Projekt badawczy. Tytuł: UCZESTNICTWO W KULTURZE I NIEKTÓRE INNE FORMY SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO PRZEZ STUDENTOW STUDIOW DZIENNYCH KRAKOWSKICH UCZELNI.

Słowa kluczowe : uczestnictwo w kulturze, czas wolny, student studiów dziennych

Streszczenie: Niniejszy projekt badawczy dotyczy spędzania wolnego czasu przez studentów studiów dziennych, ze szczególnym uwzględnieniem szeroko pojmowanego uczestnictwa w kulturze. Jego celem jest zbadanie zarówno kwestii najpopularniejszych form rozrywki i zajęć w czasie wolnym, jak i tego, na ile studenci mają możliwość ich realizacji. Projekt został stworzony w oparciu o zastosowanie metody ilościowej, jaką jest ankieta zawierająca pytania zamknięte. Zostały w niej wyróżnione zmienne, takie jak płeć i status materialny. Wyniki badania mogą się okazać bardzo pomocne zwłaszcza dla przedsiębiorców branży rozrywkowej, jak i pracowników systemu szkolnictwa – zebrane dane mogą posłużyć za wskazówki do odpowiedzi na pytania „W jaki sposób studenci najchętniej spędzają swój czas wolny?”, „W jaki sposób można rozszerzyć ofertę naukową, aby uczelnie cieszyły się jeszcze większym powodzeniem?”, „Jakich miejsc i punktów rozrywki wciąż brakuje na dzisiejszym rynku?”, „Jakie są oczekiwania młodych ludzi w kwestii nowości technologicznych/książkowych/filmowych?”, „Czy sport jest nadal popularnym zajęciem wśród młodych?”, ”Jakie wydarzenia kulturalne/koncerty/eventy cieszyłyby się największym powodzeniem?”.

1. Cel(e) projektu

Celem niniejszego projektu jest uzyskanie informacji na temat uczestnictwa w kulturze i innych form spędzania czasu wolnego przez studentów studiów dziennych. Pozwoli to na określenie, w jakim stopniu studenci studiów dziennych mają szansę realizować swoje potrzeby kulturalne, a także jakie formy rozrywki wzbudzają największe zainteresowanie wśród studentów ze względu na płeć i status materialny. Wyniki projektu będą mogły zostać wykorzystane przez przedsiębiorców, którzy chcą zainwestować w instytucje umożliwiające studentom spędzanie czasu wolnego zgodnie z ich preferencjami.

2. Tło problemu badawczego

2.1. Istniejący stan wiedzy w zakresie tematu badań

Z naszych obserwacji wynika, że kwestia spędzania wolnego czasu jest co prawda dość często poruszana w rozmaitych publikacjach naukowych, badaniach społecznych czy opracowaniach statystycznych, jednakże nie spotkałyśmy się z problemem skonkretyzowanym w ten sam sposób co nasz. Wspomniane projekty ujmują zazwyczaj w obraz całościowy spędzanie przez ludzi wolnego czasu, nie różnicując grup wiekowych. Nasza praca dotyczy natomiast bardzo konkretnego obszaru próby – studentów studiów dziennych. Podobnie jeśli chodzi o sposoby spędzania wolnego czasu – w znalezionych przez nas publikacjach nie są one zazwyczaj w żaden sposób określone, my skupiłyśmy się przede wszystkim na uczestnictwie w kulturze.

Najbardziej przydatnymi materiałami dotyczącymi spędzania wolnego czasu okazały się badania Centrum Badania Opinii Publicznej (choć te nie są najnowsze) i Głównego Urzędu Statystycznego. Z zebranych przez nas materiałów wynika, że średnio w ciągu doby Europejczycy mają od 4,5 do 6 godzin czasu wolnego. Polacy mają średnio 4 godziny i 39 minut, których nie poświęcają ani na sen, ani na pracę, ani na dojazdy, ani na zajmowanie się domem i opiekę nad bliskimi.

Badania dotyczą wszystkich dni tygodnia, również weekendów, prowadzone są wśród ludzi w różnej sytuacji życiowej i zawodowej: pracujących, uczących się oraz emerytów, a przez czas wolny rozumie się czas poświęcany np. na życie towarzyskie, rozrywki, rekreację, sport, hobby, praktyki religijne itp.

