KOLOS LITERATURA DLA DZIECI



  1. GATUNKI LITERACKIE:

Przykłady: I. Krasicki, Adam Mickiewicz; Czapla, ryby i rak; Malarze; Ptaszki w klatce; Przyjaciele.

Przykłady: Kopciuszek, Królewna Śnieżka, Kot w butach; Jaś i Małgosia

Przykłady: Legenda o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu, Legenda o św. Aleksym.

Przykłady: J. Iwaszkiewicz, Ikar; A. Czechow,Śmierć urzędnika.

Przykłady: Kornel Makuszewski Przygody Koziołka Matołka; Garfield; Tutus Romek i Atomek; Kajko i Kokosz

Przykład : Jan Brzechwa : Leń; Zoo; Stań Pytalski



  1. NURTY W POEZJI:

charakteryzuje się dużym zabarwieniem uczuciowym, typ wypowiedzi poetyckich, opartych na realistycznej obserwacji życia, wzbogaca wiedzę dziecka o otaczającym świecie, ukazuje piękno i zmienność przyrody, popularyzuje dobre zwyczaje, uczy właściwego postępowania, służy wychowaniu moralnemu i patriotycznemu, rozwija spostrzegawczość i wrażliwość estetyczną, wpływa na rozwój emocjonalny małych odbiorców. pogodny nastrój, życzliwy stosunek do otaczającego świata

Twórcy i ich tomiki:

- Czesław Janczarski: Wspólna sprawa; Mieszkanie Hani; Abecadło przyrodnicze; Listy, listy, listy; Sklepy

- Jerzy Ficowski: Zielona Majka; Maciupinka; Kolorowy kalendarzyk

- Maria Czerkawska: W czas pogody; Kto się śmieje; W lesie biało; U starej wierzby; Czerwona piłeczka

jest wzorowana na fantastyce baśniowej i twórczości ludowej. Opiera się na folklorze dziecięcym i jest poezją najbliższego kontaktu matki z dzieckiem. Prezentuje świat z pozycji dziecka uwzględniając jego imaginację i potrzeby psychiczne. Przesycona wychowawczą retoryką.

Twórcy i ich tomiki:

- Janina Porazińska: Pleciugowe nowinki; Smyku-smyku na patyku; Psotki i śmieszki; Trzy gadułki.

- Hanna Januszewska: To Trasa śpiewa; Zwycięskie kielnie; Majowe święto; Srebrna kózka; Z góry na Mazury

- Ewa Szelburg-Zarembina: Dzieci miasta, Nasi braciszkowie, Moje wierszyki, Wierszyki Reni, Na listeczku kalinowym, Idzie niebo ciemną nocą, Opowiem wam…

- Joanna Kulmowa: Zimowe słowiki; Gdyby; Wiersze dla Kaji.

Poezja oparta na żarcie intelektualnym, słowotwórczych igraszkach, zabarwiona elementami satyry i groteski, ma wyzwolić w dzieciach poczucie humoru i wrażliwość na piękno poetyckiego słowa

Twórcy i ich tomiki:

- Julian Tuwim: Cuda i dziwy; Wiersze dla dzieci

- Jan Brzechwa: Tańcowała igła z nitką; Kaczka dziwaczka; Ptasie plotki; Brzechwa dzieciom; Sto bajek; Fruwająca krowa; Globus; Śmiechu warte

- Wanda Chotomska: Teatr na jednej nodze; Tere-fere; Wiersze pod psem; Od poranka do wieczora; Pan

- Ludwik Jerzy Kern: Pierwszy i kilka innych wierszy; Żyrafa u fotografa; Niedźwiedź w szafie; Jurek Ogórek; Cztery łapy; Pan Tygrys

Wprowadzenie dziecka w świat poezji nowoczesnej. Oszczędne operowanie słowem poetyckim, stosowanie skrótów myślowych. Twórcy starają się przemówić do dziecka po nowemu i przygotować go do odbioru współczesnej poezji dla dorosłych.

Twórcy i ich tomiki:

- Józef Czechowicz: Przy sianokosach; Jesień; Jak groch wędrował; Wiersze dla dzieci

- Anna Kamieńska: Dębowa kołyska; Zajęczy pałac; Pod jabłonią

- Tadeusz Kubiak: Gdy zapadnie noc; Pawie wiersze; Niby na niby

- Julian Przyboś: Wiersze i obrazki
















  1. BAJKI I BAŚNIE REGIONALNE:

Baśń regionalna – ściśle określona lokalizacja zdarzeń oraz ściśle określony czas zdarzeń.

Oparta na wierzeniach ludowych. Posiada pierwiastek zła.

BAŚNIE ŚLĄSKA

- Gustaw Morcinek: Przedziwna historia o zbójniku Ondraszku; Przedziwne śląskie powiarki; Jak górnik Bulandra diabła oszukał.

- Kornelia Dobkiewiczowa: Miedziana lampa; Sztolnia w Sowich Górach; Wężowa Królewna; Zamek nad Czarnym Jeziorem.

BAŚNIE POMORZA

- Franciszek Fenikowski: Bursztynowe serce; Gburzy z Gnieżdżewa; Okręt w herbie; Gdańska szkatułka; Złoty strąd.

- Hanna Zdzitowiecka: Bursztynowe baśnie

BAŚNIE MAZUR I WARMII

- Tadeusz Stępowski: Czterej synowie raka.

- Karol Małek: Opowieści znad mazurskiego Gangesu.

- Maryna Okęcka-Bromkowa: Nad jeziorem bajka śpi.

- Irena Kwinto: Dar królowej róż

BAŚNIE NADODRZA

- Izabela Koniusz i Helena Rutkowska: Królewska pieczęć.

