Prawo bez zasad to nie prawo - Waryl xD
Dworkin (znany z polemik z Haartem) twierdzi, że obok norm (rules) funkcjonują także zasady (principles). Norma jest
to reguła postępowania (np. art. 148 ż1 KK)  może być spełniona albo nie1. Zasada jest czymś ogólniejszym, co w
dodatku może być zrealizowane częściowo. Ponadto są to pojęcia nieostre (np. zasada sprawiedliwości). Mają
charakter idealny, abstrakcyjny, niezależny od miejsca, czasu i okoliczności. Nie sposób ich ująć w sztywne ramy norm,
tym bardziej że taka np. Lex (severior2) retro non agit zna sporo wyjątków, a w PK, zdaniem Waryla, zasada ta NIE
obowiązuje.
Dzielimy je na podstawowe i uzupełniające. Są to pewne dyrektywy postępowania, często wyprowadzane nie z norm
i przepisów, ale z ogólnych reguł moralnych i sprawiedliwościowych.
Podstawowe zasady p.k.
zasada praworządności (funkcjonuje nie tylko w p.k.) - legalizm, zgodność z prawem; odnosi się szczególnie do
funkcjonariuszy państwowych, którzy nie przestrzegając prawa, naruszają jego autorytet i ratio existendi xD (Nullum
crimen [delictum] sine lege [scripta, certa3  pisana i ściśle określona]  A. Feuerbach).
zasada sprawiedliwości  Temidę przedstawiano, jako ślepą dopiero od Średniowiecza xD  pierwotnie opaska miała
znaczyć, że Temida potrafi przymknąć oko, że widzi to, co chce xD; już Arystoteles próbował ją definiować  wyróżnił
sprawiedliwość rozdzielczą i wyrównawczą i uznał ją za najwyższą wartość moralną. Powinna być równa i
proporcjonalna  podobne przypadki traktować podobnie (równo), a kara ma być proporcjonalna do przewinienia;
sprawiedliwość H" słuszność.
zasada humanizmu  prawo ma służyć człowiekowi; w szczególności nie może być traktowane instrumentalnie; ma
zawsze mieć na celu dobro człowieka; pewne prawa człowieka wynikają z samego faktu urodzenia i są niezbywalne, bez
względu nawet na popełnione czyny; częściowo wyraża ją art. 3 KK; obecnie zasada ta nie jest realizowana e.g. przy
wykonywaniu kar pozbawienia wolności; gdzie zaludnienie więzień wynosi ok. 120% normy ;p
zasada subsydiarności (pomocniczości)  p.k. jest ultma ratio  należy je stosować tylko w ostateczności; moralnie
wątpliwe, ale niekoniecznie karalne winny być e.g. czyny z art. 199 ż3 KK to m. in. dotknięcie piersi w zamian za lody,
tudzież za obietnice małżeństwa, zwłaszcza, że 17-letni mężczyzna jest już pełnoletni w rozumieniu p.k., a dziewczyna 
nie. Ponadto art. 212 KK  czy nie wystarczyłoby powództwo cywilne?
zasada czynu  musi być czyn, żeby było przestępstwo; aczkolwiek są wyjątki w przypadku nieletnich, którzy mogą
być zamykani za  przejawy demoralizacji ; zasada ta była też naruszona przez internowanie opozycjonistów w grudniu
1981 r. (uzasadnieniem było  stwarzanie niebezpieczeństwa dla porządku socjalistycznego ).
zasada społ. szkodliwości  element materialnej def. przestępstwa  stanowi odejście od skrajnego formalizmu,
aczkolwiek bywa nadużywana przez sądy; znamieniem społ. szkodliwości jest przede wszystkim naruszenie dobra
prawnego.
zasada winy  nie ma odpowiedzialności karnej bez winy; Nullum crimen sine culpa; niemożliwe jest zawinienie czynu
pozytywnego:  Nie są państwo winni temu, że byli na tym wykładzie - Waryl xD
1  Sprawa zero-jedynkowa - Waryl xD
2 łac. surowsze
3 Art. 129. Kto, będąc upoważniony do występowania w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej w stosunkach z rządem obcego państwa lub zagraniczną organizacją, działa
na szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.   przepis kauczukowy  prawie wszystko da się tu podciągnąć.