ANALIZA EKONOMICZNA
ANALIZA EKONOMICZNA
Istota analizy ekonomicznej
przedsiębiorstwo
projekt
Warunki funkcjonowania przedsiębiorstw
gospodarka
sektor/ branża
Przedsiębiorstwa działają w zmieniających się warunkach:
narodowa
" rynkowych- nowe produkty, jakość, ceny, warunki konkurencyjne
" technologicznych- nowe technologie
ANALIZA EKONOMICZNA
" społecznych- zmieniające się podstawy ludzi (pracowników/ właścicieli)
" innych
Analiza techniczno-
Analiza finansowa
Konieczność zmian w firmie
organizacyjna
- stan finansowy i majÄ…tkowy
krótki/ średni okres:
- poziom nowoczesności, postęp
- wyniki finansowe
" rozwiązywanie bieżących problemów, które zagrażają bytowi firmy
techniczny
- zachodzÄ…ce procesy finansowe
" zatrzymanie i odwrócenie negatywnych tendencji- regres, stagnacja
- wyposażenie w aktywa trwałe
" ochrona wartościowych zasobów firmy
- procesy zaopatrzenia w
" tworzenie narzędzi dla lepszego zarządzania (usprawnienia systemu zarządzania)
Analiza ekonomiczno-
materiały, magazynowanie
" poprawa umiejętności
finansowa
długi okres: - analiza kształtowania zapasów
przedsiębiorstwa
" modernizacja firmy, np. nowa technologia
towarowych
" poprawa reputacji firmy
- zasoby ludzkie
Teoria ekonomii a analiza ekonomiczna
" rozwój systemów marketingu, logistyki, sprzedaży itp.
Teoria ekonomii mówi, że system gospodarczy dąży do optimum wykorzystania zasobów.
" optymalizacja procesów biznesowych
" racjonalizacja oferowanych produktów (w tym usług)
W punkcie optimum gospodarka działa efektywnie, czyli:
" utrzymanie i zatrudnianie wysokiej jakości specjalistów
" występuje pełne wykorzystanie zasobów (w granicach narodowych)
" wytwarzane są produkty, na które jest zapotrzebowanie (bez tworzenia niepotrzebnych
Analiza- to metoda, która polega na dzieleniu danej całości na części, a następnie na rozpatrywaniu
zapasów)
każdej z nich osobno.
" do ich wytworzenia jest używana właściwa kombinacja zasobów (wynikająca z cen
określonych przez społeczną gotowość do ich zapłacenia)
Analiza ekonomiczna- metoda badania zjawisk i procesów gospodarczych polegająca na ich podziale
" gospodarka rozwija się we właściwym tempie, tj. takim, które odzwierciedla preferencje
na elementy składowe, wykrywaniu związków przyczynowych między nimi oraz identyfikacji przyczyn
społeczne w ocenie dzisiejszej i przyszłej konsumpcji
zmian zachodzących w badanym obiekcie jako całości.
" istnieje ogólna zgodność, co do tego, że podział wytworzonego produktu jest sprawiedliwy
Rodzaje analiz:
W punkcie optimum spełniającym wszystkie omówione wyżej warunki nie ma możliwości poprawienia
" kryterium przedmiotowe: makroekonomiczna, mikroekonomiczna
sytuacji żadnego z uczestników tego procesu bez pogorszenia sytuacji kogoś innego.
" horyzont czasowy: ex post (analiza działań planowanych), operatywna (na bieżąco), ex ante
Jest to tzw. optimum Pareto.
(wsteczna)
" skutki i siła zmian: taktyczne, strategiczne (w tym wewnętrzne, zewnętrzne, zintegrowane)
Efektywność Kaldora-Hicksa:
" analiza systemowa- badanie obiektów jako części składowych całości
" jedna z metod oceny ekonomicznej efektywności alokacji zasobów,
" analiza decyzyjna- przygotowanie informacji do podjęcia i realizacji decyzji
" jest rozwinięciem i uogólnieniem efektywności Pareta
" analiza funkcjonalna- bada zjawiska znajdujące się w obszarze odpowiedzialności danego
" rozwiązanie jest efektywne (prowadzi do wzrostu efektywności), gdy w wyniku jego
stanowiska pracy
zastosowania jeden podmiot zyskuje więcej, niż traci inny, a jednocześnie istnieje
" analiza przestrzenna (międzyzakładowa)- porównania pomiędzy zakładami, wydziałami
(przynajmniej teoretycznie) sposób kompensacji strat przez podmiot zyskujący na rzecz
firmy w zakresie np. kosztów jednostkowych
podmiotu tracÄ…cego.
Każda alokacja efektywna w sensie Pareta jest efektywna również według kryterium Kaldora-Hicksa,
lecz nie każda sytuacja efektywna z punktu widzenia Kaldora-Hicksa jest efektywna w sensie Pareta.
Przykład Analiza ekonomiczna projektu
Sytuacja wyjściowa:
Załóżmy, że z jednego litra mleka można wyprodukować jeden jogurt. Producenci skupują 50 litrów
Analiza efektywności kosztowej
mleka od rolników po administracyjnej cenie minimalnej wynoszącej 2 zł. Jogurty sprzedają natomiast Analiza kosztów i korzyści(ang. cost-benefit Analiza efektywności kosztowej
Analiza kosztów i korzyści
po 5 zł. Jakie są korzyści poszczególnych grup?
(ang. cost-effectiveness analysis
analysis)- służy do ustalenia, czy lub w jakiej
(metoda minimalizacji kosztów)  jej
" Rolnicy: 100 zł (2 zł x 50 litrów) mierze dany projekt zasługuje na realizację z
celem jest wskazanie projektu, który
" Producenci jogurtów: 150 zł (5 zł x 50 jogurtów - 100 zł koszt mleka)
publicznego lub społecznego punktu widzenia; zapewnia osiągnięcie danego efektu
przy możliwie najniższych kosztach;
uwzględnia wszystkie zyski (korzyści) i straty
Sytuacja 2:
Rząd rozważa zniesienie ceny minimalnej na mleko. Kalkulacje wskazują, że:
(koszty), niezależnie od tego, kto je ponosi.
