glikoliza tlenowa a beztlenowa
Oddychanie wewnętrzne, energetyka pracy mięśniowej Cząsteczki O2 dyfundujące do wnętrza komórki wychwytywane są przez mitochondria i są wykorzystywane w procesach resyntezy ATP (adenozynotrifosforanu). Resynteza 3 cząsteczek ATP wymaga pół cząsteczki tlenu. Najważniejszym materiałem energetycznym jest glukoza (zmagazynowana w postaci glikogenu w wątrobie i mięśniach), jej rozpad zachodzi w warunkach tlenowych a ostatecznym produktem jest CO2 i woda oraz beztlenowych a produktem jest mleczan. W czasie glikolizy beztlenowej z rozpadu 1 cząsteczki glukozy powstaje netto 2 cząsteczki ATP, natomiast w podczas glikolizy tlenowej 38 cząsteczek ATP. Podczas lekkiego wysiłku (ok. 1/3 Wmax) energia czerpana jest w połowie z zapasów glikogenu oraz WKT w przemianach tlenowych
Oddychanie tlenowe:
substrat oddechowy: glukoza
zysk energetyczny: 36 ATP
substrat utleniania: całkowity
etapy oddychania: glikoliza, utlenianie pirogronianu do
aktywnego octanu, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy
miejsce przebiegu w komórce: cytoplazma, mitochondria
Oddychania beztlenowe:
1. glukoza
2. 2ATP
3. niewielki
4. glikoliza + redukcja jej produktu
5. cytoplazma
2.Oddychanie – pojemności i objętości płuc
Pojemności i objętości płuc (powietrze wprowadzane lub usuwane z płuc): Objętości – niepodzielne frakcje gazu (TV, RV, IRV, ERV), Pojemności – złożone z dwu lub więcej objętości (np. VC=TV+IRV+ERV).
VC (Vital Capacity)– pojemność życiowa płuc, odpowiada sumie cząsteczek gazu, które mogą być uwolnione z płuc po dokonaniu głębokiego wydechu po uprzednim maksymalnym wdechu (informuje pośrednio o zdolności wentylacyjnej ukł. odd.), suma TV, IRV, ERV. FRC (Functional Residual Capacity) – pojemność zalegająca czynnościowa odpowiada objętości gazu, który pozostaje w płucach po wykonaniu naturalnego wydechu, informuje o stopniu upowietrznienia płuc, obejmuje sumę RV i ERV. IRV (Inspiratory Residual Volume)– objętość wdechowa zapasowa. ERV (Expiratory Residual Volume)– objętość wydechowa zapasowa RV (Residual Volume) – objętość zalegająca, odpowiada objętości gazu pozostającej w płucach po głębokim wydechu (1500-2000ml), pełni rolę bufora gazowego zapewniając ciągłość wymiany gazowej. TLC (Total Lung Capacity) – całkowita pojemność płuc, stanowi sumę VC i RV, określa sumę gazu mieszczącą się w płucach po wykonaniu maksymalnego wdechu. TV ( Tidal Volume) – objętość oddechowa, wdychana i wydychana w czasie swobodnego wdechu i wydechu (ok. 500ml). IC (Inspiratory Capacity) – pojemność wdechowa, objętość gazu wprowadzona do płuc po wykonaniu maksymalnego wdechu po uprzednim swobodnym wydechu, stanowi sumę TV i IRV. MV – wentylacja minutowa płuc, stanowi iloczyn ilości oddechów i objętości oddechowej (np.: 16 odd. 500 ml = 8L/min). Przestrzeń martwa anatomicznie – przestrzeń w której nie ma warunków do wymiany gazów pomiędzy powietrzem a krwią (jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela, oskrzeliki) stanowi ok. 150 ml. Przestrzeń martwa fizjologicznie (czynnościowa) – powietrze pęcherzykowe nie podlegające wymianie (mała u zdrowych, duża u chorych).
3.Stosunek V/Q w płucach. Rodzaje zaburzeń
WYMIANA GAZOWA WENTYLACJA PĘCHERZYKÓW PERFUZJA I DYFUZJA Zadaniem płuc jest zapewnienie wymiany gazowej zgodne z zapotrzebowaniem utlenowania krwi tętniczej i eliminacji CO2. Funkcję tę zapewniają mechanizmy: wentylacja, perfuzja, zachowanie stosunku wentylacji do perfuzji (V/Q) i dyfuzji. VA/QC – jest różny w szczytowych i dolnych partiach płuc, zmienny w zależności od czynników ograniczających V lub Q (stany chorobowe, obciążenie wysiłkowe....) co powoduje zwiększenie gradientu ciśnień cząstkowych O2 i CO2 między gazem pęcherzykowym a krwią tętniczą. Przy prawidłowym stosunku V/Q (0,8) przenikanie gazów oddechowych przez przegrodę pęcherzykowo-włośniczkową jest wywołane różnicą ciśnień parcjalnych między powietrzem pęcherzykowym a krwią włośniczkową. Dla O2 różnica ta wynosi ok. 60 mmHg a dla CO2 ok. 4 mmHg.
4.niewydolność oddechowa – rodzaje, przykłady, Terminy: hipoksemia, hiperkapnia – definiowanie
Niewydolność oddechowa – niezdolność do zapewnienia wymiany gazowej prawidłowej tj. proporcjonalnej do zapotrzebowania na tlen i wydalanie dwutlenku węgla. Podstawą klinicznej definicji niewydolności oddechowej jest ocena zachowania się ciśnień parcjalnych O2 i CO2 we krwi tętniczej.
Hipoksemia – stan chorobowy, objawiający się obniżonym ciśnieniem tlenu we krwi. PaO2 niższe od 60 mmHg (8 kPa), obniżone wysycenie krwi tętniczej (wysyceniem tlenowym hemoglobiny) SaO2 poniżej 90%. W stanie średniej hipoksemii obserwujemy: upośledzenie sprawności fizycznej, skłonności do depresji, bóle głowy, zaburzenia rytmu oddychania, duszność wysiłkową, tachykardię, nadciśnienie, sinicę. W stanach cięższej hipoksemii (spadek PaO2 poniżej 40 mmHg) obserwuje się zaburzenia czynności wielu narządów, znaczną sinicę, duszność spoczynkową, wahania ciśnień krwi, upośledzenie widzenia, senność, śpiączkę. Spadek PaO2 poniżej 20 mmHg powoduje nieodwracalne zmiany narządowe i prowadzi do śmierci. Hipoksja – stan niedoboru tlenowego w obrębie komórek i narządów oraz upośledzenie oddychania wewnętrznego.
