Siła nabywcza pieniądza to sposób mierzenia wartości finansowej za pomocą ilości produktów, jakie można za tę wartość kupić.
W Polsce parytet siły nabywczej przyjmuje wartość ok.26.
HDI zestawia liczbę dorosłej ludności umiejącej czytać i pisać oraz średnią długość życia z poziomem dochodów.
HDI powyżej 0,8 punktu mają kraje o wysokim stopniu rozwoju społecznego(Kanada, USA, Polska).
HDI w zakresie 0,5 – 0,8 to kraje o średnim stopniu rozwoju społecznego(Ukraina, Rosja, Iran).
HDI poniżej 0,5 pktu mają kraje o niskim stopniu rozwoju społecznego(Niger, Rosja).
Czynniki wpływające na poziom i jakość życia:
- skala i tempo zbrojeń,
- tempo rewolucji naukowo-technicznej,
- pojawienie się nowych chorób,
- brak wody,
- możliwość wyczerpania dostępnych złóż surowców,
- degradacja środowiska naturalnego.
Istotę Handlu zagranicznego jest przemieszczenie przedmiotu wymiany przez granicę.
Import- przywóz towarów, technologii i usług z zagranicy.
Eksport- wywóz towarów, technologii i usług do innych krajów.
Reeksport- wywóz dóbr uprzednio sprowadzonych do kraju po ich modyfikacji, uszlachetnieniu czy po pewnym okresie przechowywania.
Czynniki rozwoju handlu międzynarodowego:
- polityka państwa,
- potrzeby gospodarcze,
- rynek walutowy,
- tradycja, upodobania, moda.
Obroty bieżące handlu zagranicznym są wyznaczone przez sumę wartości eksportu i wartości importu.
Bilans handlowy- zestawienie wartości eksportu i importu w danym kraju.
Saldo bilansu handlowego- różnica wartości eksportu i wartości importu.
W zależności od obrotów handlu zagranicznego saldo bilansu handlowego może być zerowe, dodatnie lub ujemne. Saldo dodatnie jest wtedy gdy wartość eksportu przewyższa wartość importu. Saldo ujemne jest wtedy gdy wartość importu jest wyższa od wartości eksportu.
Pełniejszy obraz płatności zagranicznych daje bilans płatniczy, na który składają się nie tylko należności i zobowiązania danego kraju z tytułu handlu zagranicznego, ale również z turystyki zagranicznej, kredytów, usług transportowych, przekazów walutowych.
Saldo bilansu płatniczego może być zerowe, dodatnie lub ujemne.
Wskaźnik „terms of trade” jest to stosunek średniej ceny eksportowanej do średniej ceny importowanej w danym okresie.
Wskaźnik obrotów handlu zagranicznego w przeliczeniu na 1 mieszkańca daje świadectwo poziomu kontaktów gospodarczych kraju ze światem.
Najwyższe wartości wskazuje ten wskaźnik w krajach o niewielkim terytorium, np. Luksemburgu, Holandii, Belgii, Danii.
Najniższe obroty handlu zagranicznego w przeliczeniu na 1 mieszkańca ma większość KSR, np. kraje Azji Południowej, Ameryki Łacińskiej.
Wymiana barterowa- wymiana towaru za towar.
W KWR w strukturze eksportu dominują towary o dużym stopniu przetwarzania, przede wszystkim maszyny, środki transportu, wyroby elektroniczne i chemiczne. W imporcie przeważają surowce mineralne.
W KSR struktura eksportu jest uzależniona od posiadanych surowców mineralnych i wielkości płodów rolnych.
W obrotach handlowych tych krajów przeważa import towarów przetworzonych z KWR gospodarczo.
Do końca lat 80- tych XX wieku głównym partnerem handlowym Polski był Związek Radziecki i inne kraje bloku Socjalistycznego skupione w Radzie wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Od 1990 głównym partnerem w handlu zagranicznym Polski stały się Niemcy.
Gospodarka Polski jest uzależniona od dostaw niektórych surowców, np. ropy naftowej, gazu ziemnego, rud żelaza.
Importujemy wyroby przemysłu elektromaszynowego, płody rolne i artykuły przemysłu spożywczego.
Przyczyny konfliktów zbrojnych:
- uwarunkowanie historyczne
- woda i zywność
- zróżnicowanie etniczne
- zróżnicowanie religijne ludności
- walka o władzę
Skutki konfliktów:
- straty: ludnościowe, infrastruktury, moralne.
Terroryzm- użycie siły lub przemocy przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie i wymuszenie na danej grupie ludności lub państwie ustępstw w drodze do realizacji określonych celów
Przyczyny terroryzmu:
- nierówność ekonomiczna.
Do najbardziej znanych organizacji terrorystycznych, aktywnych w drugiej połowie XX wieku m.in. należały:
Kraj Basków i Wolność(Euskadi Ta Askatasuna- ETA) w Hiszpanii Irlandzka Armia Republikańska(IRA) w Wielkiej Brytanii, Czerwone Brygady we Włoszech.
Infoterroryzm- prowadzi do znacznych strat materialnych i zagraża funkcjonowaniu najwyżej rozwiniętych krajów.