1. GŁÓWNE
OKRESY W HISTORII STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCHY I
NAJWAŻNIEJSZE
CECHY:
I. ETAP: W 1648r. po zakończeniu wojny
30-letniej, w XV wieku pojawia się koncepcja suwerenności
powstających państw. w XVII koncepcja ta zaczęła określać
geogr. wydzielone społeczności zwane narodami. Za początek
współczesnej koncepcji stosunków między-
narodowych uważa
się średniowiecze ,gdyż jest to okres gdzie rozpoczął się
handel międzynarodowy, rozwój gospodarczy, co wpłynęło na
zażyłość stosunków między –arodowych, zacieśnianie się
kontaktów między państwami. Nastąpiły pwiązania
między
narodami: polityczne, handel i rozwój ekonomiczny,
migracje,aktywność misyjna, podróże studentów i nauczycieli,
rozwój środków przekazu=stosunki kulturalne,aktywność
publicznych i prywatnych organizacji we wszystkich dziedzinach życia=
stosunki społeczne Stosunki międzynarodowe rodzą się z tych
samych powodów, co każdy system polityczny lub społeczny w celu
realizacji swoich politycznych, ekonomicznych i innych interesów.
Aby
można było mówić o stosunkach międzynarodowych muszą być
spełnione 2 podstaw-
owe zasady:
*formalna ilość
państw,
*przejaw absolutnej suwerenności państw,
Pojawiają
się pierwsze elementy prawa międzynarodowego i ekspansja zamorska,
która łagodzi konflikty w Europie. Pojawiają się pierwsze formy
kapitału przemysłowego, ma to związek z postępem naukowo –
przemysłowym. Utrzymanie postępu nie było możliwe
bez
przekraczania granic.
II ETAP: 1845-okres ładu
wiedeńskiego ,koniec wojen napoleońskich. Nadal obowiązuje zasada
formalnej równości państw. Zaczęły obowiązywać nowe zasady
nieinterwencji i nie-
Naruszalności terytorialnej. Zasady te
zostają zakwestionowane przez pózniejszą Wiosnę
Ludów.
1871-aż do 1918 r. jest to okres epoki kolonialno-imperialnej.
Następuje równowaga między mocarstwami :Rosją ,Anglią, Francją,
Prusami i Austrią.
III ETAP: 1918 – 1939r. okres ładu
wersalskiego, charakteryzuje się pojawieniem organizacji, która ma
zapewnić bezpieczeństwo i zapobiec II Wojnie Światowej (Liga
Narodów) .Liga Narodów miała ograniczyć ekspansje Niemiec. USA
przejawiają interwencjonizm . 1939-1945r. kształtuje się koalicja
antyhitlerowska. Stopniowo wyłania się
ZSRR. Lata po 49 r.
określa się Żelazną Kurtyną aż do 1953 –śmierci Stalina.
IV
ETAP: Pojawienie się ładu dwu biegunowego , tworzenie się dwóch
bloków Wch. i Zach.
Powstaje układ warszawski ,pakt
atlantycki. Rozpad tego układu przypada na rozpad ZSRR.
W 1949r
. kształtuje się pularyzacja w systemie zbrojeniowym . W 1955-975
uchwalona KWBE. Doktryna Breżniewa, następuje normalizacja prawa w
kwestii zbrojeń strategicznych, kres ten kończy się na podpisaniu
KWBE. Następuje normalizacja stosunków RMF ,a państwami
socjalistycznymi.
V ETAP: 1975-1991, lata 80 –te to
okres rywalizacji pomiędzy dwoma mocarstwami USA i ZSRR . Pojawia
się kwestia „wojen gwiezdnych” .Problem Pierestrojki (system
reform zapoczątkowanych przez Gorbaczowa) ,które przyczyniły się
do upadku ZSRR.
Mamy do czynienia z jednej strony z tendencjami
integracji UE na zachodzie, a dezintegracja na wschodzie . Pojawienie
się próżni bezpieczeństwa po rozpadzie układu warszawskiego
(1991). Mamy do czynienia ze wzrostem znaczenia organizacji
międzynarodowych (Rady Europy, KWBE ,ONZ ). Wydarzenia z 11 września
2001r. miały wpływ na wzrost pozycji
Rosji w Europie i na
świecie. Następuje współpraca państw w walce z teroryzmem ,
zabez-
Pieczenia i zapewnienia bezpieczeństwa w obszarze Morza
Kaspijskiego.
2. UCZESTNICTWO W STOSUNKACH
MIĘDZYNARODOWYCH:
1.Pojęcie uczestnika
międzynarodowego
- uczestnikiem nazwać można każdego
właściciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międz.
