BOSKA KOMEDIA, DANTE ALIGHERI

http://boskakomedia.korona-pl.com/porebowicz/a01.html - tekst Piekła

Tytuł: Boska komedia

Autor: Dante Alighieri

Czas akcji: noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek, 7 kwietnia 1300 r., trwa około tygodnia. Jest to czas walk z papiestwem.

Miejsce akcji: Piekło, Czyściec, Raj

O Boskiej komedii:

"Boska komedia" – zatytułowana przez autora jako Komedia, określenie boska zostało dodane przez potomnych jako wyraz szacunku dla dzieła. Bohaterem i autorem utworu jest Dante, pisał go przez 14 lat, po włosku. Natknął się w swoim życiu na pychę, chciwość i rozpustę, te grzechy spychają go ku złu i postanowił je opisać. Utwór opowiada o wędrówce poety Dantego przez zaświaty, czyli piekło, czyściec i raj. Boska komedia jest odzwierciedleniem wiedzy filozoficznej i historycznej jej czasów. Poznajemy społeczeństwo, którego przedstawicieli Dante spotyka w zaświatach.

Budowa Boskiej komedii:

Kompozycja opiera się na liczbie 3: utwór składa się z trzech części: piekło, czyściec i raj, które przedstawiają wędrówkę Dantego po 3 zaświatach. Każda z tych części składa się z 33 pieśni, a każda część pisana jest tercyną, czyli zwrotką 3 wersową o układzie rymów w sąsiednich strofach aba, bcb,cdc. Łącznie z pieśnią wstępną utwór składa się ze 100 pieśni.

Poeta wędruje oprowadzany przez Wergiliusza (piekło i czyściec) oraz Beatrycze (raj). Ulubionym poetą Dantego jest Wergiliusz, to on pojawia się aby pomóc bohaterowi przejść przez kręgi piekła i czyściec, ale do raju nie ma już wstępu. Pokazuje mu jak dusza ludzka cierpi w zaświatach.

Sceny dantejskie - sceny opisujące męczarnie ludzi w piekle: makabryczne, przerażające, straszne.

Symbolika w Boskiej komedii:

Symbolika liczb:

• 3 - symbol Trójcy Świętej

• 3 bestie (lew, pantera, wilczyca)

• 3 królestwa

• 10 - symbol doskonałości

Alegoryczność postaci:

pantera - zawiść

lew - pycha

wilczyca - chciwość

Obraz zaświatów w Boskiej komedii:

Piekło znajduje się w głębi ziemi i ma postać leju zwężającego się ku dołowi, składa się z 9 kręgów, gdzie przebywają potępieni, rozmieszczeni w zależności od stopnia swoich win. Każdy krąg ma swojego strażnika: Minos, Pluton, Flegjasz, Cerber, Minotaur, Geroin, Anteusz i inni. Dante wędrując z Wergiliuszem zobaczył napis na bramie piekła Ty który wchodzisz żegnaj się z nadzieją. Napis informuje, że stamtąd nie ma już powrotu, każdy kto tam wejdzie ma stracić wszelką nadzieję, co dodatkowo zwiększa siłę cierpień, które nigdy się nie kończą. Ich oczom ukazały się sceny dantejskie, usłyszeli męki ludzi, którzy cierpią przez wieczność( bluźnierstwa i krzyki.) Przed piekłem właściwym znajdowało się przedpiekle (Limbus), gdzie przebywali ludzie wzgardzeni przez boga i szatana, gdyż na ziemi byli obojętni na dobro i zło. Przedsionek był oddzielony od piekła właściwego rzeką Acheront, przez które zmarłe dusze przewoził Charon. Zobaczyli jak ciała ludzkie kąsane są przez osy i glizdy, co było karą dla ludzi obojętnych wobec dobra i zła. Pierwszy krąg zamieszkiwali nieochrzczeni starożytni, którzy nie doznawali cierpień ale mieli smutne miny. Po nich przebywali chciwcy, rozrzutnicy, gwałciciele, samobójcy, zabójcy i oszuści. W piekle panował straszny wiatr, który targał duszami ludzkimi, a wywoływały był przez skrzydła władcy piekieł, który zamieszkiwał ostatni 9 krąg. Władca przebywał na samym dnie w dziewiątym kręgu. Miał trzy twarze różnego koloru, w paszczach gniótł Judasza, Brutusa, Kasjusza (zdrajcy ojczyzny, Dante uznał, że jest to najcięższy grzech stąd umieścił ich na samym dole). Aby wejść do nieba Dante musi najpierw udać się do czyśćca, gdzie kąpie się w rzece dobrych uczynków. Wergiliusz jest poganinem, więc w dalszą drogę Dante wyrusza z Beatrycze. W piekle panowała atmosfera grozy i cierpienia.

