Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

1

MODEL

ODPOWIEDZI I SCHEMA

T PUNKT

OW

ANIA

W

ażne doświadczenia – poziom r

ozszerzony

Zadanie

Odpowiedzi

Uwagi

Punktacja

za czynność

za

zadanie

1

– za poprawnie wskazaną obserwację:

Obserwacja:

Zawartość zlewki uległa r

ozdzieleniu na dwie warstwy

/

Otrzymano klar

owny

roztwór

.

1.1

1

1

2

– za poprawnie uzupełniony wniosek i poprawne uzasadnienie:

Wniosek: Metanol

bardzo dobrze r

ozpuszcza się

/

praktycznie nie r

ozpuszcza się

w wodzie.

Uzasadnienie:

Cząsteczka metanolu ma budowę polarną, dlatego metanol dobrze

rozpuszcza się w r

ozpuszczalniku polarnym

.

lub Między cząsteczkami metanolu i cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodor

owe.

lub inne poprawnie sformułowane uzasadnienie odnoszące się do budowy cząsteczki metanolu

2.1

1

1

3

– za wybór odpowiedniej metody rozdziału:

destylacja

3.1

1

1

4

– za poprawnie sformułowane obserwacje:

W

ydziela się (bezbarwny) gaz o charakterystycznym zapachu

.

4.1

1

1

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b

Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

2

5

– za poprawną metodę rozwiązania – za obliczenia i wynik z jednostką:

6,9 cm

3

Przykładowe r

ozwiązanie

:

n = 0,5 ∙ 0,2 = 0,1 mol

1 mol — 63 g

0,1 mol —

m

s

=>

m

s

= 6,3 g

C

p

= 65%

czyli

65 g — 100 g roztw

.

6,3 g —

m

r

=>

m

r

= 9,7 g

V

r

=

=

97

14

,

,

g g cm

3

6,

9c

m

3

lub inny prawidłowy sposób rozwiązania

5.1

1 1

3

– za poprawnie uzupełniony opis czynności:

Kolbę miarową o objętości 500 cm

3

napełnić do połow

y wodą destylowaną. Za pomocą

pipety odmierzyć i dodać

6,9

cm

3

65-proc. kwasu azotowego(V). Zawartość kolby

wymieszać, a następnie

dodawać (por

cjami) wodę ze zlewki. Ostatnie kr

ople wody dodać

za pomocą pipety aż do kr

eski (menisk dolny)

. Kolbę zamknąć korkiem i wymieszać jej

zawartość.

lub inaczej poprawnie sformułowane czynności; uczniom należy zwrócić uwagę na celowość użytego sprzętu laboratoryjnego

5.2

1

6

a) za poprawne uzupełnienie obu zdań:

Wskazanie wagi, na której znajdował się sód, (

wzr

osło

,

zmalało ,

nie uległo zmianie ).

Wskazanie wagi, na której znajdował się jod, ( wzrosło ,

zmalało

,

nie uległo zmianie ).

6.1

1

2

b) za poprawnie sformułowane uzasadnienie:

Sód jest bardzo aktywny – r

eaguje z zawartym w powietrzu tlenem (tworząc nadtlenek

sodu), dlatego wskazanie wagi wzr

osło.

Jod ulega sublimacji, dlatego wskazanie wagi zmalało.

lub inaczej poprawnie sformułowane uzasadnienie

6.2

1

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b

Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

3

7

– za poprawne uzupełnienie schematu doświadczenia:

C

/ D

C

/ D

A /

B

1.

2.

A

/ B

CHCl

3

CHCl

3

7.1

1

1

8

a) za poprawne uzupełnienie wiersza tabeli:

Probówka

Sposób identyfikacji wydzielającego się gazu

Równanie reakcji/zapis procesu

1

Do wylotu pr

obówki przyłożyć palące się

łuczywko.

2H

2

+ O

2

→ 2H

2

O

2

Do wylotu pr

obówki zbliżyć zwilżony wodą

uniwersalny papier

ek wskaźnikowy

.

SO

2

+ H

2

O

→ ←

HSO

3

–

+ H

+

lub zapis: SO

2

+ H

2

O

→ ←

H

2

SO

3

H

2

SO

3

→ ←

HSO

3

–

+ H

+

HSO

3

–

→ ←

SO

3

2–

+ H+

8.1

2 × 1

3

b) za poprawne określenie barw otrzymanych roztworów:

Probówka 1:

jasnozielona (zielona) przechodząca w żółtobrunatną

Probówka 2:

bezbarwna

– za wyłączne określenie barwy jako „jasnozielona” uczeń otrzymuje punkt – za wyłączne określenie barwy jako „żółtobrunatna” uczeń nie otrzymuje punktu

8.2

1

9

– za poprawne uzupełnienie tabeli i uzupełnienie zdania:

Probówka 1

Probówka 2

Probówka 3

Reakcja nie zachodzi.

MnO + 2H

+

→ Mn

2+

+ H

2

O

Reakcja nie zachodzi.

Charakter chemiczny tlenku manganu(II):

kwasowy

/

amfoteryczny

/

zasadowy

/

obojętny

.

9.1

1

1

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b

Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

4

10

a) za poprawne określenie barwy i poprawne uzasadnienie obserwacji:

Barwa wskaźnika:

czerwona (pomarańczowoczerwona)

Uzasadnienie:

Mn

2+

+ 2H

2

O

→ ←

Mn(OH)

2

+ 2H

+

10.1

1

3

b) za poprawne uzupełnienie wiersza tabeli:

Obserwacja

Równanie reakcji

Bezpośrednio po

dodaniu NaOH

(aq)

W

ytrącił się biały osad.

