Dyfuzja: Następuje przemieszczenie się (transport) cząsteczek
1 substancji do cząsteczek 2 substancji od stężenia większego do stężeni
a mniejszego w celu wyrównania stężeń w komórce.
Samorzutne przenikanie jednej fazy układu w głąb drugiej, spowodowane
bezładnym ruchem cieplnym cząsteczek. Dyfuzja zachodzi w każdej temperaturze,
szybkość wzrasta przy podwyższeniu temperatury czyli, że wzrasta energia
kinetyczna cząsteczki. Obserwujemy ją pomiędzy gazami, cieczami i ciałami stałymi.
Osmoza: Jest rodzajem dyfuzyjnego przemieszczanie się wody przez
błony półprzepuszczalne, czyli takie, przez które drobinki związków
rozpuszczonych nie przenikają lub dyfundują bardzo słabo. Zahamowanie
lub ograniczenie dyfuzji cząsteczek rozpuszczalnych, w porównaniu z dyfuzją
cząsteczek rozpuszczalnika, powoduje wytworzenie gradientu potencjału wody.
-
Roztwór hipertoniczny- ma wyższy potencjał osmotyczny a niższy potencjał wody.
Roztwór hipotoniczny – ma niższy potencjał osmotyczny a wyższy potencjał wody.
Denaturacja białek
Dochodzi wówczas gdy zniszczeniu ulega struktura wtórna białek,
czyli zdestabilizowanie zostają wiązania przestrzenne w cząsteczkach
. Do wiązań tych zalicza się wiązania wodorowe, dwusiarczwoe, jakowe i koordynacyjne.
Hydrofity- w roślinach w całości zanurzone w wodzie
Kserofity- występują w miejscach gdzie roślina ma sucho
-właściwe-supulenty np. kaktusy
W nasionach organach przetwrzalnych i spoczynkowych
zawartość wody jest mała i mają zachamowania np. proces fizjologiczne.
Rodzaje wody w glebie:
1. woda fizjologiczna- użyteczna, dostępna dla roślin
2. woda fizjologiczna- nieużyteczna, nie jest dostępna dla roślin.
a.krystalizacja- związana w siatce kryształu, minerał glebowy, można się jej
pozbyć z gleby przy tem. 6C b.higroskopowa- warstwa molekuł wody, podlegająca
cząsteczkom gleby, utrzymująca przez nie z olbrzymią siła. c.Błonkowa- warstwa
molekuł wody, przyciągana z coraz to mniejszą siłą lecz zawsze przekracza
siły ssące korzenia, pozbywamy się jej przy tem. 105C d.Kapilarna- woda dostępna
wypiera włosowate kanaliki (kapilary) w glebie, jest podtrzymywana siłą napię
ć powietrznych i nie ulega sile ciśnienia (nie spływa na niższy poziom) e.Grawitacyjne-
dostępna po drodze dla roślin, bo spływa na niższy poziom, wypełnia okresowo więc
kapilarny w glebie jest podtrzymywana siłami napięć powietrznych, nie ulega sile ciśnienia
(nie spływa na niższy poziom). f.Gruntowa (zaskórna) – dostępna gdy jej poziom nie
zalega głęboko wykorzystywana jest przez rośliny.
Czym pobiera się wodę z gleby:
-korzeń- strefa chłonna- włośnikowa- jest pobierana najobficiej
ilość włośników na 1mm jest 400 -włośniki – uwypuklenie ściany komórkowej
Wilgotność tzw. więdnięcie –sytuacja gdy w glebie są tylko wody fizjologiczne nieużywane i
rośliny więdną, brak wody dostępnej w glebie.Gleba powierzchnia sucha- na wiosnę lub w lecie
zdarza się nieraz dłuższe okresy bezdeszczowe które wywołują suszę. Roślina wskazuje
nieraz ujemny bilans wody, mimo, że mają wody w glebie pod dostatkiem. Dzieje się to dlatego iż
warunki nie pozwalają na pobranie wody z gleby np. niska temperatura.
