Córki dziedziczą po matkach charakterystyczną budowę układu kortolimbicznego – struktury mózgu, która odpowiada za regulację emocji i odgrywa dużą rolę w powstawaniu zaburzeń nastroju, w tym depresji – czytamy w „Journal of Neuroscience”.

Istnieje wiele badań wskazujących na silny związek pomiędzy występowaniem depresji u matki a ryzykiem zachorowania u córki, jak również sugerujących, że stres prenatalny matki ma większy wpływ na ukształtowanie struktur przetwarzających emocje u córek niż u synów. Jednak do tej pory przeprowadzono niewiele badań, które stanowiłyby połączenie obu nurtów.

Tymczasem badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco (USA) po raz pierwszy wykazali, że budowa układu kortolimbicznego – sieci mózgowej kontrolującej emocje i biorącej udział w powstawaniu depresji, w której skład wchodzą ciało migdałowate, hipokamp, przedni zakręt obręczy i brzuszno-przyśrodkowa część kory przedczołowej – jest przekazywana z matki na córkę.

Dzięki badaniu 35 rodzin metodą rezonansu magnetycznego (MRI) mierzącego objętość istoty szarej (skupiska ciał komórek nerwowych) w obrębie układu kortolimbicznego naukowcy byli w stanie stwierdzić, że podobieństwo pomiędzy ukształtowaniem tego obszaru mózgu u matek i córek jest znacznie większe niż u matek i synów, a także ojców i dzieci obojga płci.

Według głównej autorki badania, Fumiko Hoeft, jego wyniki nie świadczą o tym, że matki są odpowiedzialne za depresję swoich córek. „Wiele czynników odgrywa rolę w depresji, w tym geny niedziedziczone po matce, środowisko społeczne, czy życiowe doświadczenia. Dziedziczenie pomiędzy matką a córką to tylko element układanki” – tłumaczy badaczka.

Teraz naukowcy planują przeprowadzenie podobnych badań wśród rodzin, w których dzieci zostały poczęte przy pomocy zapłodnienia in vitro. To pozwoli im na oddzielenie wpływu czynników genetycznych, prenatalnych i postnatalnych na dziedziczenie struktur mózgowych.

Mózg pełen tajemnic.

Przekonanie, że mózg jest szarego koloru, wynika z tego, że najczęściej oglądamy nie żywy organ, ale preparaty w formalinie.
Mózg składa się z tzw. substancji szarej, czyli głównie neuronów, ale nie jest ona tak zupełnie szara. Duża część mózgu zawiera sporą ilość długich połączeń nerwowych, które oblekają się w otoczkę z mieliny. Te partie noszą nazwę substancji białej i rzeczywiście są wyraźnie bielsze. Niektóre partie mózgu zawierają spore ilości neuromelaniny, co nadaje im raczej ciemny kolor – stąd zresztą nazwa substantia nigra, czyli substancja czarna.

Największy wpływ na kolor mózgu mają jednak naczynia krwionośne. Duża ilość krwi nadaje żywemu organowi wyraźnie różowy odcień.

--

Kobiecy mózg jest mniejszy niż męski. Kobiety nie są jednak przez to głupsze, wręcz przeciwnie. Dziś wiemy, że ich mózgi pracują efektywniej – mówi prof. Piotr Gałecki z UM w Łodzi, psychiatra, seksuolog, współautor książki "Ona, On i mózg".

Newsweek: Na co dzień otaczają pana głównie kobiety?

Prof. Piotr Gałecki: Tak. W klinice, w 12 osobowym zespole, w którym pracuję jest dziesięć kobiet i dwóch mężczyzn. Ja i mój asystent.

Nie ma pan z tym problemu?

Już nie. Z kobietami pracuje się inaczej. Nawet jak się nic nie mówi, one wiedzą jaki kto ma humor. Zwracają uwagę na wszystko. Tego trzeba się nauczyć. Kiedyś strasznie mnie wkurzało kiedy tuż po wejściu na poranną odprawę słyszałem: a dlaczego jesteś zły? Mówiłem, że nie jestem. Oczywiście, że byłem. Kobiety świetnie odczytują emocje. To wynika z różnic w budowie mózgu.

Kobieta ma większe ciało modzelowate.

Dokładnie. U kobiet ciało modzelowate, czyli pasma włókien nerwowych łączące półkule mózgu jest o 12 procent większe. To bardzo dużo. Skutkiem takiej różnicy jest zwiększony przepływ informacji między obiema częściami kobiecego mózgu. Są sprawniejsze językowo. A przecież za 93% przekazu społecznego odpowiada mowa ciała, czyli to na czym kobiety znają się najlepiej.

Nie zawsze tak było. Nie zawsze kobiety były górą.

Oczywiście. Kiedyś mężczyźni tratowali kobiety jakby były głupsze. W 1911 (a więc w tym samym czasie, gdy Maria Skłodowska-Curie otrzymała drugą Nagrodę Nobla), niemiecki uczony Julius Bayerthal pokusił się o podanie pewnych wymiarów. Jego zdaniem obwód głowy profesora chirurgii nie powinien być mniejszy niż 52 cm, ponieważ poziom inteligencji osób o obwodzie czaszki mniejszym niż 50 cm jest znacznie poniżej normy. Ponieważ mózgi kobiet są mniejsze od mózgów mężczyzn, Bayerthal uznał, że nie ma co pytać o obwód głowy genialnych kobiet, gdyż takie jego zdaniem nie istnieją.

Wielkość mózgu ma dziś znaczenie?