" cena rynkowa mleka ukształtuje się na poziomie niższym, niż obecna cena minimalna - 1 zł;
" producenci będą mieli mniejsze koszty produkcji i tym samym będą mogli obniżyć cenę
Dlaczego dokonuje się analizy ekonomicznej dla projektów?
jogurtów, nie zmniejszając swoich zysków;
" nie tylko otoczenie wpływa na projekt, ale także projekt wpływa w pewien sposób na
nie tylko , ale także w pewien sposób
" zgodnie z prawem popytu konsumenci zwiększą spożycie jogurtów w związku z ich niższą
swoje otoczenie (wpływ ten będzie na ogół tym większy, im większe są fizyczne rozmiary
(wpływ ten będzie na ogół tym większy, im większe są fizyczne rozmiary
ceną. Szacuje się, że obniżka ceny o 1 zł spowoduje wzrost popytu o 50%.
projektu).
projektu).
" w związku z większym zapotrzebowaniem na jogurty producenci będą potrzebowali więcej
" gdyby gospodarka funkcjonowała w sposób doskonały, tak jak opisuje to teoria doskonałej
gdyby gospodarka funkcjonowała w sposób doskonały, tak jak opisuje to teoria doskonałej
mleka, aby wyprodukować dodatkową ilość jogurtów.
konkurencji, wówczas efekty ekonomiczne projektu byłyby dokładnie takie same, jakie
konkurencji, wówczas efekty ekonomiczne projektu byłyby dokładnie takie same, jakie
zostały wyliczone i opisane w analizie finansowej projektu.
zostały wyliczone i opisane w projektu.
" Rolnicy: 75 zł (1 zł x 75 litrów)
" w rzeczywistości występuje wiele czynników powodujących, że wpływ projektu na
w rzeczywistości występuje wiele czynników powodujących, że wpływ projektu na
" Producenci jogurtów: 225 zł (4 zł x 75 jogurtów - 75 zł koszt mleka)
gospodarkę narodową bywa różny od tego, co zostało policzone w projekcie (różnice
gospodarkę narodową bywa różny od tego, co zostało policzone w projekcie (różnice
wynikają z zakłóceń występujących w gospodarce na skutek niedoskonałości jej
wynikają z zakłóceń występujących w gospodarce na skutek jej
Sytuacja 3
mechanizmów).
).
Załóżmy, że rząd po zniesieniu ceny minimalnej wprowadzi podatek w wysokości 0,5 zł od kubka
jogurtu i obciąży nim producentów.
Przykład
Jak zmieni się sytuacja jeżeli rząd przeznaczy przychód na subsydia produkcyjne dla rolników i zakłada
Projekt - rewaloryzacja niewielkiego historycznego parku miejskiego (ok. 2ha)
się, że 20% transferowanej kwoty zostanie pochłonięta przez administrację.
Okres  paz
dziernik-listopad 2007 r.
Cel badań (analizy)  próba wyceny, korzyści ekonomicznych wynikających z rewaloryzacji parku
" Rolnicy: 105 zł (1 zł x 75 litrów + 30 zł subsydiów)
Wyniki:
" Producenci jogurtów: 187,5 zł (4 zł x 75 jogurtów - 75 zł kosztów mleka  37,5 zł podatku)
" oczekiwana chęć do zapłaty wynosi - ok. 8,49 PLN rocznie/os.
" bieżąca wartość korzyści ekonomicznych - ok. 4,122 mln PLN,
Analiza ekonomiczna projektu
" bieżąca wartość kosztów ekonomicznych  ok. 1,138 mln PLN,
Analiza ekonomiczna  jest to analiza posługująca się wartościami ekonomicznymi, które
" ekonomiczna efektywność przedsięwzięcia  NPV= 2,9 mln PLN.
odzwierciedlają wartości, jakie społeczeństwo byłoby gotowe zapłacić za określone dobro lub usługę.
Mówiąc ogólnie, analiza ekonomiczna wycenia wszystkie czynniki zgodnie z ich wartością użytkową
Przykład
lub kosztem alternatywnym dla społeczeństwa.
Tama Trzech Przełomów- Chiny
" Budowa rozpoczęła się w roku 1993, a została zakończona 20 maja 2006 roku.
Analiza ekonomiczna projektu
" Wielka Tama jest najdroższym pojedynczym projektem budowlanym na świecie. Koszt
" ma na celu dokonanie oceny wkładu projektu we wzrost ekonomicznego dobrobytu regionu
przedsięwzięcia ocenia się na 37 mld USD.
lub kraju;
Przykładowe korzyści:
" dokonuje się jej z punktu widzenia interesów całej ludności (regionu lub kraju), w
" Zapora pokryje jednÄ… dziewiÄ…tÄ… obecnego zapotrzebowania Chin na energiÄ™.
przeciwieństwie do analizy finansowej, która przyjmuje punkt widzenia właściciela, np.
" Będzie ona tania i czysta, zastąpi brudną z węgla, spadnie więc emisja zanieczyszczeń
obiektu infrastruktury.
przynosząc ulgę Chinom i światu.
" Tama zapobiegnie też powodziom, które w ciągu ostatnich stu lat pochłonęły milion ludzi.
" Dzięki śluzom statki morskie o nośności 10 tys. ton popłyną 2400 km w głąb lądu. Tani
transport przyciągnie inwestorów w głąb kraj - mówi rząd.
" Ożywiła gospodarkę, stworzyła nowe miejsca pracy.
" Chodzi też o dumę narodową. Tama ma być symbolem rosnącej potęgi Chin.
