PARAZYTOLOGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
dr hab. Rajmund Sokół, prof. nadzw., dr hab. Mirosław Michalski, dr n. wet. Małgorzata Raś-Noryńska, dr n. wet. Maria Michalczyk
Katedra Parazytologii i Chorób Inwazyjnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Diagnostyka najczęściej
występujących parazytoz
u psów i kotów
stwierdzanych w praktyce weterynaryjnej
Diagnosis of the most prevailing parasitoses in dogs and cats
in daily veterinary practice
Inwazje pasożytów u psów i kotów opartego na bezpośrednim kontakcie
są jedną z podstawowych przyczyn wi- z chorym zwierzęciem. Jego aktualny
Streszczenie
zyt w lecznicach dla zwierząt. Często stan kliniczny oraz stwierdzone obja-
Prawidłowe rozpoznawanie zarażeń pa-
ograniczają się one do sprzedaży  ta- wy mogą przyczynić się do prawidło-
sożytniczych u psów i kotów jest pod-
stawą działalności weterynaryjnej. Arty- bletki na robaki i kropelek na pchły . wej diagnozy.
kuł przedstawia w uproszczonej formie
Już podstawowa wiedza z zakresu
opis najczęściej występujących pasoży-
diagnostyki parazytologicznej po- Charakterystyczne cechy
tów u tej grupy pacjentów oraz dostęp-
zwala na prawidłowe rozpoznanie pa- ułatwiające rozpoznanie
ne metody ich diagnozowania. Zawiera
sożyta i skuteczne jego zwalczanie. Poniżej opisano niektóre charaktery-
także dane dotyczące próbek do badań
Warunkiem sine qua non jest jednak styczne cechy ułatwiające rozpozna-
parazytologicznych, a opis metod dia-
znajomość cyklu życiowego pasoży- nie praktyczne wybranych chorób
gnostycznych jest uzupełniony o prak-
tyczne wskazówki. tów ze szczególnym uwzględnieniem pasożytniczych oraz pasożytów wy-
dróg przenoszenia inwazji oraz zasad stępujących u psów i kotów.
SÅ‚owa kluczowe
zapobiegania zarażeniom pasożyt-
pasożyty, psy, koty, diagnostyka
niczym. W konsekwencji przyczynia Babeszjoza psów
się to do zmniejszenia zagrożenia dla W celu postawienia diagnozy należy
Abstract
zdrowia zwierząt i ludzi. Z przebiegu pobrać krew i wykonać rozmaz bezpo-
A proper diagnosis of parasitic infections
pracy zawodowej autorów niniejsze- średni. Po zabarwieniu rozmazu od-
in dogs and cats is an essential part of ve-
go opracowania wynika, że najwięcej czynnikiem Giemsy lub gotowymi ze-
terinary practice. The paper presents ba-
sic information about the most common problemów stwarzają następujące za- stawami np. (Diff-Quick, Hemacolor)
feline and canine parasites and available
gadnienia: jak i co pobrać do badań w krwinkach widoczne są pasożyty
diagnostic methods. It also contains a ta-
parazytologicznych, jakÄ… metodÄ™ dia- w postaci owalnych lub gruszkowatych
ble with useful information on parasito-
gnostycznÄ… zastosować oraz jakich wtrÄ™tów wielkoÅ›ci 2-5 µm. Ze wzglÄ™-
logical examination. The account of dia-
obiektów poszukiwać w badanej prób- du na większy ciężar krwinki z paso-
gnostic methods described in the paper
ce. W tab. 1 (s. 34) zamieszczono naj- żytami zwykle będą się one układały
is supplemented by practical tips.
częściej wykrywane pasożyty u psów na krawędziach szkiełka podstawowe-
Keywords
i kotów na terenie Polski z uwzględnie- go. Dodatkowo badanie morfologiczne
parasites, dogs, cats, diagnostic
niem częstotliwości ich występowania, krwi wykazuje zazwyczaj erytrocytope-
rodzaju materiału do badań oraz sto- nię o różnym nasileniu, trombocytope-
sowanej metodyki. Należy pamiętać, nię oraz leukocytozę. Najważniejszy-
że wykrycie zarażenia pasożytnicze- mi parametrami biochemicznymi jest
go jest często maskowane objawami poziom mocznika i kreatyniny, które
ze strony innych rodzajów schorzeń, uwidoczniają stan funkcjonalny nerek,
np. internistycznych, położniczych kluczowy dla rokowania (1).
