Bitwa Warszawska-stoczona 13-17VIII 1920r.między broniącymi linii Wisły wojskami polskimi pod dow.Józefa Piłsudskiego, a oddziałami Armii Czerwonej pod dow.gen.Michaiła Tuchaczewskiego z powodu błędów bolszewickich dowodców,skutecznej obrony stolicy i udanego manewru oskrzydlającego,zakończyła się zwycięstwem Polaków i odwrotem wojsk radzieckich;do historii Polski bitwa przeszła jako "cud nad Wisłą";rocznica(15 VIII) obcodzona jako Dzień Wojska Polskiego. Korfanty Wojciech-polity prawicowy,działacz narodowy na Śl. i w Wielkopol.,w 1920-21 Kierownik Pol.Komisariatu Plebiscytowego,dyrektor III powst.Śl.,w II Rzeczpospolitej przywódca chadecji,w 1923 wicepremier,za rządów sanacji 2-krotnie więziony. linia Curzona-wyznacza wsch.granice Polski na podstawie etnicznej,w geudniu 1919.r została zaproponowana przez mocarstwa zach.,w lipcu 1920 przedstawił ją brytyjski minister spraw zagranicznych lord George Curzon jako linię demarkacyjną w wojnie polsk-bolszewickiej,podczas II w.światowej została uznana za podstawę wytyczania wsch.granicy Polski. Mała konstytucja-potoczna nazw. uchwały Sejmu Ustawodawczego z20.II 1919r określającej organ. i zakres działania najwyższych władz w państwie do czasu uchwal.konstyt.władzą suwerenną i ustawod.czyniła sejm,a przedstaw.państwa Naczelnika Państwa.Pokój ryski-traktat pokojowy zawarty 18.III 1921r.między Pl a komunistycznymi republikami rad Rosji i Ukrainy,kończący wojnę polsko-bolszewicką.Warunki pokoju:-ustanow.wsch.granicy Pl,-gwarancje przestrzegania praw mniejszości Pl w państ.radzieckim,a rosyjskiej i ukraińskiej w IIRzeczypospol.-Zwrot Polsce dobr kultur.wywiezionych w okresie zaborow oraz odszkodowanie za eksploatację ziem pl przez carat,wiekszosc tych pkt zostala wkrotce zlamana przes str radziecka, podpisanie traktatu oznaczalo rezygnacje Pl z planow federacyjnych i pozostawienie ukrainskich sojusznikow na pastwe bolszewikow.Ipowst.Śl-wystapienie zbrojne pl Górnoslązakow w sierpniu 1919r jego bezposred. przyczyna byly niemieckie represje przeciwko uczestnikom wystapien robotniczych oraz aresztow.dzialczy POW.powst objelo wsch. pogranicze regionu,z powodu przewagi Niemcow zostalo stlumione po kilku dniach,jego efektem bylo nasilenie terroru wobec ludnosci polskiej. Pokój ryski- traktat pokojowy zawarty 18 III 1921 miedzy Polską a komunistycznymi republikami rad Rosji i Ukrainy kończące wojne polsko bolszewicką . Warunki pokoju przewidywały m.in. ukształtowanie granic polski, gwarancje przestrzegania praw mniejszości polskiej w panstwie radzieckim a rosyjskiej i ukraińskiej w II rzeczpospolitej , zwrot Polsce dobr kulturalnych wywiezionych w okresie rozbiorów, oraz odszkodowanie za eksploatacje ziem polskich przez carat. Większość z punktów została wkrótce złamana przez strone radziecką. Podpisanie traktatu oznaczało dla polski rezygnacje z planów federacyjnych pozostawienie ukraińskich sojuszników na pastwe bolszewikow. I powstanie śląskie- 1919. jego bezpośrednią przyczyną były niemieckie represje przeciwko uczestniom wystąpień robotniczychoraz aresztowaniu działy POW. Powstanie objęło wschodnie pogranicze regionu. Z powodu przewagi Niemców zostało stłumione po kilku dniach. Jego efektem było nasielenie terroru przeciwko polakom . II powstanie polskie - wystąpienie zbrojne polskich Górnoślązaków w sierpniu 1920. jego przyczyną były antypolskie pogromy, wywołane pod wpływem wieści o najeździe bolszewickim na Polske. Po opanowanu większości wschodniej czesci regionu( oprócz większych miast) powstańcy zaprzestali walki decydując się na przyjęcie ustępstw niemieckich w sprawie plebiscytu. III postanie śląskie - wystąpienie zbrojne polskich Górnoślązaków w maju i czerwcu 1921. jego przyczyną były niekorzystne dla polski wyniki plebiscytu. W ciągu paru dni powstańcy opanowali prawie cały obszar plebiscytowy. Ciężkie walki przerwała dyplomatyczna interwencja etenty. 5 VII podpisano zawieszenie broni. Skutkiem III powstania był podziałregiony miedzy Niemcy a Polske, która otrzymała wschodnią częśc górnego ślaska z Katowicami i Chorzowem . Powstanie wielkopolskie-wystąpienie zbrojne Wielkopolan przeciwko władzom niemieckim, trwające od końca grudnia 1918 do lutego 1919 walki zapoczątkowało przybycie do poznaina Ignacego Paderewskiego w ciagu 2 tyg. Polacy opanowali większość regionu starcia zakończył rozejm narzucony Niemcom przez entente początkowo siły powstańcze składały się z formacji paramilitarnych od stycznia zaczęły się przekształcać w Armię Wielkopolską pod dowództwem gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego władzę w regionie przejęła Naczelna Rada Ludowa rezultatem powstania było przyznanie przez traktat wersalski większości Wielkopolski państwu polskiemu. Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski-namiastka polskiego rządu komunistycznego utworzona w Moskwie podczas wojny polsko-bolszewickiej, po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski została przeniesiona do Białegostoku gdzie działała w dniac 3-20 VIII 1920 w skład Komitetu wchodzili polscy komuniści m.in. Julian Marchlewski 9przewodniczący, Feliks Dzierżyński, Feliks Kon, Komitet próbował organizować lokalne komitety rewolucyjne milicje i Polska Armie Czerwona po klescce inwazji bolszewickiej przestał istnieć. Wolne Miasto Gdańsk-istniejące w latach 1920-1939 państwo obejmujące Gdańsk i okolice utworzone na mocy traktatu wersalskiego, Wolne Miaso Gdańsk miało własną konstytucję i 2-izbowy parlament, jego suwerenność była jednak ograniczona na rzecz Polski, która obejmowała Wolne Miasto Gdańsk własna granicą celną, miała e bronić przed agresją a także posiadała w Gdańsku kolej poczte oraz placówke wojskowa na Westerplatte, zagwarantowano również ochronę praw narodowych ludności polskiej pełnomocnikiem rządu polskiego był Komisarz Generalny RP a przedstawicielem opinii miedzynarodowej Wysoki Komisarz Igi Narodów 1 IX 1939 Wolne Miasto Gdańsk zostało wcielone przez hitlerowców do III Rzeszy. Walki o granice:I. Niemcy(Górny Śląsk, Mazury, Wielkopolska):miały się tam odbyć plebiscyty, który Polacy przegrali, mieszkało ich tam mało, 1918-powstanie wielkopolskie, 1919-Dowbór-Muścicki-> przywódca polaków w powstaniu, luty 1919-rozejm narzucony przez ententę, 1919 sierpień-powstanie sląska przez POW,przyczyna represji, pojawienie się MO na Śląsku II. Litwa(Wilno):1917-powstanie państwa litewskiego, listopad 1918-władze litewskie przenoszą się do Wilna, 1919-polacy przejmuja Wilno, 1919-zajęcie Wilna przez armie Czerwoną, lipiec 1920-zajęcie Wilna przez bolszewików, 1922-przyłaczenie Wileńszczyzny do RP, 19190propozycja federacji z Litwą, 1922-przyłączenie Litwy do Polski III. Rosja: styczeń 1919-wojna z bolszewikami, ofensywa bolszewicka, maj 1920-polacy się cofaja, 13-17 sierpień 1920-wielka bitwa warszawska, marzec 1921-pokój w rydze z bolszewikami IV.Ukraina(Lwów): 1.listopad 1918-ukraincy opanowali Lwów, czerwiec 1919-polacy wraz z francuzami zdobywają Galicje Wsch.-upadek rep. Zach.-ukrainskiej, 1920kwiecien-wyprawa na Kijów, maj-atak bolszewików. V.Czechosłowacja(Śląsk cieszyński, Orawa): w czasie wojny bolszewickiej rezygnujemy z zaolzia, które które przejmuje Czechosł. KALENDARIUM:1.IX.1918-wybuch walk pol. –ukraińskich/ 27.XII.1918-wybuch powstania wielkopolskiego/ 16. I.1919-powołanie rządu Ignacego Paderewskiego/ 23.I.1919-wkroczenie wojsk Czechosł. na Zaolzie/ 10.II.1919-I posiedzenie Sejmu Ustawodaawczego/19.IV.1919-zajecie Wilna prze wojska polskie/ 28.VI.1919-podpisanie traktatu wersalskiego/VI-VII 1919-zajęcie Galicji Wschodniej przez wojska polskie/17-24.VIII.1919-I powstanie śląskie/7.V.1920-wkroczenie wojsk polskich do Kijowa/ 11.VII.1920-plebiscyt na Warmiach i Mazurach/13-17.VII.1920-Bitwa Warszawska/ 18-28.VII.1920-II powstanie śląskie/8-9.X.1920-„bunt”Żeligowskiego –zajęcie Wileńszczyzny/ 18.III.1921-podpisanie pokoju ryskiego/ 20.III.1921-plebiscyt na Górnym Śląsku/ 3V-5VII.1921-III powstanie śląskie/ VI 1922-wcielenie części Górnego Śląska do Polski-koniec kształtowania granic II RP./15.III.1923-uznanie wschodniej granicy polskiej przez państwa zachodnie.