Krytyka i przykładowe koszty: zasolenie gleby, przemieszczenia mas ziemnych oraz zanieczyszczenia substancjami
ropopochodnymi. z opracowania  Ekspresem do raju , Mariusz Siłakowski, Pracownia
" Na początku lat 90. władze amerykańskie zleciły studium wykonalności projektu i odmówiły
Architektury Żywej.
gwarancji kredytowych swoim firmom. Również Bank Światowy nie chciał go finansować.
" Drogowcy wykupili już działki. Jednak powrót do zarzuconego wariantu obwodnicy
" Naukowców szczególnie niepokoi szlam niesiony przez rzekę. Opada on na dno zbiornika, co
Augustowa przebiegającej kilka kilometrów dalej na północny zachód od obecnie
grozi jego zamuleniem. Ten muł może uszkodzić turbiny.
proponowanego mógłby być tańszy, nawet z wykupem dodatkowych działek, bowiem sam tylko
" Geolodzy mówią, że dorzecze Jangcy jest aktywne sejsmicznie i olbrzymi zbiornik może
półkilometrowy odcinek przez mokradła pochłonie 50 mln.
naruszyć równowagę skal. Ożywiły się też zbocza. Najgorsze byłoby nagłe osunięcie się do
" Budowa drogi to także zagrożenie dla rozwijającej się na tym obszarze agroturystyki.
wody dużej ilości ziemi. Trwa więc umacnianie brzegów betonem.
Zniszczenie Zielonych Płuc Polski spowoduje zmniejszenie turystycznej atrakcyjności
" Tama zmieniła życie nad Jangcy w promieniu setek kilometrów. Pod wodą znalazły się setki
regionu.
świątyń, napisów skalnych, stanowisk archeologicznych.
" Polska sama będzie musiała finansować budowę, bo Komisja Europejska może nie dać
" Przegrani to także 1,3 mln przesiedlonych mieszkańców zatopionych miast i wsi, których
pieniędzy na ten wariant (natomiast na finansowanie inwestycji, które pozwalają ocalić
sytuacja życiowa uległa raptownemu pogorszeniu. Niektórzy musieli ponownie wynosić się z
wartości ekologiczne, Komisja Europejska patrzy przychylnym okiem)
osiedli zbudowanych na osuwajÄ…cych siÄ™ zboczach.
" Ekolodzy podkreślają, że wielka rzeka to misterny ekosystem z delfinami słodkowodnymi,
Przykład:
chińskimi aligatorami i tysiącami innych gatunków fauny Jangcy, wśród których 57 jest
budowa obwodnicy wzdłuż zabytkowego miasta
zagrożonych.
Wpływy finansowe- brak
" Do rzeki, którą niegdyś nazwano Szmaragdową ze względu na przejrzystość wody, spłynęły
toksyczne odpady nieusunięte z zatapianych fabryk, szpitali i cmentarzy. Jangcy zamieniła się
Wydatki finansowe:
w trujący i śmierdzący ściek.
" nakłady inwestycyjne
" W Wenezueli w 1986 r. wybudowano wielką tamę na rzece Caroni, zwierzęta stłoczone na
" koszty eksploatacji
zmniejszonej przestrzeni nie zdołały odtworzyć łańcucha pokarmowego, większość
miejscowych ssaków wyginęła w ciągu 15 lat, zaś muł niesiony przez rzekę zaczął niszczyć
Korzyści ekonomiczne:
turbiny!!!
" spadek zanieczyszczenia środowiska, przez to oszczędności w remoncie zabytków
" spadek zachorowań
Przykład:
Via Baltica- Dolina Rospudy- Polska " wzrost atrakcyjności centrum miasta
Przykładowe korzyści:
" wzrost atrakcyjności inwestycyjnych wzdłuż obwodnicy
" skrócony czas przejazdu samochodów,
" spadek wypadków w mieście
" teoretyczne zmniejszeni liczby wypadków,
Koszty ekonomiczne:
" zmniejszone natężenie ruchu w miastach znajdujących się na dotychczasowej trasie i
związane z tym korzyści. Mieszkańcy Augustowa chcą, by budowa ruszyła jak najszybciej. " wzrost zanieczyszczeń środowiska
Dziennie przez uzdrowisko przejeżdża ponad 4 tys. tirów do krajów bałtyckich. Niszczą
" wycięcie lasu
miasto, utrudniają życie.
" spadek wartości nieruchomości
" wzrost wypadków na obwodnicy
Przykładowe koszty:
"  Inwestycja spowoduje nieodwracalne skutki dla natury (& ). To przedsięwzięcie będzie miało
Inne przykłady:
katastrofalne skutki przyrodnicze dla całego regionu. Via Baltica przetnie naturalne korytarze
" Autostrada między Lilie a Brukselą - Francja  Belgia;
wędrówek dużych ssaków. Lokalne populacje wilków, rysi czy łosi zostaną odseparowane od
" Elektrownia na Wodospadzie Podgórnej  Polska
siebie we fragmentach swoich siedlisk Prof. dr hab. Włodzimierz Jędrzejewski - Zakład
" Nadajniki na obserwatorium na Śnieżce  Polska
Badania Ssaków PAN w Białowieży
" Droga dojazdowa do miejscowości Sokołowsko  Polska
"  Wbicie w warstwę torfu 123 pali zaburzy stosunki wodne. W kilka, kilkanaście lat wymrą
storczyki, m.in. rzadki w Europie miodokwiat krzyżowy. Znacznie szybciej znikną ptaki. W
strefie planowanej drogi, na długości ledwie pięciu kilometrów, jest aż 100 terytoriów ptaków
chronionych polskim i unijnym prawem. Wśród nich takie rzadkości, jak: głuszec, orlik
krzykliwy i bocian czarny - mówi Przemysław Chylarecki z Muzeum i Instytutu Zoologii
PAN.