lub żywieniowych itp. Ogromną rolę
w rozpoznaniu odgrywa również wy- Giardioza
wiad z właścicielem zwierzęcia. Nie Stanowi problem kliniczny zwykle
bez znaczenia jest możliwość prze- u szczeniąt i psów w gorszej kondy-
prowadzenia badania podstawowego cji, powoduje upośledzenie wchłania-
MARZEC " 3/2014
32
www.weterynaria.elamed.pl
PARAZYTOLOGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
Rodzaj Częstotliwość Materiał Rozpoznanie:
Gatunek pasożyta
pasożyta występowania do badań metody z uwzględnieniem poszukiwanych obiektów
Babesia sp. (canis) Pierwotniak w krwinkach,
++ Krew
(pies) gatunek możemy potwierdzić metodą PCR
Giardia (Lamblia) intestinalis Test  wykrywajÄ…cy swoisty koproantygen, Giardia (ProSpecT
(duodenalis) ++ Kał Giardia Microplate Assay),
(pies, kot) cysty w kale od 4. dnia po zarażeniu
Cystoisospora canis (pies)
+ Kał Flotacja  oocysty
Cystoisospora felis (kot)
Lieshmania spp. Zmiany trzewno-skórne,
Pierwotniaki L. infantum + Różne tkanki IgG w surowicy,
(pies, kot) test IFAT, test ELISA, PCR
Tritrichomonas foetus (kot) Rozmaz bezpośredni kału,
 + Kał
(13, 14) PCR, posiew kału na spec. podłoża
Cytauxzoon felis (kot)  + Krew PCR, rozmaz krwi met. Giemsy, test fluorescencji
Flotacja  oocysty,
met. aglutynacji bezpośredniej, test Sabina-Feldmana,
Toxoplasma gondii (kot) ++ Kał, krew
test immunofluorescencji pośredniej IFAT,
test ELISA
Flotacja,
Alaria alata (pies) + Kał
dekantacja  jaja w osadzie
Przywry
Opistorchis felineus (kot) + Kał Dekantacja  jaja
Toxocara canis (pies) Flotacja  jaja,
+++ Kał
Toxocara cati (kot) dekantacja  jaja
Glisty
Toxascaris leonina Flotacja  jaja,
++ Kał
(pies, kot) dekantacja  jaja
Flotacja  jaja charakterystyczne dla całej rodziny z grubą
Taenia sp.
++ KaÅ‚ otoczkÄ… o wymiarach 30 µm,
(pies, kot)
dekantacja  jaja
Dipylidium caninum Flotacja,
+++ Kał
(pies, kot) dekantacja  całe człony lub pakiety z jajami
Badanie płynu otrzewnowego, w którym znajdują się postacie
Kał, płyn larwalne,
Mesocestoides lineatus (pies) ++
Tasiemce otrzewnowy met. PCR,
test ELISA
Flotacja  mało specyficzna, ponieważ jaja nie do odróżnienia
od jaj Taenia,
Echinococcus multilocularis (pies) + Kał
test ELISA,
met. PCR
Flotacja  jaja z wieczkiem (66 x 44 µm),
Diphyllobotrium latum (pies, kot) + Kał
dekantacja  człony
Ancylostoma caninum (pies) + Kał Flotacja  jaja
Uncinaria stenocephala (pies) ++ Kał Flotacja  jaja
Trichuris vulpis (pies) ++ Kał Flotacja  jaja z czopkami na biegunach
Capillaria plica (pies) + Mocz Jaja z guziczkami w osadzie moczu
Nicienie
Angiostrongylus vasorum (pies)  + Kał Larwoskopia  met. Baermana
Dirofilaria repens Krew, guzki
+ Krew  test Knotta, w guzkach  dorosłe osobniki
(pies) podskórne
Mikrofilarie w rozmazie krwi, testy immunologiczne,
Dirofilaria immitis (pies)  + Krew
hematokryt
Ctenocephalides canis (pies) ++
Ctenocephalides felis (kot) ++ Sierść, skóra Wyczesy sierści, oglądanie powierzchni skóry
