Chinony - glikozydy nasercowe 2017

1. Co to są chinony, grupy w obrębie chinonów, różnice w budowie, przykłady, występowanie, aktywność.

- związki organiczne, zawierające 2 grupy karbonylowe (C=O), substancje stałe o barwie żółtej, pomarańczowej, czerwonej
- Aloe - Alona
Herba Hyperici - Ziele Dziurawca
Radix Rhei - Korzeń Rzewienia

- słabo rozpuszczają się w wodzie, a dobrze w rozpuszczalnikach organicznych. 
- zastosowanie: utleniacze, substancje barwiące
- Wyróżnia się 3 typy chinonów:
Monocykliczne benzochinony:
Benzochinon
Dicykliczne naftochinony:
Naftochinon
Tricykliczne antrachinony pochodne antracenu:
Antrachinon

2. Ubichinon, występowanie, rola jaką pełni
   koenzym Q10 – eliksir młodości
   - występowanie: w komórkach roślin i zwierząt, przemysłowo - bakteryjna fermentacja
   - wzmacnia serce, reguluje ciśnienie -> kosmetyk, suplement diety
   

3. Droseron, plumbagina ( albo juglon, lapachol, lawson)- zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie lecznicze lub inne

• plumbagina i droseron
  - ziele rosiczki
  - wyciąg zapobiega skurczom oskrzeli (drosetux)

• Juglon- nafto chinony
  - lotny- w czasie suszenia ulatnia się , polimeryzuje do brunatnych barwników
  - preparaty opalające+ DHA, barwienie włosów
  - występowanie: świeże liście, niedojrzałe owoce orzecha

• lawson
  - liście krzewu henny
  - alkaliczny odczyn (pomarańczowo- czerwony)
  - barwnik do włosów (szampony, płyny), dodatek indygo- kolor czarny, zmywalne tatuaże

• lapachol
  -kora Pau d’arco
  -wyciąg
  -pobudza układ immunologiczny w chorobie nowotworowej

4. Jakie formy antranoidów występują w roślinach i jakie to ma znaczenie
   - ???

5. Mechanizmy działania antrachinonów, jaka cecha budowy chemicznej decyduje o określonym działaniu
   - mechanizmy: ?
   -

6. Działania uboczne, przeciwwskazania, interakcje przy stosowaniu surowców zawierających antrazwiązki
   - nie łączyć z diuretykami, digoksyną, glikozydami nasercowymi (gospodarka wodno-elektrolitowa), lekami na nadciśnienie
   - działania uboczne: po długotrwałym podawaniu powodują stany zapalne jelit, nadmierne działanie przeczyszczające
   - przeciwwskazania: dla kobiet w ciąży i karmiących ponieważ zakwaszają mleko i powodują przeczyszczenia u karmionego dziecka
   
   

7. Irydoidy, pochodzenie nazwy, definicja, podział irydoidów, gdzie występują proste irydoidy.
   
   -  klasa fitonutrientów charakteryzująca się mocnym gorzkim smakiem, odkryte w roślinach jako silny środek obronny przed roślinożernymi zwierzętami
   - występowanie: korzeń goryczki żółtej, ziele tysiącznika pospolitego
   - ma własności lecznicze, działanie uspokajające na koty (kocimiętki), działanie odstraszające owady, działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwreumatyczne
   
   

8. Irydoidy glikozydowe, przykłady związków, surowców, aktywność
   ?

9. Sekoirydoidy (nazwa z czego wynika), zaklasyfikuj, wymień przykładowe związki, występowanie, znaczenie

10. Oleuropeina- zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    związek chemiczny obecny w liściach i owocach drzewa oliwnego, który wykazuje silne działanie antybakteryjne, antygrzybicze i antywirusowe. Badania naukowe potwierdziły, że oleuropeina wzmacnia układ odpornościowy człowieka i w przeciwieństwie do antybiotyków, które wyjaławiają organizm, niszczy wyłącznie szkodliwe bakterie. Ponadto wykazano korzystny wpływ oleuropeiny na naczynia wieńcowe serca, normalizację ciśnienia tętniczego oraz przemiany lipidów.
    
    

11. Irydoidy estrowe, wymień związki , występowanie, za jaką aktywność odpowiadają
    ?

12. Naftodiantrony, związki, aktywność, wykorzystanie w lecznictwie

?