Hiperkapnia – stan, w którym obserwuje się podwyższone wartości PaCO2 (powyżej 47 mmHg). Hiperkapnia objawia się wzrostem ciepłoty kończyn, szybkim skaczącym tętnem, ceglastym zabarwieniem policzków, zwężeniem źrenic, zaburzeniami świadomości, drgawkami mięśniowymi (+15), obniżeniem odruchów ścięgnowych i odruchami ze strony prostowników, śpiączką (+30), depresją ośrodków oddechowych obniżającą wentylację i pogłębiającą stan hipoksemii. Wzrost PaCO2 powyżej 80mmHg powoduje utratę wrażliwości ośrodków oddechowych na wysoką koncentrację CO2 i tylko stan hipoksemiczny jest jedynym bodźcem stymulującym odpowiedź wentylacyjną. Hipokapnia - stan, w którym obserwuje się obniżone wartości PaCO2 (poniżej 35 mmHg). Jest stanem charakterystycznym dla wieku dziecięcego w związku z przebiegiem hiperwentylacji płuc (np. emocjonalnej). Jest także stanem kompensacji w przypadku kwasicy metabolicznej.
Hipowentylacja – jest stanem niedostatecznego przewietrzania płuc co prowadzi do obniżenia wentylacji pęcherzykowej, hipoksemii i hiperkapnii. Hiperwentylacja – stan wzmożonej wentylacji płuc (podwyższone MV i VA), z wzbogaceniem powietrza pęcherzykowego w tlen (wzrost PAO2 oraz PaO2) oraz obniżeniem ciśnienia cząstkowego CO2 (niskie PACO2 oraz PaCO2). Jest efektem nadmiernego pobudzenia ośrodków oddechowych do zwiększonej wentylacji lub występuje jako zjawisko kompensacyjne w przypadku kwasicy metabolicznej. Znaczna hiperwentylacja może prowadzić do stanu zasadowicy gazowej i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Hipoksemię można opanować najczęściej przez zastosowanie terapii tlenowej. Hiperkapnia może ustąpić po dostatecznej poprawie wentylacji pęcherzykowej (np. wspomaganie oddychania za pomocą respiratora, maski BiPAP…).
Niewydolność oddechowa Oznacza taki defekt czynnościowy, który dotyczy zaburzeń wymiany w płucach gazów oddechowych: tlenu i dwutlenku węgla, co wyraża się zmianami ciśnienia parcjalnego gazów: obniżeniem PaO2 (hipoksemia) i wzrostem PaCO2 (hiperkapnia). Za nieprawidłowe wartości gazów krwi tętniczej przyjmuje się spadek PaO2 poniżej 60 mmHg oraz wzrostem PaCO2 powyżej 47mmHg. Zgodnie z kryteriami fizjologicznymi wyróżnia się dwa typy niewydolności oddechowej: Niewydolność utlenowania: niskie PaO2, zwiększoną wartością P(A-a)O2 (pęcherzykowo-włośniczkowy gradnient ciśnienia parcjalnego) i prawidłowym lub niskim PaCO2 w skutek hiperwentylacji. Jest spowodowany zakłóceniem stosunku wentylacji do perfuzji lub przeciekiem z prawa na lewo – domieszką żylną. Występuje w chorobach miąższu płucnego, włóknieniu, sarkoidozie, zapaleniu płuc, obrzęku płuc, zatorowości płucnej. Niewydolność wentylacyjna: niskie PaO2, prawidłowa wartośc P(A-a)O2 i wysokie PaCO2. Wentylacja pęcherzykowa jest zbyt mała w stosunku do ilości wyprodukowanego CO2 (zmniejszenie wentylacji minutowej, zwiększenie wentylacji przestrzeni martwej). Występuje w chorobach obturacyjnych drzewa oskrzelowego, depresji o.u.n., upośledzeniu ruchów klatki piersiowej. Niewydolność utlenowania i wentylacyjna; niskie PaO2, wysoka wartość P(A-a)O2 i wysokie PaCO2. Ostra niewydolność oddychania – zespół występujący najczęściej w przebiegu posocznicy bakteryjnej, wstrząsu, urazów, oparzeń, wirusowych i bakteryjnych zapaleń płuc, przedawkowaniu leków, narkotyków.
5.Rozstrzenie oskrzeli, wysiękowe zap. Opłucnej i inne powikłania – opisać zaburzenie, postępowanie..
6.Zapalenie płuc – rodzaje, etiologia…
rozstrzenie oskrzelowe - oskrzela są rozszerzone, wypełnione śluzem, błona śluzowa ulega włóknieniu). Zmianom ulegają również tętnice płucne (pogrubienie ścian, zwężenie światła) powodując wzrost ciśnienia w tętnicy płucnej (przerost prawej komory serca i zespół naczyniowo-płucny).
Zmiany w stanie upowietrznienia tkanki płucnej cechuje jej zmniejszona powietrzność – niedodma, lub nadmierna powietrzność – rozedma. Niedodma (atelectasis pulmonum) – „pierwotna” jest wynikiem niedoboru surfaktantu (niewydolność oddechowa noworodków, ciężka niewydolność oddechowa dorosłych) natomiast „wtórna” następuje na skutek niedostatecznego dopływu powietrza do płuc (zwężenie światła oskrzeli – śluz, ropa, ciało obce, nowotwór lub ucisk płuc z zewnątrz – płyn w jamie opłucnowej, odma opłucnowa). Rozedma (emphysema pulmonum) – powiększenie płuc na skutek wzrostu objętości gronek, zrazików w połączeniu z patologicznymi zmianami w ścianach pęcherzyków płucnych. Rozedma pierwotna obejmuje rozszerzenie poszczególnych części zrazika, natomiast śródmiąższowa charakteryzuje się rozrywaniem pęcherzyków płucnych i przedostawaniem się powietrza do tkanki zrębu płuc. Obrzęk płuc – W wyniku zaburzeń w pęcherzykach płucnych może gromadzić się płyn przesiękowy (obrzęk płuc) lub wysiękowy (zapalenie płuc).