"  W wyniku inwestycji dojdzie do skażenia chemicznego 2,2 tys. ha terenu wzdłuż drogi. Ruch
pojazdów będzie emitował szkodliwe substancje pyłowe i gazowe(& ). Prowadzone prace
i póz
niejsza eksploatacja drogi wywołają nieodwracalne zmiany terenu: odwodnienie,
4. wyboru i uzasadnienia wariantu optymalnego, Jakie podstawowe i dodatkowe efekty możemy
y
ródła danych do analiz
uzyskać po wdrożeniu zaproponowanych roz-
wiązań?
wewnętrzne
zewnętrzne
Faza końcowa, składająca się z etapów:
5. przygotowania warunków do wdrożenia i Jak wdrożyć projektowane rozwiązania aby
pozostała
rynek
GUS
wprowadzenia nowych rozwiązań do praktyki, uzyskać zaplanowane efekty?
internet
sprawozdawczość i
prasa fachowa
dokumentacja w firmie
podstawowe 6. kontroli realizacji i analizy efektów W jakim stopniu uzyskaliśmy (zrealizowaliśmy)
funkcjonowania nowych rozwiązań. zaprojektowane efekty?
sprawozdania finansowe
Ogólny schemat diagnostyki:
okresowe
sprawozdania
rachunek
bilans
finansowe i inne
przepływów rejestrowanie
pieniężnych
rachunek
zysków i strat
identyfikatory stanu
Diagnoza a analiza ekonomiczna
(czynniki o istotnym wpływie
Diagnostyka to umiejętność rozpoznawania rzeczywistego stanu badanych obiektów.
na funkcjonowanie obiektu)
Diagnoza  stan rzeczy i ich tendencji rozwojowych, odpowiada na pytanie: jak jest ?
interwencja
diagnoza
Zalety diagnozy ekonomicznej jako narzędzia poznawania rzeczywistości:
" jest mniej złożona i czasochłonna niż analiza ekonomiczna,
Obiektem diagnozy/analizy może być każda dziedzina działalności gospodarczej, każdy jej fragment
" pozwala na szybkie przygotowanie informacji do celów decyzyjnych (stan, wyniki, słabe czy wycinek.
strony, mocne strony, szanse i zagrożenia),
" pozwala identyfikować potencjalne przyczyny ewentualnych zakłóceń w badanym obiekcie,
Zasoby funkcje zarzÄ…dzania Planowanie Organizowanie Motywowanie Kontrolowanie
a tym samym określić niezbędną terapię
Zasoby ludzkie (personel) + + + +
Faza wstępna, polegająca na określeniu celu i Co i po co badać? Zasoby rzeczowe + + - +
przedmiotu (obiektu, obszaru) badania
Zasoby finansowe + + - +
Faza podstawowa, na którą składają się etapy:
Zasoby technologiczne + + - +
1. identyfikacji (opisu) wszystkich faktów Jak jest?
Zasoby informacyjno-
dotyczÄ…cych stanu istniejÄ…cego, + + - +
organizacyjne
2. krytycznej oraz konstruktywnej oceny i analizy Co funkcjonuje dobrze, a co niedomaga?
stanu istniejÄ…cego: Dlaczego tak jest?
Jaki dystans dzieli nas od innych?
" diagnoza przyczynowa,
Jakie mamy szanse i co grozi nam ze strony
" diagnoza różnicowa,
otoczenia?
" diagnoza strategiczna,
Jak może być lepiej, jeśli wykorzystamy nasze
" diagnoza rozwoju,
atuty oraz szanse?
Jak może być lepiej, jeśli zniwelujemy słabości i
zagrożenia?
3. projektowania wariantów (propozycji) Co i jak konkretnie powinniśmy w tym zakresie
rozwiązań, zrobić?
Analiza Kluczowych Czynników Sukcesu (KCS)  ĆW 1
Przykłady obszarów (wymiarów)
dokonywania analiz/diagnoz
Rynek
Finanse
(np. pozycja na
(np. struktura kapitału,
rynku, udział w
rentowność, płynność,
rynku, jego
zyskowność, itp.)
dynamika,
działalność
marketingowa, itp.)
Czas
(np. czas realizacji
Organizacja działania
zamówienia, czas
(np. kompetencje
poszczególnych procesów, itp.)
zarzÄ…du, styl
zarzÄ…dzania, struktura
organizacyjna, kultura
Przestrzeń
organizacji,
(np. lokalizacja przedsiębiorstwa,
technologia, itp.)
miejsce funkcjonowania
przedsiębiorstwa, przestrzenne
Zasoby ludzkie
rozmieszczenie przedsiębiorstwa,
(np. wiedza i umiejętności personelu,
rozmieszczenia maszyn i
system motywacyjny, system
urządzeń, itp.)
rekrutacji, itp.)
Analiza KCS  to analiza zasobów i umiejętności przedsiębiorstwa, analiza mocnych i słabych stron za
pomocÄ… listy KCS.
Analiza KCS  ograniczenie badań do grupy kryteriów najważniejszych (kluczowych) dla pozycji
Przykłady obszarów konkurencyjnej i rozwoju przedsiębiorstwa.
Czas
(wymiarów)
Rynek Analiza KCS -leży u podstaw reguły  80-20
Analiza KCS -leży u podstaw reguły  80-20
(np. czas realizacji zamówienia,
dokonywania analiz/diagnoz
(np. pozycja na
czas poszczególnych
Jakość analizy KCS zależy od odpowiedniego opracowania listy zasobów i umiejętności o
rynku, udział w
procesów, itp.)
strategicznym znaczeniu dla danego sektora  Od jakich czynników zależy sukces przedsiębiorstwa w
Zasoby ludzkie
rynku, jego
sektorze (ew. segmencie rynku)?
