Integracja Europejska 18.10
5. podmiotowość prawna UE
1993-2009: brak osobowości prawnej, niemożność zawarcia umowy z UE, w jej imieniu występowały wspólnoty europejskie i ich państwa członkowskie- większość z tych umów wykraczała poza zakres kompetencji wspólnot
1.12.2009- UE posiada osobowość prawną (Lizbona)
Gdy chociaż fragment umowy nie dotyczy UE, należy dodać państwa członkowskie (osobno)
6. członkostwo we wspólnotach europejskich i UE- rozwój historyczny
Art. 49. Traktatu o UE (procedura jak i zasady materialne)
3 warunki podstawowe, by kandydować do UE:
Państwo- tylko taki podmiot może być członkiem UE
Europejskość- każde państwo europejskie (choć nie ma nigdzie zdefiniowanej tej europejskości- zależy to od państw członkowskich)
Przestrzegające podstawowych praw człowieka (w domyśle Europejski Katalog Praw Człowieka- Europejska Konwencja Praw Człowieka, zawarta w 1950 r w ramach Rady Europy; Karta Praw Podstawowych UE (od 2009 wiążąca prawnie)).
3 warunki wynikające z kryteriów kopenhaskich (1993):
Polityczne- stabilna demokracja parlamentarna
Gospodarcze- stabilna gospodarka rynkowa
Dostosowawcze- państwo musi być w stanie w średniej perspektywie* przyjąć dorobek wspólnotowy (całe prawo UE)- dostosowanie swoich praw do prawa unijnego
* średnia perspektywa- ok. 10 lat
Po spełnieniu tych 6 warunków następują negocjacje.
Państwa członkowskie UE:
1952: członkostwo pierwotne: RFN, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg
1973: Dania, Irlandia, Wielka Brytania
1981: Grecja
1986: Hiszpania, Portugalia
1995: Austria, Finlandia, Szwecja
2004: Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta, Cypr
2007: Bułgaria, Rumunia
7. uprawnienia wynikające z obywatelstwa UE
Obywatelstwo UE- nie jest samoistną organizacją prawną, nie nakłada obowiązków, automatyczna konsekwencja państwa członkowskiego
1993: 5 uprawnień związanych z obywatelstwem UE:
swoboda przemieszczania się po całym terytorium UE (związana ze swobodnym przepływem pracowników- gospodarczy background; nie jest to swoboda bezwzględna) – nie może powodować problemów dla państwa, w którym się przebywa, a którego nie jest się obywatelem
czynne i bierne prawo wyborcze do parlamentu UE przysługujące obywatelom państw UE zamieszkującym w danym państwie (np. Niemiec mieszkający na stałe we Francji)- nie jest to przepis bezwzględnie skuteczny- obudowany dyrektywą i regulowany indywidualnymi przepisami każdego państwa
to samo, ale w wyborach lokalnych- do organów samorządu terytorialnego
prawo do zastępczej opieki konsularnej – obywatel UE może się zgłosić do konsulatu innego państwa członkowskiego UE i muszą się nim zająć (jeśli nie ma konsulatu/ ambasady jego państwa lub kontakt z konsulatem jest utrudniony)
prawo petycji- każdy obywatel UE może zadać pytanie, pisać skargi lub wnioski do wszystkich organizacji UE, musi być mu udzielona odpowiedź w języku ojczystym o ile jest to język urzędowy z UE i odpowiedź też musi być w tym języku
8. prawo pierwotne pisane
Ze względu na autora aktu prawnego:
prawo pierwotne: zespół norm prawa UE tworzony przez państwa członkowskie
prawo pochodne: zespół norm prawa UE tworzony przez organy UE
relacja hierarchiczna: prawo pierwotne zawiera normy umieszczone w tej hierarchii na samym szczycie- prawo pochodne musi być z nim zgodne
prawo pierwotne pisane: akty prawne przyjęte w formie pisemnej- w całości składa się z umów międzynarodowych (traktatów)/ najbardziej kwalifikowana forma:
traktaty założycielskie: traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (1952)- jedyny traktat zawarty na czas określony (60 lat), jedyny z tych wszystkich traktatów, który już nie obowiązuje; traktat o Wspólnocie Energii Atomowej (1958); traktat o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (traktat o funkcjonowaniu UE)
uzupełniające i zmieniające: traktat o UE (1993), traktat z Lizbony- jest zmieniana treść traktatów założycielskich
akcesyjne: dot. przystąpienia nowych państ
istota prawa pierwotnego: najważniejsze dziś obowiązujące traktaty: Traktat o UE i traktat o funkcjonowaniu UE- 90 % przepisów prawa pierwotnego