Zapalenie płuc (pneumoniae)– patologiczne zmiany w tkance płucnej w przebiegu różnych chorób płuc dotyczą wszystkich tkankowych elementów jej budowy: surfaktantu, komórek nabłonka pęcherzykowego, przegrody międzypęcherzykowej (śródmiąższowe zapalenie płuc) co może prowadzić do śródmiąższowego włóknienia płuc. Ostre zapalenie płuc – charakteryzuje się gromadzeniem wysięku białkowego w świetle pęcherzyków płucnych (wysiękowe zapalenie pęcherzyków płucnych, złuszczające zapalenie pęcherzyków płucnych, wysiękowe zapalenie płuc gruźlicze). W przebiegu ostrego zapalenia płuc wysięk może ulec zropnieniu lub martwicy, włóknienie może objąć pęcherzyki p. oraz przegrody p. (włóknienie wenątrzpęcherzykowe lub ścienne). Przewlekłe zapalenie płuc – charakteryzuje się występowaniem czynnika uszkadzającego zwanego odczynem ziarniniakowatym. Pierwotnie tworzy się „ziarnina resorpcyjna” tworząca skupienia i guzki (przewlekłe śródmiąższowe włóknienie płuc, pylica płuc, alergiczne włóknienie płuc). P.z.p Ziarniniakowate związane jest również z przebiegiem gruźlicy, sarkoidozy, pasożytniczych chorób płuc. Włóknienie płuc – występuje ogniskowo w wyniku gojenia różnych przewlekłych zmian zapalnych w płucach w odróżnieniu od przewlekłego, śródmiąższowego, rozległego, postępującego włóknienia płuc.
Powikłania stanów zapalnych: Zapalenie opłucnej (pleuritis) – płyn w jamie opłucnowej Zwłóknienie opłucnej (fibrothorax) Odma opłucnowa (pneumothorax) – powietrze w jamie opłucnowej Wylew krwi do jamy opłucnowej (haemothorax).
7.Aerozoloterapia – metody,
Ultradźwiękowa- zalety: gęsty drobnocząsteczkowy aerozol, żywotność urzędnicy , cicha praca, wady: degradacja struktury niektórych leków, trudności w dezynfekcji.
Pneumatyczna- polega na przepływie sprężonego powietrza przez dysze w nebulizatorze 1-3 dni. Zalety: można stosować wszystkie leki, cena urządzenia, małe gabaryty. Wady: niska temp aerozolu, głośna praca, niska żywotnośc.
Siateczkowa- polega na wytwarzaniu aerozolu na skutek wymuszonego drganiami o niskiej częstotliwości wyciskającej roztwór leku przez kalibrowane otwory siatki. Zalety: jednakowa średnica cząst., krótki czas nebulizacji, cicha praca, do stosowania indywidualnie. Wady: cena urzadzenia i eksplatacji (czesta konieczna wymiana membrany).
Ad 12
Właściwości aerozoli
Wielkość cząsteczki/gęstość
Wibroaerozol
dawka aerozolu indukowana wdechem
Regulowane ciśnienie dla fazy oddechowej
Dodatnie zmienne ciśnienie fazy wydechowej
Grubo
cząsteczkowa >300 jama nosowa
300-100 krtań
100-30 tchawica, oskrzela
Średniocząsteczkowa 30-10 oskrzela
10-5 oskrzelika
Drobnocząsteczkowa 5-1 pęcherzyki
<1 wydychanie
Ad 13
PEP podwyższone ciśnienie wydechowe, urządzenie stosowane w drenażu autogenicznym
Ad 14
Budowa układu oddechowego u dzieci i dorosłych
|
dzieci |
Dorośli |
|
24 mln pęcherzyków |
300 mln pęcherzyków |
|
Powierzchnia oddechowa 1,5-2,8 m2 |
Powierzchnia oddechowa 3 m2 |
|
Niedobór surfaktantu |
W normie |
|
Skłonność do obrzęków błony śluzowej |
|
|
Skłonność do obkurczania |
|
|
Aparat rzęskowy słabo rozwinięty |
|
|
Klp mm beczkowatych |
|
|
TV (obj. oddechowa) 17 ml |
TV 500 ml |
|
Pobudzenie do kaszlu słabe wykonujemy przez ucisk dołka jarzmowego |
|
MV minutowa wentylacja 2x większa u niemowląt większe zużycie tlenu u noworodka niż u dorosłego
Badania czynności ukł. oddechowego – przykłady
Pomiar pep
Spirometria
Spirometria dynamiczna
Próba rozkurczowa
Pletyzmografia
Technika oscylacji wymuszonych (zastępuje spirometrie, bo nie wymaga wysiłku tylko spokojne oddechy)
Oscylometria
Badanie wysiłkowe
Badanie oporów oddechowych
Pomiar ciśnień oddechowych
Badanie gazometryczne
Wskaźnik FEV1, PEF, MEF, MIP i inne
FEV1- natężona objętość
wydechowa jednosekundowa
PEF- Szczytowy
przepływ wydechowy
MEF- wskaźnik maksymalnego przepływu wydechowego i objętości płuc
MIP- pomiar ciśnienia oddechowego – wdechowego
MEP- pomiar ciśnienia oddechowego – wydechowego
Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny
Zwiększenie powinowactwa O2 wywołane jest obniżeniem temperatury, wzrostem pH i obniżeniem PaCO2.
Zmniejszenie wywołuje wzrost temperatury, obniżenie pH i wzrost PaCO2
Stany zapalne w obrazie Rtg – opis
Zaciemnienie w obrazie rtg- niedodma
Jasne płuco w rtg- ubytek tkanki płucnej, rozedmie płatowej
Cień okrągły w rtg – nowotwór płuc, gruźlica, grzybica, torbiel, ropień, ziarniak
Zapalenie
płuc- zacienienie
miąższowe - czyli jasne pole w miejscu, gdzie w normalnych
warunkach znajduje się ciemny obraz, odzwierciedlający powietrze w
płucach
Rozedma i POChP-
w badaniu
rentgenowskim klatki piersiowej obniżenie przepony, zwiększenie
wymiaru przednio-tylnego („głębokości”) klatki piersiowej i
zwiększenie przejrzystości płuc, spowodowane zalegającym w niej
powietrzem.
TLC (pojemność całkowita płuc)-ilość powietrza znajdującego się w płucach. Składa się an nią VC i RV. VC(pojemność życiowa)-największa objętość powietrza jaką można wydmuchać po max wdechu. FRC(czynnościowa pojemność zalegająca)-ilość gazu oddechowego który pozostaje w płucach po spokojnym wydechu. TV(objętość oddechowa)-ilość powietrza wchodząca i wychodząca z płuc podczas spokojnego oddychania. RV(objętość zalegająca)-ilość powietrza która pozostaje w płucach po max wydechu. IRV(objętość zapasowa wdechowa)-powietrze które można dodatkowo wciągnąć do płuc po wyk swobodnego wdechu. IC(pojemność wdechowa)-ilość powietrza jaką można wprowadzić do płuc podczas max wdechu. ERV(zapasowa objętość wydechowa)-ilość powietrza jaką można usunąć z płuc podczas max wydechu.
wentylacja
a perfuzja; prawidłowa
objętość powietrza wentylującego płuca w jednostce czasu (V)
jest w przybliżeniu równa objętości krwi przepływającej przez
kapilary płucne w tym samym czasie (Q). Stosunek V do Q— jest
równy w przybliżeniu jedności (0,75 — 1,0).