Faktycznie, kobiecy mózg jest mniejszy o 8-12 procent. Kobiety nie są jednak przez to głupsze, wręcz przeciwnie. Dziś wiemy, że ich mózgi pracują efektywniej niż męskie. Badacze z USA opublikowali niedawno w „Intelligence” wyniki testów przeprowadzonych wśród  ponad setki Amerykanów - 59 kobiet oraz 45 mężczyzn w wieku 18 – 27 lat. Okazuje się, że mózg kobiecy pracuje wydajniej niż męski, ponieważ zużywa mniej energii. W męskim znajduje się większa liczba neuronów odpowiedzialnych za rozumowanie, ale w mózgach kobiet znajduje się większa liczba połączeń, co przyspiesza procesy myślowe.

Który mózg wygrywa rywalizację w dzisiejszym świecie? Męski czy kobiecy?

Zdecydowanie kobiecy. Współczesny świat premiuje rozwinięte przez wiele tysięcy lat  funkcje poznawcze kobiet. Potrafią słuchać i mają ogromy dar przekonywania, ogromny ładunek inteligencji emocjonalnej. Potrafią prosić o pomoc i nie mają z tym żadnego problemu. Do tego są pracowite i rzetelne. One osiągają cel w sposób miękki. W dzisiejszym szybkim, wielozadaniowym świecie musimy czasem ponosić porażkę, przyznawać się do błędu. Kobiety potrafią to robić, nie mają z tym problemu. Mają przewagą ewolucyjną, jeśli chodzi o osiąganie sukcesu i robienie kariery. One od początku uczone są tego, czego potem uczą na studiach z zarządzania, albo w dobrych korporacjach. O co się walczy w korpo? M.in. żeby był jak najlepszy przekaz informacji, żeby mówić o problemach. Mężczyźni nie zwracają uwagi na mimikę, mowę ciała. Dużo słabiej się komunikują. Są nastawieni na walkę, rywalizację.

To przekłada się na wyniki.

Oczywiście. Christine Lagarde szefowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego powiedziała kiedyś: gdyby Lehman Brothers był bardziej Lehman Brothers&Sisters, prawdopodobnie nie mielibyśmy takiego kryzysu. Te firmy, które były kierowane w czasach wielkiego kryzysu przez kobiety nie straciły tak dużo, jak te kierowane przez mężczyzn. Potwierdzają to zresztą badania. Naukowcy z Wielkiej Brytanii udowodnili, że jedna kobieta w zarządzie zmniejsza ryzyko bankructwa firmy o 20 procent.

Kobieta nastawiona na wielozadaniowość musi być ciągle zmęczona.

I samotna. Jak pokazują badania kobiety niewyspane zakochują się rzadziej. Zmęczona funkcjonuje wtedy jak mężczyzna. Traci zdolność odczytywania emocji. Staje się mniej kobieca. Traci swoje funkcje poznawcze. Jest mniej wrażliwa. Przez to, że jej mózg nie reaguje na pozawerbalne sygnały ma mniejsze szansę, żeby zauważyć, że jakiś mężczyzna jest atrakcyjny. Takie problemy mogą się pojawić nawet po jednej nieprzespanej nocy.

W czym współcześni mężczyźni są lepsi?

Jak pokazują najnowsze badania  są zabawniejsi. W pewnym amerykańskim eksperymencie przepytano po 16 kobiet i 16 mężczyzn. Ich zadaniem było podpisanie w jak najzabawniejszy sposób 20 obrazków pochodzących z gazety The New Yorker. Na zakończenie autorzy eksperymentu zapytali uczestników, kto według nich jest zabawniejszy. Nie znali płci autorów. Wyniki: 89% kobiet oraz 93%  mężczyzn biorących udział w eksperymencie stwierdziło, że płeć męska jest zdecydowanie zabawniejsza. Mężczyźni znacznie częściej używali humoru związanego z seksem oraz bluźnierstwami.

A co zmieniło się w podejściu do seksu?

Tutaj niewiele. Jak wynika z innego amerykańskiego eksperymentu kobiety zdecydowanie lepiej funkcjonują, gdy mają stałego partnera, co w ich przekonaniu wiąże się z poczuciem bezpieczeństwa i stabilnością związku. Mężczyźni natomiast poszukują nowości, co znacząco zwiększa ich sukces reprodukcyjny. To tzw. zjawisko Coolidge'a wymyślone przez amerykańskiego etologa, Frank'a  A. Beach'a, który często odnosił się do anegdoty o prezydencie Stanów Zjednoczonych Johnie Calvinie Coolidge’u. Pewnego razu prezydent zwiedzał wraz ze swoją żoną fermę drobiu. Ta na wieść, że kogut może odbywać dziesiątki stosunków dziennie, powiedziała: Proszę powtórzyć to panu Coolidge’owi! Gdy to zrobiono, prezydent spytał: A czy za każdym razem z tą samą kurą? Usłyszawszy: Nie – ciągle z innymi, polecił: Proszę szybko powtórzyć to pani Coolidge!

Zabawne. A dlaczego mężczyzna małomówny jest najbardziej płodny?

Amerykańskie badania pokazują, że ci mężczyźni, którzy są małomówni mają większy poziom testosteronu. Ten hormon odpowiada za reakcje seksualne, za prawidłową erekcję, popęd seksualny. Im mniejsze libido tym mniejsza szansa na seks, a co za tym idzie na spłodzenie potomstwa. Poza tym małomówny mężczyzna ma większe szanse, że nie zepsuje dobrego wrażenia. Mało mówi, czar nie pryska. Mówiąc w skrócie: małomówność zabija życie seksualne w dużo mniejszym stopniu niż gadulstwo.