Ignacy Krasicki, Myszeidos pieśni X, oprac. J. Maślanka, Wrocław 1982. PIEŚNI VIII-X, oprac. Marysia Biernacka

PIEŚŃ ÓSMA

1. Przytoczenie napisu z czerwonego asa: Ile głów tyle sposobów myślenia .Według podmiotu lirycznego oznacza to, powszechnym jest fakt, że ludzie, szczególnie
w większych grupach, nie potrafią dojść do porozumienia, kłócą się i sprzeczają,
co uniemożliwia wykonanie narzuconej pracy. Zaznacza także, że jest to cecha wrodzona każdego człowieka.
2. Dalej następuje opis zebranej rady oraz przemówienia kolejnych osób w niej uczestniczących.
Pierwsza wielbi monarchistycznego władcę- Popiela, uważa go za wysłannika bożego, wylicza jego zalety (mądrość, duży wpływ na poddanych, wzbudzanie respektu). Z tą opinią nie zgadza się stary Kanclerz, który uważa, że myszy zasłużyły na srogą karę oraz powinny być wezwane przed sąd królewski.
3. Na to Podskrabi odpowiada, że myszy wyrządzają wiele szkód, umniejszają publiczne dochodu, zabierają żywność oraz mają nieograniczoną swobodę. Według niego, najlepszą karą będzie wpłacenie wysokiej sumy do skarbu państwa.
4. Później dowiadujemy się, że narada trwa już 4 godziny, uczestnicy sprzeczają się, wzajemnie szukają w sobie winy (jest to parodia obrad sejmowych), w końcu jednak dochodzą do wniosku, że Popiel i tak zrobi co mu się podoba.
5. Następuje opis przygotowań do wojny z myszami. Ludzie zawierają przymierze z kotami, by pomogły im w walce ze szkodnikami.
6. W kolejnych wersach Krasicki stara się wytłumaczyć sens podania o Popielu (śmierć
w skutek zagryzienia przez myszy), stwierdza, że gryzonie też mają prawo czasem wygrać.
7. Wracamy do głównego tematu pieśni. Na kolejnym zgromadzeniu (tym razem szczurów) niespodziewanie pojawia się baba (która zapewnia o swojej śmiałości wobec zebranych)
z myszą, i zwraca się do króla oraz jego poddanych z prośbą o zawarcie przymierza. Dalej mówi o tym,  że fortuna nie jest stała, a los w każdej chwili może się zmienić. Kobieta zastanawia się, skąd się wzięła nienawiść, która stała się początkiem wojny między ludźmi,
a myszami. Pyta, kto jest winny. Ostatecznie król szczurów zgadza się na udzielenie pomocy przybyłej babie.

PIEŚŃ DZIEWIĄTA
Jedna z ważniejszych pieśni, nazywana „hymnem do miłości ojczyzny”

1. Opis przemierzania Lasów hercyńskich przez Gryzomira. Ukazanie jego dzielności, waleczności, odwagi i pracowitości.
2. Spod Renu wyruszają oddziały Gryzomira i Syrowinda. 
3. Gryzomir dociera do swojej ojczyzny, targają nim uczucie chęci zemsty oraz miłości do ojczyzny.Po przebyciu rwącej rzeki wita się z poddanymi. W przeciwieństwie do wojsk Gryzomira, żołnierze Popiela nie chcą się mieszać w tą śmieszną wojnę.
4. Koty, które wcześniej zawarły przymierze z ludźmi dzielnie stają do walki z gryzoniami, podczas gdy wystraszony Popiel w kryjówce modli się do swojego bóstwa Lelum Polelum.
5. Dalej następuje opis wojny, wzajemnej nienawiści, która była tak silna, że nawet nie pozwoliła wodzom na wygłoszenie przemowy, tylko spowodowała natychmiastowe natarcie na przeciwnika. Wrogowie biją się, szarpią i krzyczą.
6. W końcowym rozrachunku najważniejszego pojedynku tej bitwy (między Mruczysławem, a Gryzomiem) śmiertelną klęskę ponosi kot.

PIEŚŃ DZIESIĄTA

1. Pieśń rozpoczyna się stwierdzeniem,  że miłość poddanych do króla jest cenniejsza od kosztowności i życia w dostatku, jednak ciężko o oddane sługi, ponieważ nierówności stanowe prowadzą do nienawiści.
2. Dalej przywołana zostaje sytuacja Popiela, który rozpętał wojnę, a w chwili ostatecznego natarcia został sam, schroniony przed wrogiem w piwnicy. Tchórz siedząc w samotności upił się i zapadł w głęboki sen. Śnili mu się polegli współtowarzysze, oraz poddani pogrążeni
w żałobie.  Później ze snu wyłania się obraz następców Popiela (Bolesław, Mieszko, Bolesław Śmiały, Przemysław, Kazimierz, Olbracht, Władysław, August), którzy umarli jako alkoholicy.
3. W końcu Popiel budzi się przerażony i pozostawiony sam sobie. Opuścili go Hetman, Marszałek, Kanclerz i Podskrabi.
4. Ostatecznie pomocną dłoń do króla wyciąga Senator, który wcześniej został przez niego opuszczony. Wspólnie próbują uciekać, wsiadają w pośpiechu do łodzi, jednak zaraz doganiają ich myszy i w ramach zemsty zagryzają obu przeciwników.
5. Pieśń X (ostatnia) kończy sie apostrofą do Kadłubka. Podmiot liryczny wychwala wielkiego twórcę i prosi o okazanie łaski autorowi bajki, określanego mianem „dobrego męża” ponieważ ten dokończył swoją pracę.