Podwyższenie
V do Q— zachodzi, gdy nieproporcjonalnie do wentylacji maleje
perfuzja. Jaskrawym przykładem może być zator tętnicy
płucnej.
Obniżenie
V do Q zachodzi, gdy przy zachowanej perfuzji zmniejsza się
wentylacja. Zjawisko to występuje w wyniku zmniejszonej drożności
oskrzeli, w niedodmie, w nasilonym procesie zapalenia płuc.
ROZSTRZENIE OSKRZELI
Nieodwracalne
rozszerzenie odcinków drzewa oskrzelowego.
Główną
przyczyną są:
zakażenia dróg oddechowych, a wśród częstych można wymienić
niedobór przeciwciał, mukowiscydozę, przewlekłe choroby oskrzeli.
Charakterystyczne
objawy to:
kaszel, ropne odksztuszanie, częste krwioplucie.
Leczenie
w tej chorobie zależy od stanu klinicznego chorego i zasadniczo
powinno być ukierunkowane na poprawę oczyszczania oskrzeli z
zalegającego śluzu, jeżeli oczywiście istnieje problem zalegania
śluzu w oskrzelach. W takich przypadkach stosuje się:
-drenaż
ułożeniowy - czyli układanie się chorego w określonych pozycjach
i wykasływanie zalegającej wydzieliny - zwanym też oczyszczaniem
płuc
-rehabilitację oddechową, a zwłaszcza gimnastykę
oddechową
-okresowo leki rozluźniające wydzielinę –
mukolityki.
ZAPALENIE
PŁUC
(pneumoniae)– patologiczne zmiany w tkance płucnej w przebiegu
różnych chorób płuc, dotyczą wszystkich tkankowych elementów
jej budowy: surfaktantu, komórek nabłonka pęcherzykowego,
przegrody międzypęcherzykowej (śródmiąższowe zapalenie płuc)
co może prowadzić do śródmiąższowego włóknienia płuc.
Najczęściej jest wynikiem zaniedbań, jakie miały miejsce podczas
leczenia grypy czy też zapalenia oskrzeli.
Najważniejsze
rodzaje to:
- postać typowa,
- postać atypowa.
Ostre
zapalenie płuc
– charakteryzuje się gromadzeniem wysięku białkowego w świetle
pęcherzyków płucnych (wysiękowe zapalenie pęcherzyków płucnych,
złuszczające zapalenie pęcherzyków płucnych, wysiękowe
zapalenie płuc gruźlicze). W przebiegu ostrego zapalenia płuc
wysięk może ulec zropnieniu lub martwicy.
Przewlekłe
zapalenie płuc – charakteryzuje
się występowaniem czynnika uszkadzającego zwanego odczynem
ziarniniakowatym. Pierwotnie tworzy się „ziarnina resorpcyjna”
tworząca skupienia i guzki (przewlekłe śródmiąższowe włóknienie
płuc, pylica płuc, alergiczne włóknienie płuc). P.z.p
ziarniniakowate związane jest również z przebiegiem gruźlicy,
sarkoidozy, pasożytniczych chorób płuc.
Włóknienie
płuc –
występuje ogniskowo w wyniku gojenia różnych przewlekłych zmian
zapalnych w płucach w odróżnieniu od przewlekłego,
śródmiąższowego, rozległego, postępującego włóknienia płuc.
Oprócz tego wymienia się zapalenia płuc w zależności od
czynnika etiologicznego: wirusowe, grzybicze, bakteryjne, szpitalne,
pozaszpitalne, alergiczne, chemiczne, odoskrzelowe, śródmiąższowe,
płatowe, atypowe.
Grubocząsteczkowa
>300jama
nosowa i gardłowa
300 – 100 krtań
100 – 30
tchawica
Srednioczasteczkowa
30-10
oskrzela
10-5 oskrzeliki
Drobnocząsteczkowa:
5-1
pęcherzyki
<1 wydychanie
DRENAZ
ULOZENIOWY
(posturalny, grawitacyjny, pozycyjny) – przesuw wydzieliny pod
wpływem siły grawitacji oraz przy udziale drugiej osoby poprzez
wykonywanie manewrów wspomagających usuwanie wydzieliny:
-
oklepywanie ścian klp
- ucisk z wibracją skorelowany z
oporowym wydechem
- technika „huff” – wydłużone h
(przymknięta krtań)
- natężone wydechy, kaszel
-
oddechy relaksacyjne, ewentualnie masaż klp
Najczęściej
wybierany kiedy mamy pacjenta niewspółpracującego (za mały, za
duży, z MPD itp.)DRENAZ
AUTOGENNY–
sekwencja oporowanych wydechów przy różnej objętości płuc (od
niskiej do dużej) – metoda belgijska
Związana z
oczyszczaniem różnych obszarów oskrzeli.
Urządzenia
stosowane w drenażu autogennym:
- maska PEP (podwyższone
ciśnienie wydechowe)
- Flutter (podwyższone zmienne ciśnienie
wydechowe)
- Acapella (j.w)
- Fc cornet (j.w)
Inne
metody drenażu:
-
wysokoczęstotliwościowa wibracja klatki piersiowej (max częstość
wibracji to 20Hz – 200 wibracji na minutę)
- metoda
podciśnieniowa („asystor kaszlu”) – stosowane przede wszystkim
w dystrofinach mięśniowych i ewentualnie u pacjentów ze skrajnymi
zaburzeniami wydolności w obturacji.
