Pentekontera - starogrecki statek wiosłowo-

żaglowy, odmiana monoremy. Długość jego

wynosiła zazwyczaj 20-30 m, szerokość

2-4 m, zanurzenie ok. 1m. Kadłub statku

wykonywano zwykle z drewna sosnowego,

na które w celu uszczelnienia naciągano skórę.

Łódź wyposażona była w maszt i prostokątny

żagiel rejowy, które podczas ataku składano

dla poprawy manewrowania

Triera – trójrzędowiec, starogrecka galera z

trzema rzędami wioseł, początkowo wiosłowa

, a następnie żaglowo-wiosłowa.Przyjmuje się

że triery zaczęły powstawać w połowie VIIw p.n.e.

Była bardzo zwrotna. Triery mogły mieć 38–41 m

długości i 3–5 m szerokości, zanurzenie do 1.9 m

, wyporność 70-90 ton, prędkość: do 9 węzłów

pracą wioślarzy ; 12 węzłów z pomocą także żagli

; 6 węzłów - prędkość podróżna, z podziałem

załogi na dwie wachty. Dziób chroniony był przez

ciężki, zazwyczaj okuty brązem taran, stanowiący

główną broń triery

Galera – okręt o napędzie wiosłowym, często

wspomaganym przez żagle. Używany był przede

wszystkim na Morzu Śródziemnym od czasów

starożytnych aż do XIX wieku. Były to statki o

napędzie wiosłowym. Były niezwykle smukłe,

ponieważ ich stosunek szerokości do długości

wynosił 1:6, na koniec nawet 1:9 co przy

napędzie wiosłowym pozwalało uzyskać całkiem

spore prędkości. Początkowo galery posiadały

2,3,4 i więcej rzędów wioseł, ale już od XIV w

. drugi rząd zanika Dodatkową nowością staje

się stosowanie apostis, czyli podłużnej belki

na której oparte były wiosła. Stosowały żagle

łacińskie. Początkowo był to jeden żagiel,

od XV w. dwa. Reje żagli były niesłychanie długie

Główną bronią galer był taran (potem również

tarany boczne Jako fakt warty uwagi trzeba

wspomnieć, że to właśnie dla galer został

opracowany nowy sposób budowy jednostek

– szkieletowy.

Drakkar-wiosłowo-żaglowy okręt Wikingów.

Używany do wypraw zbójeckich. Największy z

langskipów miał 45m długości i 34 pary wioseł

Drakkary były pełnomorskimi jednostkami,

zdolnymi do żeglugi oceanicznej jak rzecznej.