Czyściec wyglądał jak wielka góra z 9 pięter, jej strażnikiem jest Katon. Dusz tam przebywające cierpią ale mają nadzieję dostać się do raju, pokonują kolejne pietra i stopniowo zbliżają się do Boga. Przebywa tam wielu przyjaciół Dantego. Zanim Dante wkroczył do najwyższego nieba stan jego wiary sprawdził św. Piotr i Jakub.

Raj miał postać 9 sfer nieba, położonych wśród gwiazd. W najwyższej sferze Emporium mieszka Bóg. Dusze przebywają w poszczególnych partiach raju, w zależności od wpływów dobra i zła. Gdy Dante spotyka Boga nie jest w stanie opisać jego słów, mówi Dalej fantazja moja nie nadąży.

Przesłanie Boskiej komedii:

• Rozumienie alegoryczne poematu: Dante wędrujący przez zaświaty jest metaforą ludzkiej podróży przez życie, której celem jest odnalezienie cennych wartości, np. mądrości. Dante wędrująca poznaje lepiej siebie i swoją twórczość, która wbrew założeniem średniowiecza ma służyć potomnym, pojawia się tu motyw sławy poety typowy dla starożytności. Alegoryczna wędrówka duszy ludzkiej, która składa się z trzech etapów. Pierwszy to upadek (piekło), następnie oczyszczenie (czyściec), a ostatnim jest obcowanie z Bogiem i osiągnięcie harmonii wewnętrznej (raj).

• Jako wyzwolenie człowieka: Dante wznosi się po szczeblach poznania, aż do najwyższego.

• W utworze zło zostaje potępione, nawołuje się do uczciwego życia bez grzechu i wykonywania dobrych uczynków, gdyż złe są surowo karane. Utwór ostrzega ludzkość, że nie ma winy bez kary

• Bóg jest najwyższą wartością.

• Wrogowie autora są krytykowani w dziele i umieszczani w piekle. Dzięki utworowi Dante mógł wyrównać rachunki i wyrazić swoje poglądy.

• Dante zadaje pytania bliskie każdemu człowiekowi, o istnienie, życie po śmierci.

• Wizja zaświatów Dantego stała się popularna w całej Europie. Aby prawidłowo ją odczytać trzeba posiadać bogatą wiedzę na temat mitów i historii cywilizacji śródziemnomorskiej.

Bohaterowie Boskiej komedii:

Dante – ma 35 lat, (znajdował się w życia wędrówce na połowie czasu) narrator a jednocześnie autor pisze o sobie, spotyka swoich wrogów i rodzinę. To bohater ponadczasowy, gdyż szuka odpowiedzi na ponadczasowe pytania (wartości, kara i nagroda po śmierci). Reprezentuje człowieka (motyw everymena).

Wergiliusz – twórca rzymski, był autorytetem dla Dantego, nazywa go nawet swoim ojcem, a siebie jego synem. Przewodnik po piekle i czyśćcu. Reprezentuje mądrość.

Beatrycze – kobieta, którą Dante kochał, zmarła przedwcześnie mając 25 lat. Była tak ważne dla Dantego, że gdy zmarła uczynił ja przewodniczką po niebie. Kobieta idealna symbolizuje objawienie, uduchowienie, mądrość i łaskę Boga.

Bernard z Clairvaux (1090 - 1153) - święty i wielki Doktor Kościoła,uduchowił miłość, zakładał klasztory. Prowadzi Dantego przed oblicze Boga, co jest ostatecznym triumfem miłości.

Nawiązania do Boskiej komedii:

Odyseja – Homer, ten sam motyw wędrówki jako życia ludzkiego. Podobnie jak Dante Odyseusz odwiedził zaświaty.

Dzieje Polski - J. Długosz

Raj utracony – Milton, przedstawiono wizję zaświatów.

