Formy zabezpieczenia kredytu

Co to jest zabezpieczenie kredytu?

Zabezpieczenie kredytu to zabezpieczenie zobowiązań zaciągniętych przez dłużnika wobec banku. Po zabezpieczenie bank sięga w przypadku gdy jego interesy są zagrożone i nie ma innej możliwości odzyskania pieniędzy wyłożonych na kredyt.

Cel ustanowienia zabezpieczenia

Bankom, które udzielają kredytu najbardziej zależy na tym, aby- po określonym w umowie czasie- odzyskać całą kwotę udzielonego kredytu wraz z naliczonymi odsetkami, prowizjami i pozostałymi kosztami poniesionymi. Każdy kredyt udzielony przez bank jest obciążony ryzykiem jego nie zwrócenia. Dlatego banki udzielając kredytu podejmują działania zmierzające do zminimalizowania tego ryzyka w postaci ustanowienia zabezpieczenia.

Najpowszechniejsza klasyfikacja zabezpieczeń kredytów:

• Osobiste- charakteryzuje je osobista odpowiedzialność osoby udzielającej zabezpieczenie. W przypadku zabezpieczenia osobistego kredytobiorca odpowiada wobec instytucji finansowej całym swoim majątkiem- zarówno tym, który posiada w momencie zaciągania kredytu, jak i tym, w którego posiadanie dopiero wejdzie. Powinno ono zapewnić odzyskanie całej sumy kredytowej wraz z naliczonymi odsetkami i prowizjami.

• Rzeczowe- gwarantować możliwość zaspokojenia roszczenia baku z określonej rzeczy. Zabezpieczenia rzeczowe ograniczają odpowiedzialność kredytobiorcy do poszczególnych składników jego majątku.

Osobiste zabezpieczenia kredytów:

• Weksel in blanco- weksel, któremu brakuje przynajmniej jednego elementu wymaganego do tego, aby był ważny zgodnie z wymogami prawa wekslowego. W przypadku nie spłacania kredytu bank ma prawo uzupełnić go o brakujące elementy. Dopiero uzupełnienie weksla o wszystkie powyższe elementy powoduje powstanie zobowiązania wystawcy weksla do zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz banku.

• Awal (poręczenie wekslowe)- zobowiązanie osoby trzeciej do zapłaty całości lub części sumy wekslowej. Gdy kredyt nie jest spłacany powstaje zobowiązanie w postaci weksla określonej sumy pieniężnej na rzecz banku. Nadal to pierwotny dłużnik w pierwszej kolejności jest odpowiedzialny za zapłatę sumy wekslowej. Dopiero w momencie, gdy tego nie robi, zobowiązana jest do tego osoba, będąca poręczycielem weksla.
  
  
  

• Poręczenie- osoba trzecia zobowiązuje się do spłaty udzielonego kredytu w sytuacji, gdy kredytobiorca nie wypełni tego obowiązku, w ściśle określonym terminie.

• Gwarancje bankowe- bank zobowiązuje się do zapłaty kredytodawcy sumy pieniężnej w kwocie pozostałych rat wraz z odsetkami i prowizjami oraz innymi kosztami postępowania.

• Przelew wierzytelności- kredytobiorca przenosi na bank prawo do otrzymania określonych wierzytelności dłużnika. W razie nie spłacania kredytu bank przejmuje wierzytelność dłużnika. Przykładem wierzytelności od dłużnika może być należność od kontrahenta.

• Pełnomocnictwo- umocowanie banku do dysponowania rachunkiem bankowym kredytobiorcy. Może być udzielone przez kredytobiorcę lub osobę trzecią oraz przez osobę, która już zabezpiecza udzielony kredyt, np. przez poręczyciela

Rzeczowe zabezpieczenia kredytów:

• Zastaw ogólny- dana rzecz ruchoma może być obciążona prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń właśnie z tej rzeczy. Zastaw może obejmować rzeczy ruchome kredytobiorcy (zastawcy) lub też rzeczy ruchome innej osoby lub osób (zastawcy lub zastawców), jeżeli wyrażają oni zgodę na ustanowienie zastawu w celu zabezpieczenia wierzytelności banku z tytułu umowy kredytowej. Rzeczy ruchome mogą stanowić: pojazdy mechaniczne z polską rejestracją, przedmioty wartościowe, towary złożone w przedsiębiorstwie składowym, park maszynowy, rzeczy oddane na przechowanie itp.

• Hipoteka- dana nieruchomość może być obciążona prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń właśnie z tej nieruchomości. Konieczne jest stworzenie aktu notarialnego z wpisem do ksiąg wieczystych. W przypadku zabezpieczenia kredytu kilkoma nieruchomościami trzeba dla każdej z nich ustanowić odrębną hipotekę. Hipoteką można obciążyć: całą ruchomość, część ułamkową nieruchomości, użytkowanie wieczyste.

• Blokada środków na rachunku bankowym- dokonywana na zlecenie kredytobiorcy, do czasu aż wywiąże się on z określonych zobowiązań względem wierzyciela. Kredytobiorca wnosząc o ustanowienie zabezpieczenia kredytu w postaci blokady składa w banku:

  • zaświadczenie o dokonaniu nieodwołalnej blokady na rachunku bankowym

  • upoważnienie uprawniające bank, w przypadku nie spłacenia kredytu, do:

- dokonania potrącenia wierzytelności banku,

- pobrania z zablokowanego rachunku wierzytelności banku z tytułu niespłaconego kredytu, gdy rachunek bankowy prowadzony jest w innym banku.

O dokonaniu potrącenia bank powiadamia pisemnie posiadacza rachunku. Po spłacie kredytu bank zwraca kredytobiorcy upoważnienie oraz wydaje pisemną zgodę na odblokowanie rachunku.

• Przewłaszczenie na zabezpieczenie- kredytobiorca przenosi prawo własności swojej rzeczy (przedmiotu ruchomego) na wierzyciela. Przeniesienie własności następuje na mocy umowy zawartej przez bank z kredytobiorcą. W umowie powinien być zamieszczony warunek, iż w przypadku, gdy kredyt wraz z odsetkami i prowizją zostanie spłacony w określonym w umowie kredytowej terminie, przeniesienie własności straci moc i kredytobiorca stanie się z powrotem właścicielem rzeczy.

Wartość zabezpieczenia kredytu

Banki starają się, aby wartość zabezpieczeń przekraczała kwotę kredytu. Zazwyczaj minimalna wartość zabezpieczeń wynosi 120-150% kwoty kredytu. Przewyższa ona kwotę kredytu ze względu na niepewność możliwości zbycia w przyszłości przedmiotu zabezpieczenia za przewidywaną cenę. Banki korygują wartość przedmiotu zabezpieczenia na podstawie własnych analiz i danych.