Według badań GUS najwięcej czasu wolnego mają mężczyźni powyżej 60 lat (ok. 5 godzin), a najmniej kobiety w wieku 25-44 lata (217 minut). Okazuje się, że połowę tego czasu zajmuje nam oglądanie telewizji, jednak nie odróżnia nas to szczególnie od innych krajów europejskich. Oglądanie telewizji to także - jak pokazują badania CBOS - nasz główny sposób spędzania weekendów. Czynność ta zajmuje również pierwsze miejsce na liście tych rzeczy, które robimy, choć wolelibyśmy robić co innego. Weekendy poświęcamy również na rozmowy z bliskimi i życie rodzinne, a także bierny odpoczynek oraz zaległe prace w domu. Wiele osób podczas weekendów spaceruje, a z badań "Budżetów czasu" wynika, że są to dłuższe spacery, trwające średnio 1 godz. i 13 minut, można więc przypuszczać, że są to np. wycieczki i wypady za miasto. Poza tym Polacy w weekendy czytają, uprawiają sport, pracują na działce, chodzą do kościoła.

Na liście czynności, których w weekendy nie robimy, choć byśmy chcieli, jest przede wszystkim odpoczynek. Wiele osób deklaruje, że chciałoby jeździć na wycieczki i uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych, np. chodzić na koncerty, do kina, teatru. Nie robią tego najczęściej z przyczyn finansowych oraz z braku infrastruktury, która jest dostępna głównie w większych miastach. Mimo to nie wszyscy mieszkańcy dużych miast mają czas, by z tej oferty swobodnie korzystać: np. matki małych dzieci lub osoby, które przynoszą pracę do domu, mają mało czasu na rozrywki niezależnie od tego, gdzie mieszkają.

2.2. Podstawy teoretyczne – wskazanie wykorzystanych koncepcji / teorii / paradygmatów

Pojęcie i problem czasu wolnego pojawił się wraz ze społeczeństwem przemysłowym i związaną z nim standaryzacją produkcji. W społeczeństwie tradycyjnym problem ten nie był istotny, gdyż nie rozgraniczano czasu wolnego od czasu pracy czy nauki. W dużej mierze na pojawienie się tego problemu wpływ miało miejsce wykonywania pracy lub pobierania nauki, różne od miejsca poza nimi, co z kolei wiązało się z przebywaniem w dwóch różnych społecznościach.

Ponadto przyjrzałyśmy się paradygmatowi „społeczeństwa wolnego czasu” – współczesnej formie organizacji społeczeństwa, które charakteryzuje skrócenie czasu pracy, wypełnianie czasu wolnego dodatkową pracą, osłabienie więzi rodzinnych i pracoholizm.

3. Pytania badawcze i hipotezy

Pytania badawcze:

1. W jaki sposób studenci studiów dziennych spędzają czas wolny?
2. Jak wiele czasu wolnego mają studenci studiów dziennych?
3. Jak często studenci studiów dziennych biorą udział w wydarzeniach kulturalnych i sportowych?
4. Jakie kwoty pieniężne studenci studiów dziennych przeznaczają miesięcznie na rozrywkę?
5. Jakie są oczekiwania studentów studiów dziennych w kwestii organizacji wydarzeń kulturalnych?
6. Jakie zajęcia ponadobowiązkowe cieszyłby się wśród studentów studiów dziennych powodzeniem?

7. Czy studenci studiów dziennych mają możliwość uczestnictwa w kulturze?

Hipotezy:

1. Studenci nie dysponują wystarczającą ilością wolnego czasu i pieniędzy, by w pełni realizować swoje pasje.
2. Studenci są otwarci na propozycje wydarzeń kulturalnych.
3. Oferta zajęć dodatkowych na uczelniach nie jest wystarczająco interesująca.

