Arytoteles Poetyka – wybrane zagadnienia

Tragedia według Arytotelesa – naśladowcze przedstawienie akcji poważnej, skończonej i posiadającej odpowiednią wielkość. Wyrażone w języku ozdobnym, odmiennym w różnych częściach dzieła, przedstawienie w formie dramatycznej, a nie narracyjnej, które przez wzbudzenie litości i trwogi doprowadza do oczyszczenia (katarsis) uczuć.

Część pierwsza, która mówi o naśladowczym charakterze, odnosi się do fabuły i jej charakteru mimetycznego. Innymi słowy fabuła tragedii naśladuje, „udaje” coś rzeczywistego.

Celem nadrzędnym tragedii jest spowodowanie oczyszczenia poprzez zbudzenie litości i trwogi, ma wprowadzać widza w katharsis.

• Henryk Podbielski, badacz tragedii starożytnej, omawia pojęcie Katharsis poprzez cztery elementy:

1. Widzowie litują się nad losem bohatera np. niewinnej Antygony, na zasadzie empatii

2. Widz wpada w trwogę, gdyż odczuwa, że podobny los może spotkać i jego

3. Widz nagle uświadamia sobie, że uczestniczy tylko w wydarzeniu artystycznym (fikcyjnym) i ta świadomość pozwala mu na oczyszczenie (katharsis) ze wcześniejszych emocji i napięcia.

4. Pozbycie się tych negatywnych emocji odczuwane jest przez widza jako ogromna ulga i przyjemność. Widz wychodzi z przedstawienia jako oczyszczony człowiek, sztuka spełniła swoją rolę

Koncepcja mimesis u Arytotelesa - kategoria mimesis, czyli naśladowczy charakter sztuki, to centralne zagadnienie Poetyki Arystotelesa, a także jedna z najważniejszych kategorii literackich wszystkich epok – chodzi o relację między dziełem literackim, a tak zwaną rzeczywistością obiektywną.
Dla Platona sztuka słowa nie miała walorów poznawczych. Była według niego tylko „cieniem cienia”, czyli odbijała rzeczywistość jak zwierciadło. Dla Platona najważniejszy był powiem świat odwiecznych idei : dobra, piękna, prawdy. Tylko on był prawdziwy.
Termin mimesis pochodzi od greckiego słowa mim. Mimem był aktor, który w rytualnym tańcu za pomocą ruchów i gestów „udawał” (przedstawiał) działania i przeżycia postaci, w które się wcielał. Arytoteles nadał słowu mimesis nowe i oryginalne znaczenie (inne niż Platona). Naśladowanie nie oznacza u niego kopiowania rzeczywistości, ale tworzenie jakiejś nowej jakości, tak zwanego świata przedstawionego w dziele, które jest analogonem – odpowiednikiem rzeczywistości obiektywnej poza literacką.
Dla Arystotelesa wyznacznikiem mimetyczności dzieła jest nie tyle wierność (kopia), ale prawdopodobieństwo: „Poeta naśladuje rzeczywistość nie tylko taką, jaką ona jest, ale również taką jaką być powinna, lub taką o jakiej się mówi, że jest. Ze względu na efekt artystyczny lepiej jest przedstawić rzecz wiarygodną, chociaż niemożliwą, niż możliwą, ale nie trafiającą do przekonania ”. Arystoteles zakładał, że sztuka może pięknie kłamać, ale czasem to kłamstwo sztuki pełni funkcje poznawcza, mówi cos o świecie i rzeczywistości, nie będąc jego kopią, ale oddając jego istotę.
Poezja jest bardziej filozoficzna i poważna niż historia, wyraża przecież to, co ogólne, historia natomiast to, co jednostkowe.
Tragizm - istotą tragizmu (sytuacji, w której znajduje się bohater tragedii) jest tzw. Konflikt tragiczny, polegający na wyborze między dwoma równoważnymi wartościami. Bez względu na to, za którą z wartości bohater się opowie, i tak ponosi klęskę. Tragizm jest niemożliwy w świecie pozbawionym wartości!

Czesław Miłosz Oeconomia Divina

Łaciński tytuł dosłownie oznacza boże gospodarstwo, bożą dziedzinę – w domyśle świat.
Świat opisywany przez Miłosza jest w fazie rozpadu, nic się już ze sobą nie łączy.
Świat pozbawiony wartości i wektorów nie ma praw.
Jeśliw w świecie nie ma tragizmu, nie ma wartości, żyjem y w pustce
Aksjologia – dział nauk o wartościach: miłości, przyjaźni.
Następnym razem genelogia