Pulex irritans (pies, kot) ++
Trichodectes canis (pies) +
Sierść Oglądanie powierzchni skóry i włosów z jajami
Felicola subrostrata (kot) +
Skóra,
Otodectes cynotis (pies, kot) ++ Zeskrobiny skóry, wysięk z przewodu słuchowego
wymazy
P. zew.
Sarcoptes scabiei (pies, kot) ++ Skóra, sierść Zeskrobiny skóry, testy diagnostyczne
Notoedres cati (kot) + Skóra Zeskrobiny skóry
Demodex canis (pies)
Demodex gatoi (kot) ++ Skóra, krosty Zeskrobiny skóry, płyn z krost
Demodex cati (kot)
Cheyletiella sp.
+ Skóra, sierść Zeskrobiny i wyczesy sierści
(pies, kot)
Tab. 1. Gatunki pasożytów stwierdzane u psów i kotów (15)
MARZEC " 3/2014
34
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE PARAZYTOLOGIA
nia jelitowego i uporczywe biegunki. bezbarwnych ściankach. W sporulują- mastigota. W przypadkach wątpli-
Wykrywanie cyst jest możliwe poprzez cej oocyście tworzą się 2 sporocysty, wych najlepsze wyniki diagnostyczne
wykonanie rozmazu bezpośredniego zawierające po 4 sporozoity oraz ciał- uzyskuje się poprzez badanie testami
kału barwionego płynem Lugola lub ko resztkowe. IFAT, metodą immunoenzymatyczną
badanie specyficznym testem immu- lub PCR (3).
noenzymatycznym. Cysty G. intesti- Leiszmanioza
nalis majÄ… wielkoÅ›ci 8-12 µm, ksztaÅ‚t (skórna lub trzewna) Toksoplazmoza
owalny, zawierają 4 biegunowo ułożo- Objawy pododermatitis, obecność gu- To najważniejsza z punktu widzenia
ne jądra i filamenty zawiązków wici. zów pod skórą, w rejonie węzłów bezpieczeństwa właściciela zwierzęcia
Pojawiają się w kale 6-15 dni po zara- chłonnych, wzrost objętości brzu- choroba pierwotniacza. Kot jest żywi-
żeniu. Trofozoitów Giardia sp. poszu- cha oraz pojawienie się owrzodzeń cielem ostatecznym Toxoplasma gondii.
kuje się również w bioptatach błony i ognisk zapalnych o charakterze ziar- Badamy kał w celu stwierdzenia siew-
śluzowej dwunastnicy, gdzie wystę- niniakowym mają miejsce po bytno- stwa oocyst, kształtu owalnego, dłu-
pujÄ… jako gruszkowate twory z dobrze Å›ci psa w rejonach endemicznych goÅ›ci 9-14 µm. Jest ono ograniczone
widocznymi dwoma jądrami i licznymi (kraje basenu Morza Śródziemnego, do okresu ostrego choroby wynoszące-
wiciami (2). północna Afryka, Ameryka Południo- go 2-3 tygodnie od zarażenia, po tym
wa). Do badania pobieramy bioptaty okresie znalezienie oocyst w kale jest
Cystoizosporoza (izosporoza) ze zmian skórnych, zajętych węzłów trudne i często przypadkowe.
