30. Twórczość Rafaela Santi i jej znaczenie w akademickiej doktrynie artystycznej (teoria konserwacji)

Rafael Santi ur. w Urbino, kształcił się m. in. u malarza Pietra Perugina.

W 1508 Rafael, po stworzeniu wielu wybitnych dzieł malarskich w Urbino, Perugii, Sienie oraz zdobywając sławę we Florencji, wyruszył do Rzymu.

Dla papieża Juliusza II ozdabia freskami papieską salę urzędową i sądową zwaną Stanza della Segnatura – Stanze Watykańskie. Tutaj zrealizował cykl fresków, w których silnie inspirował się antykiem, n.p. Parnas i Szkoła Ateńska.

W swoich wielkich dziełach Rafael starał się pogodzić wartości chrześcijańskie z optymizmem epoki odrodzenia oraz z pogańską filozofią antyczną, odkrywaną przez ludzi renesansu. Widać to w takich jego dziełach jak np. Szkoła ateńska, gdzie Rafael w papieskiej sali przedstawił grupę uczonych, skupionych wokół największych filozofów antyku – Platona i Arystotelesa, których autorytet uznawał także Kościół katolicki. Ten monumentalny fresk jest alegorią Rozumu jako drogi wiodącej do poznania Prawdy.

W 1513 zmarł papież Juliusz II. Jego następca, Leon X również był mecenasem sztuki i cenił talent Rafaela, któremu zlecił kontynuację prac nad zdobieniem Pałacu Watykańskiego. Papież Leon X powołał Rafaela Santi na urząd konserwatora zabytków. Po śmierci Bramantego w 1514 Rafael przejął nadzór nad budową nowej Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Prowadził także badania nad ruinami starożytnego Rzymu. Rafael jako pierwszy zastosował w swej pracy metody zwane badaniami architektonicznymi. Dokonał również inwentaryzacji dzieł architektury.

Od 1516 r pełnił funkcję „prefekta nad wszystkimi marmurami i murami”. Sprawował nadzór nad pracami wykopaliskowymi. To jemu zgłaszano znaleziska starożytnych przedmiotów. Działania jego skierowane były dla wspólnego dobra, wyzbywa się własnych upodobań dla dobra antycznych zabytków.

Humaniści obwiniają papieży o zniszczenie Rzymu. Średniowiecze zatarło ślady oryginału, było okresem upadku wielkiej sztuki, którą odrodzenie ma zamiar na nowo odkryć i uszanować. Praca Rafaela podsycała ambicje papieża Leona X, marzącego o przywróceniu Rzymowi jego antycznego oblicza drogą odsłaniania najbardziej okazałych fragmentów jego antycznej zabudowy, względnie nawet jej częściowej rekonstrukcji.