1.Co to są efekty zewnętrzne opisz krótko ich rodzaje ? Efekty zewnętrzne są to koszty lub korzyści z produkcji, bądź konsumpcji ponoszone przez społeczeństwo, a nie przez samych producentów czy konsumentów. Niekiedy nazywane też efektami ubocznymi lub efektami odczuwalnymi przez osoby trzecie. Mechanizm rynkowy nie zapewni efektywności społecznej, gdy działania producentów lub konsumentów wpływają na sytuacje innych osób. Efekty zewnętrzne mogą być: pożądane (korzyści zewnętrzne), niepożądane (koszta zewnętrzne) 2.Opisz i podaj przykład dobra publicznego Dobrami publicznymi nazywamy zbiór dóbr, których konsumpcja jednej jednostki nie ogranicza konsumpcji danego dobra przez innych.Cechują je: Nierywalizacyjność – konsumpcja pewnego dobra przez jedną osobę nie zmniejsza możliwości konsumpcji tego dobra przez innych. Niewyłączalność – nie jest możliwe dostarczenie jakiegoś dobra jednej osobie i jednoczesne ograniczenie dostępu do niego innym. Przykłady dóbr: latarnie, chodniki, wały przeciwpowodziowe 3.Opisz wady mechanizmu rynkowego skupiając się na czynnikach ludzkich. Niepełna informacja i niepewność Niektóre firmy celowo nie udostępniają lub bazują na przeświadczeniu, że konsumenci posiadają wszystkie informacje o oferowanym przez nich produkcie. Nieprzenośność czynników wytwórczych i opóźnienia reakcji Wiele przedsiębiorstw posiada części nieprzenośne. Poprzez opóźnienia w informacji i nieprzenośność przedsiębiorstwa nie są w stanie w 100% reagować wystarczająco szybko na rynku. Błędne decyzje podejmowane przez osoby działające we własnym imieniu Wiele osób powierza dysponowanie swoimi środkami innym, nie zawsze odpowiednim, ludziom i organom, które mogą podejmować niewłaściwe i szkodliwe decyzje. 4.Wytłumacz, dlaczego monopol nie jest dobrym rozwiązaniem dla konsumentów dla rynku? Monopol nie jest dobrym rozwiązanie ponieważ: Monopolista może ustawiac ceny rynkowe danego produktu , Nie będzie wzrastać jakość produktu, Monopolista utrudnia konkurencji zaistnienie na rynku, Produkcja jest mniejsza od zapotrzebowania rynkowego

5.jaki jest cel podatków i dotacji? Stymulowanie wzrostu efektywności społecznej, Ograniczenie negatywnych skutków monopolu, Uwzględnianie przez przedsiębiorstwa pełnych kosztów i korzyści społecznych wynikających z ich działalności

6.Jakie są zalety i wady podatków i subsydiów? Podatki i subsydia mają zalety i wady. Zalety: Możliwość wpłynięcia na przedsiębiorstwo – ograniczenie działalności lub manipulowanie podażą. Elastyczność – można dostosować podatki i subsydia w zależności od potrzeb. Wady: Trudność zróżnicowania wysokości podatków i subsydiów – niezwykle trudno dostosować podatki i subsydia do każdego przedsiębiorstwa oddzielnie, jest to nie tylko długotrwałe, ale i kosztowne Ograniczona wiedza państwa – trudno ocenić długoterminowe szkody wyrządzone przez przedsiębiorstwo 7.Jakie mogą być zalety i wady ograniczeń prawnych? Zalety ograniczeń prawnych: Zwykle sformułowane prosto i zrozumiale, Ochrona interesów konsumentów – zakazy chronią przed manipulacją informacjami, które mogłyby zaszkodzić konsumentowi, Całkowity zakaz pewnych działań,

Czasem lepszy jest zakaz pewnego działania, niż opodatkowania go – jeśli istnieje możliwość zaistnienia pewnego niebezpieczeństwa i nie sposób przewidzieć skali problemu, to rozsądnym działaniem jest zakaz działań mających na celu spowodowanie owych ‘zniszczeń’. Wady ograniczeń prawnych: Niekiedy podatek jest lepszym rozwiązaniem od zakazu – dobrym przykładem jest problem przedstawiony przez Johna Slomana: Jeśli pewnemu przedsiębiorstwu nakazano ograniczyć emisję pewnej toksycznej substancji do określonej ilości, to firma ta nie będzie troszczyć się o ograniczenie emisji jeszcze bardziej, niż jest to wymagane. Natomiast, jeśli zamiast nakazu zastosuje się podatek, to w interesie przedsiębiorstwa będzie coraz większe ograniczenie emisji, gdyż będzie płacić mniejsze kwoty za szkodzenie środowisku. 8.Jakie są cztery powody, dla których pewne usługi, jak służba zdrowia oraz edukacja, są dostarczane bezpłatnie lub po niższej cenie?Istnieją cztery powody, dla których tego typu usługi są dostarczane bezpłatnie lub po niższej cenie.Sprawiedliwość społeczna Społeczeństwo może stwierdzić, że możliwość korzystania z danej usługi powinna być prawem każdego obywatela, a prawo to powinno być jednakowe dla wszystkich w zależności od potrzeb.