4. DEFINICJE	5. WSKAŹNIKI	6. OPERACJONALIZACJE	7. POMIAR
Uczestnictwo w kulturze –wszelki kontakt człowieka z wytworami kultury oraz zachowaniami kulturowymi, a tym samym bezpośredni lub pośredni kontakt z innymi ludźmi.	1. Kontakt uczestniczący z działalnością różnych instytucji powołanych do upowszechniania kultury. 2. Partycypacja w dziedzinach kultury uznawanych z reprezentatywne dla ogółu społeczeństwa	Uczestnictwo w kulturze – mierzone jako używanie wytworów kultury oraz udział w wydarzeniach kulturalnych	Kwestionariusz (załącznik nr 1)
Czas wolny – czas, który pozostaje człowiekowi do jego osobistej dyspozycji po wypełnieniu wszelkich obowiązków zawodowych, szkolnych i domowych, który może być dowolnie wykorzystany na wypoczynek, rozrywkę, czy bezinteresowny rozwój osobowości.	1. Posiadanie czasu wolnego przez studenta.	Czas wolny – czas, który student może dobrowolnie wykorzystać na rozrywkę bez negatywnych konsekwencji dla obowiązków
Student studiów dziennych - osoba w wieku 19-25 lat, kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia lub jednolitych studiach magisterskich, która uzyskała ostateczną decyzję o przyjęciu na studia i złożyła ślubowanie określone w statucie uczelni.	1. Znajdowanie się na liście studentów którejś z krakowskiej uczelni	Student studiów dziennych – osoba odbywająca studia na jednej z krakowskich uczelni

8. Metodologia badań

Badania zostaną przeprowadzone w formie wywiadu za pomocą kwestionariusza wypełnianego przez ankietera. Metoda ta pozwoli na uzyskanie dużego odsetka odpowiedzi, jak również przyczyni się do zmniejszenia odpowiedzi niedookreślonych typu „nie wiem”. Ponieważ grupą docelową są studenci studiów dziennych, badania będą prowadzone na terenach krakowskich uczelni wyższych, po wcześniejszym uzyskaniu zgody na badania u władz uczelni.

9. Dobór próby

Grupę docelową stanowić będą studenci studiów dziennych krakowskich uczelni. Aby zoptymalizować szansę spotkania przedstawicieli pożądanej grupy, badania zostaną przeprowadzone na terenach krakowskich uczelni wyższych. Próba 1000 osób zostanie dobrana losowo. Ankieterzy będą wybierać osoby obu płci w przedziale 19 – 25 lat i przed przystąpieniem do wywiadu upewniać się, czy są studentami studiów dziennych.

10. Harmonogram badań:

1. Przygotowanie projektu kwestionariuszy: 1.04 – 10.04.2013

2. Przeprowadzenie ankiet: 15.04 – 30.05.2013

3. Analiza zebranych danych: 10.06. – 10.07.2013

4. Prezentacja uzyskanych wyników: 1.08.2013

Bibliografia.

1. GUS, Kultura w 2010. Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa 2010.

2. CBOS, Uczestnictwo w kulturze i niektóre inne formy spędzania czasu wolnego w 2003 roku, Warszawa 2004

3. Przecławski K., Czas wolny dzieci i młodzieży w Polsce. Wydawnictwo szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1978

Załącznik 1:

Ankieta przeznaczona dla studentów studiów dziennych krakowskich uczelni

Instrukcja wypełnienia dla ankietera, który uzupełnia ankietę.

• Wywiad prowadzamy metodą PAPI (paper assistance personal interview). Nie wręczamy ankiet respondentowi do samodzielnego wypełnienia. Ankieta przeznaczona jest tylko dla studentów studiów dziennych.

• Pamiętamy o tym, aby się przedstawić oraz określić w jakim celu są prowadzone badania.

• Zapewniamy naszych respondentów o anonimowości badań oraz o tym, że wyniki prezentowane będą wyłącznie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych.

• Pytania należy odczytywać zgodnie z zapisem w kwestionariuszu. Jeśli respondent ich nie rozumie wyjaśniamy czego dotyczą.

• Ankietę należy wypełniać czytelnie.

• Odpowiedzi na pytanie zamknięte zakreślamy krzyżykiem, jeśli się pomylimy to bierzemy błędną odpowiedź w kółko i zaznaczamy prawidłową.