13. Jakie grupy można wyróżnić w grupie terpenów, co jest kryterium podziału
    - dzielą się ze względu wielkości cząsteczek:
    hemiterpeny, monoterpeny, seskwiterpeny, diterpeny, sestraterpeny, tri terpeny, tetraterpeny, politerpeny

14. Co to są seskwiterpeny, a laktony seskwiterpenowe, typy
    węglowodory z grupy terpenów; należą tu liczne składniki olejków eterycznych, żywic, mogą mieć strukturę łańcuchową lub cykliczną. Są oleistymi cieczami lub substancjami stałymi. Wyróżnia się tutaj laktony (są składnikami gorzkimi; gorycze seskwiterpenowe) i azuleny (są lotne z parą wodną, mają barwę niebieską, zieloną, fioletową; charakteryzują się właściwościami przeciwzapalnymi).

15. Gossypol - zaklasyfikuj , występowanie, aktywność
    - fenolowy aldehyd
    - nasiona bawełny
    - powoduje bezpłodność, przeciwnowotworowo, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo

16. Partenolid- zaklasyfikuj:występowanie:znaczenie obecności
    - lakton seskwiterpenowy
    - substancja pochodzenia naturalnego, izolowana pierwotnie z roślin o nazwie złocień maruna
    - przeciwbólowo, przeciwmigrenowo,
    
    

17. Artemissynina, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie

- laktony seskwiterpenowe
- w zielu bylicy rocznej- przeciwwirusowo, p.bakteryjnie, p.pasożytniczo, w boreliozie i babezjozie
- toksyczna dla różnych gatunków Plasmodium (falciparum, vivax, ovale)

- na stadium we krwi- hamuje enzymy oddechowe
- też na szczepy oporne na Chlorochinę

18. Proazuleny, wyjaśnij nazwę, zaklasyfikuj, wymień przykłady, występowanie, znaczenie
    ?

19. Jaka cecha budowy laktonów seskwiterpenowych odpowiada za wywołanie alergii, jaki typ alergii?
    ?

20. Chlorofil, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - diterpeny
    - barwnik roślin -> pietruszka, ogórek, seler
    - p. zapalnie, p. bakteryjnie, p. gnilne, odwaniające, p. trądzikowe
    - przyśpiesza regenerację tkanek
    - reguluje metabolizm
    - żółciopędnie
    - regulacja gospodarki tłuszczowej

21. Salwinoryna, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - diterpenoid
    - szałwia wieszcza
    - substancja psychodeliczna

22. Stewiozyd, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - glikozydy stewiolowe, diterpeny
    - liście stevia
    - stosowane jako środek słodzący

23. Ginkgolidy, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - lakton terpenowy
    - w liściach miłorzębu dwuklapowego
    - choroba Alzheimera (poprawa pamięci, skupienia), miażdżyca i zespół zimnych stóp i dłoni (poprawiają krążenie)

24. Co to są gorycze, co wchodzi w skład goryczy, jaka jest ich aktywność, mechanizm działania, przykłady związków, występowanie
    - intensywnie gorzki smak (oznacza się wskaźnik goryczy W)
    -pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego, żółci
    - 0,5-1,0 przed posiłkiem, w braku łaknienia, rekowalescncji

• terpenowe;
  -loganina- w liściu bobrka trójlistkowego
  -gencjopikrozyd- korzeń goryczki
  -amarogentyna- korzeń goryczki, ziele tysiącznika
  -laktony seskwiterpenowe- korzeń mniszka, ziele piołunu, drapacza
  -cynaropikryna- ziele karczocha
  -diterpeny (Marubina)- ziele szanty
  -triterpeny (limonoidy cytrusowe)

• nieterpenowe
  -flawonoidy- naryngina w owocni pomarańczy gorzkiej, pestkach grejpfruta
  -alkaloidy- chinina kora chinowca
  -cukry- gencjobioza
  
  

25. Skwalen, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - triterpen, lipid
    - tłuszcz wątroby rekina
    - olej oliwkowy i arganowy
    - łój ludzkiej skóry
    - przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczy, wygładzający skórę,
    - kosmetyki
    
    

