3
Wykład X, 16.01.2012.
Rozpad ZSRR
Trwa wyścig
ideologiczny pomiędzy blokami. Za Chruszczowa próba reform, które
nie przynoszą efektu i powodują konflikty społeczne. ZSRR prowadzi
liczne inwestycje w przemysł ciężki. Koszta potęguje wyścig
zbrojeń. Kryzysy naftowe okresowo poprawiają sytuację gospodarczą
ZSRR. W ZSRR następuje także kryzys przywództwa, spowodowany
starzeniem się kadr i brakiem młodych następców. Widoczne
szczególnie na przykładzie Breżniewa, który ostatecznie umiera 10
listopada 1982 roku. Następcą zostawał szef resortów siłowych.
Został nim Jurij Andropow. O przyjściu Gorbaczowa było wcześniej.
Andropow umiera w 1984 roku. Zastępuje go Konstantin Czernienko, nr
2. Po objęciu stołka nr 2 został właśnie Gorbaczow. 10 marca
1985 roku umiera i zostaje zastąpiony przez Gorbaczow. Rozpoczyna
się polityka zmian, która miała doprowadzić do przemian
wewnętrznych oraz rozwoju społecznego i ekonomicznego. Na XXVII
zjeździe, luty-marzec 1986 roku, prezentuje założenia programu
reform, czyli pieriestrojki. Zjazd to przyjmuje i kieruje do
wykonania. Zmiany i tak były wymuszone kryzysem gospodarczym.
Kolejnym aspektem będzie głasnost, czyli zmniejszenie nacisku
aparatu bezpieczeństwa na społeczeństwo i złagodzenie cenzury. Do
tego jeszcze polityka przyspieszenia, w rozwoju. Rozpoczęto walkę z
korupcją, która także przenikała kierownictwo. Doszło do zmian
także w polityce międzynarodowej. Zmniejszono udział ZSRR za
granicą, słabsze wspieranie sojuszników. Politykę wdrożono w
1987 roku, w 1986 roku ją wyartykułowano i ogłoszono sojusznikom,
którzy teraz będą musieli sami sobie radzić. Istniała potrzeba
dobrania odpowiednich współpracowników, myślących jak Gorbaczow.
Premierem zostaje Nikołaj Ryszkow. Do usuwania broniących się
aparatczyków wykorzystywano potknięcia. Zmiany dotyczyły także
marszałków i generałów. Istotne znaczenie katastrofy w
Czarnobylu. Katastrofa statku Admirał Jachimow. Na przełomie 1986 i
1987 uwolniono więźniów politycznych, m.in. Sacharowa.
Zlikwidowano „psychużki”. Kolejnym politykiem, którego
Gorbaczow ściągnął z prowincji, był Jelcyn, który stanął na
czele moskiewskiej organizacji partyjnej. Był we frakcji liberałów
i uważał, że reformy idą zbyt wolno. W obszarze głasnostii były
największe postępy, w tym rozliczenia z historią: więźniowie
stalinowscy, GUŁAG, pakt Ribbentrop-Mołotow, zbrodnia katyńska.
Dopiero w 1990 roku oficjalnie zniesiono cenzurę. Pozostałe dwa
filary polityki, pieriestrojka i przyspieszenie, nie przynoszą
efektu. W związku z tym potrzeba było kolejnych reform, dla
pokazania, tym razem politycznych. Program reform ustrojowych pojawia
się w 1988 roku. Miała nastąpić demokratyzacja, ma być wybierany
w powszechnych wyborach parlament, zjazd delegatów ludowych. Ten
parlament ma wybierać prezydenta. Pierwszy wyboru do zjazdu, marzec
1989 roku, i były demokratyczne. 85% miejsc zajęli politycy KPZR.
Nowych ludzie wprowadziły małe republiki, w sumie 6: bałtyckie i
zakaukaskie. W marcu 1990 roku zjazd wybrał prezydenta - Michaiła
Gorbaczowa.
(…)
… usunięto Jelcyna i ? Część partyjnych złożyła legitymacje.
Dochodzi do rywalizacji pomiędzy Jelcynem a Gorbaczowem. Każdy miał
swoją ekipę od ekonomii. Udało się przygotować wspólny plan
ekonomiczny. Jesienią 1990 roku Gorbaczow zaczyna prowadzić
politykę zgodną z oczekiwaniami konserwatystów. Z buntującymi się
republikami rozprawić się miały służby specjalne - wysłano
OMON. Lokalne władze wezwały ludność…
…. Jemu
podporządkowały się siły zbrojne Federacji Rosyjskiej. Kolejne
próby reform Gorbaczowa nie znalazły poparcia u czołowych
polityków, ponieważ w nich uderzały. Gorbaczow ich poza tym nie
konsultował, a i z nim nie chcieli rozmawiać. Z 7 na 8 grudnia 1991
roku w Puszczy Białowieskiej przywódcy Ukrainy (Leonid Krawczuk),
Białorusi (Stanisław Szuszkin) i Jelcyn spotkali się na
negocjacjach. Naciskany przez Gorbaczowa…
Rozpad ZSRR- opracowanie
Świat w dobie rozpadu systemu realnego socjalizmu (1981-1991)
Rozpad ZSRR
Wykład - sytuacja ZSRR za czasów Gorbaczowa
Wykład - rozpad bloku wschodniego
Upadek reżimów komunistycznych
Reklama
Prawa autorskie
Reklama
Kontakt