Przyczyny popełniania niebezpiecznych błędów

Zawiązane z:

-człowiekiem,

-charakterem wykonywanej pracy,

-środowiskiem pracy.

1.Przyczyny związane z człowiekiem:

1.niesprawność zmysłów (głównie wzorku i słuchu),

2.niedostateczna wiedza, szczególnie ta potrzebna do rozpoznania zagrożenia,

3.brak doświadczenia i wprawy w postępowaniu w sytuacji zagrożenia,

4.niewłaściwa postawa w stosunku do przepisów bhp, skłonność do ryzykanctwa,

5.niedostateczna sprawność intelektualna (inteligencja, pamięć itp.) oraz fizyczna (odporność na zmęczenie, sprawność manualna itp.).

2.Przyczyny związane z charakterem wykonywanej pracy:

1.monotonne, stereotypowo wykonywane prace, rutynowe nawyki, niedostosowanie się pracownika do niespodziewanego zagrożenia,

2.ciągle zmieniające się cechy otoczenia – brak możliwości wypracowania ustalonego algorytmu wykonywania czynności,

3.kontakt z niebezpiecznymi substancjami,

4.kontakt z energią o wielkości przekraczającej zdolności przystosowawcze człowieka (temperatura, energia elektryczna),

5.trudne, odpowiedzialne zadania, presja czasu, spiętrzenie informacji, niespodziewane utrudnienia.

3.Przyczyny związane ze środowiskiem pracy tj. czynnikami:

1.fizycznymi (hałas, drgania, promieniowanie itp. wpływają na zmęczenie człowieka i zmniejszenie jego sprawności),

2.społecznymi (wzorce postępowania w danym zakładzie są niepisanym prawem, np. powszechne akceptowanie ryzyka, lekceważenie przepisów bhp).

Profilaktyka wypadkowa

Są to działania, podejmowane w celu zapobiegania powstawaniu wypadków lub zmniejszania stopnia ich ciężkości.

Prawie wszystkie wypadki są następstwem ludzkich błędów – popełniają je ludzie, którzy nie umieją lub nie chcą postępować bezpiecznie.

Powody działań profilaktycznych:

1.Bezpieczeństwo jest obowiązkiem prawnym pracodawców,

2.Troska o bezpieczeństwo wynika z ogólnie przyjętych norm etycznych,

3.Bezpieczeństwo redukuje koszty.

Analizy na temat kosztów wypadków można przeprowadzać na różnych poziomach:

-indywidualnego pracownika,

-przedsiębiorstwa,

-społeczeństwa jako całości.

Wpływ doświadczenia (stażu pracy) na poziom zachowań bezpiecznych

Wzrost poziomu zachowań bezpiecznych

wysoka

Początek pracy kultura bezpieczeństwa w miejscu pracy staż pracy

niska

Spadek poziomu zachowań bezpiecznych

W każdym zakładzie niezbędne jest stałe obserwowanie i ocenianie warunków pracy tj. monitoring:

-aktywny – rozpoznawanie stanów mogących doprowadzić do wypadku lub choroby zawodowej, pomiary środowiska pracy, inspekcje warunków pracy,

-reaktywny – badanie wypadków, chorób zawodowych, stanu zdrowia pracowników, rejestracja strat ekonomicznych wskutek wypadków itp.

Przygotowanie ludzi do bezpiecznej pracy

1.dobór do pracy:

-zadania trudne powinni wykonywać ludzie zdolni, sprawni, z niezbędną wiedzą i doświadczeniem,

-stosowanie psychologicznych badań testowych w ocenie możliwości zawodowych,

2.adaptację do pracy i do zakładu pracy – wpojenie przestrzegania zasad bhp,

3.szkolenia – nauczanie bezpiecznego wykonywania zadań, a nie tylko formalne udokumentowanie odbycia szkolenia,

4.instruowanie nowo zatrudnianych oraz pracowników kierowanych do wykonywania nowych zadań i sprawdzenie, czy instrukcje zostały prawidłowo odebrane,

5.organizowanie akcji bezpieczeństwa (np. plakaty),

6.przygotowanie ludzi na niebezpieczeństwo – organizowanie symulowanych akcji ratowniczych,

7.motywowanie do bezpiecznego postępowania:

-propagowanie bezpiecznego postępowania,

-informowanie o wypadkach i przyczynach ich powstawania,

-karanie za zachowania sprzeczne z przepisami bhp zanim dojdzie do wypadku,

-zachęcanie do wprowadzania innowacji w utrzymaniu bezpieczeństwa pracy na stanowisku, w oddziale itp.,

8.redukowanie stresu zawodowego:

-identyfikowanie i eliminowanie występujących stresorów zawodowych,

-projektowanie warunków pracy o ograniczonym potencjale wywołania stresu,

-wyposażanie pracowników w wiedzę i umiejętności radzenia sobie ze stresem.