26. Kwas ursolowy, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - triterpenoidy
    - liście jemioły, szałwii, głogu, skórki jabłek
    - p.zapalny, obniża poziom cholesterolu , wzmacnia mięśnie
    - skóra- łagodzi podrażnienia, spłyca zmarszczki, zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry, wybiela przebarwienia, poprawia strukturę kolagenu
    
    

27. Kwasy bosweliowe, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - triterpeny
    -w oleo-gumo-żywicy kadzidłowca indyjskiego
    -przeciwzapalnie
    -┴syntezę leukotrienów
    -w gośćcu, RZS+ glukozamina
    -choroba Crohna, cukrzyca, nowotwory

28. Betulina/kwas betulinowy zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - triterpenoidy
    - w korach brzozy
    - p.zapalne, p.wirusowe, p.bakteryjne, chroniące miąższ wątroby, obniżające stężenie lipidów we krwi, żółciopędne, żółciotwórcze, przeciwnowotworowe
    -stymulują syntezę kolagenu
    -zmniejszają zwiotczenie skóry, powstawanie zmarszczek
    -blokuje tworzenie cellulitu

29. Beta- sitosterol: występowanie, znaczenie
    -sterydy- fitosterole
    -z bulw przyklęku Roopera
    -nasiona dyni/olej
    -ekstrakty litofilne z korzenia pokrzywy, nasion palmy sabalowej, kory śliwy afrykańskiej, pyłku traw
    -regulują poziom lipidów, pyłku traw
    -p.zapalnie
    -łagodzą objawy przerostu gruczołu krokowego (↑strumień moczu, polepsza oddawanie moczu w nocy ↓zaleganie moczu ↓ średnicę prostaty- dłuższe stosowanie)
    
    

30. Gugulsterony zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - przyśpieszają metabolizm organizmu co ma realny wpływ na szybkość utraty zbędnych kilogramów
    
    

31. Ginkgolidy, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - występowanie: liść miłorzębu dwuklapowego,
    - znaczenie: rozszerzają naczynia włosowate, poprawiają pamięć krótkotrwałą, znoszą zawroty głowy i szumy uszne, miażdżyca, zespół zimnych dłoni i stóp, plamica
    
    

32. Forskolina, zaklasyfikuj, występowanie, znaczenie
    - substancja zwiększająca stężenie cyklicznego AMP (cAMP) w komórkach
    - zastosowanie: w stanach zapalnych, niedoczynność tarczycy, choroby układu krążenia, odchudzaniu, profilaktyce nowotworów, cukrzycy, przeroście prostaty, poprawie odporności
    - występowanie: pokrzywa indyjska

33. Co to są tetraterpeny, z czego zbudowane, podział (czym uwarunkowany), przykłady tetraterpenów w grupach, występowanie, znaczenie
    - zmiatacze wolnych rodników
    -zapobiegają utlenianiu związków- antyoksydanty
    -chronią przed szkodliwym promieniowaniem
    -w farmacji, technologii żywności- naturalne barwniki spożywcze

• karotenoidy
  -beta-karoten – prowitamina A, izomer, pomidory, papryka, liście roślin, sałata, brokuły, żółtka jaj, masło, kwiaty nagietka, olej palmowy, chroni skórę przed promieniowaniem UV (prewencja nowotworów, chorób cywilizacyjnych)
  -likopen- owoce pomidorów, kwiat nagietka, silniejszy antyoksydant niż beta-karoten

• ksantofile
  -luteina, wiola ksantyna- w liściach
  -zeaksantyna- ziarniaki kukurydzy, owoce dzikiej róży, rokitnika
  -kwiat aksamitki- bogate źródło luteiny i zeaksantyny
  -astaksantyna- w algach, w organizmie nie przekształca się w Wit.A, przekracza barierę krew-mózg- chroni mózg przed stresem oksydacyjnym, chroni przed UV, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry, zwyrodnieniu plamki żółtej
  -kapsorubina, kapsantyna- w owocach papryki

• apokarotenoidy
  -krocetyna i krocyna- ceglastoczerwony barwnik, znamiona szafranu, kwiaty dziewanny
  -biksyna- w owocach annat to, do rytualnego malowania ciała, barwienie żywności np. produktów mlecznych, oleju sałatkowego