W sensie pozytywnym lub negatywnym. Działalność ta powinna być
ciągłym, świadomym i zamierzonym działaniem, wywierającym skutki
wykraczające poza granice danego kraju.
- udział podmiotów z
określonej zbiorowej aktywności, działanie w związku oraz
wnoszenie własnego wkładu w tę aktywność
- podział
uczestników na państwowych i pozapaństwowych, do tych drugich
zalicza się: narody, org. międzyn., ruchy międzyn., uczestników
transnarodowych (przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły),
uczestników subpaństwowych (partie polit., org. społeczne, osoby
fizyczne)
AKTYWNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA:
Aby mówić o
aktywności międzynarodowej muszą być spełnione następujące
warunki:
*są to działania świadome
,celowe,zorganizowane
*trzeba mieć zdolność do aktywności
WYRÓŻNIAMY 2 RODZAJE AKTYWNOŚCI:
-DZIAŁANIA
,(dotyczą pewnego zachowania państw np ,na arenie
miedzynarod.)
-CZYNOŚCI ( POJEDYŃCZE DZIAŁANIA)np. prawno
międzynarodowe=głosowanie
2. PODZIAŁ, KLASYFIKACJA
UCZESTNIKÓW:
a) uczestnicy podmiotowi:
- podmioty prawa
międzynarodowego (zdolność do działań prawnych)
- podmioty
stosunków międzynarodowych (zdolność do oddziaływań w ramach
rożnych rodzajów stosunków międzynarodowych)
MAMY DWA
RODZAJE PODMIOTOWOŚCI:
*PRAWNO-MIĘDZYNARODOWA,
*POLITYCZNO
–MIĘDZYNARODOWA,
(panstwo z natury staje się uczestnikiem
stosunków międzynarodowych.Brak uznania ogranicza możliwości
działania w środowisku międzynarodowym. Aby państwo mogło stać
się uczestnikiem stosunków międzynarodowych narod być silnie
oddany w dazeniu do niepodległości. By mówić o państwie trzeba
uwzględnić 4warunki:
*terytorium
*ludność
*władza
suwerenna
*zdolność do aktywności
Każde państwo
dązy do uznania :MAMY 2RODZAJE UZNANIA:
=>defacto->
nie ma charakteru stałego ,możę być odwołane
=>DEJURE->ma
charakter osateczny
Prawu międzynarodowemu podlegają
państwa ,organizacje międzynarodowe ,narody .wtedy ,kiedy walczą o
uzyskanie niepodległości państwowej. Muszą być zorganizowane
,posiadać
Reprezentacje. Uczestnikami są podmioty polityki
,prawa międzynarodowego i stosunków
Miedzynarod. (podmiotowość
prawno miedzynarodowa)
b) uczestnicy przedmiotowi:
-
zaliczamy do nich zjawiska i rzeczy które stanowią elementy
systemów oddziaływań międzynarodowych wykorzystywane przez nich
zgodnie z ich interesami (czyli uczestnikami międzyn. stosu. są
osiągnięcia technologiczne kulturalne, arsenały najgrożniejszej
broni, międzynarodowy podział pracy, prestiż państw i narodów,
stereotypy i mity międzynarodowe, koncepcje i doktryny
polistrategiczne, ważne żródła surowców i energii).
ATRYBUTY
UCZESTNIKÓW:
*zdolność do samodzielnego działania w
rzeczywistości międzynarodowej,
*państwo ma prawo za
zwierania umów między narodowych .
*państwo ma prawo legacji
biernej i czynnej,
*państwo ponosi odpowiedzialność za swoje
zachowania na arenie miedzynarod.
*odpowiada za agresje wobec
innego państwa,
FORTMY AKTYWNOŚCI PAŃSTW:
•
zdarzenia prawno międzynarodowe ,które mogą wpływać na stosunki
międzynarodowe.
• Naturalne, np. zmiana koryta ,rzeki , które
spowodują zmianę naturalnej granicy państwa
• Działalnośc
ludzka np.przechodzenie przez granice przez cudzoziemców
•
Zachowania państwa bądź organizacji ,zdarzenia prawno
międzynarodowe,
AKTY JEDNOSTRONNE
PAŃSTW:
=>UZNANIE:może być przedwczesne lub
spóźnione
=>PRZYZECZENIE ,państwo zobowiązuje się do
podpisania umowy,mogą zaprotestować w sytuacji nie słusznej ,
zrzec się dobrowolnie,