Objawy kliniczne są niespecyficzne, chłonnych lub narządów wewnętrz- Wygodnym i miarodajnym badaniem
często uwidaczniają się po rutyno- nych oraz wykonujemy rozmaz krwi. jest wykonanie testu SNAP po pobra-
wym leczeniu przeciwpasożytniczym, Pasożyty najlepiej są widoczne w pre- niu krwi kota. Do badań immunolo-
gdy wyeliminowane zostaną większe paratach barwionych barwnikiem gicznych można użyć między innymi
pasożyty jelitowe. Inwazję rozpozna- Giemsy, metodą Wrighta lub z uży- metod aglutynacji bezpośredniej, aglu-
jemy przez wykonanie badania ko- ciem Diff-Quick. Obserwuje siÄ™ posta- tynacji lateksowej, testu Sabina-Feldma-
proskopowego metodą flotacji z uży- cie amastigota obecne w makrofagach na, immunofluorescencji pośredniej,
ciem nasyconego roztworu NaCl lub i wycinkach tkanek. Po wykonaniu ho- testu ELISA oraz innych testów komer-
ZnSO4. Widoczne są owalne oocysty dowli z próbek krwi zakażonego psa cyjnych, np. Feline Toxo IgG/IgM Sen-
wielkoÅ›ci 36-44 x 29-36 µm, o gÅ‚adkich możliwe jest uzyskanie postaci pro- sPERT One Step Rapid Test Kit.
MARZEC " 3/2014
35
www.weterynaria.elamed.pl
PARAZYTOLOGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
Cytauxzoon felis nia kału. W przypadku wykrycia jaj Trichurioza (Trichuris vulpis)
Pasożyta wykrywa się w rozmazie z rodziny Taeniidae kał należy zutyli- W kale metodą flotacji stwierdza się
krwi, barwionym metodą Giemsy (me- zować z zachowaniem środków ostroż- charakterystyczne jaja, kształtu be-
rozoity wewnątrz krwinek czerwo- ności, a zwierzę poddać natychmiasto- czułkowatego, z dwoma czopkami
nych). Badanie to ma ograniczoną czu- wej kuracji (4, 5). na biegunach o zabarwieniu żółto-
łość, gdy inwazja znajduje się w fazie brązowym.
schizogonii (faza przederytrocytarna). Dipylidioza
Morfologicznie C. felis podobny jest Człony Dipylidium caninum kształtem Kapilarioza (Capillaria plica)
do Babesia felis. Do różnicowania nie- przypominają nasiona ogórka, posia- Głównie rozpoznawane są przez
zbędne są badania serologiczne lub dają otwory płciowe na każdym brze- stwierdzenie charakterystycznych jaj
molekularne. TechnikÄ… diagnostycz- gu i zawierajÄ… jaja zgromadzone w gru- w osadzie moczu po odwirowaniu. Jaja
ną o najwyższej czułości jest badanie pach w torebkach macicznych, nawet są beczułkowate, szarawe, o wymia-
metodÄ… PCR. do 29 sztuk w jednej. rach 55-67 x 26-29 µm, z guziczkami
na obu biegunach. Przy poszukiwaniu
Toksokaroza, toksaskaridioza Mesocestoides lineatus jaj w kale jednokrotne badanie może
W kale (świeżym) znajdziemy jaja za- Człony tasiemca porównywane być negatywne, skuteczność wykrycia
wierające jedną komórkę (rzadziej są do nasion sezamu, mają otwór podnosi zastosowanie flotacji z uży-
dwie), różnicujemy po obecności war- płciowy grzbietowy, jaja zgromadzone ciem ZnSO4 (7).
stwy lipidowej, która u Toxascaris jest są w grubościennym narządzie przy-
grubsza, a jajo ma gładką skorupkę. macicznym. Jaja Mesocestoides są owal- Angiostrongylus vasorum
Jajo Toxocara ma żółtobrązową barwę ne, mają cienką skorupkę i zawierają Poszukujemy w kale metodą Baer-
oraz skorupkÄ™ z ornamentacjÄ…. wewnÄ…trz larwÄ™ (4). manna larw o dÅ‚ugoÅ›ci ok. 330 µm.
