Rachańska Katarzyna
Jackiewicz Mirosława
Gr.2
Medycyna sportowa i jej zastosowanie w aktywności fizycznej osób niepełnosprawnych.
Medycyna sportowa jest gałęzią medycyny zajmującą się zdrowiem ludzi uprawiających szeroko rozumiany sport. Historia medycyny sportowej jest prawdopodobnie równie stara jak uprawianie sportu. Z lekarskiego punktu widzenia uprawianie sportu jest ze wszech miar zalecane, gdyż sprzyja prawidłowemu rozwojowi fizycznemu i psychicznemu, poprawia samopoczucie i ogólny stan zdrowia. Sport kształtuje charakter, uczy systematyczności, radzenia sobie z przeciwnościami losu, poprawia zdolność szybkiej oceny sytuacji i podejmowania właściwych decyzji, a także zwiększa zaufanie do swoich możliwości i sprawia wiele radości.
Medycyna sportowa ma ogromny wpływ na rozwój traumatologii i ortopedii, zwłaszcza na rozwiązywanie problemów, jakie stwarzają urazy tkanek miękkich i przeciążenia układu kostno-stawowego. Dzięki temu znacznie polepszyła się diagnostyka urazów tkanek miękkich: mięśni, aparatu wiązadłowego, stanów zapalnych pochewek ścięgnistych itd. Pozwoliło to na prawidłowe postępowanie lecznicze, w tym znaczny rozwój różnych metod operacyjnych.
Do codziennego użytku weszły w medycynie sportowej: USG, rezonans magnetyczny, artroskopia diagnostyczna i operacyjna, badania wysiłkowe i wiele innych metod.
Z rozwojem medycyny sportowej w Polsce kojarzą się nazwiska wybitnych lekarzy, ale nie tylko lekarzy, np.; profesorowie Adam Gruca, Wiktor Dega, Marian Garlicki, Stefan Łukasik, Wojciech Maria Kuś; dr Jerzy Moskwa - przez wiele lat opiekujący się kadrą bokserską, dr Jerzy Widuchowski - ponad 25 lat związany z hokejem na lodzie, prof. Jerzy Smorawiński, którego osiągnięcia łączymy z hokejem na trawie, prof. Jerzy Sowiński - związany z lekkoatletyką, dr Mieczysław Kowalski - z narciarstwem, doktorzy Zbigniew Rusin, Tadeusz Trzciński - z kolarstwem, Tadeusz Trzaska, Jacek Kwarecki - z zapasami, Jan Orłowski - z siatkówką, stanowią oni czołówkę wybitnych lekarzy prowadzących oddziały urazowo-ortopedyczne i kliniki, nadal służą sportowcom najlepszą wiedzą i doświadczeniem.
Medycyna sportowa wg Zajączkowskiego :
…jest gałęzią medycyny, której przedmiotem badania i kontroli jest człowiek zdrowy uprawiający jakiekolwiek formy wychowania fizycznego w celu podniesienia swego potencjału zdrowia oraz sprawności fizycznej i psychicznej… [1984, PZWL]
Medycyna sportowa zajmuje się:
1.Profilaktyką
orzekanie o zdolności do podejmowania aktywności ruchowej
systematyczna kontrola wpływu aktywności na zdrowie człowieka
bezpieczeństwo w organizacji treningów i zawodów, sprzęt i ubiór zawodnika, odżywianie, nawadnianie, wspomaganie farmakologiczne, doping
zapobieganie nieszczęśliwym wypadkom oraz urazom sportowym,
profilaktyka zmian przeciążeniowych
2. Leczeniem i rehabilitacją
BADANIA WSTĘPNE I OKRESOWE
Rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 22.12.2004 r. w sprawie koniecznych badań lekarskich oraz częstotliwości ich przeprowadzania w stosunku do dzieci i młodzieży do 21 roku życia, ubiegających się o przyznanie licencji albo posiadających licencję na amatorskie uprawianie określonej dyscypliny sportu (Dz .U. Z 2004 r. Nr 282, poz.2815)
§ 1.
1. W stosunku do dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, ubiegających się o przyznanie licencji na amatorskie uprawianie określonej dyscypliny sportu, przeprowadza się wstępne badania lekarskie i wydaje orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu.
2. W stosunku do dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, uprawiających amatorsko określoną dyscyplinę sportu i posiadających licencję na jej uprawianie, przeprowadza się okresowe badania lekarskie i wydaje orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu.
3. W stosunku do dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, uprawiających amatorsko określoną dyscyplinę sportu i posiadających licencję na jej uprawianie, które podczas uprawiania określonych dyscyplin sportu doznały urazów, w tym urazu głowy, zmian przeciążeniowych, utraty przytomności lub porażki przez nokaut, przeprowadza się kontrolne badanie lekarskie i wydaje orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu
§ 2.
1. Badania, o których mowa w § 1, przeprowadza lekarz specjalista w dziedzinie medycyny sportowej, a w odniesieniu do niepełnosprawnych - lekarz specjalista w dziedzinie rehabilitacji medycznej, na podstawie skierowania lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
2. W przypadku braku lekarza specjalisty w dziedzinie medycyny sportowej, badania, o których mowa § 1, przeprowadza lekarz posiadający certyfikat nadany przez Polskie Towarzystwo Medycyny Sportowej.
§ 3.
Wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie obejmują:
1) ogólne badanie lekarskie;
2) badania specjalistyczne i diagnostyczne w zakresie niezbędnym do wydania orzeczenia.
Badania ogólne, specjalistyczne i diagnostyczne obejmują:
1) pomiary antropometryczne;
2) ogólne badanie lekarskie;
3) badanie ortopedyczne;
4) próbę wysiłkową;
5) przegląd stomatologiczny;
6) badanie elektrokardiograficzne;
7) badanie ogólne moczu z oceną mikroskopową osadu, odczyn opadania krwinek czerwonych, morfologię
8) konsultację laryngologiczną;
9) konsultację okulistyczną;
10) konsultację neurologiczną i badanie elektroencefalograficzne ( boks ,wschodnie sztuki walki, płetwonurkowanie ,skoki spadochronowe i sport lotniowy, paralotniowy i motolotniowy - powtarza się co dwa lata)
12) oznaczenie stężenia glukozy w surowicy krwi (płetwonurkowanie oraz skoki spadochronowe i sport lotniowy, paralotniowy i motolotniowy oraz sporty motorowe i powtarza co roku.)
13) badanie radiologiczne odcinka szyjnego kręgosłupa (judo, zapasy)
14) badanie radiologiczne odcinka lędźwiowego kręgosłupa (podnoszenie ciężarów)
15) badanie spirometryczne (płetwonurkowanie)
16) konsultację psychologiczną (skoki spadochronowe i sporty lotniowe, paralotniowe i motolotniowe)
Badania okresowe obejmują badania przeprowadzane:
1) co 6 miesięcy - w przypadku badań, o których mowa w pkt 1-3;
2) co roku - w przypadku badań, o których mowa w pkt 4-7;
3) co dwa lata - w przypadku badań, o których mowa w pkt 8 i 9.
Rozporządzenie Ministra Sportu
z
dnia 8 stycznia 2007 r.
w sprawie zakresu opieki medycznej nad
zawodnikami kadry narodowej osób niepełnosprawnych oraz kadry
paraolimpijskiej (Dz.U. Z 2007 r. Nr 7, poz. 56)
§ 1.
Zawodnicy kadry narodowej osób niepełnosprawnych oraz kadry paraolimpijskiej są kierowani przez organizację przygotowującą zawodników do udziału w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym osób niepełnosprawnych na badanie, które przeprowadza lekarz specjalista medycyny sportowej
§ 3.
1. Wstępne badanie lekarskie przeprowadza się po zakwalifikowaniu zawodnika do kadry narodowej osób niepełnosprawnych lub paraolimpijskiej.
2. Badanie,
o którym mowa w ust. 1, obejmuje ogólne badanie lekarskie, próbę
wysiłkową i badanie echokardiograficzne serca oraz przegląd
stomatologiczny, a także, w zależności od rodzaju uprawianej
dyscypliny sportu, inne badania i konsultacje określone
w § 4
ust. 1.
§ 4.
Badanie okresowe obejmuje:
ogólne badanie lekarskie - co 6 miesięcy i przegląd stomatologiczny - raz w roku oraz w zależności od rodzaju uprawianej dyscypliny sportu:
- pomiary antropometryczne
- konsultację ortopedyczną
-badanie elektrokardiograficzne
- badanie ogólne moczu z oceną mikroskopową osadu
odczyn opadania krwinek czerwonych
-morfologię krwi obwodowej z wzorem odsetkowym
-rentgen klatki piersiowej, odcinka szyjnego (u osób uprawiających sporty walki), odcinka lędźwiowego kręgosłupa (u osób uprawiających podnoszenie ciężarów )
- konsultację laryngologiczną
-konsultację okulistyczną
-oznaczenie poziomu glukozy w surowicy krwi
- konsultację neurologiczną
- badania serologiczne w celu wykluczenia zakażenia wirusami zapalenia wątroby typu B i C
-badanie EEG (dotyczy zawodników uprawiających sporty walki);
-badanie psychologiczne (dotyczy zawodników z upośledzeniem umysłowym)
2. Lekarz przeprowadzający badanie może zlecić dodatkowo wykonanie innych badań lub konsultacji, których potrzeba wykonania wynika z oceny stanu zdrowia, w tym rodzaju i stopnia niepełnosprawności.
§ 5.
1. Kontrolnemu badaniu lekarskiemu podlegają zawodnicy, o których mowa w § 1, w przypadku gdy:
1) doznany uraz lub przebyty proces chorobowy uniemożliwił im uczestniczenie w zajęciach sportowych przez okres dłuższy niż 14 dni albo
2) utracili przytomność lub doznali urazu głowy.
§ 9.
Opieka medyczna obejmuje ponadto profilaktykę zdrowotną, leczenie, rehabilitację i działania koordynujące procesy leczenia i rehabilitacji - udzielane przez Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie.