Sylvie Przepióra CA2
Jeździec miedziany
Utwór powstał w październiku 1833r., we wsi Bołdino, gdzie w tamtym czasie przebywał Aleksander Puszkin. W grudniu tego samego roku, czystorys poematu trafił w ręce cara Mikołaja I, który miał osądzić, czy utwór zostanie wydany. „Jeździec miedziany” nie spotkał się z całkowitą akceptacją cara, zaś Puszkin nie zdołał przystosować tekstu do jego wymogów. Efektem tego była publikacja jedynie krótkiego fragmentu dzieła w 1834r.
Cały poemat został wydany dopiero w 1837r. po śmierci poety, przez Wasilija Żukowskiego, jednak nie zachował swej pierwotnej formy – naniesiono liczne poprawki, część tekstu usunięto, co całkowicie zmieniło wymowę utworu. Pierwsze wydanie „Jeźdźca”, zgodne z rękopisem Puszkina, pojawiło się dopiero w 1919r.
W znacznym stopniu „Jeździec miedziany” jest nawiązaniem do negatywnej i ironicznej wizji Piotra Wielkiego oraz Petersburga, przedstawionej przez Adama Mickiewicza w tzw. Ustępie III części „Dziadów”. Znaczna część poematu jest analogiczna treściowo do Ustępu, prezentuje jednak odmienną od mickiewiczowskiej wizję cara i miasta. Polemikę z tekstem Mickiewicza podkreślają przypisy samego autora. Mickiewicz zajmuje stanowisko antyimperialne, zaś Puszkin traktuje imperium rosyjskie jako niepodważalną wartość (cywilizacyjna misja Rosji, jednoczenie ziem słowiańskich).
Tytuł poematu nawiązuje do petersburskiego pomnika Piotra Wielkiego, wykonanego przez Falconeta, zaś sam poemat poświęcony jest rządom Piotra I i jego wpływom na naród rosyjski, a także całą Rosję. Równie ważnym wątkiem utworu jest charakter Petersburga.
Bohaterem utworu jest drobny urzędnik państwowy – Eugeniusz. Tło stanowi wydarzenie historyczne, jakim jest powódź Petersburga 1824r. Wstęp utworu utrzymany jest w stylu uroczystej ody klasycystycznej na cześć „grodu Piotrowego” oraz wielkiego budowniczego – Piotra I.
W pierwszej części poematu poznajemy Eugeniusza, który jest człowiekiem tak przeciętnym, że nawet jego nazwisko jest rzeczą nieistotną. Śledzimy jego rozmyślania o ciężkiej pracy, przynoszącej nikłe zyski oraz wzbierającej za oknem burzy. Dalsza część utworu ukazuje czytelnikom następstwa owej burzy – kataklizm, niszczący wszystko, co staje na jego drodze oraz bezradność cara wobec tej sytuacji. Eugeniusz udaje się na miejsce, w którym mieszkała jego ukochana Parasza, jednak zastaje tylko szczątki domu, wokół którego panuje rozszalały żywioł. Po klęsce, Eugeniusz tuła się miesiącami, oszalały wskutek tragicznych wydarzeń, których doświadczył. Za wszystkie nieszczęścia obarczył winą Piotra I, którego reprezentuje spiżowy jeździec. Co więcej, jeździec schodzi z pomnika i goni oszalałego Eugeniusza.
Miasto-bohater zostało ukazane jako miejsce przeklęte, zbudowane na nieszczęściu ludzkim. Jest ponure, smutne, szare. Dominują w nim nastroje bezradności, rozpaczy, nie ma w nim nawet iskry nadziei. Odpowiedzialność za stworzenie infernalnego miasta przypisywana jest władcy, który nie jest wyrazicielem ducha narodu, ponieważ się z nim nie liczy, tworzy za to sztuczną wizytówkę całej Rosji.