(np. wiedza i umiejętności Przestrzeń
dynamika,
personelu, system motywacyjny, (np. lokalizacja
działalność
Lider w sektorze w największym stopniu spełnia kryteria zawarte na liście KCS.
system rekrutacji, itp.) przedsiębiorstwa, miejsce
marketingowa, itp.)
funkcjonowania
Złożoność analizy KCS:
Organizacja działania
Finanse
przedsiębiorstwa, przestrzenne
Ustalenie KCS jest względnie proste w sektorach o małym zróżnicowaniu produktów i jednorodnych
(np. kompetencje zarzÄ…du,
(np. struktura kapitału,
rozmieszczenie grupach klientów.
styl zarzÄ…dzania, struktura
rentowność, płynność,
przedsiębiorstwa,
organizacyjna, kultura
Konieczność opracowania rożnych list KCS w przypadku sektora o wymiarze międzynarodowym, gdzie
zyskowność, itp.)
rozmieszczenia maszyn i
organizacji, technologia, itp.)
istnieje wiele grup produktów kierowanych do różnych klientów.
urządzeń, itp.)
Przykładowe czynniki Faza życia sektora a KCS
1. POZYCJA NA RYNKU, np.:
FAZA NARODZINY ROZWÓJ DOJRZAA
OŚĆ SCHYA
EK
" udział w rynku
KCS Technologia i technika Udział w rynku Efektywność Koszty
" dynamika wzrostu udziału w rynku
(obecność na rynku) wytwarzania
" względny udział w rynku
2. POZYCJA KOSZTOWA, np.:
" struktura kosztów
Metody postępowania przy tworzeniu listy KCS:
" koszt jednostkowy
" dwuetapowa:
" relacja kosztów zmiennych i stałych
ć% pierwszy etap to analiza przedsiębiorstwa według pełnej listy kryteriów (we wszystkich
" dynamika wybranych grup kosztów  na przykład B+R
obszarach), następnie sporządzenie listy słabych i mocnych stron firmy;
3. IMAGE FIRMY i jej obecność na rynku, np.:
ć% drugi etap to skoncentrowanie uwagi na kluczowych czynnikach sukcesu i poddaniu ich
" rozpoznawalność marki/marek produktów
wnikliwej analizie;
" reputacja, opinia klientów
" jednoetapowa - określenie tylko listy KCS (lista musi być w miarę kompletna  uwzględnia
" zaufanie, lojalność klientów
najważniejsze czynniki z głównych obszarów działania firmy).
4. POZIOM TECHNIKI I TECHNOLOGII, np.:
" stan techniczny przedsiębiorstwa
Określenie punkt odniesienia i perspektywy czasowej - odpowiedzi na następujące pytania:
" umiejętności techniczne zatrudnionych
" Kto i w jakim celu będzie dokonywał oceny firmy? - ocena powinna być dokonywana
" jakość produktów
wspólnie przez konsultantów oraz kadrę kierowniczą i specjalistów z ocenianego przedsię-
" konkurencyjność stosowanych technologii
biorstwa
" wydatki na rozwój/zakup nowych technologii
" Z kim chcemy porównywać firmę?
5. RENTOWNOŚĆ I MOŻLIWOŚCI INWESTOWANIA, np.:
Punktem odniesienia mogą być:
" rentowność
ć% konkurenci z sektora lub grupy strategicznej,
" produktywność
ć% idealne profile KCS (bardziej obiektywna ocena)
" standing finansowy
ć% Jaką przyjmuje się perspektywę czasową oceny? - perspektywa czasowa prognoz zależy
" możliwości kredytowania działalności
od przewidywanej przyszłości, dla której projektujemy strategię przedsiębiorstwa
6. ORGANIZACJA I ZARZDZANIE, np.:
" struktura organizacyjna
Procedura analizy KCS:
" organizacja procesów
1. ułożenie listy kluczowych czynników sukcesu dla badanego sektora;
" umiejętności kadry kierowniczej 2. określenie wag poszczególnych rozpatrywanych czynników sukcesu;
3. zbadanie, czy w analizowanym przedsiębiorstwie każdy z kluczowych czynników sukcesu jest
" kultura organizacyjna
słabą, czy mocną stroną, i wyrażenia tej oceny w sposób liczbowy;
" jakość i realizacja strategii
4. porównanie sumy ważonych ocen dla badanej firmy z oceną maksymalną i (lub) z ocenami
innych przedsiębiorstw z grupy strategicznej lub sektora.
Przykładowe KCS dla przemysłu:
1. Odzieżowego:
" Wzornictwo
" Sieć sprzedaży
" Niskie koszty wytwarzania
2. Browarniczego:
" Marketing
" Sieć dystrybucji
" Technologia warzenia
" Moce przerobowe
Stworzenie listy KCS nie wystarcza do zdobycia przewagi konkurencyjnej  wskazuje jedynie na
jakich obszarach i problemach skoncentrować uwagę, doskonalić je i osiągać przewagę nad
konkurentami!!!
Ocena Ocena warzona
Ocena Ocena warzona
Czynniki Waga
Czynniki Waga
Nasza firma Lider Nasza firma Lider
Nasza firma Lider Nasza firma Lider
Koszty działalności 2 4 0,13 0,26 0,52
Koszty działalności 1 4 0,15 0,15 0,6
Jakość pracy 3 5 0,05 0,15 0,25
Produktywność 2 5 0,05 0,1 0,25
Poziom technologiczny 2 5 0 0,18 0,45
Wykonanie plan. zysku 3 4 0,05 0,15 0,2
Kreatywność 4 4 0,09 0,36 0,36
Wydajność pracy 3 3 0,08 0,24 0,24
Stosunki międzyludzkie 3 4 0,06 0,18 0,24
Nowoczesność 2 4 0,07 0,14 0,28
Jakość wyrobów 3 4 0,11 0,33 0,44
Poziom organizacyjny 4 5 0,07 0,28 0,35
Suma 32 51 1 2,52 4,18
Profile strategiczne (KCS)
1. Koszty działalności
2. Udział w rynku
3. Jakość pracy
4. Produktywność
5. Poziom technologiczny
6. Wykonanie plan. Zysku
7. Kreatywność
8. Wydajność pracy
9. Stosunki międzyludzkie
10. Nowoczesność
11. Jakość wyrobów
12. Poziom organizacyjny
Zadanie
Na podstawie posiadanej wiedzy, spróbuj przeprowadzić analizę KCS dla jednego z poniżej podanych
sektorów/rynków. Jeśli to możliwe analizę przeprowadz
dla potencjalnych segmentów danego rynku.