- Izabela Koniusz:Złota dzida Bolesława.

- Kazimierz Malicki i Zygmunt Rutkowski: O krasnoludkach; Jagusi i siedmiu zaklętych rycerzach.

BAŚNIE PODHALA I JURY KRAKOWSKO – CZĘSTOCHOWSKIEJ

- Stanisław Pagaczewski: Diabelski kamień.

BAŚNIE MAZOWSZA

- Włodzimierz Piotrowski: Dole i niedole diabła Boruty


  1. RODZAJE PROZY:

Sięgali po nią wychowawcy, ukazywała wzory dobrego postępowania bądź też przykłady złego, wyzwalała w czytającym refleksje nad samym sobą, pomagała kształtować charakter, proponowała określony ideał wychowawczy, przedmiotem autorskiego opisu i podmiotem zdarzeń fabularnych są losy autentycznych postaci

Twórcy i ich utwory:

- Zofia Zawiszanka, Przedziwny wódz.

- Karol Koźmiński, Józef Wybicki, Bohater dwóch kontynentów.

- Helena Bobińska, Maria Skłodowska-Curie.

- Zofia Nałkowska, Mój ojciec.

- Janina Porazińska, Kto mi dał skrzydła.

Tworzona w pierwszym okresie powojennym nawiązywano wyraźnie do tradycji literackiej. Kultywowano w niej znane na ogół tematy i stosowano wypróbowane techniki literackie wypracowane przez obcych i polskich autorów z poprzednich lat międzywojennych. Częstym zabiegiem literackim było nadawanie bohaterom ze świata zwierzęcego cech ludzkich. Przyroda fascynowała wszystkich pisarzy, była tworzywem wielu utworów literackich stanowiła przedmiot opisu i tło zdarzeń fabularnych.

Twórcy i ich utwory:

- Maria Kownacka: Kajtkowe przygody; Rogaś z Doliny Roztoki; Plastusiowy pamiętnik; Przygody Plastusia; Kukuryku na ręczniku

- Helena Bechlerowa: O kotku, który szukał czarnego mleka; Dom pod kasztanem; Za Złotą Bramą; O żabkach w czerwonych czapkach

- Rudyard Kipling: Księga dżungli; Druga księga dżungli

- Roman Pisarski: O psie, który jeździł koleją; Wakacje w zoo

- Jan Grabowski: Reksio i Pucek i inne opowiadania; Reksio Wielka Księga Przygód; Puch, kot nad koty

Występuje motyw podróży, niezwykła sceneria zdarzeń fabularnych zwykle na egzotycznym tle, dramatyczne konflikty, w które uwikłani są odważni bohaterowie odkrywający nowe lądy. Walczą oni z dziką przyrodą.

Twórcy i ich utwory:

- Danuta Bieńkowska: Szlakiem orlich gniazd

- Janina Osińska: Jak Piotruś Malina przepłynął Odrę od Opola do Szczecina

- Arkady Fidler: Mały bizon

Opisuje wydarzenia najczęściej umiejscowione w przyszłości wobec czasów autora. Opiera się na hipotetycznym rozwoju nauki i techniki. Cechy: specyficzny typ czasoprzestrzeni, kontakt z obcymi, akcja na obcych planetach, statkach kosmicznych

Twórcy i utwory:

- Maria Kann: Błękitna planeta

- Jerzy Broszkiewicz: Oko Centaura

- Juliusz Verne: Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi

- Stanisław Lem: Człowiek z Marsa, Astronauci

- Bohdan Korewicki: Przez ocean czasu

Dostarcza ona atrakcyjnej rozrywki, uczy logicznego myślenia i potępia zło (konstrukcja przypomina baśń- zawsze wygrywa dobro) W dziecięcych kryminałach popularnym motywem jest poszukiwanie skarbu. Często bohaterem jest grupa dzieci, przyjaciół, którzy dzielą zadaniami w celu odkrycia tajemnicy czy zdemaskowania przestępcy.

Twórcy i ich utwory:

- Edmund Niziurski: Niewiarygodne przygody Marka Piegusa; Fałszywy trop; Księga urwisów; Awantura w Niekłaju

- Adam Bahdaj: Wakacje z duchami; Stawiam na Tolka Banana; Kapelusz za 100 tysięcy; Uwaga! Czarny parasol

- Zbigniew Nienacki: Cały cykl Pana Samochodzika

- Janusz Domagalik: Pięć przygód detektywa Konopki



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
o wartosciach literatury dla dzieci
literatura dla dzieci i mlodziezy (po roku 1980) t 2
Muminki Tove Jansson - konstrukcja świata przedstawionego, Spiżarnia literacka, o literaturze dla dz
Literatura dla dzieci i młodzieży, LIT DZIECI Literatura dla dzieci i młodzieży (romantyzm i pozytyw
Analiza utworów literackich dla dzieci
Znaczenie snu i wizji w literaturze dla dzieci
Literatura czwarta O naturze i sposobach istnienia literatury dla dzieci
LIT DZIECI A Smuszkiewicz Czwarta czy osobna (O literaturze dla dzieci i młodzieży) 2
Literatura dla dzieci 08
Fantastyka w literaturze dla dzieci i młodzieży 2
Literatura dla dzieci i młodzieży ćwiczenia(1)
literatura dla dzieci
literatura dla dzieci
Literatura dla dzieci
Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980) t 2
LIT DZIECI Jerzy Cieślikowski Miejsce literatury dla dzieci i młodzieży w literaturze ogólnej(1)
Folklor dziecięcy w literaturze dla dzieci
Literatura dla dzieci i młodzieży wykłady 1
literatura dla dzieci

więcej podobnych podstron