W przypadku wydalenia przez zwie- Larwy mają ostro zakończony, fali-
rzę całych glist (o średniej długości Difylobotrioza sto załamany ogon i wyrostek po jego
7-10 cm) badajÄ…cy w zasadzie nie  Diphyllobotrium latum grzbietowej stronie. Larwy Angio-
ma trudności z diagnozą, można na- Jaja tego tasiemca są nieprzerwa- strongylus vasorum można pomylić
wet po umieszczeniu pojedynczych nie wydalane przez otwory macicz- z larwami Crenosoma vulpis oraz z lar-
osobników pod mikroskopem rozpo- ne znajdujące się w każdym członie wami wolno żyjącymi. Przy badaniu
znać gatunek lub płeć pasożyta (4). i w ten sposób są rozsiewane z ka- świeżych próbek pobranych bezpo-
łem niezależnie od odłączających średnio z odbytu lub bezpośrednio
Teniozy (echinokokoza) się fragmentów strobili. Jaja są owal- z powierzchni podłoża (gruntu) na-
W kale można wykrywać jaja oraz czło- ne, z wieczkiem na jednym biegunie leży unikać zanieczyszczeń larwami
ny tasiemców. Badamy również czło- i guziczkiem na drugim, żółtawego wolno żyjącymi.
ny przyklejone w okolicy krocza, które koloru (trudne do odróżnienia od jaj Czułość metody Baermanna będzie
mogą być zdeformowane, ze zmienio- przywr). Po prześwietleniu członu ma- większa przy codziennym pobieraniu
ną barwą. Należy je umieścić w dużej cicznego widać charakterystyczną ma- próbek kału, bowiem liczba larw może
kropli wody, rozprostować na szkieł- cicę w kształcie rozetki lub liścia ko- się zmieniać w zależności od dnia
ku podstawowym, nakryć drugim niczyny (4). i w przypadku badania pojedynczej
szkiełkiem i oglądać pod małym po- W przypadku inwazji tasiemców próbki można przeoczyć pasożyta.
większeniem w celu wstępnej identy- można w kale stwierdzić obecność an- Czasami potwierdzenie diagnozy przy
fikacji. Przy większym powiększeniu tygenów za pomocą testu ELISA (czu- zastosowaniu metody Baermanna nie
najczęściej w prostokątnym członie łość do 92%). jest możliwe. W takich przypadkach
możemy zobaczyć pojedynczy bocz- prawidłowe rozpoznanie może umożli-
ny otwór płciowy oraz prześwitujące Ancylostomoza/Uncinarioza wić badanie płynu otrzymanego w wy-
przez ścianki macicy jaja. (Ancylostoma caninum/Uncinaria niku płukania oskrzelowo-pęcherzyko-
Jaja Taeniidae mają kształt zbliżony stenocephala) wego (BAL) (8).
do koła lub są kuliste, otoczone prąż- W kale metodą flotacji stwierdza się
kowaną błoną, wewnątrz zawierają jaja tęgoryjców o cienkiej skorupce. Dirofilariozy
onkosferę posiadającą 3 pary haków U kilku-, kilkunastodniowych szcze- Dirofilaria repens
(jeśli ich nie widać, można nacisnąć niąt badanie koproskopowe może Rozpoznanie inwazji u zwierząt po-
ostrzem igły na szkiełko nakrywkowe, być negatywne pomimo wyraz
nych lega na stwierdzeniu obecności doro-
spowoduje to pęknięcie prążkowanej objawów klinicznych powodowanych słych nicieni w guzkach podskórnych
błony otaczającej jaja, co uwidacznia przez niedojrzale nicienie. Jaja tych lub stwierdzeniu obecności mikro-
haki). Uwaga! Jaja Echinococcus trud- nicieni w momencie wydalania po- filarii (larw nicienia) we krwi obwo-
no odróżnić od jaj Taenia. Ponieważ siadają 2-8 blastomerów. Ancylostoma dowej. Testem diagnostycznym słu-
są one dużym zagrożeniem dla zdro- caninum posiadają jaja o wymiarach żącym do wykrywania mikrofilarii
wia ludzi, należy zachować ostrożność 75-84 x 48-54 µm. Uncinaria steno- we krwi obwodowej jest zmodyfiko-
i rygorystycznie przestrzegać zasad hi- cephala posiadają jaja o wymiarach wany test Knotta. Do wykonania zmo-
gieny w trakcie wykonywanego bada- 63-76 x 32-38 µm (6). dyfikowanego testu Knotta należy po-
MARZEC " 3/2014
36
www.weterynaria.elamed.pl
WETERYNARIA W PRAKTYCE PARAZYTOLOGIA
brać 1 ml krwi żylnej do probówki wanych przez dojrzałe samice (ponad nością w wykryciu pchlicy, szczegól-
z EDTA. Ważna jest w tym przypad- 6 miesięcy). Mikrofilarie mają długość nie jako przyczyny APZS, cieszy się
ku pora pobierania krwi. W porze że- 270-325 µm i szerokość 6,7-7,0 µm. tzw. test mokrej bibuÅ‚y, wykrywajÄ…cy
rowania komarów znacznie zwiększa Poszukuje się ich w rozmazach krwi odchody pcheł.