Znaczne dodatnie efekty zewnętrzne Znaczne korzyści mogą odnieść inne osoby niż konsument tych dóbr. Np. służba zdrowia lecząc bezpłatnie chorego zakaźnie chroni innych obywateli przed zarażeniem się, a zatem przed ewentualną epidemią.

Osoby zależne Gdyby oświata była całkowicie płatna, to osobami zależnymi byłyby dzieci, które uczyłyby się tego, za co rodzice zapłaciliby, a sam poziom ich wykształcenia byłby zależny od wysokości wynagrodzenia rodziców

Niewiedza Konsumenci mogą nie zdawać sobie sprawy z rzeczywistej ceny dobra. Gdyby przyszłoby im zapłacić za daną usługę, możliwe, że szybko zrezygnowaliby z niej.

9.Jakie są słabości interwencjonizmu państwa? Wolny rynek, mimo wszystko, ma pewne zalety: Automatyczne dostosowanie do zmian popytu i podaży, Długookresowy rozwój gospodarki –inwestycje w nowe rozwiązania technologiczne, Duże natężenie konkurencji nawet w warunkach monopolu i oligopolu Nawet w silnie zmonopolizowanej gałęzi może wystąpić silna presja konkurencyjna, a wynika to z działania kilku czynników.

10.Jakie są 3 inne przejawy interwencjonizmu w państwie, oprócz podatków i subsydiów oraz ograniczeń prawnych? Czym się charakteryzują te przejawy? Zmiany praw własności: Prawa własności określają czyją własnością jest dana rzecz, jaki użytek może z niej zrobić właściciel, jaki jest zakres praw innych osób do niej oraz sposób przekazania własności.Poprzez rozszerzenie zakresu tych praw właściciele starają się zapobiec sytuacji, w której działania innych ludzi przysporzyłyby im kosztów oraz że będę im przysługiwały opłaty z tytułu szkód wyrządzonych tymi działaniami. Niestety rozszerzenie może stać się niepraktyczne. Dotyczy to przypadku, gdy stosunkowo niewielkie utrudnienia szkodzą jednocześnie wielu ludziom, zwłaszcza, jeśli te szkody powoduje więcej niż jedna osoba. Nawet, jeśli, sprawców szkód jest niewielu problemem może być procesowanie się nimi. Sprawiedliwość kosztuje, a więc będzie ona sprzyjać głównie bogatym, których będzie stać na dobrych prawników. Zaś zwykłego człowieka ze średnią płacą nie stać na tak kosztowną sprawiedliwość. Zapewnienie dostępu do informacji

W obliczu niepełnej informacji, państwo może poprawić funkcjonowanie mechanizmu rynkowego, dostarczając informacji bezpośrednio lub za pośrednictwem swoich agend. Bezpośrednie dostarczanie dóbr i usług Jak wszyscy wiemy, dobrami i usługami publicznymi zajmuje się państwo, rynek nie będzie z własnej inicjatywy zapewniał mieszkańcom chodników, ulic, czy obrony narodowej. Oczywiście państwo może zlecić odpłatnie pewien projekt przedsiębiorstwom prywatnym.

11.Jakie są czynniki występowania silnej presji konkurencyjnej? Czym się charakteryzują? Czynniki występowania silnej presji konkurencyjnej: Istnieje obawa przed wejściem do gałęzi nowych firm zachęconych nadmiernie wysokimi zyskami, Występuje konkurencja ze strony gałęzi pokrewnych, Pojawia się zagrożenie konkurencją z zagranicy, Istnieje przeciwwaga w postaci struktur monopolistycznych po stronie popytu, Istnieje rywalizacja o przejęcie kontroli nad przedsiębiorstwami.

