Władza ma charakter teokratyczny.
Oddzielenie funkcji proroka od kalifa po śmierci Proroka. Abu Bakr i Umar nie mieli zdolności proroczych.
Od Utmana kalif nie jest następcą Mahometa, ale jego zastępcą, namiestnikiem bożym na ziemi.
Cztery stanowiska odnośnie obsadzania funkcji kalifa:
dowolna osoba;
najbardziej zasłużona osoba;
osoba najbardziej wpływowa;
osoba najbliżej spokrewniona z prorokiem;
Wraz z rozwojem kalifatu następuje tworzenie się hierarchii administracyjnej od wezyra w dół.
Rozważania prawników miały głównie charakter teoretyczne. Praktyka polityczna żyła własnym życiem.
Samodzielne traktaty prawnicze powstają w okolicy X wieku.
Al-Mawardi – Zasady władzy i urzedy religijne:
opis idealnego muzułmańskiego systemu włądzy;
zajmuję się nie tylko kalifem, ale i resztą urzędników, skupia się na wszystkich sprawach administracyjnych;
kalif jest tylko następcą proroka;
władza podlega nakazom bożym;
Tradycja Perska:
kalifowie należy się bezwzlgędne posłuszeństwo, chyba ze zbuntuje się on przeciwko bogu;
wojsko nie powinno być angażowane w zbieranie podatków;
jednolity kodeks dla całego kraju;
uwzględnienie rozważań przez analogię;
pragmatyczne kodeksy dla władców;
Tradycja hellenizmu:
oparcie się na Platonie i neoplatoniźmie;
władza bierze się z umiejętności skupiania wokół siebie ludzi;
Ibn Haldun:
żył w latach 1332-1406;
pokazuje problemy polityczne na tle procesów społecznych;
historyczny rozwój koncepcji władzy, polityka ujmowana dynamicznie;
władza jest zależna od warunków ekologicznych, społecznych i historycznych;
najdoskonalsza władza to kalifat, gdyż pochodzi od boga;
Teoria polityczna szyizmu:
panujący kalifowie to władza nielegalna, władza powinna być w rękach imamów;
imam jako postać nadludzka;
imam jest gwarantem istnienia tego świata;
ilm – nadludzka wiedza, w która bóg wyposażył imama;
nasb – powołanie na imama przez boga, nie zaś przez decydentów;
isma – ochrona przed wszelkimi występkami i błędami;
Zasady etyki
Źródłem moralności jest Koran i tradycja Proroka (sunny).
Nowe elementy wprowadzane z biegiem lat mają swoje helleńskie lub perskie źródła.
Władca powinien dążyć do zdobycia cnót by zapewnić szczęście obywatelom.
Adeb – wychowanie. Jest to wpajanie podstawowej wiedzy o religii, języku, literaturze i świecie. Opiera się na tradycji przedmuzułmańskiej, beduińskiej cnotliwości oraz wartościach Islamu.
Al-Gazali – pochwała subiektywizmu oraz indywidualizmu.
Dżihad
Wszelkie działanie podejmowane w celu szerzenia religii.
Qital – walka, zwalczanie innych. W Koranie przyjmowana przez wiernych z olbrzymią niechęcią. Jest obowiązkiem, gdy muzułmanin zostaję zaatakowany.
Branie udziału w dżihadzie zostanie nagrodzone przez boga.
Śmierć na ścieżce boga prowadzi do odpuszczenia grzechów.
Dżihad jesr obowiązkiem zespołowym całej gimny.
Dżihad można prowadzić sercem, językiem, rękami oraz mieczem.
Dżihad serca to walka z szatanem i jego pokusami. Jest to większy dżihad.
Dżihad jęyzkiem i rękami prowadzi się poprzez wynagradzanie wyrządzonych krzywd.
Dżihad mieczem dotyczy walki zbrojnej.
Charydżycka koncepcja dżihadu:
obowiązkowa i bezwzględna walka;
szósty filar wiary;
nieustanny dżihad przeciwko wszystkim, którzy nie przyjęli zasad islamu charydżyckiego;
Szyicka koncepcja dżihadu:
u zajdytów obowiązkiem imama jest prowadzenie walki;
na ogół szyici byli kwietystami i nie podejmowali działań zbrojnych;
Łupy wojenne:
ganima;
możliwość zabrania mienia niewiernym oraz wyznawcom religii objawionych, którzy się nie poddali;
zdobycz jest dzielona między wojowników uczestniczących w bitwie;
część łupów przeznaczone jest na działalność gminy (1/5;
Innowiercy w Islamie
Dżihad nie miał za zadanie nawracać innowierców, lecz podporządkowywać sobie jak największe tereny.
Zostanie muzułmaninem nie będąc arabem było długim i ciężkim procesem.
W zamian za podatek chrześcijanie i żydzi (później takżę buddyści i hindusi) otrzymywali prawną ochronę w kręgu krajów arabskich.
Licha i handel
W Islamie lichwa jest surowo potępiana.
Dozwolone są różne formy bankowości, jak i handel.
Muhatara – podwójna sprzedaż. Osoba A odkupuje od B przedmiot, który uprzednio jej sprzedała za wyższą cenę, lecz różnicę płaci w późniejszym terminie.
Mudaraba – bank pożycza pieniądze na jakiś projekt, by później czerpać z niego korzyści (bądź też ponieść straty).
Istnieją liczne inne fikcje prawne, które są stosowane, by ominąć zakazy koraniczne.