się koncentracja mikrofilarii we krwi z użyciem metody Knotta (9).
obwodowej, w zwiÄ…zku z czym pobie- Sarkoptoza i notoedroza
ranie krwi o zmroku znacznie zwięk- Opistorchoza Świerzb drążący psów i kotów  cho-
sza czułość testu. Objawy kliniczne nie stanowią pod- robę rozpoznajemy w oparciu o bada-
Przy podejrzeniu dirofilariozy pod- stawy do rozpoznania choroby. Na- nie zeskrobin skóry. Próbki naskórka
skórnej warto również pamiętać o dłu- leży zbadać kał metodą dekantacji pobieramy z kilku miejsc (najlepiej
gości okresu prepatentnego, który i stwierdzić w nim obecność charak- na szkiełko zegarkowe), zawsze na gra-
w tym wypadku wynosi od 27 do 34 ty- terystycznych jaj. Można także badać nicy miejsc chorobowo zmienionych
godni. Zatem przed upływem tego cza- ryby na obecność w ich mięśniach me- ze zdrowymi oraz do tzw.  pierwszej
su nie jest możliwe stwierdzenie mi- tacerkarii. W tym celu tniemy na cien- kropli krwi , i badamy je metodą Ste-
krofilarii we krwi. kie paski mięśnie grzbietu, układamy fańskiego z użyciem 5-10-proc. roz-
je na szkiełko kompresora, ściskamy tworu KOH lub NaOH. Do oceny
Dirofilaria immitis drugim i oglÄ…damy pod lupÄ… dwu- przebiegu choroby i powodzenia jej
Możliwe jest stwierdzenie mikrofi- oczną. zwalczania należy brać pod uwagę
larii we krwi w rozmazach lub ba- warunki utrzymania psów, żywienie
dając krople krwi lub kroplę krwi Inwazja pcheł i kontakty z ewentualnym z
ródłem za-
zhemolizowanej. W krajach, gdzie Przeglądając skórę i sierść, wykry- rażenia (10).
dirofilarioza jest problemem klinicz- wamy obecność dorosłych pcheł.
nym, dostępne są komercyjne testy Zwierzęta dotknięte inwazją są nie- Otodektoza
diagnostyczne. We krwi widoczne spokojne, często drapią się i liżą Świerzb uszny  przy rozpoznawaniu
są swobodnie pływające mikrofila- podrażnione miejsca. Na posłaniu, choroby należy wziąć pod uwagę ob-
rie. Dostępne są metody serologicz- gdzie śpią lub odpoczywają zwierzę- jawy kliniczne oraz badanie mikro-
ne do wykrywania dirofilarii. U psów ta, można wykryć jaja pcheł i sporą skopowe zeskrobin skóry z małżowi-
i kotów szukamy antygenów produko- ilość ich odchodów. Dużą popular- ny ucha metodą Stefańskiego. Można
MARZEC " 3/2014
37
www.weterynaria.elamed.pl
PARAZYTOLOGIA WETERYNARIA W PRAKTYCE
także badać na obecność świerzbow- sowych i gruczołów łojowych ku po- Neotrombikuloza (inwazja larw
ców wysięk pobrany wacikiem z prze- wierzchni. Materiał należy pobie- swędzika jesiennego)
wodu słuchowego. rać ze stosunkowo świeżych zmian Rozpoznanie polega na poszukiwa-
skórnych, do momentu pojawienia niu czerwonopomarańczowych, szyb-
Cheyletielloza się pierwszej kropli krwi włośniczko- ko poruszających się larw swędzika
Rozpoznanie stawia się poprzez mi- wej. Ocena zeskrobin daje możliwość jesiennego. Pomocny może być test
kroskopowe badanie skóry i sierści, określenia liczby oraz wzajemnego z taśmą samoprzylepną.
