Choroby wewnętrzne koni 2013

Choroby górnych dróg oddechowych

Zapalenie błony śluzowej nosa (rhinitis)

• rzadko jako samodzielna jednostka chorobowa

• zazwyczaj jako część zespołu chorobowego

• towarzyszy zapaleniom górnych i dolnych dróg oddechowych

• etiologia

  • zakażenie wirusowe: wirusy grypy, rinowirusy, herpes wirusy, wirusy zapalenia tętnic koni,

  • zakażenia bakteryjne – Streptococcus equi

  • zakażenia grzybicze – Aspergillus sp

  • pasożyty – giez nosowy Rhinoestrus purpureus

  • alergie

  • czynniki fizyczne – kurz, ciała obce, zmiany temperatury

• patogeneza

  • przekrwienie i obrzęk błony śluzowej

  • nadmierna sekrecja wydzieliny surowiczej, śluzowej, ropnej,

  • zmniejszenie światła jamy nosowej,

  • zakażenia grzybicze: ziarniniaki, guzki, owrzodzenia

• objawy kliniczne

  • wypływ z nosa jednostronny lub obustronny

  • surowiczy, śluzowy, ropny, krwisty lub posokowaty

  • szmery oddechowe (świsty, sapania, chrapania)

• badania dodatkowe

  • rhinoskopia

  • tomografia komputerowa

• leczenie

  • samoistne wyleczenie przy przebiegu łagodnym

  • płukanie jamy nosa roztworem fizjologicznym

  • przebieg ciężki – stosowanie antybiotyków/sulfonamidów miejscowo lub ogólnie

  • grzybicze – zmiana środowiska, płukanie preparatami przeciwgrzybiczymi

    • chirurgiczne usuwanie polipowatych i guzowatych tworów

Postępujący krwiak kości sitowej, naczyniak małżowin sitowych

• etiologia

  • specyficzny dla koni, nienowotworowy proces rozrostowy tkanek

  • wywodzi się z tkanki podśluzowej błędnika sitowego

  • krwiak może obejmować okolicę nosowo-gardłową oraz zatoki przynosowe

  • chorują konie gorącokrwiste w średnim wieku powyżej 8 lat

• objawy

  • krwawienie z nosa słabo lub średnio nasilone

  • przebieg choroby – wiele tygodni a nawet miesięcy

  • charczący szmer oddechowy

  • potrząsanie głową

  • duszność

  • stan ogólny przeważnie niezmieniony

• rozpoznanie

  • badanie radiologiczne

• krwawienie z nosa – diagnostyka różnicowa

  • urazy czaszki,

  • grzybica worków powietrznych

  • polipy

  • martwica małżowin nosowych

  • grzybica przewodów nosowych

  • krwawienia z płuc wynikające z przeciążenia

• leczenie

  • usunięcie chirurgiczne

  • nastrzykiwanie guza 4% roztworem formaliny wywołanie martwicy

Zapalenie zatok przynosowych (sinuitis)

• etiologia

  • pierwotne zapalenie błony śluzowej zatok u koni występuje rzadko

  • najczęściej w przebiegu zapalenia błony śluzowej nosa, gardła, krtani,

  • zakażenia korzeni zębów i tkanek je otaczających: pierwszego trzonowego oraz czwartego przedtrzonowego

• objawy

  • jednostronny wypływ z nosa: ropny, cuchnący, zbity w grudki,

  • obrzęk tkanek nad chorą zatoką

  • odgłos opukowy stłumiony

  • zapalenie spojówek i obrzęk trzeciej powieki

  • objawy ogólne: osowiałość, niechęć do pracy

• rozpoznanie

  • badanie radiologiczne

  • scyntygrafia

    • metoda obrazowania przy pomocy radioznaczników (izotopów)

