Ocena……..

………………………..

Podpis nauczyciela

TEMAT: Weryfikacja wałów korbowych

data złożenia spr.

Data wyk. Ćwiczenia 8.11.2012r. 15.11.2012r.

W przypadku czopów głównych wału korbowego, czopy są dociskane do dolnej półpanewki wskutek działania sił gazowych. Wypadkowa Q₂ działania sił bezwładności Q₁ pochodzących od sąsiadujących czopów korbowych dociska czop zawsze jedną stroną do panewki. Stąd powstaje zużycie czopa głównego, jak pokazano na rysunku 1a. Na czopy główne z jednym sąsiadującym czopem korbowym działają siły gazowe i siły bezwładności leżące w jednej płaszczyźnie, stąd największe zużycie czopów występuje od strony czopów korbowych i od strony im przeciwległej [rys. 1b]

Rys.1. Zużycie czopów wału korbowego.

Na panewki czopów korbowych działają siły ciśnienia gazów spalinowych oraz siły bezwładności, przy czym składowa ciśnienia gazów podczas suwu pracy dociska panewkę korbową do zewnętrznej strony czopa korbowego (patrząc od strony czopów głównych) [rys. 2b]. Gdy wał obróci się o ok. 20-30°, siły bezwładności zaczynają przewyższać działanie sił ciśnienia gazów i panewka jest dociskana do wewnętrznej strony czopa. Przez następne suwy wylotu, dolotu i sprężania panewka pozostaje dociśnięta do wewnętrznej strony czopa korbowego [rys. 2a]. Jest to przyczyną tego, że czopy korbowe zużywają się na owal, którego krótsza oś leży w płaszczyźnie przeprowadzonej przez osie czopów głównych i mierzonego czopa korbowego.

Rys.2. Rozkład sił działających na czopy korbowe.

Rys. 3. Wał korbowy.

Weryfikacja wałów korbowych

Weryfikację wałów korbowych (rys. 3.) należy wykonać wg instrukcji naprawy samochodu i podanych niżej wskazówek.

Pęknięcia wału korbowego mogą występować wewnątrz jego materiału lub na jego powierzchni. W pierwszym przypadku ich wykrycie jest możliwe jedy­nie przy użyciu defektoskopów ultradźwiękowych lub metodą magnetyczną. Ponieważ są to urządzenia drogie i skomplikowane, w warsztatach napraw­czych tego rodzaju badania wałów są stosowane bardzo rzadko. Wykrycie pęknięć zewnętrznych jest łatwiejsze, gdyż niejednokrotnie daje się je zauwa­żyć podczas oględzin przez lupę lub przy zastosowaniu metody kapilarnej lub fluorescencyjnej.

Zużycie czopów głównych i korbowodowych określa się przez pomiar ich średnic za pomocą mikrometru. Pomiary należy wykonać przynajmniej w dwóch przekrojach i dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach. Umożliwia to zarówno określenie zmniejszenia średnicy czopa, jak i odchyłek kształtu (stożkowość, baryłkowość, owalność). Wymiar naprawczy czopa określa się w zależności od najmniejszego stwierdzonego wymiaru.

Pomiar odchyłek kształtu czopów głównych i korbowych w przekroju poprzecznym.

W przekroju poprzecznym występują odchyłki okrągłości: owalność, graniastość oraz spłaszczenie. W przypadku, gdy wykorbienia czopów korbowych leżą w jednej płaszczyźnie, pomiary średnicy czopu, w celu sprawdzenia jego owalizacji, należy wykonać za pomocą mikrometru w I – I i II - II zgodnie z rys. 1b oraz w płaszczyznach pośrednich pod kątem 45°.

Aby sprawdzić czopy pod względem baryłkowatości, stożkowatości lub zwężkowości należy ww. pomiary wykonać w co najmniej trzech przekrojach na długości czopa (rys. 1c).

4 a 4b

Rys. 4. Pomiar odchyłek kształtu czopów głównych i korbowych w przekroju poprzecznym:

4a – pomiar średnicy czopa za pomocą mikrometru,

4b – sposób pomiarów czopa.

Pomiar współosiowości czopów głównych. Prostopadle do osi czopa głównego przystawia się czujnik zegarowy i obserwuje jego wskazania podczas powolnego obracania wału. Pomiarów dokonujemy w tych samych punktach, w których mierzone były owalizacja czopów. Odczytujemy także maksymalne i minimalne wskazanie czujnika zegarowego (zaznaczając miejsca ich wystąpienia).
	Rys.5. Zasada pomiaru współosiowości czopów głównych

Pomiar skręcenia wału.

Skręcenie wału określa się mierząc czujnikiem zegarowym położenie skrajnych czopów korbowych leżących po tej samej stronie wału korbowego. Należy pamiętać aby podczas wykonywania pomiarów był wał usytuowany tak aby wykorbienia znajdowały poziomo oraz nie nastąpiła zmiana położenia wału.

Rys. 6. Dopuszczalne skręcenie wału.

		A	B	C	SZEROKOŚC
CZOPY GŁÓWNE	1	59,76	59,76	59,58	37,90
	2	59,80	79,76	59,58
	okrągłość		v	v
	walcowość	v
	1	59,84	59,80	59,76	34,12
	2	59,85	59,80	59,70
	okrągłość	v	v
	Walcowość			v
	1	59,80	59,86	59,60	32,2
	2	59,80	59,80	59,68
	Okrągłość	v
	walcowość		v	v
	1	59,82	59,78	59,78	31,1
	2	59,80	59,78	59,74
	Okrągłość		v
	Walcowość	v		v
	1	59,68	59,66	59,80	37,20
	2	59,74	59,90	59,64
	Okrągłość
	Walcowość	v	v	v
CZOPY KORBOWE	1	51,67	51,58	51,67	22,70
	2	51,65	51,60	51,76
	Okrągłość
	Walcowość	v	v	v
	1	51,69	51,60	51,67	27,50
	2	51,67	51,85	51,76
	Okrągłość
	Walcowość	v	v	v
	1	51,54	51,51	51,70	27,40
	2	51,90	51,80	51,93
	Okrągłość
	Walcowość	v	v	v
	1	51,67	51,51	51,79	26,60
	2	51,80	51,80	51,71
	Okrągłość
	walcowość	v	v	v

-Brak widocznych pęknięć na wale

-czopy wału maja bruzdy

-walcowość przekracza dopuszczalne normy czyli:

-dla czopów o średnicach 30-50mm 0,03-0,04 mm

-dla czopów o średnicach 50-70mm 0,04-0,05 mm

WNIOSKI:

Wał nie nadaje się do dalszej eksploatacji należy go poddać regeneracji:

-należy przeprowadzić pomiar bicia środkowego czopa ,gdy nie przekracza 0,08mm powiększone o jego owalność ,wał można poddać regeneracji po przez szlifowanie

-wszystkie czopy główne należy przeszlifować na wymiar naprawczy

-przeszlifować czopy korbowodowe na wymiar naprawczy