12.Co to jest pieniądz i jakie są funkcje pieniądza? Funkcje pieniądza: środek wymiany, środek gromadzenia bogactwa, miernik wartości, środek do ustalania przyszłych roszczeń i zobowiązań. 13.Co to są aktywa? Podaj rodzaje aktywów? Aktywa – posiadane środki i należności, Gotówka i wkłady w banku centralnym, Pożyczki krótkoterminowe: pożyczki rynkowe, weksle, operacje „repo”, Pożyczki długoterminowe 14.Co to są pasywa? Podaj rodzaje pasywów? Pasywa (zobowiązania) – uprawnione roszczenia osób zewnętrznych wobec danej instytucji wkłady awista, wkłady terminowe, certyfikaty depozytowe, transakcje sprzedaży i odkupu papierów wartościowych („repo”) 15.Wyjaśnij różnicę pomiędzy zyskownością a płynnością pieniądza oraz podaj jakie mają znaczenie dla banków? Zyskowność – zysk powstaje wtedy, gdy bank udziela kredytów na wyższy procent niż wynosi oprocentowanie depozytów. Płynność – jest to łatwość z jaką można bez strat zamienić dany aktyw na gotówkę. Gotówka z definicji jest doskonale płynna 16.Wymień części składowe równoległego rynku pieniężnego Równoległy rynek pieniężny: rynek międzybankowy, rynek certyfikatów depozytowych, rynek depozytowy przedsiębiorstw, rynek walutowy, rynek pożyczek dla gospodarstw domowych, rynek kas budowlanych, rynek papierów dłużnych

17.Wyjaśnij pojęcie kreacji kredytu 18.Podaj 3 główne komplikacje kreacji kredytu i opisz jeden z nich.

3 główne komplikacje kreacji kredytu:Zmienność wskaźników płynności banków, Złożoność wskaźników płynności,

Wycofanie części dodatkowej gotówki z banków 19.Podaj 3 motywy trzymania pieniędzy i opisz jeden z nich

20.Narysuj wykres krzywej preferencji płynności. 21.Podaj pojęcie pieniądza aktywnego.Pieniądz aktywny – zasoby pieniądza trzymywane z powodów transakcyjnych i z przezorności 22.Podaj pojęcie pieniądza pasywnego. Pieniądz pasywny – zasoby pieniądza utrzymywane z powodów spekulacyjnych. 23.Podaj pełny efekt zmian podaży pieniądza w założeniu zwiększenia podaży pieniądza 24.Omów techniki kontroli podaży pieniądza Techniki kontroli podaży pieniądza: operacje otwartego rynku, konwersja długu publicznego, depozyty specjalne

25.Kim jest bezrobotny (w ujęciu ekonomicznym)? Podaj główny czynnik obniżający stopę bezrobocia w Polsce. Odp.: Bezrobotny – w ujęciu ekonomicznym: „Osoba w wieku produkcyjnym pozostająca bez pracy, która byłaby skłonna podjąć pracę przy obecnych stawkach płacy” Głównym czynnikiem obniżającym stopę bezrobocia jest nabycie prawa do emerytur. W naszym kraju, w niektórych przypadkach, można przejść na emeryturę, przed osiągnięciem wieku emerytalnego, np.: po odbyciu pewnego okresu służby mundurowej. Osoba emerytowana nie jest uznawana za osobę bezrobotną.

26. Czym jest bezrobocie cykliczne? W którym momencie cyklu koniunkturalnego występuje?Odp.: Bezrobocie wynikające z niedostatecznego popytu – tzw.: bezrobocie cykliczne, pojawia się zwłaszcza w okresach recesji,

27.Mając dane: Liczba osób pracujących w kraju: 4 mln, Liczba bezrobotnych w kraju: 31 mln,

Oblicz stopę bezrobocia w kraju.

Odp.:$\text{\ \ \ \ \ \ }\frac{10}{90 + 10}100\% = 10\%$

28.Czym jest inflacja popytu, a czym inflacja kosztów? W jaki sposób inflacja jest wyrażona? Odp.: Inflacja popytu to wzrost cen spowodowany ciągłym wzrostem ogólnego poziomu popytu, przesunięcie krzywej popytu w prawo.Inflacja kosztów jest związana z ciągłym wzrostem kosztów produkcji i przesuwaniem się w lewo krzywej podaży AS. Stopa inflacji – procentowa zmiana wskaźnika w stosunku do analogicznego miesiąca w poprzednim roku. 29.Co odgrywa ważną rolę w kształtowaniu rzeczywistego tempa inflacji?Odp.: Ważną rolę w kształtowaniu rzeczywistego tempa inflacji odgrywają oczekiwania inflacyjne. Im wyższa jest oczekiwana inflacja, tym wyższa będzie inflacja faktyczne (Sloman, s. 324) 30.Czym reguluje się różnicę pomiędzy odpływami i dopływami? Odp.: Podatkami, np.: VAT 31.Wymień cztery cele makroekonomiczne Zapewnienia wzrostu gospodarczego; Ograniczenia bezrobocia i inflacji; Unikania problemów z bilansem płatniczym; Unikanie problemów z kursem walutowym.