    • komputerowa konstrukcja obrazu przedstawia intensywność procesów w tkankach

    • wysoka czułość zmian strukturalnych w kościach

• leczenie

  • usunięcie przyczyny np.: chorego zęba

  • leczenie zachowawcze: antybiotyki, sulfonamidy wg antybiogramu

  • płukanie jamy zatoki po nakłuciu roztworem izotonicznym, antybiotykowym, roztwory jodu niedrażniące

Choroby worków powietrznych

• worki powietrzne, uchyłki trąbki słuchowej

  • lokalizacja pomiędzy gardłem a jamą bębenkowa

  • komunikują się z jamą gardła

  • pojemność jednego worka (300-500 ml)

• endoskopia worków powietrznych

Wzdęcie worków powietrznych (bębnica)

• definicja

  • znaczne nagromadzenie powietrza we wnętrzu worków powietrznych, obserwowane najczęściej u młodych koni

• etiologia

  • wrodzone nieprawidłowości ujścia worka powietrznego

  • powietrze jest wpuszczane ale nie ma ujścia

  • zaburzenia występują jednostronnie lub obustronnie

  • odkryto czynnik genetyczny warunkujący wadę rozwojową u koni arabskich

• objawy

  • powiększenie okolicy gardła

  • wypuk bębenkowy

  • ucisk na gardło wywołuje chrapliwe szmery oddechowe

  • trudności w połykaniu

  • duszność

• rozpoznanie

  • badanie radiologiczne

• leczenie

  • chirurgiczne – resekcja części fałdu trąbowo-gardłowego

  • punkcja worków i upust powietrza – możliwe nawroty

  • cewnik Foleya na 8 tygodni

  • zabieg chirurgiczny – ryzyko uszkodzenia tętnic i nerwów

Ropne zapalenie worka powietrznego

• etiopatogeneza

  • zakażenie bakteryjne Streptococcus equi

  • szerzenie się zakażenia z gardła i okolicznych węzłów chłonnych

  • gromadzenie się wydzieliny ropnej na dnie worka powietrznego

• objawy

  • okresowy wypływ z nosa jedno lub obustronny

  • wyciągnięta głowa

  • powiększenie okolicy ślinianki przyusznej

  • chełbotanie przy ucisku

  • szmery oddechowe

  • trudności w połykaniu

• rozpoznanie

  • badanie radiologiczne – kamienie worka powietrznego

  • endoskopia – kamień w worku powietrznym tzw chondroid

• leczenie

  • chirurgiczne

  • wprowadzenie endoskopu do jamy worka

  • wlać 1 litr płynu fizjologicznego

  • powtarzamy przez kilka dni aż do uzyskania czystego płynu wypływającego z nozdrzy

  • ogólnie – antybiotykoterapia Penicylina benzatynowa lub potasowa 10 000 – 50 000 j.m./kg mc, im

Grzybicze zapalenie worków powietrznych

• definicja

  • aspergilloza worków powietrznych naciekająca i niszcząca ściany tętnic co objawia się krwawieneim z nosa (epistaxis)

  • występuje rzadko

  • może prowadzić do skrwawienia się zwierzęcia

  • uszkadza również nerwy czaszkowe IX – XII co objawia się zaburzeniami neurologicznymi

  • objawy neurologiczne

    • dysfagia

    • świszczące szmery oddechowe,

    • regurgitacja

    • zespół Hornera

    • porażenie nerwu twarzowego

    • skośne ustawienie głowy

  • badania dodatkowe

    • endoskopia – skośne ustawienie chrząstek nalewkowatych

    • endoskopia – wypływ krwi z ujścia worków do gardła

    • endoskopia – dyfteroidalne żółtawo-brunatne naloty

  • leczenie

    • stosowanie miejscowe leków przeciwgrzybiczych

      • econazol 0,2 g 15x co 3-4 dni na koniu stojącym

      • na koniu leżącym na grzbiecie ( znieczulenie ogólne) irygacja i econazol co 14 dni

      • enilkonazol 1,7% do worka powietrznego prze 10 dni

      • mikonazol, nystatyna, natamycyna

4