BADANIE CZYNNOSCI UKL ODDECH.1.Spirometria 2. Badania wysiłkowe3. badanie oporów oddechowych.4. pomiary ciśnień oddechowych (MIP, MEP)5. technika oscylacji wymuszonych.6.badanie gazometryczne: CO2 i O2, ph krwi.7.Oscylometria,pletyzmografia, proba rozkurczowa, spirometria dynamiczna,pomiar pep
FEV1 - objętość powietrza wydmuchnięta z płuc w czasie pierwszej sekundy maksymalnie natężonego wydechu. Jest wyznaczana w trakcie wykonywania spirometrii. PEF – maksymalny przepływ powietrza przez drogi oddechowe podczas maksymalnie natężonego wydechu, wyrażany w l/min. FVC (natężona pojemność życiowa) – największa objętość powietrza, jaką można wydmuchać z płuc podczas maksymalnego, szybkiego wydechu.MEF – mierzymy w 3 punktach na poziomie 75, 50, 25 MEF75 - (maximal expiratory flow at 75% of FVC) - maksymalny przepływ wydechowy w punkcie, gdy 75% FVC pozostaje jeszcze do wydmuchnięcia, albo inaczej maksymalny przepływ wydechowy po wydmuchnięciu 25% natężonej pojemności życiowej. Parametr odzwierciedla szybkość przepływu powietrza w początkowej fazie wydechu.MEF50 - (maximal expiratory flow at 50% of FVC) - maksymalny przepływ wydechowy w punkcie, gdy 50% FVC pozostaje jeszcze do wydmuchnięcia, albo inaczej maksymalny przepływ wydechowy po wydmuchnięciu 50% natężonej pojemności życiowej. Parametr odzwierciedla szybkość przepływu powietrza w środkowej fazie wydechu i informuje o drożności drobnych oskrzeli czyli o średnicy poniżej 2 mm. MEF25 - (maximal expiratory flow at 25% of FVC) - maksymalny przepływ wydechowy w punkcie, gdy 25% FVC pozostaje jeszcze do wydmuchnięcia, albo inaczej maksymalny przepływ wydechowy po wydmuchnięciu 75% natężonej pojemności życiowej. Parametr odzwierciedla szybkość przepływu powietrza w końcowej fazie wydechu i odzwierciedla drożność dróg oddechowych o najmniejszej średnicy.MIP/MEP – miernik MIP/MEP służy do testowania wydolności układu oddechowego pacjenta poprzez pomiar maksymalnego ciśnienia generowanego przy wdechu (MIP) jak również podczas wydechu (MEP).
KRZYWA
OKSYDACJI
opisuje zależność stopnia wysycenia hemoglobiny tlenem od
ciśnienia cząstkowego tlenu występującego w różnych częściach
organizmu.
- przesunięcie krzywej w prawo oznacza, że tlen
jest łatwiej oddawany bo nastąpił spadek jego wiązania przez
hemoglobinę
- przesunięcie krzywej w lewo oznacza, że
nastąpił wzrost wiązania tlenu
- na wiązanie przez
hemoglobinę tlenu wpływają : pH, temperatura oraz zawartość
dwutlenku węgla
- wzrost CO2 powoduje przesunięcie krzywej w
prawo, bo obniżeniu uległo pH, wtedy oksyhemoglobina łatwiej
oddaje tlen komórkom
- wzrost temperatury sprawia, że rośnie
tempo metabolizmu, a tym samym zapotrzebowanie na tlen, krzywa
również przesuwa się w prawo a tlen jest łatwiej oddawany.
OBRAZ
RTG.Zaciemnienie
–w stanach niedodmy (bezpowietrzność i zwykle z zagęszczeniem
miąższu płucnego), stanie zapalnym płuca, wysięk
opłucnowy.
Jasne
płuco
– ma związek ze zwiększeniem przejrzystości płuca (w stanach
ubytku tkanki płucnej, rozedmie płatowej).
Cień
okrągły
– pojedynczy jest objawem nowotworu płuca, zmianą gruźliczą,
torbielą, sarkoidozą. Zapalenie płuc – zacienienie
miąższowe-jasne pole tam gdzie w normalnych warunkach jest ciemny
obraz(powietrze w plucach).rozedma,pochp-obnizenie
przepony,zwiekszenie wymiaru przednio-tylnego klp,zwiekszenie
przejrzystości pluc.
Objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), mimo że dość oczywiste, często są mylone z innymi dolegliwościami. Nie możesz złapać tchu po wejściu na drugie piętro? Męczy cię poranny kaszel? Nie bagatelizuj takich objawów. To może być przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), na którą cierpi ok. 2 milionów Polaków. Jakie są przyczyny POChP? Jak przebiega leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc?
POChP czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc przez wiele lat nie daje objawów. Tajemniczym wyrazem w nazwie choroby jest "obturacja". W medycynie oznacza zwężenie wewnętrznej średnicy (tzw. światła) np. naczynia krwionośnego czy oskrzeli. W tym przypadku polega na znacznym zwężeniu dróg oddechowych. Chory nie może wypchnąć powietrza z płuc, choć też i jego nabranie może być trudne. Osoba, która doświadcza obturacji oskrzeli, odczuwa duszność, ucisk w klatce piersiowej i często słyszy własny świszczący oddech.
Palenie to
główna przyczyna POChP
trening
w ramach rehabilitacji oddechowej składa się z
Treningu wytrzymałościowego różnych grup mięśniowych oraz w mniejszym stopniu
-ztreningu siłowowego(oporowego). Główną zaletą treningu wytrzymałościowego (cykloergometr nożny i ręczny, bieżnia) jest poprawa wytrzymałości i korzystne zmiany w mięśniach na poziomie tkankowym (zwiększenie sieci włośniczek), komórkowym (poprawa innerwacji) oraz subkomórkowym trening mięśni oddechowych (głównie wdechowych)
u pacjentów z wyjściowo niskimi maksymalnymi ciśnieniami wdechowymi (PImax) wzmaga efekty klasycznego treningu oddechowego. Stosuje się 3 rodzaje ćwiczeń: a)trening oporowy mięśni wdechowych, b)obciążenie progowe, c)hiperwentylacja normokapniczn
nauka właściwego oddychania. Oddech przez zasznurowane usta,nauka aktywnego wydechu, oddychanietoremprzeponowym,właściwapozycja ciała,nauka oddychania
skoordynowane go z wysiłkiem mają na celu poprawęwentylacji regionalnej w płucach
a zatem lepszą wymianę gazową oraz czynność mięśni oddechowych, mniejszą duszność, większą tolerancję wysiłku
Zapalenie płuc – stan
zapalny płuc
atakujący pęcherzyki
płucne[1][2].
Przyczyną choroby są zwykle infekcje wirusowe
lub bakteryjne,
albo, w rzadszych przypadkach, zakażenie innymi drobnoustrojami,
reakcje na leki
i inne czynniki, np. choroby
autoimmunologiczne[1][3].
Wśród typowych objawów choroby znajdują się kaszel, ból klatki piersiowej, gorączka oraz trudności z oddychaniem[4]. Narzędzia diagnostyczne obejmują m.in. zdjęcia rentgenowskie i posiew plwociny. Istnieją szczepionki mające zapobiegać niektórym rodzajom zapalenia płuc. Leczenie zależy od przyczyny samej choroby: przy podejrzeniu zakażenia bakteryjnego używa się antybiotyków, a w cięższych przypadkach zapalenia pacjenta zwykle przyjmuje się do szpitala.
Gruźlica (łac.
tuberculosis,
TB – tubercule bacillus) – powszechna i potencjalnie śmiertelna
choroba
zakaźna, wywoływana przez prątka
gruźlicy (Mycobacterium
tuberculosis).
