przyjmując to jako przesłankę słuszności decyzji;

Podział ze względu na motywy:

• Pozytywni - opierają decyzję na pozytywnych odczuciach jakie wzbudza kandydat;

• Negatywni - opierają decyzje na nienawiści do jednego z kandydatów; głosują nie „za”, ale przeciwko komuś;

• Programowi - analizują programy kandydatów odnoszone przez nich problemy;

• Aksjologiczni - dokonują wyboru na podstawie przyjętego systemu wartości, najczęściej ideologicznych, które interpretują w sposób dość sztywny czy nawet fundamentalistyczny

• Partyjny - największe znaczenie ma poczucie przynależności i lojalności partyjnej

• Grupowy - przynależność do grupy podstawowym kryterium decyzji

• Niezależny - będzie głosował w sposób trudny do przewidzenia, nie kieruje się emocjami ani analizami programowymi

• Wyalienowany - postrzega system polityczny jako coś co zagraża jego osobistej egzystencji i dobrobytowi. Nie bierze więc udziału w wyborach, a jeśli już pójdzie, podejmuje decyzje w sposób emocjonalny i ekstremistyczny




---