Wyposażone były w jeden duży (ponad 230 m2

) rejowy żagiel. Drakkary, jako jednostki duże, a

więc drogie, zazwyczaj były własnością wodzów i

pełniły funkcje okrętów reprezentacyjnych oraz

flagowych w normańskich flotach. Cechą

charakterystyczną drakkarów były rzeźby

przedstawiające głowy smoków

Koga - duży żaglowiec handlowy, dostosowywany

do celów wojennych. Okręt o kadłubie płaskodennym,

pękatym (stosunek długości do szerokości 3:1),

balastowy, mało zwrotny, poszycie zakładkowe,

1 maszt, ożaglowanie rejowe, najczęściej jeden

duży, prostokątny żagiel. Duży centralny maszt

znajdował się na środku jednostki. Drugą cechą

charakterystyczną był fakt, że dziobnica i tylnica

kogi miały kształt równej belki, wychodzącej

ukośnie ze stępki. Parametry techniczne duże

j kogi: długość 30 m, zanurzenie 3 m, wyporność

1000 t, ładowność 300 t

Holk to rodzaj dużego średniowiecznego żaglowca

północnoeuropejskiego. Używany był do celów

handlowych na Morzu Północnym i Bałtyku

Posiadał przedni i tylny kasztel, poszycie klepkowe

łączone na zakład ister zawiasowy. Trójmasztowe

holki zwykle posiadały dwa maszty z ożaglowanie

rejowym i ostatni maszt z ożaglowaniem łacińskim

Początkowo jednomasztowy, następnie dwu- i

trójmasztowy. W XV wieku wyparły kogi. Później

wyparta zostały przez galeony i fluity

Karaka (lub Karraka) - typ trzymasztowego, rzadziej

czteromasztowego statku żaglowego, rozwinięty w

krajach śródziemnomorskich w XV wieku. Miała

zaokrągloną rufę z wysoką nadbudówką (kasztelem)

oraz drugą niższą nadbudówkę na dziobie. Na maszcie

pierwszym i drugim (fokmaszcie i grotmaszcie) karaki

nosiły ożaglowanie rejowe, a na ostatnim bezanmaszcie

- ożaglowanie łacińskie. Na dziobie umieszczony był

bukszpryt. Karaki był pierwszymi statkami w Europie

nadającymi się dobrze do oceanicznych podróży, z uwagi

na wielkość i pojemność, pozwalającą na zabieranie

zapasów na długie podróże

Galeas – okręt wiosłowo-żaglowy. Wyporność 500 łasztów,

długość do 80 metrów, a szerokość do 16 metrów. Obok

wioseł napęd okrętu stanowiło ożaglowanie trójkątne

rozmieszczone na trzech masztach. Artyleria tych wielkich

okrętów porównywalna była niekiedy z liniowcami –

dochodziła do 60 dział. Ciężkie działa (30-40) umieszczano

na nadbudówkach rufowej i dziobowej

Szkuta (także krypa) – beznapędowy statek (dawniej żaglowy),

płaskodenny, pozbawiony pokrycia w postaci pokładu.

Szkuta jest przeznaczona przede wszystkim do transport

u śródlądowego ładunkówMiała konstrukcję złożoną z wręg

dębowych i sosnowych i dębowego lub sosnowego poszycia

burt. Dziób statku posiadał zakrzywioną do góry sztabę.

Pośrodku umocowany był maszt. Na rufie znajdowała się budka

Szyperska. Galeota - mały okręt żaglowo-wiosłowy używany od

końca XVI wieku do końca XVIII wieku. Galeota była małym,

szybkim okrętem typu galery, właściwie półgalerą, gdyż

posiadała 16-23 wioseł (po 2-3 ludzi na wiosło), ale w odróżnieniu

od typowych galer mających ożaglowanie łacińskie, na 1-2

masztach miała ożaglowanie rejowe. Jak każdy okręt wiosłowo

-żaglowy używana była na morzach śródlądowych –

czyli na M. Śródziemnym i na Bałtyku

Galeon-statek trójmasztowy z trójkątnym żaglem, na dziobie

Umieszczono dekorację, która przedstawiala nazwę okrętu,

Były bardzo bogato zdobione

Statki Arabskie-klepki poszycia układnae na styk,usztywnienie

Poprzeczne, podobny do kogi i hodi, ster zawieszony na szczycie

Kadłuba.ożaglowanie trójkątne, przyszywane wręgi.

Źródła wiedzy historii transportu:badanie wraków na dnie morza

badania archeologiczne,

źródła pisane i ikonograficzne, przekazy ustne, zabytki materialne

Cechy charakterystyczne dla łdzi Słowian: spajanie z witów

Żelaznych, podobne do łodzi skandynawskich(rufa i kadłub)
niska stepka, nie były ozdabiane, w Xw żagiel,dopiero w

XII w powstają ozdoby. zaokrąglony przód i tył, przekrój płaski,

stępka teowa, niska; poszycie na zakładkę
Cele podróży: poszukiwanie miejsc zasiedlenia, odkrycie świata,

zdobycie pożywienia, wymiana towarowa, podboje, pilgrzymki

ekspedycje zbrojne, dyplomaci, zasoby wodne, turystyka.