MnCl

2

+ 2NaOH → Mn(OH)

2

+ 2NaCl

Po upływie kilku godzin

(Przy powierzchni) biały osad zmienił barwę na brunatną.

2Mn(OH)

2

+ O

2

→ 2MnO

2

+ 2H

2

O

lub zapis:

2Mn(OH)

2

+ O

2

→

→

2MnO(OH)

2

2Mn(OH)

2

+ O

2

→

→

2(MnO

2

∙ H

2

O)

10.2

2 × 1

11

– za poprawne uzupełnienie schematu i podanie nazwy jonów:

Cr

3+

H

2

O

2

,

O

H

–

Nazwa jonów:

(aniony) chr

omianowe(VI)

11.1

1

1

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b

Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

5

12

a) za wskazanie odpowiednich numerów zlewek oraz określenie typu i mechanizmu reakcji:

Numer / numery zlewek:

2,

5

Typ reakcji:

substytucja

/

addycja

Mechanizm:

nukleofilowy

/

elektr

ofilowy

/

wolnor

odnikowy

12.1

1

2

b) za wskazanie odpowiednich numerów zlewek oraz określenie typu i mechanizmu reakcji:

Numer / numery zlewek:

1,

4

Typ reakcji:

substytucja

/

addycja

Mechanizm:

nukleofilowy

/

elektr

ofilowy

/

wolnor

odnikowy

12.2

1

13

– za poprawne uzupełnienie tabeli:

Charakterystyka

Oznaczenie literowe związku

spełniającego warunek

W

odny roztwór tej substancji przewodzi prąd elektryczny

.

C, E

W

odny roztwór tej substancji wykazuje odczyn obojętny

.

A, B, D

Po dodaniu zawiesiny Cu(OH)

2

do roztworu tej substa

ncji

i wymieszaniu powstaje klarowny

, szafirowy roztwór

.

B, D

Po dodaniu zawiesiny Cu(OH)

2

do roztworu tej substa

ncji

i ogrzaniu powstaje pomarańczowoczerwony osad.

D

Reaguje z zasadą sodową.

C, E

13.1

za 5

poprawnych uzupełnień

– 2 pkt

za 3–4 poprawne

uzupełnienia

– 1 pkt

za 0–2 poprawne

uzupełnienia

– 0 pkt

2

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b

Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

6

14

– za poprawnie narysowane wzory półstrukturalne (grupowe) zidentyfikowanych alkoholi:

Alkohol nr 1:

CH

3

CH

3

CH

3

OH

C

Alkohol nr 2:

CH

3

CH

2

OH

CH

2

CH

2

Alkohol nr 3:

CH

3

CH

OH

CH

2

CH

3

14.1

1

1

15

– za poprawne uzupełnienie obserwacji:

Obserwacje:

W

obu pr

obówkach wydziela się (bezbarwny

, bezwonny) gaz.

Intensywniejsze wydzielanie gazu widać w pr

obówce, do któr

ej wlano kwas mrówkowy

.

lub inaczej poprawnie sformułowane obserwacje umożliwiające odróżnienie kwasów

15.1

1

1

16

– za poprawne uzupełnienie wiersza tabeli:

Zlewka

z

roztworem

Barwa wskaźnika

Uzasadnienie

HCl

bezbarwny

,

żółty

(W

r

oztworze kwasu stężenie jonów H

+

jest

duże) zgodnie z

r

egułą przekory układ dąży do

zmniejszenia

stężenia

jonów H

+

–

stan równowagi

reakcji przesuwa się w

lewo – w

str

onę formy

niezdysocjowanej.

NaOH

bezbarwny

,

żółty

(W

r

oztworze zasady stężenie jonów OH

–

jest

duże → łączą się one z

jonami H

+

, zmniejszając

ich stężenie) zgodnie z

r

egułą przekory układ

dąży do zwiększenia stężenia jonów H

+

– stan

równowagi r

eakcji przesuwa się w

prawo

–

w

str

onę formy zdysocjowanej.

lub inne poprawnie sformułowane uzasadnienie odnoszące się do reguły przekory

16.1

2 × 1

2

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b

Badanie wyników nauczania z chemii. Poziom r

ozszerzony

Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014

Z

K
am

or

7

17

– za wybór odpowiedniego odczynnika oraz zaznaczenie odpowiedniego fragmentu w

cząsteczce związku:

Odczynnik:

świeżo strącony wodor

otlenek miedzi(II)

H

2

N

O

CH

COOH

CH

2

NH
C

O

CH

CH

2

C

O

CH

3

17.1

1

1

18

– za wybór wzoru odpowiedniej substancji:

KOH

18.1

1

1

19

a) za obliczenia prowadzące do wskazania odpowiedniego półogniwa i poprawny zapis schematu ogniwa:

SEM = E

K

– E

A

=>

E

A

= E

K

– SEM = –0,26 – 1,43 = –1,69V

=>

elektrodę ujemną

stanowi

glin

Schemat ogniwa:

Al |

Al

3+

|| Ni

2+

| Ni

19.1

1

2

b) za poprawnie uzupełnione obserwacje:

1. Podczas pracy tego ogniwa:

a) masa elektrody dodatniej (

rośnie

,

maleje ,

nie ulega zmianie ).

b) masa elektrody ujemnej ( rośnie ,

maleje

,

nie ulega zmianie ).

2. Podczas pracy tego ogniwa:

a)

w półogniwie dodatnim barwa roztworu ( staje się bardziej intensywna

,

staje się mniej

intensywna

,

nie ulega zmianie ).

b)

w półogniwie ujemnym barwa roztworu ( staje się bardziej intensywna

,

staje się mniej

intensywna

,

nie ulega zmianie

).

19.2

1

Dokument pobrany przez: 25087af0d481e50d7a52e9c006498b9824f8a75b