32.Co to jest cykl koniunkturalny i na jakie 4 fazy się dzieli (opisz każdą z nich). Cykle koniunkturalne to powtarzające się zachowania stanu gospodarki danego kraju.  1. Faza recesji – jest przejawem spadku ogólnej działalności gospodarczej, szczególnie pkb i zatrudnienia. Banki ograniczają kredyty, spadają inwestycje, spadają zamówienia na urządzenia wytwórcze i pojawiają się trudności ze sprzedażą towarów.  2. Faza przesilenia – gdy pkb przestaje spadać, a bezrobocie przestaje wzrastać, osiągnięte jest dno cyklu koniunkturalnego. Jest to najniższy punkt cyklu. Po nim może nastąpić poprawa lub może ona jeszcze „pełzać” na tym niskim poziomie przez dłuższy czas. 3. Faza ożywienia – pkb i zatrudnienie rośnie, rosną wydatki inwestycyjne i konsumpcyjne, upowszechnia się optymizm wśród inwestorów i producentów  4. Faza szczytowa – to punkt gdy ogólny poziom aktywności gospodarczej przestaje się podnosić. Stanowi on najwyższy punkt cyklu koniunkturalnego. Długość cyklu mierzy się od szczytu do szczytu. 33.Opisz ruch okrężny dochodów. Odp.: Gospodarka skłąda się z dwóch różnych grup jednostek: przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, z czego każda z nich pełni osobną funkcję. Przedsiębiorstwa wytwarzają dobra i usługi, jednocześnie zatrudniając pracowników i inne czynniki produkcji. Gospodarstwa domowe(osoby je tworzące) konsumują dobra wytwarzane przez przedsiębiorstwa, jednocześnie dostarczając im nakładów pracy i innych czynników produkcji.

państwa 34.Podaj główne założenia szkoły Keynesowskiej: Produkcja określana jest przez globalny popyt, Zmiana ilości pieniądza wpływa na zatrudnienie, Bezrobocie to efekt niedostatecznego popytu, Państwo powinno być aktywne na scenie fiskalnej i monetarnej 35.Wyjaśnij pojęcie: krańcowa skłonność do konsumpcji. MPC (ang. marginal propensity to consume). Opisuje zależność między dochodem a konsumpcją, a dokładniej ukazuje, jaką część przyrostu rozporządzalnego dochodu gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na konsumpcję, ( jeżeli dochód wzrasta np. o 1 funta, a MPC jest równe 0,7, planowana konsumpcja wzrasta o 70 pensów). MPC jest stałym współczynnikiem w algebraicznym przedstawieniu funkcji konsumpcji (nie zmienia się mimo wzrostu dochodu). MPC jest liczbą dodatnią i mieści się w przedziale od 0 do 1.

36. Co to mnożnik oraz efekt mnożnikowy? Kiedy ten drugi będzie największy? Mnożnik - stosunek zmiany produkcji zapewniającej utrzymanie równowagi do powodującej ją zmiany w wydatkach autonomicznych; określa jak mocny wpływ wywołują zmiany w popycie autonomicznym na zmianę w dochodzie narodowym: Efekt mnożnikowy polega na zwielokrotnieniu wzrostu dochodu narodowego pod wpływem jednorazowego zwiększenia popytu autonomicznego. Zachodzi on wówczas, gdy w gospodarce istnieją wolne zasoby czynników produkcji (nie wykorzystane zdolności wytwórcze, umożliwiające wzrost produkcji).
Wartość mnożnika zależy od poziomu konsumpcji w ramach danej gospodarki, a wiemy że wpływa na nią krańcowa, psychologiczna skłonność do konsumpcji: , wielkość podatków, czyli wysokość dochodów realnych: oraz krańcowa skłonność do importu, wyrażona w formule: . Po uwzględnieniu tych zależności mnożnik przyjmuje następującą postać: Efekt działania mnożnika będzie więc tym większy: - im większa część dochodu zostanie przeznaczona na konsumpcję ; - im mniejsza część dochodu zostanie przeznaczona na podatki ; - im mniejsza część dochodu zostanie przeznaczona na zakup dóbr importowanych. 37.Wyjaśnij założenia krzywej Phillipsa jest to krzywa, wykazująca stosunek między stopą bezrobocia a stopą inflacji, przy założeniu pewnej oczekiwanej stopy inflacji. Z przebiegu tej krzywej wynika, że niższa stopa bezrobocia może być uzyskiwana kosztem wyższej stopy inflacji i odwrotnie. Wydarzenia ostatniego ćwierćwiecza podważyły wiarygodność takiego rozumienia, tzn. wymienności inflacji i bezrobocia. Obecnie już niewielu ekonomistów uznaje ważność tej wymienności w długim okresie. W latach siedemdziesiątych ogólna zależność między inflacją a bezrobociem miała charakter korelacji dodatniej, to znaczy, że im wyższa stopa inflacji, tym wyższa również stopa bezrobocia i odwrotnie. W ciągu ostatnich 25 lat zarówno bezrobocie jak i inflacja wykazywały tendencje wzrostowe. Można więc przyjąć tezę, że bezrobocie i inflacja nie muszą być związane z odwrotną zależnością, jak to utrzymują niektórzy ekonomiści.