34. Definicja, podział saponozydów, właściwości fizykochemiczne
    - grupa związków roślinnych o charakterze glikozydów
    -aglikon= sapogenina: triterpenowe lub steroidowe
    -triterpenowe: typ oleananu, ursanu, dammaranu
    -steroidowe: łańcuch alifatyczny: typ furostanu (roślina świeża), pierścień F-piranu: typ spirostanu (półprodukt do syntezy zw. sterydowych)
    -zmniejszają napięcie powierzchniowe roztworów wodnych
    -zwiększają rozpuszczalność w wodzie substancji, ułatwiają ich resorpcję przez błony komórkowe
    -gaśnice
    -toksyczne dla ryb
    -powinowactwo do lipidów- emulgują tłuszcze
    -emulgatory dla emulsji, zawiesin, pian w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym
    -hemolizują krwinki czerwone
    -plemnikobójcze
    -tworzą kompleksy z cholesterolem
    -digitonina z nasion naparstnicy purpurowej
    -do oznaczania cholesterolu w surowicy krwi
    
    

35. Typy działań farmakologicznych saponozydów z przykładami związków, surowców, może być wymieniony typ działania i jakie surowce saponinowe mają takie działanie, kiedy się wykorzystuje
    - uszczelniają naczynia włoskowate, przeciwobrzękowo
    - nasienie kasztanowca β- escyna – naturalna, α – amorficzna, hialuronidazę w naczyniach krwionośnych, tkance łącznej skóry zaburzenia krążenia żylnego, zakrzepowe, zapalenie żył, choroba wrzodowa
    - kłącze ruszczyka ( ruscyna): ziele wąkroty azjatyckiej, trądzik, wypryski, wzrost włosów i paznokci, kolagen, wygładza zmarszczki
    - p. zapalne w stosowaniu zewnętrznym
    kwiat nagietka, ziele wąkroty azjatyckiej, korzeń lukrecji
    -wykrztuśne- drażnienie zakończeń nerwowych błony śluzowej żołądka i zwiększają odruchowe wydzielanie wodnistego śluzu w oskrzelach i bezpośrednie drażnienie błony śluzowej (też działąnie uboczne) ułatwiają odkrztuszanie (prymulasponiny- korzeń pierwiosnka, glicyryzyna korzenia lukrecji, hederakozyd- liści bluszczu, saponiny-korzenia mydlnicy)
    -moczopędne- ziele połonicznika- na drodze osmotycznej, drażnienie kanalików nerkowych
    -wzmacniające/ adaptogenne

36. Escyna, zaklasyfikuj,występowanie, znaczenie
    - występowanie: nasiona kasztanowca
    - znaczenie: przeciwbólowo, przeciwzapalnie, zmniejsza obrzęki, poprawia przepływ krwi, na żylaki, zakrzepowe zapalenie żył, zwichnięcia
    
    

37. Saponiny sterydowe, występowanie, znaczenie
    -występowanie: wąkrota azjatycka, korzeń mydlnicy i lukrecji
    - znaczenie: w lekach nasercowych i wykrztuśnych, usprawniają procesy trawienne, przeciwbakteryjnie, spazmolityczne
    
    

38. Podział glikozydów nasercowych, co jest kryterium podziału, występowanie
    W zależności od budowy pierścienia laktonowego wyróżnia się:
    -glikozydy kardenolidowe - pierścień butenolidowy (pięcioczłonowy z jednym wiązaniem nienasyconym)

wyciągi z liści:
naparstnica purpurowa
naparstnica wełnista
miłek wiosenny
cebula morska
konwalia majowa

-glikozydy bufadienolidowe - pierścień kumalinowy (sześcioczłonowy z dwoma wiązaniami nienasyconymi

39. Znaczenie glikozydów nasercowych w lecznictwie
    - mają zdolność pobudzania pracy serca

- Zwężają naczynia, działają kardiotropowo, moczopędnie i parasympatykomimetycznie
- zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego, a jednocześnie obniżają częstość tego skurczu
- zmniejszają szybkość przewodzenia bodźców w układzie bodźcowo przewodzącym serca w fazie rozkurczu

40. Działania uboczne glikozydów nasercowych
    - mdłości, wymioty, biegunka
    - przymglenie widzenia, zaburzenia w percepcji kolorów (na żółto), dezorientacja, zmęczenie i bóle głowy, zaburzenia rytmu serca