Propozycje sektorów:
1. Sektor motoryzacyjny (producent samochodów)
2. Sieć hotelarska,
3. Produkcja płytek ceramicznych,
4. Produkcja odzieży sportowej,
5. WÅ‚asna propozycja - & ???
Zmienna wartość pieniądza w czasie  metody dyskontowe 1. Kalkulacja pojedynczej wartości przyszłej (np. wpłata pieniędzy do banku na kilka lat 
ustala się kwotę po upływie okresu lokaty)
Bieżąca i przyszła wartość pieniądza Przykład 1
Ustal ile otrzymasz za trzy lata, wpłacając dzisiaj 1000 zł na lokatę oprocentowaną na 10% w skali
rocznej.
Aby rozwiązać to zadanie należy skorzystać z formuły:
100 zł (2009) > 100 zł (2010) > 100 zł (2011) ..... FV = PV*(1+i)t
gdzie:
O ile mniej wart jest pieniądz za rok??? PV (wartość bieżąca) wynosi 1000 zł
i (stopa procentowa) wynosi 10%
t (okres) wynosi 3 lata
FV = 1000 * (1+0,1)3 = 1331 zł
Ile chciałbym otrzymać za rok aby dzisiaj dobrowolnie zrezygnować z dysponowania kwotą 100
złotych?
2. Liczenie wartości przyszłej stałych kwotowo okresowych wpłat na rachunek. Oczekiwana
kwota obejmować będzie zarówno sumę wpłat jak i zakumulowaną sumę odsetek od tych
wpłat, przy czym każdorazowo odsetki liczone są od powiększającej się kwoty.
Przykład 2
Przez najbliższe 4 lata zamierzasz na koniec każdego roku odkładać po 2000 zł na lokatę
oprocentowaną na 8% w skali roku. Ustal jaka kwota znajdzie się na rachunku po upływie tego okresu.
Aby rozwiązać to zadanie należy skorzystać z formuły:
t
(1 + i) -1
FVA = A *
i
gdzie:
A (stała płatnośc roczna) 2000 zł
i 8%
t 4 lata
4
(1 + 0,08) -1
Miarą oczekiwań, czyli tempa zmiany wartości pieniądza w czasie jest:
FVA = 2000 * = 9012zł
" stopa procentowa (jeżeli chcemy obliczyć wartość przyszłą znanej wartości dzisiejszej)
0,08
" stopa dyskontowa (jeżeli znamy kwotę przyszłą a chcemy ustalić jej wartość na dziś).
Dla lepszego zrozumienia schematu liczenia
Możliwe sytuacje dotyczące zmian wartości pieniądza w czasie: 2000 * (1,08)3 = 2519,4
" wartość bieżąca (PV  present value) lub wartość przyszła (FV  future value)
+ 2000 * (1,08)2 = 2332,8
" wartość pojedynczej płatności lub wartość strumienia płatności
+ 2000 * (1,08) = 2160
" wartość strumienia jednolitych płatności (annuitety) lub wartość strumienia zmiennych + 2000 = 2000
płatności 9012,2
" płatność jest dokonywana na początku lub na końcu okresu
3. Liczenie wartości raty annuitetowej przy znanej wartości bieżącej kapitału (np.
" rozliczanie (kapitalizacja) wartości może być dokonywane raz lub więcej razy w okresie roku.
zaciągamy kredyt hipoteczny i ustalamy jaka będziemy płacić ratę obsługi kredytu przez
" obliczenia mogą być dokonywane przy stałej lub zmieniającej się z okresu na okres stopie
kolejne 30 lat);
procentowej
Przykład 3
Zaciągnąłeś kredyt w wysokości 200 000 zł na okres 30 lat przy oprocentowaniu 12% w skali roku.
Jaka będzie wysokość stałej miesięcznej raty kredytowej.
Aby rozwiązać to zadanie należy skorzystać z formuły:
t
i *(1+ i)
A = PVA *
t
(1+ i) -1
gdzie:
PVA (bieżąca wartość kapitału, który ma zostać spłacony ratami annuitetowymi) 200 000 zł
i 12%
t 30 lat
m (liczba podokresów) wynosi 12 (tyle ile miesięcy w roku)
30*12
0,12 0,12
ëÅ‚1 öÅ‚
* +
ìÅ‚ ÷Å‚
12 12
íÅ‚ Å‚Å‚
A = 200000 * = 2057 zł
30*12
0,12
ëÅ‚1+ öÅ‚
ìÅ‚ ÷Å‚ -1
12
íÅ‚ Å‚Å‚
4. Liczenie wartości bieżącej zmiennych przepływów pieniężnych, których spodziewamy się
w przyszłości  sytuacja występująca w przypadku inwestycji rzeczowych;
Przykład 4
W ciągu najbliższych trzech lata masz otrzymać na konto trzy wpłaty (na koniec każdego roku).
Pierwsza z nich wynosi 10 000, zaś każda następna ma być o 50% wyższa w stosunku do kwoty z roku
poprzedniego. Ustal jaka jest wartość dzisiejsza tych kwot przy stopie dyskontowej 10%.
