Życie Szkoły

2011/4

Przemoc i agresja dzieci

Ewa Dunin-Wilczyńska

Str. od 5 do 11

„Przemoc i agresja dzieci” to temat artykułu Ewy Dunin-Wilczyńskiej, zamieszczonego w numerze 4/2011 czasopisma „Życie Szkoły”. Problem, który wydaje się być tak bardzo aktualny został przez autorkę dokładnie przeanalizowany. Już na początku pada stwierdzenie, że głównym źródłem nagłaśniającym i promującym przemoc są media, głównie telewizja i gry komputerowe, – co raz bardziej popularne w Polsce.

Na początku artykułu dowiadujemy się jak przerażający jest wymiar godzin poświęcany mediom przez dzieci. Autorka nie zaprzecza zaletom płynącym z nowoczesnej technologii elektronicznej, takim jak szybki przekaz informacji, czy łatwy dostęp do sztuki i kultury, ostrzega jednak przed możliwymi zagrożeniami. Wyniki badań przeprowadzonych przez nią na uczniach klas szóstych szkoły podstawowej, dotyczących preferencji spędzania czasu wolnego, pokazują, jak poważny i aktualny jest to problem. Wynika z nich, że znaczna większość spędza wolny czas przed komputerem, co skutkuje w malejącej ilości czasu poświęcanego np. na zabawie z rówieśnikami czy czytaniu książek. Ewa Dunin-Wilczyńska informuje o skutkach regularnego grania w gry komputerowe zawierające sceny przemocy i ich związku z agresywnym zachowaniem u dzieci. Nie pomija także szkodliwości programów telewizyjnych, filmów i kreskówek wywierający negatywny wpływ na psychikę już od najmłodszych lat.

W dalszej części, autorka podaje jeszcze jedną poważną konsekwencję częstego kontaktu z przemocą w mediach, jaką jest wzrost liczby zabójstw. Uważa, że dzieci w najlepszym wypadku stają się obojętne na agresję, a co raz częściej występują przypadki naśladowania postaci z kreskówek czy filmów, przyjmując i powielając ich wzory zachowania. Wymieniono kilka czynników, które szczególnie wpływają na łatwość utożsamiania się dzieci z modelami z ekranu. Ewa Dunin-Wilczyńska przytacza wyniki badań prowadzonych w Kanadzie i USA, z których wynika, że od czasu popularyzacji telewizji, liczba zabójstw wzrosła o 100%. Jest to zapewne efektem wielogodzinnego oglądania programów telewizyjnych, które według francuskiego tygodnika „Point”, emitują: „670 scen zabójstw, 15 gwałtów, 470 scen strzelaniny, 27 obrazów tortur” w ciągu jednego tygodnia. Szczególnie narażone na przyjmowanie niewłaściwych autorytetów są dzieci osamotnione i pozbawione miłości – skutkuje to najczęściej w nasilenie się konfliktów z rówieśnikami oraz trudnościami w zawieraniu znajomości i przyjaźni. Część zatytułowana „Wydarzenia wstrząsające” porusza problem przemocy, jako czynnika zwiększającego atrakcyjność i oglądalność programów. Do dokładniejszego przybliżenia agresji występującej w telewizji, autorka używa wyników badań D. Kowalczyka, które potwierdzają związek między niewłaściwym zachowaniem, a oglądaniem programów nasyconych przemocą. Głównym zadaniem rodziców jest kontrolowanie i wybieranie takich filmów, z których dziecko będzie potrafiło wydobyć wartościowe treści.

W następnej części artykułu możemy znaleźć szczegółowe informacje na temat gier komputerowych i ich wpływie na psychikę dziecka. Autorka opisuje szczególny rodzaj gry zwanej „grą z odgrywaniem postaci”, w której gracz utożsamia się z postacią i uczestniczy w rozgrywających się wydarzeniach. Przytoczone wyniki badań Ireny Paleczny, przeprowadzonej na grupie chłopców, jasno pokazują, że dzieci grające w gry komputerowe stają się bardziej agresywne i mniej wrażliwe na zło. Inne typy gier nie są mniej groźne - efekty, muzyka, dźwięki i obrazy mają za zadanie przybliżyć graczowi fabułę tak, aby wydawała się jak najbardziej realistyczna.

W części, „Po co komu rzeczywistość” Ewa Dunin-Wilczyńska zawiera, stworzony przez psychologów, etapowy proces odczłowieczenia, który skutkuje m.in. w zaburzeniu zachowania i złym samopoczuciu. „Komputeromania to już choroba”, jak mówi doktor Ludomira Szawdyn - której słowa przytacza autorka-, którą często trzeba leczyć poprzez terapię odwykową.

Gry komputerowe, Internet i telewizja w XXI wieku zajmują szczególne miejsce. Stają się nieodłącznym elementem rzeczywistości wśród stale rosnącej liczbie dzieci i młodzieży. Artykuł Ewy Dunin-Wilczyńskiej jest, według mnie, rzetelnym przekazaniem informacji dotyczących problemu agresji i przemocy u dzieci. Polecałabym go każdemu rodzicowi, aby uświadomił sobie zagrożenie płynące zarówno z gier komputerowych jak i z telewizji i ich wpływ na psychikę i zachowanie dziecka. To w końcu rodzice mają największy wpływ na to, co dziecko ogląda i do jakich gier ma dostęp.