Gruźlica dotyczy najczęściej płuc
(gruźlica płucna), lecz również może atakować ośrodkowy
układ nerwowy, układ
limfatyczny, naczynia
krwionośne, układ kostno-stawowy, moczowo-płciowy
oraz skórę.
Inne mykobakterie takie jak Mycobacterium
bovis,
Mycobacterium
africanum,
Mycobacterium
canetti czy
Mycobacterium
microti wywołują
choroby zwane mykobakteriozami i z reguły nie infekują zdrowych
osób dorosłych, natomiast są często spotykane u osób z
upośledzeniem odporności, np. w przebiegu AIDS[2].
Choroba legionistów (inaczej legioneloza lub
legionelloza) – to ciężka zakaźna
choroba dróg
oddechowych wywołana zakażeniem Gram-ujemną
bakterią
Legionella
pneumophila. Po
raz pierwszy bakteria ta została wyizolowana podczas epidemii
zachorowań, która miała miejsce w 1976
r. w Filadelfii,
w trakcie zjazdu weteranów
wojennych w hotelu Bellevue
Stratford Hotel
Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate, łac.
mucoviscidosis,
ang.
cystic fibrosis,
CF, mucoviscoidosis,
mucoviscidosis) –
wrodzona choroba uwarunkowana
genetycznie polegająca na zaburzeniu wydzielania przez gruczoły
zewnątrzwydzielnicze.
Schorzenie to najczęściej powoduje zmiany w:
układzie oddechowym - nawracające zakażenia, które prowadzą do uszkodzenia płuc i niewydolności oddechowej;
przewodzie pokarmowym - przewlekły stan zapalny trzustki, prowadzi do uszkodzenia tego narządu i jego niewydolności, a niekiedy także wtórnej cukrzycy.
Mukowiscydoza objawia się tym,
że organizm chorego produkuje nadmiernie lepki śluz,
który powoduje zaburzenia we wszystkich narządach posiadających
gruczoły śluzowe (m.in. płucach,
układzie
pokarmowym). Mukowiscydoza jest chorobą ogólnoustrojową,
objawiającą się przede wszystkim przewlekłą
chorobą oskrzelowo-płucną oraz niewydolnością enzymatyczną
trzustki z następowymi zaburzeniami trawienia
i wchłaniania. Gruczoły potowe wydalają pot o podwyższonym
stężeniu chloru
i sodu
(tzw. "słony pot").
naukę
prawidłowego wzorca oddychania
naukę efektywnego kaszlu
techniki drenażowe i techniki wspomagające drenaż
pozycje ułożeniowe
gimnastykę ogólnie usprawniającą
inhalacje z użyciem leków wziewnych
edukację przewlekle chorych
Odma opłucnej (łac.
pneumothorax)
– wtargnięcie powietrza lub innych gazów do jamy opłucnej
spowodowane najczęściej uszkodzeniem miąższu płucnego lub
przedziurawieniem ściany klatki piersiowej. Odma opłucnowa jest
jednym ze stanów nagłych i jako taka wymaga niezwłocznej
interwencji chirurgicznej.
Wyróżnia się:
odmę zamkniętą
odmę otwartą
odmę zastawkową
samoistną
pourazową
naukę
prawidłowego wzorca oddychania
naukę efektywnego kaszlu
techniki drenażowe i techniki wspomagające drenaż
pozycje ułożeniowe
gimnastykę ogólnie usprawniającą
inhalacje z użyciem leków wziewnych
edukację
przewlekle chorych
Astma
: nauka efektywnego
kaszlu
ćwiczenia związane w fazą wydechową (np. dmuchanie przez rurkę do naczynia z wodą)
oklepywanie klatki piersiowej
ćwiczenia ogólnousprawniające
Pozycja woźnicy
Jedną z
form trenowanych zachowań, przede wszystkim u chorych z astmą
oskrzelową, jest przyjmowanie odpowiedniej pozycji w trakcie napadu
duszności. Pozwala ona na uruchomienie dodatkowych mięśni
oddechowych (obręczy barkowej). Chory siedząc na krześle opiera
łokcie o uda lub wspiera ramiona na oparciu krzesła, co przypomina
pozycję woźnicy. Wykonuje wówczas krótki wdech przez nos,
natomiast wydłużony wydech przez przymknięte usta. Jednocześnie
silnie wciąga brzuch bez uruchamiania tłoczni brzusznej.
Drenaż
oskrzeli
Zadaniem drenażu czyli pozycji ułożeniowych jest
usunięcie zalegającej w drzewie oskrzelowym wydzieliny poprzez
wspomaganie mechanizmów fizjologicznych (funkcja oczyszczająca
nabłonka
rzęskowego, odruch kaszlowy). Zalecany jest przede wszystkim w
przypadku hipersekrecji, w wysiękowym zapaleniu oskrzeli jako
metoda zabiegania powstawania zrostów opłucnej oraz zapalenia
płuc. Dzięki sile grawitacji przyjmowanie kolejno zaleconych
pozycji sprzyja przemieszczeniu wydzieliny w obrębie oskrzeli.
Opracowano szereg pozycji ułatwiających drenaż dla poszczególnych
segmentów płuc. Najczęściej drenaż oskrzeli znajduje
zastosowanie w mukowiscydozie, przewlekłym zapaleniu oskrzeli
Jest to jednorazowe wtargnięcie pewnej ilości powietrza do jamy opłucnej. Powstaje najczęściej na skutek pęknięcia pęcherza rozedmowego, lub też spowodowana jest przebiciem miąższu płucnego lub ściany klatki piersiowej przez ciało obce lub żebro. Mała odma zamknięta nie wymaga leczenia. Duża odma, określana jako spadnięcie więcej niż 25% płuca po jednej stronie, wymaga odbarczenia. Odessanie powietrza wykonuje się przez nakłucie jamy opłucnej przy pomocy igły lub drenu, najczęściej w drugiej przestrzeni międzyżebrowej w linii środkowo-obojczykowej i podłączeniu do układu ssącego. Odma zamknięta może nawracać na skutek pękania kolejnych lub tego samego pęcherza rozedmowego lub też na skutek przebijania miąższu płucnego przez fragment kostny. Wymagana jest wtedy interwencja operacyjna, polegająca na wycięciu pęcherzy rozedmowych, wytworzeniu zrostów w opłucnej lub usunięciu fragmentu kostnego.