Susza fizjologiczna – zjawisko w którym roślina nie może pobrać wody
nawet jeśli jest ona w środowisku. Czynniki uniwersalny pobieranie wody z gleby przez rośliny:
-niska temp.-Zasolenie gleby – zbyt duże stęż jonów anionów i kationów w glebie, soli-
Słabe natlenienie gleby-niskiePH Siła ssąca korzenia –siła z jaką korzeń pobiera
wodę wraz z solami mineralnymi, strefą włośnikową i korzeniem z gleby. Jeśli roztwór
wodniczki komórki 1 jest bardziej stężony niż w komórce drugiej, to wówczas woda,
zgodnie ze zmniejszającym się gradientem jej potencjału będzie przepływać z komórki
2 do 1. siła ta to ssąca siła korzenia. Okres krytyczny w gospodarce wodnej- t
o okres kiedy roślina potrzebuje dużo wody, a gdy jest jej brak to obniża się plon,
roślina nie kwitnie. Roślina potrzebuje wody do kwitnięcia i wytwarzania się organów wegetatywnych.
Jest procesem wyparowania wody z rośliny. Zjawisko to ma na naturę fizyczną
, gdyż polega na dyfuzji cząsteczek pary wodnej z powierzchni wewnętrznej –
transpiracja szparkowa lub z zewnętrznej liści – transpiracja kutikularna.
Rodzaje transpiracji: Kutukula nabłonki bez postaciowe warstwa pokrywająca epiderma.
tk. kutikularna- okrywają całą powierzchnię liścia prze kutikulę, stanowi mały % ogólnej transpiracji
5-20% . jest intensywna w młodych liściach zależy od wieku. Zależność roślin do higrofitów, hydrofitów,
mezofitów, kserofitu. 1. hydrofity- rośliny wodne 2. higrofity - rośliny miejsc wulgotnych 3. mezofity –
pośrednie4. kserofity – rośliny miejsc suchych. drewno.
ODDYCHANIE- proces kataboliczny polegający na oksydacyjnym rozkładzie związków
organicznych z wydzielaniem i częściowym wykorzystywaniem zawartej w nic
h energii. Odbywa się on w każdej komórce żywej, a większość jego reakcji
przebiega w mitochondriach. Energia uwalnianie w procesach oddychania
zatrzymywana jest przez komórki w postaci wysokoenergetycznych wiązań
fosforowych ATP, a częściowo ulega rozproszeniu. Substratami
oddechowymi są związki powstające w procesie fotosyntezy, bądź przetwarzani
e w późniejszych metabolicznych procesach- węglowodany, tłuszcze, białka.
Oddychanie tlenowe
Przebiega w warunkach dużego dostępu tlenu i dostarcza komórkom znacznej
ilości energii ATP. Energia ta następnie wykorzystywana do czynności życiowych:
syntezy związków organicznych, pobieranie wody i soli mineralnych oraz ich transport,
przewodzenie substancji organicznych, wzrost i ruch. Metabolity powstające podczas
przemian oddechowych stanowią surowce wyjściowe dla syntezy innych organicznych
składników komórkowych. Oddychanie beztlenowe
Odbywa się w przypadku ograniczenia lub braku dostępu tlenu.
a.fermentacja właściwa (beztlenowa)- przebiega bez udziału tlenu i prowadzi
do powstania prostych związków organicznych, CO2 i małych ilości energii
np. rozkład glukozy do etanolu prowadzony przez drożdże. Dzięki energii
uzyskanej z tych przemian, okresowo zalewane wodą rośliny mogą
przetrzymać swe procesy życiowe. b.Fermentacja utleniająca (oksydacyjna)-
zachodzi przy ograniczonym dostępie tlenu , a jej wynikiem jest częściowe
utlenienie substratu prostsze związki organiczne i wodę. Proces ten jest bardzi
ejwydajny niż fermentacja właściwa.
Faza świetlna fotosyntezy- obejmuje reakcje chemiczne wymagające obecności
światła. Istotną fazy jest przekształcenie energii świetlnej w energię wiązań
chemicznych zawartych w ATP. W fazie świetlnej biorą udział 2 fotosyntezy
chlorofilu określane jako PSI i PSII. Polega na rozbiciu cząsteczek
przy udziale energii słonecznej. Powstają proteiny H, elektrony i tlen.