Aby rozwiązać to zadanie należy skorzystać z formuły:
n
Zt
PVZ =
"
t
(1+ i )
t =0
gdzie:
Zt (kwota z okresu t) w naszym przypadku odpowiednio: 10 000 zł, 15 000 zł i 22 500 zł.
i 10%
t = 1,2,3
10000 15000 22500
PVZ = + + = 38393zł
1 2 3
(1+ 0,1) (1+ 0,1) (1+ 0,1)
Oznacza to, iż bieżąca wartość płatności to suma 9 091 zł + 12 397 zł + 16 905 zł = 38 393 zł.
9 091 zł + 12 397 zł + 16 905 zł = 38 393 zł.
Tablica (zestawienie) przepływów pieniężnych (cash-flow) - najważniejszy dla inwestora
dokumentem, za pomocą którego można ocenić opłacalność i płynności projektu
Wpływy Wydatki
`"
`"
Przychody Koszty
-
-
Przepływ pieniężny netto
Przykład
Inwestor zamierza rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na zakupie sprzętu budowlanego,
który będzie wynajmowany. Koszt zakupu wynosi 5 milionów zł i będzie poniesiony w bieżącym roku.
Inwestor spodziewa się, iż sprzęt będzie wykorzystywany przez kolejne 10 lat przynosząc przychody
rzędu 1 milion zł. rocznie, przy czym koszt konserwacji i napraw szacowany jest na 0,2 miliona zł.
rocznie, a w piątym roku działalności wyniesie 0,4 miliona zł. Zakup sprzętu zostanie sfinansowany w
20% z kapitału własnego a 80% kredytu, który będzie spłacony w ciągu dziesięciu lat (rata kapitałowa
po 0,4 miliona zł). Stopa oprocentowania kredytu wynosi 10% w skali roku. Ustal płynność i
opłacalność projektu.
Rok 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Wpływy 5,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
wpłata kredytu 4
Analiza finansowa i ekonomiczna działalności rozwojowej (metody dyskontowe)
wpłata kapitału 1
własnego
Analiza przepływów pieniężnych w rzeczowych projektach inwestycyjnych
sprzedaż usług 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Wydatki 5,00 1,00 0,96 0,92 0,88 1,04 0,80 0,76 0,72 0,68 0,64
ustalenie
inwestycja 5
koszty napraw 0,2 0,2 0,2 0,2 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2
opłacalności płynności
spłata rat kapitałowych 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4
odsetki od kredytu 0,4 0,36 0,32 0,28 0,24 0,2 0,2 0,1 0,1 0,04
NCF (przepływy 0,00 0,00 0,04 0,08 0,12 -0,04 0,20 0,24 0,28 0,32 0,36
pieniężne netto)
CNCF (skumulowane 0,00 0,00 0,04 0,12 0,24 0,20 0,40 0,64 0,92 1,24 1,60
przepływy
pieniężne netto)
IRR (Internal Rate of Return) - wewnętrzna stopa zwrotu (wewnętrzna stopa procentowa) - stopa
IRR wewnętrzna stopa zwrotu
dyskontowa (aktualizacji) przepływów pieniądza projektu, która  zeruje NPV
Rok 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
IRR = i dla którego
Wpływy 5,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
T
1
wpłata kredytu 4
NPV = NCFt = 0
"
(1 + i)t
t =0
wpłata kapitału własnego 1
sprzedaż usług 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Wydatki 5,00 1,00 0,96 0,92 0,88 1,04 0,80 0,76 0,72 0,68 0,64
inwestycja 5
koszty napraw 0,2 0,2 0,2 0,2 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2
spłata rat kapitałowych 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4
odsetki od kredytu 0,4 0,36 0,32 0,28 0,24 0,2 0,2 0,1 0,1 0,04
NCF (przepływy pieniężne 0,00 0,00 0,04 0,08 0,12 -0,04 0,20 0,24 0,28 0,32 0,36
netto)
CNCF (skumulowane 0,00 0,00 0,04 0,12 0,24 0,20 0,40 0,64 0,92 1,24 1,60
przepływy
pieniężne netto)
NPV = -0,21 IRR=9,02%
Aby rozwiązać to zadanie należy skorzystać z formuły NPV - wartość zaktualizowana netto (wartość
dzisiejsza netto):
T
1
NPV = NCFt
"
(1+ i)t
t =0
3,00
2,50
2,00
1,50
1,00
0,50
-
-0,50
-1,00
-1,50
stopa dyskontowa
N
P
V
1
%
2
%
3
%
4
%
5
%
6
%
7
%
8
%
9
%
1
0
%
1
1
%
1
2
%
1
3
%
1
4
%
1
5
%
Przybliżona wartość IRR dla danego projektu Rozwiązanie problemu
Liczenie  zmodyfikowanego IRR  MIRR - określenie takiej stopy, która zrówna wartość bieżącą
ujemnych przepływów pieniężnych netto z wartością przyszłą dodatnich przepływów netto projektu.
NPVpos Å"(ineg - ipos )
IRR = +
i
pos
n-t
n
NPVpos + NPVneg
NCFtneg n
NCFtpos (1+ k)
=
" "
t n
(1+ i) (1+ MIRR)
t =0 t =0
gdzie:
ipos - wartość stopy procentowej dla, której NPV > 0
gdzie:
ineg - wartość stopy procentowej dla, której NPV < 0
NCFt neg  ujemny przepływ netto projektu z okresu t,
NPVpos - wysokość NPV obliczona dla ipos (wartość dodatnia NPV)
NCFt pos  dodatni przepływ netto projektu z okresu t
NPVneg - wysokość NPV obliczona dla ineg (wartość ujemna NPV)
i  stopa dyskontowa
k  stopa reinwestycji
Szczególne przypadki analizy opłacalności projektów rzeczowych
n  liczba okresów  życia projektu
Problemy z IRR
Problem 1:
n
" cash flow projektu będzie miał  nieregularny profil.