Występuje na skutek przebicia ściany klatki piersiowej i pozostawienia ziejącej rany mającej połączenie z jamą opłucnej. Na skutek wzrostu ciśnienia w jamie opłucnej płuco ulega zapadnięciu (prawidłowo ciśnienie w jamie opłucnej jest niższe od ciśnienia atmosferycznego). Odma otwarta stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Spowodowane jest to znacznym ograniczeniem pojemności oddechowej (brak funkcji jednego płuca), pogłębianej dodatkowo przez tzw. oddech paradoksalny. Leczenie polega na zastosowaniu tzw. "opatrunku Ashermana" – jałowego opatrunku warstwowego w postaci kompresu uszczelnionego kawałkiem folii zaklejonego tylko z 3 stron. W ten sposób uniemożliwiamy dostawanie się powietrza do jamy opłucnej, a pozwalamy na uchodzenie krwi i powietrza z jej wnętrza. W dalszym etapie może być wymagany drenaż ssący.
AEROZOLOTERAPIA
70% pacjentów w sposób niewłaściwy inhaluje leki wziewne
–w wyniku złej koordynacji wdechu
Miejsce depozycji podawanego leku w przez inhalator w drogach oddechowych zależy min od
Cząstki o średnicy powyżej 10um deponowane są w górnych drogach oddechowych, 5 -10um w oskrzelach
, 3-5um w oskrzelikach , 1-2um w pęcherzykach płucnych, a poniżej 1um są ponownie usuwane w czasie wydechu.
RODZAJE INHALATORÓW:
1.
MDI-inhalatory ciśnieniowe Wady:
Do małych oskrzelików dostaje się jedynie 5-10% leku nawet przy prawidłowym użyciu
Cząstki o dużej średnicy –powyżej 5um pozostają w jamie ustnej –odpowiadają za objawy miejscowe uboczne
Wymagają umiejętności
koordynacji podania leku z fazą wdechu
Zalecenia:
Należy podawać te leki przez przystawki( spejsery:dynahaler, aeroscopic,volumatic)Zalety użycia spejserów:
Ułatwiają koordynację wdechu i aspiracje właściwej dawki leku
Zmniejszają depozycje leku w górnych drogach oddechowych co zmniejsza działania uboczne leku
Poprawiają depozycje płucną leku
Zmniejszają ryzyko wystąpienia skurczu oskrzeli po użyciu inhalatora
Wady:
Muszą być myte po każdym użyciu(należy tylko przepłukać wodą.
Używanie detergentów, wycieranie wnętrza szmatką powoduje przy kolejnym użyciu osadzanie
się leku na ściankach co zmniejsza dawkę leku)
.
Po 6-12 miesiącach należy je wymienić
2.
DPI
–inhalatory proszkowe (Turbuhaler, Dysk, Aesyhaler, Aerolizer, Novolizer,Handihaler)
Zalety:
nie wymagana koordynacjawdechowa
do oskrzeli dostaje się więcej leku niż w przypadku Inhaltorów aerozolowych (od 10do 40 % )Aerolizer
-po naciśnięciu następuje przekłucie kapsułki . Do tej formy terapii potrzeba ze strony pacjenta odpowiednio dużego szczytowego przepływu wdechowego 90-120L/min, co wynika z dużego oporu własnego aparatu. Oznacza to, że do właściwej terapii przy użyciu tego typu aparatów pacjent musi być zdolny do wykonania mocnego wdechu. W przypadku silnej duszności , w ciężkim stanie pacjenta właściwa terapia takim aparatem może być znacznie utrudniona.
Dyski
-mniejszy opór wewnętrzny aparatu, nie potrzeba tak dużego przepływu wdechowego –wystarczy ok. 30l/min.Turbuhaler-lek uwalniany pod wpływem ruchu wdychanego powietrza-wymaga przepływu
min 60l/min
Wady:
Do uwolnienia leku potrzebna jest odpowiednia siła wdechu, a do tego każdy z aparatów ma dodatkowo swój opór wewnętrzny, który pacjent musi pokonać w trakcie wdechu. W efekcie leki podawane w tej formie mogą być trudne w użyciu u pacjentów z bardzo ciężką dusznością tj. z dużą obturacją oskrzeli. W takich wypadkach lepiej stosować inhalatory aerozolowe ze spejserem lub nebulizacje.
3.
Nebulizatory
Rodzaje:
Pneumatyczny
Ultradźwiękowy ( przeciwwskazane w chorobach przebiegających z obturacją oskrzeli
:POCHP, Astma)Aby nebulizacja była skuteczna -lek dotarł do drobnych oskrzelików-nebulizator musispełniać następujące kryteria:
ponad 50% ( optymalnie 80%) leku musi zostać zamienione na cząsteczki poniżej 5um, w czasie nie dłuższym niż 10min ( optimum 5minut)
Drenaż ułożeniowy
- bierny to specjalne ułożenie pacjenta stosowane w celu ułatwienia
odpływu wydzieliny zalegającej głęboko w drogach
oskrzelowych. Istotą tego zabiegu jest zastosowanie takiej
pozycji, w której kierunek drenowanego oskrzela jest zbieżny z
przebiegiem oskrzela
głównego. Sprzyja to odpływowi wydzieliny przy wykorzystaniu
siły ciężkości.
Zasady:
wykonywany 3 razy na dobę przed posiłkiem lub snem
trwa od 5 do 30 minut
po drenażu co najmniej 3 głębokie oddechy, efektywne zakasłanie i odplucie wydzielin
Drenaż statyczny
Przed wykonaniem drenażu statycznego należy zapoznać się z przeciwwskazaniami, jakimi są:
świeży udar mózgu niedokrwienny lub krwotoczny,
stan po operacjach neurochirurgicznych na czaszce,
tętniak aorty,
niestabilna choroba wieńcowa,
świeży zawał serca,
stan po operacjach zespolenia przełyku lub refluks,
poważne zaburzenia rytmu serca,
obrzęk płuc,
wodobrzusze,
ścisłe unieruchomienie po zabiegach ortopedycznych,
nietolerancja pozycji odwróconych.