Komedia ludzka – Balzak, przedstawiono świat ludzi mieszkającym w XIX w. Paryżu, nawiązanie jedynie w tytule.

Anhelim - J. Słowacki, wędrówka Anhelima z Szamanem przez Syberię

Nie-boska komedia – Z. Krasiński, obraz rewolucji nawiązuje do scen dantejskich, hrabia Henryk podróżuje podobnie jak Dante w zaświatach. Jest przeciwieństwem Dantego, odnosi porażkę, przeklina poezję. Odpowiada też o braku miłości i tego skutkach.

Na posąg Dantego - T. Lenartowicz, piekło na ziemi gorsze od tego, które przedstawił Dante.

Inni: A. Mickiewicz, C.K. Norwid, L. Staff, J. Kasprowicz, Z. Przesmycki

Cechy Boskiej komedii typowe dla średniowiecza i zapowiadające nadejście renesansu:

cechy typowe dla średniowiecza:

• biblijny podział zaświatów

• bóg jako stwórca i pan

• wara w sprawiedliwe sądy boże

• wizja sądu ostatecznego

• drastyczne sceny w piekle

• magia liczb

• alegoryczność bestii

cechy typowe dla renesansu:

• utwór napisany w języku narodowym

• nawiązania do antyku

• umieszczenie przez Dantego swoich wrogów a także papieży w piekle

• główny bohater mimo strachu, chce poznać zaświaty z własnej woli

• pierwszoplanowym bohaterem jest człowiek, który przedstawia swoje uczucia.

Boska komedia jest dziełem życia Dantego także przez to, że ukazuje niezwykły kunszt artystyczny poety. Przejawia się on w:

• Umiejętnym połączeniu realności, wizyjności i alegorii.

Realne życie leży u podstaw utworu. Żywy i realny człowiek odbywa podróż w zaświaty, spotyka postaci rzeczywiście istniejące, opowiada o konkretnych faktach i osobach. Duża część poematu staje się niezrozumiała bez dokładnej znajomości tła dziejowego epoki i życia poety.

Z drugiej strony Dante posługuje się wizją, mistyką, zwłaszcza w Raju. Alegoria zaś pojawia się, gdy dla przedstawienia jakiegoś znaczenia ukrytego autor posługuje się konkretnym przedmiotem czy osobą (np. do przedstawienia chciwości – Wilczycą). Alegoria (z gr. „allegoria” oznacza „mówić nie wprost, w przenośni”) - jest to motyw lub zbiór motywów (mała scena, fragment akcji, obraz poetycki, obrazek narracyjny, obraz malarski) posiadający głębsze, szersze, bardziej abstrakcyjne znaczenie od przedstawianego dosłownie. Figura charakterystyczna dla m.in. przypowieści, bajki zwierzęcej, dziełach o podłożu filozoficznym. Alegoria ma charakter konwencjonalny. Przykłady: tonący statek – alegoria zagrożonego lub upadającego państwa; kobieta z opaską na oczach i wagą – sprawiedliwość. Granica między symbolem a alegorią jest bardzo płynna, ponieważ znaczenia wielu symboli utarły się (np. symbolika róży) i trudno nie zauważyć, że jest to już pewna konwencja odczytań.

• Bogactwie figur stylistycznych.

Często stosowany dialog przyczynia się do ożywienia akcji poematu. Obrazy mają charakter bardzo dynamiczny, sytuacje zmieniają się w toku akcji. Dante bardzo często stosuje peryfrazy (omówienia). peryfraza: omówienie; zastąpienie nazwy jakiegoś zjawiska przez bardziej rozbudowane jego opisanie. Jako figura retoryczna peryfraza była ważnym sposobem wzbogacania i rozwijania tematu, osiągania ozdobności stylu i niezwykłości wysłowienia. Pozwala wyeliminować wyrażenia bardziej pospolite lub proste, zastępując je rozwiniętymi i wyszukanymi przedstawieniami obrazowymi. Dawna peryfraza, niezależnie od jej roli zdobniczej, była rodzajem poetyckiej zagadki, której odgadnięcie warunkowało zrozumienie utworu.