n-t
" cash flow może mieć więcej niż jedno rozwiązanie zerujące NPV  w trakcie trwania lub na
"NCF (1+ k)
tpos
końcu projektu planowane są duże wydatki na dodatkowe inwestycje
t=0
MIRR =
n
n
NCFtneg
NPV projektu z dużą negatywną
"
t
(1+ i)
t=0
wartością rezydualną
0,4
0,2
0
-0,2
-0,4
-0,6
-0,8
-1
-1,2
stopa dyskontowa
0
0
,
1
0
,
2
0
,
0
2
0
,
0
4
0
,
0
6
0
,
0
8
0
,
1
2
0
,
1
4
0
,
1
6
0
,
1
8
0
,
2
2
0
,
2
4
0
,
2
6
N
P
V
Problem 2: RozwiÄ…zanie problemu
Zastosowanie formuł IRR może dawać mylące informacje, kiedy niemożliwe jest reinwestowanie - porównanie wskaz
nika NPV do wartości bieżącej nakładów inwestycyjnych  obliczenie NPVR
-
oczekiwanych nadwyżek przy równie wysokiej opłacalności (wskaz
nika NPV)
NPV
RozwiÄ…zanie problemu
NPVR =
 w takiej sytuacji bezpieczniej opierać się na wskazaniach NPV lub MIRR
PVI
Przykład
gdzie:
Inwestor musi dokonać wyboru jednego z dwóch wzajemnie wykluczających się projektów A i B. Jest
NPVR  wskaz
nik NPV
to sytuacja, w której realizacja jednego z nich powoduje, że drugi nie będzie zrealizowany (np. dwie
PVI  wartość bieżąca nakładów inwestycyjnych
wersje produkcji tego samego wyrobu  bardziej lub mniej pracochłonna).
Przykład
Korzystając z poniższych danych dokonaj wyboru wariantu projektu, wiedząc, iż oczekiwana przez
Dokonaj wyboru projektów wiedząc, że inwestor dysponuje budżetem o wartości 750 mln zł.
inwestora stopa zwrotu wynosi 10%.
Projekt NPV (mln zł) PVI (mln zł)
ROK 0 1 2 3
A 7 50
wariant A -500 238 238 238
B 11 100
wariant B -250 128 128 128
C 20 200
IRR NPV
D 50 400
wariant A 20% 91,87 zł E 70 750
wariant B 25% 68,32 zł
RozwiÄ…zanie
NPVR Ranking NPVR Skumulowana wartość projektów
0,14 A 50
0,13 D 450
0,11 B 550
0,10 C 750
0,09 E 1500
Problem 2
 konieczności porównania opłacalności dwóch lub większej liczby projektów
charakteryzujących się różnymi okresami życia
RozwiÄ…zanie problemu
zasymulować odtworzenie projektów o krótszym czasie życia, tak by osiągnąć równe okresy życia dla
Problemy z NPV
wszystkich ocenianych inwestycji, a następnie ocenić je przy wykorzystaniu NPV;
Problem 1
lub
alokacja dostępnych środków pieniężnych pomiędzy różne (nie koniecznie wykluczające się) projekty
zrezygnować ze stosowania NVP na rzecz EAC, czyli średniorocznego odpowiednika kosztów.
przy ograniczonym budżecie (nie wystarczający na pokrycie wszystkich proponowanych projektów
inwestycyjnych) - ranking projektów zgodnie ze wskazaniami NPV nie pozwala na wybór właściwego
koszyka projektów.
Przykład Uściślenie wyniku DPP
Dokonaj wyboru projektu do realizacji rozbudowy infrastruktury spośród opcji A i B, przy
Moduł z wartościostatniegoujemnegoCDNCF
DPP=Rok w którym pojawia siÄ™ ostatniujemny CDNCFƒÄ…
wykorzystaniu formuły NPV (stopa dyskontowa 10%)
Wartość DNCF z okresu następującego po okresie ostatniego ujemnegoCDNCF
Projekt Nakłady inwestycyjne Roczne koszty utrzymania Cykl życia (lata)
- 207,89
(mln zł) (mln zł)
DPP = 4 + = 4,7roku
A 40 4 10
310,46
B 30 3 5
Wskaz
nik korzyści/koszty (BCR)
RozwiÄ…zanie
BCR - ustala się jako stosunek zdyskontowanych korzyści do sumy zdyskontowanych kosztów
generowanych w całym okresie życia projektu.
Rok 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 NPV
n n
B C
A 40 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 64,58 zł
BCR = /
" "
B 30 3 3 3 3 30 3 3 3 3 3 65,20 zł
(1+ i)t t =0 (1+ i)t
t =0
Rozwiązanie bez wydłużania cyklu życia:
NPVA  65 mln zł, gdzie:
B  korzyści projektu
NPVB  42 mln zł
C  koszty projektu.
Zdyskontowany okres zwrotu (Discounted Payback Period  DPP)
DPP  służy do ustalenia okresu po którym nastąpi pokrycie nakładów początkowych projektu
przyszłymi przepływami generowanymi przez przedsięwzięcie. Do podstawowych wad tego miernika
zalicza siÄ™ brak informacji o stopie zwrotu z projektu.
Przykład
Ustal zdyskontowany okres zwrotu inwestycji, której przepływy prezentuje poniższa tabela. Do
obliczeń przyjmij 10% stopę dyskontową.
Rok 0 1 2 3 4 5 6
NCF -1250 250 300 300 300 300 500
RozwiÄ…zanie
Rok 0 1 2 3 4 5 6
NCF -1250 250 300 300 300 300 500
DNCF -1250 227,27 247,93 225,36 341,51 310,46 282,24
CDNCF -1250 -1022,73 -774,79 -549,4 -207,89 102,57 384,81
gdzie:
DNCF  zdyskontowany CF netto
CDNCF  skumulowany zdyskontowany CF netto