38.Wyjaśnić na przykładzie jak działa akcelerator. Akcelerator - zasada przyspieszania w okresie wahań koniunkturalnych,spowodowanych niestabilnoscią inwestycji. Wielkość inwestycji zależy od tempa wzrosty dochodu narodowego i w rezultacie podlega znacznym wahaniom. W czasie recesji inwestycje w nowe fabryki i urzadzenia znikają .Nie warto inwestować w dodatkowy potencjał wytwórczy , skoro i tak nie można sprzedać tego, co aktualnie sie produkuje. Gdy w końcu gosodarka zaczyna wychodzić z recesji , powraca zaufanie i inwestycje mogą gwałtownie rosnąć. Wzrost inwestycji może byc procentowo kilka razy większy niż wzrost dochodu narodowego.Jednak gdy tempo wzrostu gospodarczego zmniejszy się,wielkość inwestycji może drastycznie spaść. Sedno w tym , że inwestycje zależą nie tylko od poziomu dochodu narodowego i popytu konsumpcujnego, lecz też od tempa ich zmian. Na przykład jeśli wzrost gospodarczy w 2000r. wyniósł 1% a w 2001r. 2% , to produkcja wzrosła tylko o 2%, ale tempo wzrostu zwiększyło sie o 100% . Zmiany inwestycji sa więc zazwyczaj znacznie bardziej drastyczne niż zminay dochodu narodowego.

Rok	0	1	2	3	4
Popyt konsumpcyjny	1000	1000	2000	3000	3500
Liczba potrzebnych maszyn		10	10	20	30
Łącznie inwestycje		1	11	11	6

Inwestycje rosną, gdy tempo wzrostu dochodu narodowego ( a tym samym popytu konsumpcyjnego)wzrasta. Ilustruje to przykład w latach 1 i 2 . W roku 1 przyrost popytu konsumpcyjnego wynosi 0, a w roku 2 popyt rośnie o 1000 sztuk. Inwestycje wzrastają z 1 do 11 maszyn. Wzrost inwestycji jest znacznie większy niż wzrost popytu dzięki efektowi akceleratora. Popyt konsumpcyjny podwaja się , a inwestycje wzrastają 11-to krotnie.

Inwestycje będą utrzymywały się na stałym poziomie , jeżeli dochód narodowy będzie rósł w takim samym tempie jak w roku poprzednim. Ilustruje to sytuacja w latach 2 i 3 . Popyt konsumentów rośnie w obu tych latach 2000 szt. do 3000 szt., ale inwestycje wciąż wynoszą 11. Inwestycje spadną, nawet jeśli dochód narodowy nadal rośnie , gdy tempo wzrostu zmniejszy się . Ilustruje to sytuacja w roku 4. Popyt konsumentów wzrasta o 500 szt., inwestycje maleją z 11 do 6 maszyn. 38.Wyjaśnij pojęcia:

Deficyt budżetowy - różnica pomiędzy dochodami a wydatkami firmy, samorządu, państwa w danym roku budżetowym stanowi odpowiednio nadwyżkę lub deficyt. Gdy mamy do czynienia z sytuacją że wydatki przewyższają dochody możemy mówić o deficycie.

Aktywna polityka fiskalna - Celowe zmiany stawek podatkowych lub wielkości wydatków państwowych, dokonywane w celu regulowania ogólnego poziomu popytu.Luka inflacyjna - nadwyżka zagregowanego popytu nad zagregowaną podażą przy pełnym wykorzystaniu czynników produkcji (produkcja potencjalna = produkcja faktyczna). Ponieważ produkcja nie może się zwiększyć, aby zaspokoić popyt, równowagę przywraca się przez wzrost przeciętnego poziomu cen (inflację). publicznego . 39.Przytocz równanie wymiany, wyjaśnij każdy z jego członów a także krótko je scharakteryzuj. Równanie wymiany: MV = PQ, gdzie M oznacza podaż pieniądza w gospodarce, V jest szybkością obiegu (średnia, roczna liczba aktów wydatkowania jednostki pieniężnej na dobra i usługi, które zostały wytworzone w gospodarce w danym roku), P to przeciętny poziom cena, Q wyraża wielkość produktu narodowego w danym roku. Ukazuje ono związek między wydatkami krajowymi a dochodem narodowym.Suma wydatków na wykupienie PKB (MV) jest równa sumie wartości dóbr i usług tworzących PKB (PQ).