Często nadają one specyficzne zabarwienie wypowiedzi poetyckiej: satyryczne, uprzejme itp. Bywa, że stają się one zagadkami trudnymi do rozszyfrowania. Poeta wykorzystuje także metafory i kontrasty, np. dla skontrastowania piękna Beatrycze i brzydoty Lucyfera. metafora: przenośnia; w utworze poetyckim niezwykłe użycie lub połączenie słów, które zyskują przez to nowe znaczenie. W metaforze wyzyskuje się możliwość kojarzenia z sobą nawet odległych pojęć, w których dostrzega się jakąś cechę wspólną.

Streszczenie fragmentów Piekła z Boskiej komedii:

Piekło. Pieśń III

Dante i Wergiliusz docierają do przedpiekla (Limbo), gdzie cierpią ludzie, którym dobro i zło było za życia obojętne. Kara dla nich są ukąszenia os i much. Docierają do rzeki i Charon przewozi ich na drugą stronę. Czytają napis, który głosi:

Przeze mnie droga w miasto utrapienia,

Przeze mnie droga w wiekuiste męki,

Przeze mnie droga w naród zatracenia.

Jam dzieło wielkiej, sprawiedliwej ręki.

Wzniosła mię z gruntu Potęga wszechwłodna,

Mądrość najwyższa, Miłość pierworodna;

Starsze ode mnie twory nie istnieją,

Chyba wieczyste - a jam niepożyta!

Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją"

Zmierzają do miasta utrapienia gdzie dusze cierpią wiekuiste męki. Bramę stworzyła Trójca Święta. Dante popada w przerażenie, uspokaja go dopiero Wergiliusz kładąc dłonie na jego głowie. Po wejściu słyszą westchnienia, płacz i okrzyki gniewu. Wergiliusz stwierdza, że przebywają tu dusze tych, których Bóg i czart równo się wyrzekli, ponieważ na ziemi bez hańby żyły i bez cześci.

Wnioski:

• człowiek za życia musi myśleć o tym gdzie trafi po śmierci,

• do piekła trafiają potępione dusze, które cierpią za grzechy

• w piekle nie ma nadziei

Piekło. Pieśń V

Dante i Wergiliusz docierają do drugiego kręgu, którego strażnikiem jest Minos. Pełni role sędzi, który wysłuchuje dusz i przesadza gdzie mają się udać. Przebywają tu dusze, które zgrzeszyły zmysłowością. Spotykają królową Semiramidę (zabiła męża by objąć władzę), królowa Dydonę (złamała przysięgę daną zmarłemu mężowi przez miłość do Eneasza), Kleopatrę, Helenę i Parysa, Achillesa i Tristana. Następnie Dante rozmawia z dwiema duszami: Francesca de Rimini i Paolo Malatesta. Były to osoby żyjące w czasach Dantego. Opowiedziały mu o swojej zakazanej miłości. Francesca zakochała się w Paolo, który był bratem jej męża. Czytali wspólnie legendę, w której Ginewra całuje Lancelota, w tym momencie oni także się pocałowali i dopuścili się zdrady. gdy mąż Franceski dowiedział się o wszystkim zabił kochanków.

Piekło. Pieśń XXXIV

Dante i Wergiliusz zbliżają się do ostatniego kręgu piekła, gdzie zamieszkuje Lucyfer ( łac. lux - światło, czyli niosący światło). Przechodzą przez gęsta mgłę, Wergiliusz ostrzega przyjaciela że przyda mu się odwaga i przedstawia swego przyjaciela Lucyferowi. Lucyfer jest olbrzymi i strasznie brzydki, połowa jego ciała znajduje się w lodzie. Ma trzy twarze, środkowa jest czerwona, prawa żółta, lewa czarna, głowy łączą się w jedną na grzbiecie. Pod twarzami znajdują się3 pary błoniastych skrzydeł, które wieją lodowatym wiatrem. Ma 6 oczu z których płynął łzy i trzy szczęki plujące krwawą ślina. Trzech zdrajców ojczyzny jest mielonych w pyskach Lucyfera: Judasz Iskariota, Brutus i Kasjusz.

Wnioski:

• wyobrażenie o Lucyferze typowe dla średniowiecza

• najohydniejsza istota skupia w sobie wszystkie najgorsze cechy

Nad bramą wiodącą do Piekła widniał napis: "Lasciate ogni speranza" - porzućcie wszelką nadzieję.

