HALINA SATKIEWICZ

Typy socjolektów:

• Kontestujące – świadomie tworzone w opozycji do normy,

negujące nie tylko język ogólny, ale też inne normy społeczne,

spełniający funkcję tajnego kodu danej grupy (np.: grupy

przestępcze, subkultura punków, skinów, gwara żółnierska);

• Tradycyjne – wykorzystujące zasady języka i tworzone zgodnie z

normą, służą usprawnieniu komunikacji w ramach grupy (np.: gwara

studencka, żargony zawodowe, język uczniowski);

• Prowincjonalne – tworzone niezależnie, często wbrew regułom

językowym, ale nieświadomie, z powodu braku wiedzy, używane nie

tylko w obrębie grupy, lecz także poza nią, stanowiące jedyny

sposób porozumiewania się (język mieszkańców małych miasteczek,

często związany z gwarą regionu)

Norma językowa – zbiór zasad regulujących językowe zachowania w określonych sytuacjach, ogólnie przyjęte za właściwe w danym społeczeństwie.

• Norma językowa to coś więcej proste nakazy obyczajowe

(np.: nie mów z pełną buzią, podziękuj, szanuj zieleń, itp.). –

trzeba opanować pewne reguły, nauczyć się zasad gramatyki,

ortografii, itd.

• Norma językowa to mniej restrykcyjna reguła niż sztywne

przepisy prawne, których nieprzestrzeganie grozi poważnymi

konsekwencjami.

Subkultura – grupa społeczna z jakiegoś powodu wyróżniająca się

na tle ogółu społeczeństwa (np.: ze względu na wykonywany zawód,

wyznawaną ideologię, pochodzenie); Najczęściej znakiem rozpoznawczym subkultury (obok wyglądu zewnętrznego) jest specyficzny język, jakim posługują się członkowie danej grupy.