MAKROEKONOMIA

dr Elżbieta Lorek

LITERATURA

• D. Begg, S, Fisher, R. Dornbusch, Ekonomia t. II i III, PWN,
• M. Noga (red.) Makroekonomia, AE Wrocław,
• R. Milewski (red.) Podstawy ekonomii, PWN,
• M. Nasiłowski, System rynkowy Podstawy mikro- i

makroekonomii

Wyd. Key Text,

• M. Burda, C. Wyplosz, Makroekonomia Podręcznik Europejski,

PWE

• P. A. Samuelson W. D Nordhaus, Ekonomia, PWN

dr Elżbieta Lorek

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

• Bada i wyjaśnia zasady funkcjonowania i rozwoju

gospodarki jako całości [lub jej głównych komponentów]

• Posługuje się parametrami mierzącymi procesy i zjawiska

w skali całej gospodarki [agregaty]

• Bada i określa czynniki decydujące o rozmiarach i zmianach

agregatów oraz wyjaśnia mechanizmy wzajemnych powiązań
między nimi

Makroekonomia

2/16

dr Elżbieta Lorek

Problemy makroekonomiczne

• Wielkość produkcji [rozmiary PKB, czynniki]

• Wzrost gospodarczy [∆ PKB, czynniki]

• Cykliczny rozwój gospodarki [przyczyny, polityka antycykliczna]

• Bezrobocie [przyczyny, przeciwdziałanie]

• Inflacja [przyczyny, zwalczanie]

• Powiązania z zagranicą [bilans handlowy, płatniczy]

• Rola państwa w gospodarce [zakres oddziaływania]

Makroekonomia

3/16

dr Elżbieta Lorek

• Analizuje zmiany w całości gospodarki oraz pomaga

w kształtowaniu polityki, za pomocą której rządy mogą
oddziaływać na gospodarkę

• Tworzy teoretyczne podstawy i formułuje przesłanki

dla polityki państwa

Makroekonomia

4/16

Makroekonomia

dr Elżbieta Lorek

Zbiór składowych gospodarki wzajemnie oddziałujących
na siebie

Makroekonomia

5/16

System gospodarczy

Efekty działalności wszystkich składowych gospodarki tworzą

miary makroekonomiczne [agregaty]

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

6/16

Rachunek dochodu narodowego

[miary dochodu narodowego]

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

7/16

Wartość wszystkich dóbr i usług finalnych (końcowych)

wytworzonych w gospodarce w danym czasie, dzięki
zatrudnieniu krajowych czynników wytwórczych oraz
dochody z tych czynników (praca, kapitał) zatrudnionych
za granicą

Miara łącznych dochodów osiąganych przez obywateli

danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług przez
czynniki wytwórcze

Produkt Narodowy Brutto

[PNB]

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

8/16

Różnica między dochodami obywateli danego kraju

uzyskanymi za granicą [praca/kapitał] a dochodami
obcokrajowców uzyskanymi w kraju

Dochody netto z tytułu pracy/kapitału za granicą

[D

netto

]

PNB – D

netto

= PKB

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

9/16

Produkt Krajowy Brutto

[PKB]

Wartość wszystkich dóbr i usług finalnych (końcowych)

wytworzonych w danym czasie w granicach kraju przez
czynniki zlokalizowane na terytorium danego kraju
– niezależnie od tego, kto jest właścicielem czynników
wytwórczych

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

10/16

Wartość dodana

Przyrost wartości dóbr w wyniku procesu produkcji

[wartość wniesiona do produktu na każdym etapie przetwórstwa]

Σ

WARTOŚCI DODANEJ = WARTOŚC DÓBR FINANLNYCH

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

11/16

Obliczanie wartości dodanej

Etap produkcji

Wartość sprzedaży

Wartość dodana

ROLNIK

100

100

MŁYN

230

130

PIEKARNIA

470

240

Przyrost wartości dóbr w procesie produkcji 470

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

12/16

PNB/PKB a amortyzacja

• Zużycie kapitału

(konsumpcja kapitału) oznacza, że zużyty

kapitał wymaga odtworzenia w rozmiarach

odpowiadających amortyzacji

• Amortyzacja

– ekonomiczne odzwierciedlenie procesu

zużywania się środków trwałych

• Amortyzacja

– przeznaczona na restytucję majątku trwałego

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

13/16

INWESTYCJE

• Inwestycje

– nakłady na tworzenie nowych zdolności

wytwórczych

• Inwestycje

– nabywanie, budowa, rozbudowa zasobów

kapitałowych

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

14/16

• Inwestycje

odtworzeniowe (restytucyjne) – zastąpienie zużytych

maszyn i urządzeń

• Inwestycje

rozwojowe (nowe) – powiększenie zdolności

wytwórczych

INWESTYCJE

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

15/16

Dochód Narodowy [DN]

Całość dochodów wypłaconych za wykorzystanie czynników

produkcji ich właścicielom

Σ

płac, rent, procentów, zysków,

dr Elżbieta Lorek

Makroekonomia

16/16

PNB

– amortyzacja

=

PNN

– podatki pośrednie + subwencje

=

DN

– podatki firm

– zyski nierozdzielone

[na dalsze inwestycje]

– składki na ubezpieczenia społeczne

+ płatności transferowe

=

DO

– podatki bezpośrednie

=

DDO

[przeznaczane na

C

i

S

]

Obliczanie miar aktywności ekonomicznej