w której stwierdza się pasożyty.  Wę- stosunku poszczególnych form roz-
Piśmiennictwo
drujący łupież  to dosłowne tłu- wojowych pasożyta, jak również roz-
1. Zynger W., Sobków K.: Diagnostyka babe-
maczenie nazwy angielskiej, trafnie różnienia osobników żywych od mar-
szjozy psów w praktyce.  Życie Wet. , 2012,
opisujÄ…cej zachowanie roztoczy wy- twych. Nakroplenie (i pozostawienie
87(9), 755-757.
czesanych z sierści wespół z drobina- na 15-20 minut) zeskrobin 10-proc.
2. Sparkes A.: Przewlekła zakaz
na biegunka
mi nadmiernie łuszczącego się naskór- roztworem KOH lub NaOH, ewentu- kotów.  Magazyn Wet. , 2011, 20(167),
ka. Próbki do badań mikroskopowych alnie chlorolaktofenolem, ułatwi oce- 338-345.
3. Cardozo L.: Leiszmanioza psów: najnowsze
można pobierać: nę preparatu (wybiórcze rozpuszcze-
informacje.  Magazyn Wet. , 2007, 16 (122),
" wyczesując gęstym grzebieniem nie mas keratynowych i łojowych).
59-61.
sierść i łupież na ciemne tło (czarny W przypadkach nużycy uogólnionej
4. Borecka A.: Występowanie nicieni jelitowych
papier, folia), widać wtedy pod lupą wieku dorosłego kluczowe jest pod-
u psów.  Magazyn Wet. , 2005, 14 (99), 64-66.
poruszające się wśród łupieżu roz- jęcie próby zdiagnozowania choroby 5. Karamon J. i wsp. Echinococcus spp. biologia
i rozpoznawanie.  Życie Wet. , 2008, 83 (12),
tocza; pierwotnej, takiej jak niedoczynność
996-998.
" pobierając materiał ze skóry i wło- tarczycy, cukrzyca, zespół Cushinga
6. Stefański W, Żarnowski E.: Rozpoznawanie
sów za pomocą przezroczystej czy proces nowotworowy. W tym celu
inwazji pasożytniczych u zwierząt. PWRiL,
taśmy samoprzylepnej przyklejonej powinno się przeprowadzić m.in. oce-
Warszawa 1971.
na chwilę do skóry po rozchyle- nę statusu hormonalnego pacjenta,
7. Klockiewicz M. i wsp.: Zwalczanie trudno
niu włosów; po oderwaniu taśmy ze szczególnym uwzględnieniem pro- leczących się inwazji  przypadek kapilariozy
pęcherza moczowego u psa.  Magazyn Wet. ,
od skóry przykleja się ją do szkiełka filu hormonów tarczycy i nadnerczy.
2008, 17, (132) 200-204.
podstawowego i ogląda pod mikro- W przebiegu nużycy kotów w roz-
8. Fagasiński A., Zalewski A.: Angiostrongylo-
skopem; poznawaniu różnicowym należy brać
za- nowa groz
na inwazja.  Magazyn Wet. ,
" zwilżając naskórek olejem mineral- pod uwagę: zaburzenia psychogenne,
2009, (151), 18, 1257-1258.
nym i pobrać zeskrobię skalpelem, alergię pokarmową, AZS, kontaktowe 9. Fagasiński A.: Dirofilaria imitis  narastające
niebezpieczeństwo.  Magazyn Wet. , 2008,
następnie przenieść ją na szkiełko zapalenie skóry, świerzb notoedrycz-
(137) 17, 882-883.
podstawowe, nakryć szkiełkiem ny, nadwrażliwość na alergeny pcheł.