Wydarzenia wypadkowe bezurazowe WWB (zdarzenia potencjalnie wypadkowe ZPW, prawie wypadki, zdarzenia „o mało co” OMC)

Są to niebezpieczne zdarzenia związane z wykonywaną pracą, podczas których nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia.

Podstawowym kryterium jest wystąpienie straty materialnej lub potencjalna możliwość wystąpienia urazu (w odróżnieniu od innych zakłóceń procesu pracy).

Takie wydarzenia nie są obecnie rejestrowane, podobnie jak cześć zdarzeń powodujących drobne urazy, które związane są tylko udzieleniem pierwszej pomocy lub nie wymagają żadnej interwencji.

Za zdarzenia prawie wypadkowe uważa się np.:

-wszystkie zdarzenia, w których doszło do zagrożenia zdrowia lub życia nie powodującego niezdolności do pracy i nie kwalifikującego się do rozpatrywania przez komisje powypadkowe,

-wszystkie zdarzenia, w których doszło do zagrożenia pożarowego, ale nie doszło do zapalenia,

-wszystkie zdarzenia, w których doszło do wypływu niebezpiecznej substancji chemicznej, ale bez wybuchu, zapłonu lub zatrucia pracowników.

W Wielkiej Brytanii wydarzenia wypadkowe bezurazowe rejestrowane są przez system RIDDOR’95 (Reporting of Injures, Diseases and Dangeorus Occurences Regulations).

Trójkąt relacji zdarzeń wypadkowych

Heinrich wykazał, że w prewencji wypadkowej niesłuszne jest prowadzenie analizy tylko ciężkich wypadków. Najliczniejsze wypadki powodujące lekkie obrażenia lub wydarzenia nie powodujące urazów powinny doprowadzić do wykrycia i zmiany niebezpiecznych praktyk i warunków.

Trójkąt relacji zdarzeń wypadkowych według Heinricha

Szczegółowy trójkąt relacji wydarzeń wypadkowych

System rejestracji i analizy wydarzeń wypadkowych bezurazowych

Niezbędne są 3 elementy:

-identyfikacja i rejestracja zdarzeń wypadkowych bezurazowych,

-analiza tych zdarzeń,

-działania prewencyjne.

W systemie przewidziane są różne zadania dla różnych osób:

Pracownik (świadek lub uczestnik wydarzenia)

-zgłasza wydarzenie (pisemnie lub ustnie),

-podaje datę, czas i miejsce zdarzenia,

-przedstawia opis zdarzenia.

Osoba przyjmująca zgłoszenie (kierownik jednostki organizacyjnej lub wyznaczona osoba)

-określa rodzaj odchylenia, jego przyczyny i skutki,

-przeprowadza niezbędne działania korygujące,

-rejestruje wszystkie wydarzenia w jednostce i przekazuje je do analizy.

Osoba analizująca wydarzenia (inspektor ds. bhp)

-prowadzi rejestr wydarzeń dla przedsiębiorstwa,

-przeprowadza analizy rejestrowanych zdarzeń,

-proponuje działania prewencyjne.

Zadania osób uczestniczących w rejestracji i analizie wydarzeń wypadkowych bezurazowych

Konieczne jest przełamanie świadomości, że to jest donoszenie (anonimowość)

Zgłaszanie WWB pracownik świadek lub uczestnik wydarzenia

Rejestracja WWB osoba przyjmująca zgłoszenie wyznaczona w jednostce

organizacyjnej

Analiza WWB osoba analizująca wydarzenia inspektor ds. bhp lub pracownik tego działu

Działanie prewencyjne osoba przyjmująca zgłoszenie

osoba analizująca wydarzenia

3.Choroby zawodowe

Rys historyczny

-pylica krzemowa – wyrób narzędzi i broni z krzemienia

-chorobotwórcze działanie ołowiu –biel ołowiana i tlenek ołowiu– kolka ołowicza

-rtęcica i ołowica wśród górników wydobywających złoto

-naukowa medycyna pracy powstała w 17 wieku Bernardo Ramazzini – ojciec medycyny pracy, wydał pierwszy podręcznik medycyny pracy

3.1. Definicja

Definicja choroby zawodowej: (art. 235¹ Kodeksu pracy)

Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy.

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po jego zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. (art. 235² Kodeksu pracy)

Wykaz chorób zawodowych 2009

Dz.U. z 2009 r. Nr 105 poz. 969, rozporządzenie ministra z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych – 26 pozycji

Najczęstsze choroby zawodowe w Polsce (pozycje):

3.Pylice płuc

5.Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym

21.Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem

26.Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa.