Brutalizm,

Brutalizm - nurt architektury późnego modernizmu powstały w końcu lat 40. XX wieku. Zakładał że najważniejsze są: przestrzeń, konstrukcja i uwrażliwienie na właściwości zastosowanych materiałów. Zmienił architekturę z abstrakcyjnej na ekspresyjną. Nazwa wywodzi się z francuskiego określenia brut, oznaczającego surowy i stosowanego wcześniej przez Le Corbusiera w odniesieniu do materiałów. Przełomowym obiektem była szkoła w Hunstanton w Anglii zbudowana przez Petera i Alison Smithson w 1949. Miała ona wyeksponowaną stalową konstrukcję, nieotynkowane ceglane mury, odsłonięte belki stropowe i przewody instalacyjne.

Brutalistyczne budynki są uformowane z powtarzalnych geometrycznych kształtów. Z bliska mozna dostrzec teksturę drewna używanego do szalunków odcisnietego na surowym betonie, który stanowił główny element konstrukcyjny. Budynek moze uchodzic za brutalistyczny, równiez dzieki twardym i surowym ksztaltom, blokowatemu wygladowi i ekspresji elemetów strukturalnych. 

Brutalizmowi towarzyszyla równiez utopijna ideologia społeczna. Chodzilo o budowe nowego spoleczenstwa, w ktorym estetyka nie gorowalaby na poczuciem etyki. Chodzilo o zerwanie z konformistycznym zamilowaniem do piekna i porzadku. Przegrana spoleczna ludzi zamieszkujacych czesc z tych budowli, powiazana czesciowo z "urban decay" lat 70tych doprowadzila do upadku brutalizmu zarowno pod wzgledem ideologicznym jak i architektonicznym.

Brutalizm jest powiazany z modernizmem i minimalizmem a czesto nawet z nimi mylony. Wiele cech maja wspołnych - fascynacja geometria, betonem i regularnoscia. To czym sie brutalizm wyroznia, to jednak czasem przerazajace a czasem fascynujace uzycie elementow calkowicie nie pasujacych do reszty struktury budynklu; pewna dominująca nad reszta nieregularnosc. Innym czestym elementem jest "wyrzucenie" na zewnatrz wielu funkcji budynkow. 

Krytycy tego stylu argumentuja ze jest to styl nieludzki i nie nawiazujacy do kontekstu architektonicznego. Budowle zamiast przyciagac i integrowac spolecznosci alienuja jednostki prztloczone masami betonu. Struktury te juz z daleka odcinaja sie od otoczenia, wygladaja obco i groznie. Co wiecej, z surowym betonem niezbyt dobrze obchodzi sie czas. Pojawiaja sie zacieki a beton szybko czarnieje. W wiecznie wilgotne porowate struktury wdaje sie grzyb lub nawet konstrukcje porastaja mchem. W klimatach o ciezszych zimach budowle pekaja na skutek mrozu (tak jak postowany przeze mnie kosciol we Francji). Do tego dochodzi rowniez wandalizm, poniewaz budowle brutalistyczne obfitujace w zaułki i ekponowane nad ulicami miejsca staly sie znakomitym celem grafficiarzy. 

Dodatkowo dochodzi argument ekonomiczny - ogrzac tego typu budowle jest bardzo ciezko a remonty sa drogie. 

Klaustrofobiczne uczucie zwiazane z budynkami mieszkalnym doprowadzilo do tego, ze zamieszkuja je ludzi z nizszych klas spolecznych.