40.Wyjaśnij czym jest nadwyżka lub potrzeba pożyczkowa sektora publicznego oraz dlaczego występuje? Aby otrzymać kompletny obraz reżimu fiskalnego — stopnia, w jakim fiskalna jest ekspansyjna lub restrykcyjna — należy przyjrzeć się deficytowi nadwyżce całego sektora publicznego, obejmującego rząd centralny, władze lokalne i przedsiębiorstwa publiczne. Jeżeli sektor publiczny wydaje więcej niż zarabia (w formie ściąganych podatków, dochodów przedsiębiorstw państwowych itp.), wielkość tego deficytu określa potrzeby pożyczkowe sektora publicznego (public-sector borrowing requirements — PSBR). Uzasadnienie tej nazwy jest proste. Jeśli w sektorze publicznym istnieje w danym roku deficyt, wynoszący na przykład 1 mld zł sektor ów będzie musiał pożyczyć w tym roku 1 mld zł, aby sfinansować swoją działalnośći. Jeśli w sektorze publicznym występuje nadwyżka, nazywamy ją nadwyżką sektora publicznego (public-sector debt repayment — PSDR). Nadwyżka taka zostanie użyta do zredukowania skumulowanego długu z poprzednich lat. Skumulowany dług rządu centralnego nazywamy długiem państwowym. Łączne za­dłużenie sektora publicznego nazywane jest długiem sektora 42.Posługując się krzywymi podaży globalnej wyjaśnij jak zmiana globalnego popytu wpływa na produkcję i ceny. Według monetarystów podaż globalna jest nieelastyczna w długim okresie, natomiast neoklasycy uważają, że także w krótkim okresie. Dlatego poziom produkcji kształtuje się niezależnie od poziomu popytu. Keynesiści uważają, że globalna podaż jest względnie elastyczna z wyjątkiem sytuacji pełnego zatrudnienia, ponieważ płace i ceny są względnie sztywne. Sądzą również, że w długim okresie krzywa podaży może być jeszcze bardziej elastyczna, ponieważ inwestycje zwiększają zdolności produkcyjne gospodarki.

43.Co zakłada teoria przyśpieszonej inflacji i jaki stosunek do niej mają neoklasycy? Teoria przyśpieszonej inflacji zakłada, że bezrobocie może być zmniejszone poniżej swojej naturalnej stopy jedynie kosztem zwiększenia inflacji. Neoklasycy byli przeciwnikami teorii przyśpieszonej inflacji. Uważali, że ceny i płace są elastyczne, dlatego na rynkach szybko ustala się stan równowagi, a także, że teoria ta opiera się na niedoskonałej informacji.44. Wymień i krótko omów najistotniejsze działania prorynkowej polityki podażowej. Prorynkowa polityka podażowa zmierza do przyspieszenia wzrostu gospodarczego poprzez sprzyjanie prywatnej przedsiębiorczości i tworzenie warunków swobodniejszego działania sił rynkowych.Do jej działań należą miedzy innymi: ograniczenie wydatków państwowych, obniżka podatków, zmniejszenie biurokracji, zmniejszenie monopolistycznej siły związków zawodowych, ograniczenie automatycznych uprawnień do niektórych świadczeń społecznych, popieranie konkurencji za pomocą deregulacji i prywatyzacji, zniesienie wszelkich granic w wymianie walut i innych barier swobodnego przepływu kapitału. 45. 45.Co to jest NAIRU, wyjaśnij i krótko scharakteryzuj.Jest to ekonomiczna teoria bezrobocia stabilizującego poziom inflacji, inaczej teoria bezrobocia równowagi.Bezrobocie NAIRU pojawia się gdy płace odpowiadające wymaganiom pracowników zrównują się z płacami zgodnymi z realiami gospodarczymi czyli przy ustabilizowanej dynamice procesów inflacyjnych. Gdy występuje zrównanie oczekiwań płacowych, nie oddziałują one na inflację. Tak więc NAIRU zależy od płacy realnej i poziomu postulowanych płac. Zakładając brak szoków podażowych, w przypadku wystąpienia bezrobocia niższego od poziomu NAIRU w gospodarce pojawia się zwiększenie tempa inflacji. Jeśli poziom bezrobocia jest wyższy od NAIRU, inflacja spada.

46.Keynesiści, a bezrobocie i inflacja. Omów ich stosunek do tych dwóch kategorii. Keynes jako pierwszy ekonomista zdefiniował przyczyny powstawania inflacji wprowadzając pojęcie tzw. wąskich gardeł. Polegało ono na tym, że w miarę wzrostu popytu wzrasta produkcja do momentu wykorzystania jej całkowitej zdolności i , w tym czasie nie ma zjawiska wzrostu cen, wzrasta natomiast dochód narodowy. Gdy zdolności produkcyjne wyczerpią się pojawiają się owe wąskie gardła produkcyjne, następuje wzrost zatrudnienia i płac, wzrost kosztów i cen wywołany nadmiernym popytem, rozkręca się spirala inflacyjna, płace gonią ceny, a te rosną wskutek wzrostupłac i kosztów. Jest to przykład inflacji ciągnionej przez popyt. Oczywiście ekonomiści mają różne poglądy na temat jej zwalczania. Według keynesistów wzrostowi dochodu narodowego towarzyszy więcej niż proporcjonalny wzrost cen. Z przyczynami wzrostu należy walczyć poprzez hamowanie wzrostu płac, ograniczanie deficytu budżetowego i regulowanie ilości dopływającego pieniądza przez Bank Centralny. Jeśli chodzi o bezrobocie, keynesiści uważają, że istnieje bezrobocie przymusowe będące wynikiem zbyt małego popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych. Poziom popytu zależny jest od koniunktury, która jak wiadomo ulega wahaniom. W wysokich fazach koniunktury wg keynesistów bezrobocie może spaść nawet do poziomu bezrobocia naturalnego 47.Wymień minimum 4 przyczyny bezrobocia i krótko je scharakteryzuj. -likwidacja niektórych gałęzi przemysłu (np. górnictwa, hutnictwo), zmniejszenie popytu na konkretne dobra czy usługi ,ograniczanie produkcji (spadek ilości wytwarzania dóbr użytkowych dla zaspokojenia popytu konsumentów) -brak informacji o miejscach pracy, brak mobilności ( brak umiejętności dostosowania się pracownika do wymogów rynku pracy) -przeniesienie zakładu do innego rejonu -niedostosowane do potrzeb rynku wykształcenia pracowników -zmiany w technologii (wprowadzenie owoczesnych technologii, automatyzacja i komputeryzacja produkcji) -wysokie obciążenia fiskalne (podatki bezpośrednie i pośrednie)

50.Wymień i krótko scharakteryzuj swobody rynku Unii Europejskiej. Odpowiedź: - swobodny przepływ towarów - swoboda świadczenia usług - swobodny przepływ kapitału - swobodny przepływ osób Swobodny przepływ towarów - swoboda ta to głównie wprowadzenie wspólnie zaakceptowanych rozwiązań prawnych regulujących w krajach członkowskich podstawowe standardy techniczne, wymagań metrologicznych czy też certyfikatów jakości i bezpieczeństwa produktów. Niektóre towary posiadają odpowiednio uregulowane standardy prawne i ich obszary określa się jako "zharmonizowane", natomiast pozostałe towary nie posiadają odpowiednich uregulowań i wobec tej grupy używamy określenia obszaru "niezharmonizowanego".Swoboda świadczenia usług - oznacza prawo świadczenia usług przez podmiot, który ma swoją siedzibę w jednym z krajów Unii Europejskiej, na rzecz podmiotów z innych krajów członkowskich, bez potrzeby posiadania w tych krajach jakiegokolwiek stałego zakładu pracy/filii/przedstawicielstwa.Swobodny przepływ kapitału - swoboda ta przejawia się w zakazie stosowania ograniczeń w stosunku do przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi UE, a także pomiędzy Państwami członkowskimi UE a państwami trzecimi.Swobodny przepływ osób - jest to jedna z podstawowych swobód zagwarantowanych w traktatach ustanawiających Wspólnoty Europejskie. Obejmuje prawo obywatela jednego państwa członkowskiego do osiedlania się lub pracy w innym państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej.

51.Co nazywamy Krzywa Phillipsa, jakie było jej pierwotne założenie i o jaki czynnik wzbogacili ją monetaryści w swoich poglądach?Krzywa Philipsa jest to krzywa, wykazująca stosunek między stopą bezrobocia a stopą inflacji, przy założeniu pewnej oczekiwanej stopy inflacji. Z przebiegu tej krzywej wynika, że niższa stopa bezrobocia może być uzyskiwana kosztem wyższej stopy inflacji i odwrotnie. Wydarzenia ostatniego ćwierćwiecza podważyły wiarygodność takiego rozumienia, tzn. wymienności inflacji i bezrobocia. Obecnie już niewielu ekonomistów uznaje ważność tej wymienności w długim okresie. W latach siedemdziesiątych ogólna zależność między inflacją a bezrobociem miała charakter korelacji dodatniej, to znaczy, że im wyższa stopa inflacji, tym wyższa również stopa bezrobocia i odwrotnie. W ciągu ostatnich 25 lat zarówno bezrobocie jak i inflacja wykazywały tendencje wzrostowe. Można więc przyjąć tezę, że bezrobocie i inflacja nie muszą być związane z odwrotną zależnością, jak to utrzymują niektórzy ekonomiści.Handel międzynarodowy. Funkcjonowanie jego w Unii Europejskiej i z krajami spoza niej. (Pytania)52.Wyjaśnij pojęcie Europejski Obszar Gospodarczy.Odpowiedź:Europejski Obszar Gospodarczy, EOG (ang. European Economic Area, EEA) - strefa wolnego handlu i Wspólny Rynek obejmujące kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) (z wyjątkiem Szwajcarii). EOG opiera się na czterech fundamentalnych wolnościach: swobodzie przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług.

