Makroekonomia, wykład 6.01.2010
Zagadnienia na zaliczenie 13.01.2010:
Metoda genewska
Przepływy międzygałęziowe
Równowaga w dwóch ujęciach
Teoria racjonalnych oczekiwań
Modele wzrostu i wzrost
Teoria kapitału ludzkiego
Modele rynków pracy, modele bezrobocia, metody poszukiwań pracy (teoria płacy progowej).
Bezrobocie (teorie wyjaśniające bezrobocie z mikroekonomicznego punktu widzenia)
Teoria niepisanych kontraktów – rzeczywistość nie jest skodyfikowana, nieformalne umowy – pracownicy godzą się na niższe płace (STABILNE) i na redukcję zatrudnienia w czasie dekoniunktury. Chodzi o ograniczenie ryzyka płynności pracowników. Wyjaśnia sztywność płac – w jakim zakresie utrudniają zwiększenie miejsc pracy (uelastycznienie rynku pracy). Słabość teorii – skąd pracownicy mogą wiedzieć, czy płace będą względnie stabilne. Pracownik chciałby zarabiać w okresie koniunktury więcej.
Zbiór teorii płacy motywacyjnej - płaca ma być motywacją dla pracownika (punkt wyjścia teorii):
Model bumelowania – aby ograniczyć bumelowanie, trzeba dać pracownikom więcej pieniędzy, w ten sposób rekompensuje się wysiłek pracownika (odwoływanie się do sumienia pracownika – otrzymuje wysoką płacę a bumeluje); wraz ze wzrostem płac maleje tendencja do bumelowania.
Model rotacji załogi – jeśli się nie dba o pracowników, jeśli płaca nie jest czynnikiem zatrzymującym pracownika w przedsiębiorstwie, to p. ponosi koszty (szkoleń, przyuczenia, odprawy pieniężne, czas na poznanie kontrahentów).
Model selekcji negatywnej – wysokie oferty płacowe, które są oferowane przez pracodawców mogą być sygnałem rynkowym zachęcających najlepszych kandydatów ubiegających się o pracę. Zakłada się, że istnieją zróżnicowane aspiracje płacowe, które są dodatnio skorelowane z poziomem wydajności pracy (jeśli są wysokie płace, wzrasta wydajność).
Model socjologiczny (wymiany podarunków) – przy względnie wysokiej płacy podarunkiem ma być zaangażowanie pracownika w pracę powyżej standardu (np. nadgodziny, soboty, niedziele; realizacja części zadań w domu; dyspozycyjność 24h)
Ustalenie płacy na wysokim poziomie sprzyja: ograniczeniu bumelowania, minimalizacji kosztów rotacji załogi, przyciąganiu najlepszych kandydatów, tworzeniu atmosfery w firmie.
Teoria insider/outsider – bezrobocie wynika z wysokiej pozycji insiderów (związki zawodowe - wysoka pozycja, przykład – Francja, Belgia), są na tyle silni, że muszą liczyć się z nimi rządy. Szczególnie rozwinięte w krajach o dobrze rozwiniętej sferze socjalnej.
Teoria bezrobocia nieprzyspieszająca bezrobocia (NAIRU) – nawiązuje do teorii Philips’a o inflacji i bezrobociu (wymienność inflacji i bezrobocia). Jeśli poziom bezrobocia oscyluje qokół naturalnej stopy bezrobocia, to poziom ten nie przyspiesza inflacji. Należy dążyć do takiego rodzaju bezrobocia. Ile wynosi stopa bezrobocia naturalnego? W Polsce szacuje się na 8-12%. Poziom tej stopy jest różny dla każdego kraju, gdyż zależy od wielu czynników, np. motywacji do pracy.
Bezrobocie w Polsce: najniższe w Warszawie, Wielkopolska ogólnie nie jest zła – Poznań (sytuacja korzystna), inne powiaty – różnie (Gniezno, Turek). Na Śląsku bezrobocie wynika najczęściej z przebranżowienia (problemy z kwalifikacjami).