Rozpoczynając zabieg toalety drzewa oskrzelowego, należy się upewnić, gdzie nagromadzona jest wydzielina. Lokalizacja determinuje pozycję, w jakiej chory powinien się znajdować w czasie zabiegu. Biorąc pod uwagę anatomię układu oddechowego, można zaproponować następujące pozycje drenażowe:
segmenty szczytowe górnych płatów płuc – w przypadku zmian w tylnej części płata pacjent siedzi odchylony do przodu, a w przypadku zmian w przedniej części płata – nieco odchylony do tyłu,
segmenty przednie górnych płatów płuc – przy zmianach obustronnych pacjent leży na wznak, w przypadku zmian lewostronnych – na wznak z rotacją tułowia w prawo, a prawostronnych – z rotacją tułowia w lewo,
segment tylny górnego pląta płuca prawego – należy ułożyć chorego na lewym boku z rotacją tułowia do przodu pod kątem ok. 40°,
segment tylny górnego płata płuca lewego – chory pozostaje na prawym boku z rotacją tułowia do przodu pod kątem 40–45°, a tułów jest uniesiony około 30 cm w górę,
płat środkowy płuca prawego – pacjent leży na plecach z rotacją tułowia w lewo pod katem 45°, a nogi łóżka lub materac od strony nóg chorego uniesione są o 30 cm w górę,
języczek płuca – chory leży na plecach z rotacją tułowia w prawo pod katem 40–45°, a nogi łóżka lub materac od strony nóg chorego są uniesione o 30 cm w górę,
segmenty szczytowe obu płatów dolnych płuc– pacjent leży na brzuchu z poduszką umieszczoną pod miednicą; w przypadku zmian lewostronnych – nieznaczna rotacja tułowia w prawo, w przypadku zmian prawostronnych – nieznaczna rotacja tułowia w lewo,
segmenty postawne przednie dolnych płatów płuc – pacjent leży na wznak, a nogi łóżka od strony stóp chorego uniesione są o 30–40 cm nad poziom; w przypadku zmian lewostronnych chory leży jak wyżej, z nieznaczną rotacją tułowia w prawo, w przypadku zmian prawostronnych – z nieznaczną rotacją tułowia w lewo,
segment postawny boczny płata dolnego lewego płuca – pacjent leży na prawym boku z poduszką umieszczoną pod miednicą i dolną częścią klatki piersiowej, nogi łóżka od strony stóp chorego są uniesione 30–40 cm nad poziom; w przypadku zmian w segmencie postawnym bocznym płata dolnego płuca prawego chory leży jak wyżej, tylko na lewym boku,
segmenty postawne tylne obu dolnych płatów płuc – pacjent pozostaje na brzuchu z poduszką umieszczoną pod miednicą i brzuchem, nogi łóżka od strony stóp podniesione są o 30–40 cm; w zmianach lewostronnych chory leczy jak wyżej, z niewielką rotacją tułowia w prawo, w przypadku zmian prawostronnych – z niewielką rotacją tułowia w lewo.
Czas trwania jednej sesji zabiegu
drenażu statycznego wynosi 45–60 minut.
Jeśli to wskazane,
należy wykonać 2–3 sesje w ciągu dnia. Można także
skrócić sesje do 30 minut i powtórzyć je 4–5 razy
dziennie. W pozycji Trendelenburga, w której biodra
znajdują się powyżej barków, chory nie powinien leżeć dłużej
niż 30 minut.
W czasie drenażu statycznego terapeuta
oklepuje lub dokonuje wibracji klatki piersiowej, np. aparatem Medex
3 D, w celu upłynnienia i rozbicia wydzieliny
wewnątrz oskrzeli.
Drenaż dynamiczny
Wykonuje się go u chorego w pozycji siedzącej. W tej odmianie drenażu chory pochyla się rytmicznie do przodu i do tyłu oraz na boki. Pozostaje w pozycji pochylonej przez 10–20 s. Gdy chory jest pochylony, można wykonać z nim ćwiczenia przeponowe, głębokie oddychanie, ćwiczenia efektywnego kaszlu lub go oklepać. W trakcie drenażu dynamicznego chory może wykonywać ćwiczenia z oscylacyjnymi oporami wydechowymi w celu rozszerzenia drobnych oskrzeli (z takimi urządzeniami, jak Acapella Choice lub Flutter VRP1). Do oczyszczania drzewa oskrzelowego mogą być przydatne również inne techniki, takie jak aktywny cykl oddechowy, nasilony wydech czy ćwiczenia kontrolowanego oddechu.
Drenaż autogeniczny
Polega na kontrolowanym oddychaniu, którego celem jest rozluźnienie wydzieliny oraz przesunięcie jej przez wydychane powietrze. Drenaż autogeniczny wykonywany jest przez samodzielny oddech pacjenta. Można zastosować trzy fazy oddychania o różnej objętości:
w fazie I następuje rozluźnienie wydzieliny w oskrzelach obwodowych,
w fazie II wydzielina gromadzi się oskrzelach,
w III fazie następuje transport wydzieliny z dużych oskrzeli w kierunku gardła.
Pacjent oddycha po kolei w trzech objętościach, wykonując powolne wdechy:
objętość mała (faza I) – chory wykonuje wydech do osiągnięcia zapasowej objętości wydechowej,
objętość średnia (faza II) – chory oddycha w granicach pogłębionej objętości oddechowej,
objętość duża (faza III) – chory wykonuje szybki wydech, po którym następuje odkrztuszenie wydzieliny.
Po fazie trzeciej można
zastosować Fet – energiczne kaszlnięcie po maksymalnym wdechu.
W trakcie oddychania w każdej fazie zaleca się po każdym
wdechu zatrzymanie powietrza na 3 sekundy.
Drenaż
autogeniczny wykonuje się w pozycji siedzącej, z plecami
wyprostowanymi, lub w pozycji leżącej na wznak, ze zgiętymi
kolanami. W pozycji siedzącej można zalecić choremu przyjęcie
pozycji ograniczającej duszność, np. opieranie się na łokciach.
Układ oddechowy
niemowlęcia i małego dziecka nie jest miniaturą układu
oddechowego człowieka dorosłego. Płuco noworodka nie ma prawie
zupełnie pęcherzyków płucnych, a wymiana gazowa zachodzi w
oskrzelikach oddechowych i przestrzeniach powietrznych, z których
dopiero w ciągu kilku lat powstają prawidłowe grona płucne.
Liczba i wielkość pęcherzyków płucnych zwiększa się bardzo
szybko w ciągu pierwszych 2 lat życia, później tworzenie nowych
jednostek płucnych stopniowo słabnie i dopiero w okresie
dojrzewania płciowego następuje ponowny szybki wzrost płuc
(liczba pierwotnych przestrzeni powietrznych u noworodka wynosi
ok. 20 min, liczba pęcherzyków płucnych w 8 r. życia ok. 300
min). Obecnie uważa się, że tkanka płucna jest zdolna do
regeneracji przez cały okres wzrastania dziecka, a więc przez
.12-14 lat. Ponieważ różnicowaniu ulegają także inne elementy
tkankowe, w płucach dzieci stwierdza się zasadnicze różnice
zależne od wieku. I tak np. w tkance śródmiąższowej (zwanej też
podporową lub zrębową) niemowlęcia brak jest włókien
elastycznych i mięśniowych. Dopiero w wieku szkolnym wzmacnia
się aparat sprężysty płuca. Różna jest również liczba
gruczołów śluzowych