Tlen uwalniany jest do atmosfery. Proteiny H zostają przemieszczone
i zmagazynowane w ATP i dwie siły asymilacyjne NADH i H/
Promieniowanie widzialne 380-770 nm
Promieniowanie fotosynteyczne czynne PAR 400-760 nm
Promieniowanie nadfioletowe powyżej 760 nm
Faza ciemne fotosyntezy – to fotosyntetyczny cykl redukcji CO2 i
podczas którego mamy 3 fazy 1.karboksylacja- polega na przyłączeniu
CO2 do RuDP- związku 5 węglowego, po przyłączeniu związek ten jako jeszcze
6 węglowy rozpada się na 2 cząsteczki o 3 atomach węgla, odbywa się to przy pomocy
3 sił asymilacyjnych powstaje kwas fosfoglicerynowy.2.redukcja- następuje
redukacja kwasy fospoglicerynowego przy udziale ATP, NADH i H do aldehydu
fosfoglicerynowego PGAld¯² . ten aldehyd jest 1 związkiem procesy fotosyntezy –
cukier trioza.3.regeneracja- polega na odtwarzaniu, regeneracji akceptora
CO2 czyli RuDP. Powstaje 6 cząsteczek PGA a w koncekwencji na 6
PDAld, 5 z tych cząsteczek zużywana jest na regenerację 3 cząsteczek
RuDP, a 2 stanowi produkt końcowy fotosyntezy, służy do powstania glukozy.
Zewnętrzna:
CO2- ogranicza fotosyntezę, w miarę zwiększenia się stężenia
CO2 następuje zakwaszanie treści pokarmowej CO2, komórkowej
co powoduje zahamowanie wymiany gazowej. Światło- wysoka intensywność
światła niekorzystnie wpływa na aparaty szparkowe u roślin typu C3
powodując fotoutlenianie chlorofilu obniżenie natężenia fotosyntezy
blaszka liściowa nagrzewa się powstaje zaburzenie bilansy wodnego
czyli przymykanie szparek i ograniczeni fotosyntezy. Temperatura- wzros
t temperatury o 10C w zakrecie temperatury min do optymalnej zwiększa
intensywność fotosyntezy. Temperatura optymalna tu fotosynteza przebieg
a najszybciej i na stałym poziomie. Tlen- w stężeniu atmosferycznym
ogranicza tempo fotosyntezy u roślin C3 np. przenica, jeśli tlen przekroczy
21% stężenia następuje hamowanie fotosyntezy u roślin C4 np. kukurydza.
Woda- niedobór wody powoduje zamykanie się szparek liściowych i odcieanie
tym samym dostępu do CO2 do liści. Ruch powietrza- silny wiatr zamyka szparki
Składniki mineralna- N, K, P, Fe, Mg, Mn, Cl- niedobór azotu powoduje spadek
fotosyntezy oraz powoduje objawy bladnięcia liścia.
Budowa anatomiczna liścia- rozmieszczaenie i budowa szparek, budowa kutikuli
, wielkość przetworów międzykomókowych oraz grubość liścia. Układ chloroplastów
- pod wpływem słabych stężeń światła przemieszczają się w cytoplazmie i
gromadzą się w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku padanie światła, nie zacieniają
się nawzajem – epistrofia. Przy wysokim natężeniu światła gromadzą się wzdłuż ściany
komórkowej równoległych do kieunku światła. Zawartość barwników fotosyntetycznych
Wiek organów asymilacyjnych- pkres maksymalnej fotosyntezy przypada prze zakończeniem
procesów wzrostowych blaszki liściowej lub z chwilą osiągnięcia ostatecznych rozmiwrów.
Im starszy liść tym słabsza fotosynteza.
WZROST – nieodwracalne zmiany zachodzące wewnątrz rośliny.
Odbywa się to w wyniku powiększenia wymiarów komórek. Jest to pojęcie
ilościowe. Jest najbardziej widocznym przejawem jej życia. Jest procesem ilościowym.
W czasie wzrostu rośliny można wyróżnić 3 etapy:
-Okres początkowy odznaczający się wzrastającą do zera, lecz stosunkowo
niewielką szybkością wzrostu wydłużeniowego, natomiast dużą intensywnością
podziałów komórek. -Okres intensywnego wzrostu, któremu towarzyszy
szybki podział komórek, jak i powiększanie się ich rozmiarów.Okres
malejącej szybkości wzrostu, któremu zamieranie aktywności tkanek
merystematycznych i zmniejszanie się wydłużenia komórek.