53.Czym są kryteria konwergencji i jak się je dzieli? Opisz obydwie grupy. Odpowiedź:Wyróżnia się kryteria konwergencji nominalnej oraz kryteria konwergencji prawnej. Kryteria konwergencji nominalnej: kryterium stabilności cen (inflacyjne) - zgodnie z nim inflacja mierzona wskaźnikiem HICP w ciągu roku poprzedzającego badanie nie może przekroczyć 1,5 pkt. procentowego inflacji w trzech państwach Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach; kryterium fiskalne - państwo w momencie badanie nie może być objęte procedurą nadmiernego deficytu; kryterium kursu walutowego - państwo przez minimum dwa lata musi uczestniczyć w Mechanizmie Kursów Walutowych - w tym czasie nie może dochodzić do poważnych napięć oraz nie wolno samowolnie przeprowadzać dewaluacji; kryterium stóp procentowych - w ciągu roku od momentu badania średnia długoterminowa stopa procentowa nie może przekroczyć o więcej niż 2 pkt. procentowe średniej z analogicznych stóp procentowych trzech państw Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach Kryteria konwergencji prawnej mówią o tym, że należy zapewnić zgodność prawodawstwa krajowego z art. 130 i 131 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Statutem Europejskiego Banku Centralnego

54.Wymień 5 głównych zasad i 5 celów sprawiedliwego handlu. Odpowiedź: Główne zasady sprawiedliwego handlu : - człowiek jest ważniejszy niż zysk - poprawianie warunków życia i pracy producentów poprzez stworzenie dogodnych środków i możliwości - rozwój korzystnych relacji sprzedawca – nabywca

- cena towarów, która zapewnia producentom sprawiedliwe wynagrodzenie za ich pracę i akceptowalny zwrot kosztów dla organizacji marketingowej - zwiększenie wiedzy ludzi na temat sytuacji kobiet i mężczyzn jako producentów i handlowców

- promocja równych szans kobiet - ochrona praw kobiet i dzieci Cele sprawiedliwego handlu: - Zwiększenie środków do życia dla producentów poprzez zwiększenie dostępu do rynku; - Wzmocnienie organizacji producentów, płacenie lepszych cen i zapewnienie ciągłości stosunków handlowych; - Wsparcie możliwości rozwoju upośledzonych społecznie producentów, szczególnie kobiet i ludności tubylczej, oraz ochrona dzieci przed eksploatacją w procesie produkcyjnym. - Podnoszenie świadomości wśród konsumentów na temat negatywnych skutków międzynarodowego handlu, aby pozytywnie oddziaływali poprzez swoją siłę nabywczą;

- Tworzenie przykładu partnerstwa w handlu poprzez dialog, przejrzystość i szacunek; - Prowadzenie kampanii na rzecz zmian w zasadach i praktyce konwencjonalnego handlu międzynarodowego.- Ochrona praw człowieka poprzez promocję sprawiedliwości społecznej, zdrowej praktyki ekologicznej oraz bezpieczeństwa ekonomicznego. 55.Opisz czym jest dumping i w jaki sposób UE może jemu przeciwdziałać? Odpowiedź:Firma stosuje dumping, jeśli eksportuje swoje produkty do Unii Europejskiej po cenach niższych niż faktyczna wartość produktu (lokalna cena produktu lub koszty jego wytworzenia) na rynku swojego kraju.Komisja Europejska jest odpowiedzialna za prowadzenie śledztwa odnośnie zarzutów dumpingowych wobec producentów eksportujących produkty z krajów spoza UE. Komisja zazwyczaj otwiera dochodzenie odnośnie danego produktu lub firmy po otrzymaniu doniesienia lub skargi od wspólnoty, ale może też sama wszcząć śledztwo. Jeśli Komisja znajdzie jakiekolwiek odchylenia lub dana firma bądź produkt nie spełnia postawionych wymagań, wszczynane są działania anty-dumpingowe.