10.Wilkołek P., Szczepanik M., Adamek A
.:
nakrywkowym i oglądać pod mikro- Alternatywną metodą diagnostyczną
Dermatozy kotów przebiegające z łojotokiem.
skopem; przy podejrzeniu nużycy jest badanie
 Magazyn Wet. , 2011, 20(164), 18-22.
" wyskubując włosy z miejsca po- mikroskopowe włosów  trichoskopia.
11. Karaś-Tęcza J., Czogała J.: Nużyca niejedno
brania zeskrobin, wyrwane włosy Jej podstawowe zalety to znikoma in- ma imię, czyli o różnorodności jej obrazu
klinicznego u psów. cz. I.  Magazyn Wet. ,
należy umieścić pomiędzy dwoma wazyjność oraz łatwość wykonania.
2012, 21(179), 322-328.
szkiełkami podstawowymi i oglą- Pozyskanie (wyrwanie) włosów do ba-
12. Karaś-Tęcza J., Czogała J.: Nużyca niejedno
dać pod mikroskopem, poszukując dania ułatwia użycie kleszczyków
ma imię. cz. II. Co warto wiedzieć o efektyw-
na włosach charakterystycznych hemostatycznych. Dalsza część ba-
ności poszczególnych testów diagnostycznych
jaj roztoczy owiniętych kokonem; dania przebiega analogicznie do ana- w przebiegu tej choroby u psów.  Magazyn
Wet. , 2012, 21(181), 760-765.
metoda ta jest szczególnie polecana lizy zeskrobiny. Oprócz różnych form
13. Połozowski A., Piekarska J., Kantyka M.:
w przypadku badania kotów. rozwojowych nużeńców widocznych
Diagnosis and treatment of Tritrichomonas
W diagnostyce różnicowej należy w bliskim sąsiedztwie pobranych ło-
foetus infections in cats from South-West Po-
brać pod uwagę inwazję świerzbow- dyg włosowych w badaniu trichosko-
land (2006-2013).  Annals of Parasitology ,
ców, nużeńców, wszołów oraz grzybi- powym w przebiegu nużycy dość czę- 2013, 59, supplement, 148.
14. Zygner W.: Diagnostyka i zwalczanie rzęsist-
cę i alergiczne zapalenie skóry. sto stwierdza się obecność odlewów
kowicy u kotów.  Życie Wet. , 2013, 88(2),
mieszkowych jako wyraz towarzyszÄ…-
132-135.
Demodekoza  nużyca cych chorobie zaburzeń rogowacenia
15. Ziomko I, Cencek T.: Inwazje pasożytnicze
InwazjÄ™ rozpoznajemy na podstawie mieszkowego.
zwierzÄ…t gospodarskich. Drukarnia Piotra
obrazu klinicznego i stwierdzenia nu- Trichoskopia jest przydatna szcze-
WÅ‚odarskiego, Warszawa 1999.
żeńców w zeskrobinie skóry lub za- gólnie w przypadku obecności zmian
wartości krost. Za  złoty standard skórnych w przestrzeniach międzypal- dr hab. Rajmund Sokół, prof. nadzw.
diagnostyczny w przebiegu nużycy cowych, wokół oczu, warg oraz w sy- Katedra Parazytologii
uważana jest analiza głębokich, mno- tuacjach, kiedy pacjent jest bardzo i Chorób Inwazyjnych
gich (3-5) zeskrobin skórnych. Uciśnię- niespokojny. Można również prze- Wydział Medycyny Weterynaryjnej
cie fałdu skóry w trakcie pobierania prowadzić badanie histopatologiczne Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
materiału diagnostycznego pomaga bioptatu skóry oraz badanie cytolo- 10-719 Olsztyn
przemieścić nużeńce z mieszków wło- giczne (10-12). ul. M. Oczapowskiego 13
MARZEC " 3/2014
38
www.weterynaria.elamed.pl