Piekło

Ma kształt gigantycznego, składającego się z 9 kręgów leja; na każdym leju osadzeni są coraz więksi grzesznicy. Na samym dnie znajduje się Lucyfer. Nad bramą piekła widnieje napis: Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate

1 krąg - Limbo (przedpiekle) – cnotliwi poganie (Horacy, Homer, Owidiusz i in.) – są wykluczeni z Nieba tylko dlatego, że nie poznali Jezusa Chrystusa

2 krąg - dusze ludzi, którzy nie potrafili opanować zmysłowości

3 krąg - ludzie, którzy nie znali umiaru w jedzeniu i piciu

4 krąg - skąpcy

5 krąg - potępieni za gniew, zazdrośnicy

6 krąg - dusze heretyków

7 krąg - bluźniercy przeciwko Bogu, samobójcy

8 krąg - oszuści, uwodziciele, pochlebcy, symonici, hipokryci, złodzieje, fałszywi doradcy, wróżbici

9 krąg - najwięksi zdrajcy: Judasz, Brutus, Kasjusz.

Pieśń I Podróż Dantego rozpoczyna się w nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek roku 1300. Dante miał wówczas 35 lat. Średnia długość życia ludzkiego w tamtym okresie wynosiła 70 lat, dlatego poeta mówi, że jest "na połowie czasu". Poeta zgubił drogę i znalazł się w ciemnym, gęstym lesie i szuka z niego wyjścia. Las jest alegorią świata pogrążonego w grzechach, a zgubienie drogi oznacza odejście od prawego życia (notabene ma to potwierdzenie w życiorysie Dantego, który po śmierci Beatrycze prowadził rozwiązłe życie i szukał pocieszenia u innych, przygodnie poznanych kobiet). Dante odczuwa trwogę, lęk (wł. paura - to uczucie będzie wielokrotnie pojawiać się podczas jego podróży przez Piekło). Gdy jednak podnosi wzrok, dostrzega w oddali wzgórze, a nad nim gwiazdę i Słońce, będące alegorią Boga. To go uspokaja, przestaje odczuwać lęk. Chce wejść na wzgórze, gdy drogę zastępują mu po kolei trzy zwierzęta: Pantera - alegoria zmysłowości, Lew - alegoria pychy, Wilczyca (potwornie chuda, mimo że pochłania wiele) - alegoria chciwości. Ta ostatnia jest szczególnie agresywna. Dante cofa się do przepaści, gdzie nie świeci Słońce (czyli oddala się od opieki Boskiej). W ostatniej chwili, gdy już ma spaść w przepaść, na ratunek przybywa mu Wergiliusz (starożytny rzymski poeta, autor Eneidy, dla Dantego mistrz poetyckiego pióra). Wergiliusz informuje Dantego, że droga prowadząca do góry tak długo będzie zamknięta, aż nie nadejdzie Chart (wł. Veltro) i przepędzi Wilczycę do Piekła, gdzie jest jej miejsce. Ów Chart może oznaczać Chrystusa, który przyjdzie podczas Sądu Ostatecznego, lub jakąś postać historyczną. Jedyne wyjście z lasu to droga przez Piekło, Czyściec i Raj. Wergiliusz podejmuje się poprowadzić Dantego przez Piekło i Czyściec, w Raju ma czekać na niego osoba godniejsza, która go poprowadzi. Dante zgadza się i podróż dwóch poetów rozpoczyna się.

Pieśń II. Wergiliusz informuje Dantego, że został wysłany jako jego przewodnik na prośbę Beatrycze, która z Nieba zeszła do Przedpiekla, miejsca przebywania starożytnego poety. Wolą Boga jest, aby Dante odbył wędrówkę po zaświatach, Bóg będzie opiekował się nim podczas całej wędrówki. Obaj poeci kierują się w stronę Piekła.

Pieśń IV Dante i Wergiliusz zostają przewiezieni łodzią przez Charona przez rzekę Acheront i docierają do I kręgu Piekła, Przedpiekla (Limbo). Znajdują się tam dusze szlachetne, które przez to, że przyszły na świat przed Chrystusem, nie mogły zostać zbawione. Punktem centralnym przedpiekla jest szlachetny zamek (Nobile castello), rezydencja wielkich poetów i myślicieli świata pogańskiego (m.in. Homera, Horacego, Owidiusza, Cezara, Euklidesa, Ptolemeusza, Talesa) oraz postaci mitologicznych (Hektora, Elektry, Eneasza i innych). Nie cierpią oni fizycznie, ale psychicznie, ponieważ wiedzą, że nigdy nie będą oglądać oblicza Boga, tylko dlatego, że urodzili się przed narodzinami Zbawiciela. Stąd atmosfera smutku, która dominuje w tym kręgu Piekła.