• Odpowiedzi na pytania otwarte zapisujemy dosłownie, zgodnie z uzyskaną wypowiedzią w przypadku odpowiedzi niejasnych należy upewnić się (stosując parafrazę) czy odpowiednio zrozumieliśmy intencję lub sens wypowiedzi (np. czy dobrze zrozumiałem/am, że….).

• Pytania otwarte wymagają większej koncentracji od ankietera i uważnego słuchania respondenta.

• Zapisywane informacje powinny być zrozumiałe szczególnie, gdy respondent mówi skrótami.

• Jeżeli respondent posiada jakieś komentarze lub uwagi prosimy je zapisać.

• Na zakończenie należy podziękować za poświęcony czas i jeszcze raz zapewnić o anonimowości badań.

Płeć: Kobieta Mężczyzna Wiek: …………

1. Ile czasu wolnego posiadasz średnio dziennie?

1. mniej niż godzinę

2. 1 – 3 godziny

3. Więcej niż 3 godziny

2. Czy zdarza Ci się nie zrealizować tego, na co miałeś / miałaś ochotę w czasie wolnym?

1. tak, choć rzadko

2. tak, często

3. nie, zawsze udaje mi się je zrealizować (proszę przejść do pytania 3)

1. Z jakich przyczyn zdarza Ci się nie zrealizować swoich planów?

1. zbyt mało czasu

2. brak dostępu do preferowanych przeze mnie rozrywek

3. brak funduszy

3. Na co najczęściej poświęcasz swój czas wolny?

1. wyjścia do kina / teatru / opery / muzeum

2. czytanie książek

3. oglądanie filmów

4. sen

5. słuchanie muzyki / wyjścia na koncerty

6. uprawianie sportów / wyjścia na mecze

7. zajmowanie się domem

8. spotkania z przyjaciółmi / spacery / imprezy

9. inne ……………………………………………………………………………………

4. Oceń częstotliwość udziału w podanych wydarzeniach kulturalnych wpisując odpowiednią liczbę, od 1 do 5, przy czym :

   1. - nigdy

   2. - bardzo rzadko (raz, dwa razy do roku)

   3. - dość często (kilka razy do roku)

   4. - często (przynajmniej raz w miesiącu)

   5. - bardzo często (kilka razy w miesiącu)

Kino
Teatr
Pokaz mody
Filharmonia
Opera
Muzeum
Wystawa
Koncert
Konferencja / wykład naukowy
Galeria sztuki
Książka / film

5. Czy w Twojej okolicy brakuje punktów rozrywki bądź innych miejsc, w których miałbyś ochotę spędzić swój wolny czas? Jeśli tak, to jakich?

a ) tak

jakich?....................................................................................................................

b )nie

6. Czy chciałbyś / chciałabyś, aby w Twojej okolicy organizowanych było więcej wydarzeń kulturowych?

   1. Tak (przejdź do pytania 6.1)

   2. Nie

1. Jakich? (wybierz maksymalnie 2)

1. koncerty

2. festyny

3. wystawy

4. wykłady naukowe / wieczory autorskie

5. happeningi

6. mecze i wydarzenia sportowe

7. inne………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Czy uczestniczysz w jakichś dodatkowych zajęciach organizowanych przez swoją uczelnię (typu koła naukowe, samorząd)? Jeśli tak, to w jakich?

a) tak

jakich?...............................................................................................................................

b) nie

8. Czy masz pomysł na jakieś nowe zajęcia dodatkowe, na które uczęszczałbyś gdyby były organizowane na Twojej uczelni? Jakie?

   1. tak

jakie?.................................................................................................................................

b ) nie

9. Ile pieniędzy przeznaczasz średnio w ciągu miesiąca na uczestnictwo w wolnym czasie w wydarzeniach kulturalnych ?

a) nie przeznaczam pieniędzy na takie wydarzenia

b) 20 złotych – 50 złotych

c) 51 złotych – 100 złotych

d) 101 złotych – 300 złotych

e) więcej, niż 300 złotych

10. Czy dysponujesz wystarczająca ilością pieniędzy na swobodne uczestnictwo w kulturze?

a) tak

b) nie

Strona 3 z 11