Techniczne Bezpieczeństwo Pracy

WYMAGANIA DOTYCZĄCE DRÓG EWAKUACYJNYCH

Jednym z priorytetów w zakresie bezpieczeństwa pożarowego budynków jest zapewnienie warunków bezpiecznej ewakuacji ludzi. Drogi ewakuacyjne na terenie obiektu powinny być oznakowane zgodnie z obowiązującą w tym zakresie Polską Norma, a w przypadku kiedy droga ewakuacyjna nie ma naturalnego oświetlenia należy zastosować lampy ewakuacyjne zapewniające odpowiednie natężenie światła po zaniku oświetlenia podstawowego. Prawidłowe wyznaczenie i oznakowanie dróg ewakuacyjnych jest szczególnie ważne w obiektach posiadających kilka korytarzy, klatek schodowych i wyjść z budynku, z których nie wszystkie mogą być zaliczone do dróg spełniających wymagania normowe. Drogi ewakuacyjne powinny być tak oznakowane, żeby z każdego miejsca w którym może przebywać człowiek nie było wątpliwości co do przebiegu i kierunku tej drogi.

Warunki ewakuacji polegają w szczególności na:

• zapewnieniu odpowiedniej liczby i szerokości wyjść,

• zachowaniu dopuszczalnych długości dróg ewakuacyjnych,

• zapewnieniu odpowiedniej, bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg

ewakuacyjnych,

• zapewnieniu urządzeń do usuwania dymów i gazów pożarowych.

Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej. Z sąsiedniej strefy pożarowej, powinno być wyjście bezpośrednio na zewnątrz budynku lub przez inną strefę pożarową. Poniżej podano najważniejsze wymagania dotyczące dróg i wyjść ewakuacyjnych:

• Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami.

• Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla więcej niż

50 osób powinny otwierać się na zewnątrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku

wpisanego do rejestru zabytków.

• Wyjściu ewakuacyjnym z budynku dopuszcza się stosowanie drzwi rozsuwanych

spełniających wymagania:

— otwieranie automatyczne i ręczne bez możliwości ich blokowania, - samoczynne ich rozsunięcie i pozostanie w pozycji otwartej w razie pożaru lub awarii drzwi.

— określając wymaganą szerokość i liczbę przejść, wyjść oraz dróg ewakuacyjnych
w budynku, w którym z przeznaczenia i sposobu zagospodarowania pomieszczeń nie wynika jednoznacznie maksymalna liczba ich użytkowników, liczbę tę należy przyjmować na podstawie następujących wskaźników powierzchni użytkowej, dla:

- sal konferencyjnych, lokali gastronomiczno-rozrywkowych, poczekalni, holi,
świetlic itp. - l m²/osobę,

- pomieszczeń handlowo-usługowych - 4 m²/osobę,

• pomieszczeń administracyjno-biurowych - 5 m²/osobę,

• archiwów, bibliotek itp. - 7 m²/osobę,

• magazynów - 30 m²/osobę.

Odpowiednie warunki ewakuacji określają przepisy techniczno-budowlane.

powinna wynosić co najmniej: dla drzwi jednoskrzydłowych 0,9 m, a dla drzwi

dwuskrzydłowych 0,6 m, przy czym oba skrzydła drzwi dwuskrzydłowych muszą mieć tę samą szerokość.

• Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie więcej niż 300 osób oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia powinny być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne.

• Skrzydła drzwi stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną nie mogą po ich całkowitym otwarciu zmniejszać wymaganej szerokości tej drogi.

• szerokość drzwi wyjściowych na zewnątrz budynku z holu spełniających funkcje uzupełniające do funkcji wynikających z przeznaczenia budynku powinna być większa 0 50 proc. od minimalnej szerokości drzwi wyjściowych, określonej na podstawie szerokości biegu schodów.

Ewakuację można zdefiniować jako przedsięwzięcie mające na celu sprawne opuszczenie obiektu w możliwie najkrótszym czasie przez znajdujące się tam osoby, jeżeli w wyniku zdarzenia (pożar, katastrofa budowlana, obecnie również atak terrorystyczny) może wystąpić zagrożenie dla ich życia i zdrowia. Ewakuacja może być całkowita lub strefowa, tj. może odbywać się na zewnątrz obiektu lub do sąsiedniej strefy pożarowej.

Ewakuacja próbna sprowadza się do dwóch zagadnień:

1. sprawdzenia organizacji ewakuacji:

- sprawdzenie skuteczności dotychczasowego sposobu informowania o zagrożeniu oraz systemu powiadamiania o konieczności ewakuacji, w tym reakcji na alarm pożarowy;

- doskonalenie procedur ewakuacji, w tym zapoznanie z kierunkami ewakuacji i zasadami zachowania się;

- koordynacja działań służby ochrony;

- zminimalizowanie możliwości wystąpienia paniki i jej skutków;

- zmierzenie czasu potrzebnego na opuszczenie obiektu przez wszystkie osoby w nim się znajdujące;

- weryfikacja opracowanych zasad postępowania na wypadek pożaru;

2. sprawdzenia warunków ewakuacji:

- ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych;

- długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych;

- stanu technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego;

- oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) które jest niezbędne do ewakuacji ludzi;

- możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany.

Główny nacisk należy położyć na ewakuację osób - zgodnie z założeniem, że życie ludzkie jest najcenniejsze. Ewakuację można rozszerzyć o ewakuację mienia, jednak tylko w uzasadnionych przypadkach, np. zabezpieczenie cennych danych dla firmy informacji, dokumentów i sprzętu, zbiory w muzeach itp.

Proces ewakuacji należy przygotować w następujący sposób:

1. pierwszy etap to opracowanie założeń do ewakuacji, w których wyznaczyć należy cel przeprowadzania kontroli, określić potrzeby ludzkie i sprzętowe, wyznaczyć zadania dla osób przygotowanych do prowadzenia ewakuacji, oraz przygotować przebieg ewakuacji z podziałem na etapy;

2.drugi etap to uzgodnienie terminu przeprowadzenia ewakuacji z właścicielem lub zarządcą obiektu;

3. trzeci etap to powiadomienie właściwej Państwowej Straży Pożarnej o terminie przeprowadzenia działań;

4. czwarty etap to ewakuacja próbna.

Regularne przeprowadzane kontrole pozwalają na wypracowanie optymalnych sposobów postępowania na wypadek pożaru, powodują że użytkownicy obiektu nie ignorują powstałego alarmu, a realizując wyuczone czynności po jego zaistnieniu przyczyniają się do skrócenia czasu trwania poszczególnych etapów i w konsekwencji całkowitego czasu potrzebnego na ewakuację. Podkreślić należy, że sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego; osoba ją opracowująca powinna uwzględnić możliwie najszerszy zakres kontroli oczywiście dostosowany do obiektu.

Regularne przeprowadzanie kontroli będzie miało duży wpływ na poczucie bezpieczeństwa użytkowników obiektu, analiza kontroli może stanowić jeden z ważniejszych dokumentów potwierdzający ich przygotowanie na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia oraz definiujący nowe standardy bezpieczeństwa pożarowego.