Pieśń V przenosi nas do II kręgu, miejsca przebywania tych, którzy zgrzeszyli zmysłowością. U wejścia Minos, strażnik tego kręgu, wyznacza miejsce wiecznego pobytu duszom potępionym, owijając swój ogon dookoła ciała. Głównymi bohaterami tej pieśni są Francesca de Rimini i Paolo Malatesta, autentyczne postaci, które żyły za czasów Dantego w Rawennie. Francesca zakochała się w Paolo, który był bratem jej męża. Ich uczucie ujawniło się podczas wspólnej lektury legend arturiańskich. Gdy doszli do sceny, w której Lancelot całuje Ginewrę, ich usta same się zeszły. Gdy mąż Franceski odkrył zdradę, zamordował oboje kochanków. Poza tym w II kręgu Dante spotyka i inne postaci, grzeszące zmysłowością: Helenę trojańską, Achillesa, Kleopatrę, Parysa, Tristana. Wszystkie te dusze dręczy huraganowy wiatr.

Pieśń VI W III kręgu spotykamy dusze grzeszące łakomstwem, które smagane są deszczem i grzęzną w błocie, dodatkowo kąsane przez Cerbera, strażnika tego kręgu. Dante spotyka tam Florentczyka Ciacco, który przepowiada rozwój wypadków we Florencji po roku 1300.

Pieśń VII-IX Krąg IV przeznaczony jest dla skąpców i rozrzutników. Obie te grupy robiły zły użytek z dóbr materialnych, pierwsi gromadząc je bez potrzeby, a drudzy wydając lekkomyślnie. W kręgu V znajdują się gwałtownicy oraz apatyczni i leniwi. Dusze znajdujące się w tych obu kręgach grzęzną w Styksie, bijąc się ze sobą. Dante i Wergiliusz mają problemy z przedostaniem się do kolejnych kręgów Piekła, oddzielonych murem. Na pomoc przychodzi im wysłannik niebios, który każe otworzyć im bramę. W kręgu VI w rzędach grobów znajdują się heretycy. Ich groby płoną, a natężenie ognia jest zależne od stopnia odstępstwa od wiary herezji.

Pieśń XI Wergili tłumaczy Dantemu strukturę dalszych części Piekła. Krąg VII jest miejscem pobytu gwałtowników wszelakiego rodzaju. Składa się on z trzech rejonów. Pokutują w nich trzy rodzaje gwałtowników: przeciwko bliźnim, przeciwko samemu sobie (samobójcy) i przeciwko Bogu. Krąg VIII przeznaczony jest dla oszustów, fałszerzy wszelkiego rodzaju i podstępnych. W IX kręgu, położonym na dole Piekła, a sięgającym do środka ziemi, znajdują się duchy zdrajców oraz tych, którzy nadużywali zaufania innych. Wergiliusz dodaje jeszcze, że nadużycia w dziedzinie życia fizycznego, czyli grzechy zmysłowości i łakomstwa, są mniej surowo karane niż grzechy wywodzące się ze złego używania rozumu.

Pieśń XXXIV Poeci wpuszczają się do IX i ostatniego kręgu Piekła, dzielącego się na cztery podkręgi. W pierwszym, zwanym Kaina, umieszczeni są zdrajcy osób bliskich, w drugim - Antenora, znajdują się zdrajcy swego kraju lub stronnictwa. W trzecim podkręgu, zwanym Tolomea, cierpią wieczne kary ci, którzy nadużyli zaufania innych. Czwarty krąg (Giudecca) stanowi dno Piekła. Króluje tu niepodzielnie Lucyfer (zdrajca Boga, najwyższego dobrodzieja wszelkiego stworzenia), pogrążony całkowicie w lodzie. Jest on przedstawiony jak potwór o trzech paszczach, w których znajdują się trzej najwięksi zdrajcy ludzkości - Judasz, Brutus i Kasjusz. Poeci znajdują się w centrum Ziemi. Przez tunel kierują się ku wyjściu na drugą półkulę do Góry Czyśćcowej.