1

WYCHOWANIE DO WARTOŚCI

Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 2000-2005

Opracowanie: Elżbieta Trojan. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu

Opublikowano 12.09.2005

"Przyszłość człowieka związana jest nierozerwalnie z wychowaniem". (Jan Paweł II)

Celem wychowania jest prowadzenie do pełnego rozwoju osobistego, do bycia człowiekiem uczciwym,
umiejącym żyć z innymi i dla innych (art. 4 ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Wychowanie szkolne, do
jakiego zobowiązany jest nauczyciel, można więc określić jako: mądre towarzyszenie uczniowi na drodze
jego rozwoju, stwarzanie mu wartościowego środowiska wychowawczego oraz wprowadzanie w świat
wartości podstawowych.

Podczas kształcenia i wychowania odwołujemy się do wartości ogólnoludzkich, uniwersalnych,
humanistycznych, takich jak: dobroć, miłość, odpowiedzialność, podmiotowość, piękno, prawda, przyjaźń,
samorealizacja, szczęście, tolerancja, wolność, stanowiących podstawowe pojęcia dla dydaktyki. Edukacja
efektywnie służy wielostronnemu rozwojowi ucznia, gdy staje się procesem integracji jego wokół wartości.
Jest to możliwe, gdy wartości przenikają cały proces kształcenia i wychowania.

Niniejsze zestawienie bibliograficzne zostało opracowane na podstawie elektronicznych baz danych
Biblioteki Narodowej dostępnych pod adresem (www.bib.org.pl) oraz bazy danych Pedagogicznej Biblioteki
Wojewódzkiej w Opolu. Zestawienie gromadzi wybór piśmiennictwa za lata 2000-2005. Materiał
bibliograficzny uporządkowano alfabetycznie według tytułów publikacji, wyróżniając wydawnictwa zwarte
i artykuły z czasopism. Zestawienie adresowane jest do szerokiego grona pedagogów - nauczycieli -
wychowawców.

WYDAWNICTWA ZWARTE

1. AKSJOLOGICZNE aspekty relacji interpersonalnych w edukacji / red. Urszula Ostrowska. - Kraków :

"Impuls", 2002. - 228, [12 s.

2. ASPEKTY aksjologiczne w edukacji / pod red. Urszuli Ostrowskiej. - Olsztyn : Wydaw. Uniwersytetu

Warmińsko-Mazurskiego, 2000. - 267 s.

3. BANACH, Czesław

Edukacja - wartość - szansa : wybór prac z lat 1995-2001 / Czesław Banach. - Kraków :
Wydawnictwa Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2001. - 402 s.

4. CHAŁAS, Krystyna

Wychowanie ku wartościom : elementy teorii i praktyki. T. 1, Godność, wolność, odpowiedzialność,
tolerancja / Krystyna Chałas. - Kielce : Wydaw. "Jedność", 2003. - 390 s.

5. CZAJA, Maria

Wychowanie dla człowieczeństwa : 150 lekcji wychowawczych dla wszystkich typów szkół
ponadgimnazjalnych : [materiały pomocnicze2 / Maria Czaja, Maria Mmigrodzka. - Wyd. 2 rozsz. -
Częstochowa : WOM [Wojewódzki Ośrodek Metodyczny2, 2000. - 210, [12 s.

6. DENEK, Kazimierz

Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej / Kazimierz Denek. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek,
2000. - 196 s.

7. DENEK, Kazimierz

Aksjologiczne podstawy edukacji / Kazimierz Denek, Kazimierz Przyszczypkowski, Ryszard Urbański-
Korż. - Poznań ; Toruń : "Edytor", 2001. - 195 s.

2

8. DENEK, Kazimierz

Projektowanie celów kształcenia w reformowanej szkole / Kazimierz Denek, Ignacy Kuźniak. -
Poznań : "Eruditus", 2001. - 243 s.

9. DUDZIAK, Urszula

Wychowanie w klasie szkolnej : scenariusze godzin wychowawczych dla szkół ponadpodstawowych
/ Urszula Dudziak. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2002. - 148 s.

10. EDUKACJA wobec wartości / [red. nauk. Jerzy Kojot, Piotr Jan Przybysz2 ; Akademii Marynarki

Wojennej im. Bohaterów Westerplatte. - Gdynia : AMW, 2002. - 433, [12 s.

11. GÓRNIEWICZ, Józef

Kategorie pedagogiczne : odpowiedzialność, podmiotowość, samorealizacja, tolerancja, twórczość,
wyobraźnia / Józef Górniewicz. - Olsztyn : Wydaw. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001. -
130, [12 s.

12. JANUSZEWSKA, Edyta

Dojrzewanie do wolności w wychowaniu : rzecz o A. S. Neillu / Edyta Januszewska. - Warszawa :
Wydaw. Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, 2002. - 142 s.

13. JEDLIJSKI, Ryszard

Językowy obraz świata wartości w wypowiedziach uczniów kończących szkołę podstawową /
Ryszard Jedliński. - Kraków : Wydaw. Naukowe AP, 2000. - 288, [12 s.

14. KUNOWSKI, Stefan

Wartości w procesie wychowania / Stefan Kunowski ; wstęp i wybór tekstów Beata Lenarczyk. -
Kraków : "Impuls", 2003. - 137, [12 s.

15. LIPIEC, Józef

Świat wartości : wprowadzenie do aksjologii / Józef Lipiec. - Kraków : Wydaw. Fall, 2001. - 255 s.

16. MAGDA, Marzenna

Kształtowanie wrażliwości moralnej uczniów edukacji wczesnoszkolnej / Marzenna Magda. - Toruń :
Wydaw. Adam Marszałek, cop.2001. - 213 s.

17. O NOWY humanizm w edukacji : materiały nadesłane na ogólnopolską konferencję naukową -

Puławy, 18-20 września 2000 r. / red. Janusz Gajda. - Kraków : ,,Impuls'', 2000. - 461 s.

18. PEDAGOGIKA u progu trzeciego tysiąclecia : materiały pokonferencyjne / red. Aleksander

Nalaskowski, Krzysztof Rubacha. - Toruń : Wydaw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2001. - 288 s.

19. PIKUS, Stefan

Moralność a wychowanie / Stefan Pikus. - Słupsk : Wyższa Szkoła Zarządzania. Wydaw. Uczelniane,
2000. - 190 s.

20. POCZUCIE odpowiedzialności moralnej jako aspekt podmiotowy / red. nauk. Maria Nowicka-Kozioł.

- Warszawa : "Mak", 2000. - 44 s.

21. POPRZEZ lekturę i zabawę ku wartościom : [lekcje języka polskiego w szkole podstawowej i

gimnazjum2 : praca zbiorowa / pod red. Grażyna Wiśniewska, Jolanta Grzegorczyk. - Lublin :
,,Klanza'', 2001. - 141 s

22. PRAWA i wolności człowieka w edukacji : praca zbiorowa / pod red. Ryszarda Rosy ; Akademia

Podlaska. - Siedlce : AP Wydawnictwo, 2001. - 210 s.

23. SENS życia - sens wychowania : dylematy człowieka przełomu wieków : praca zbiorowa / red.,

wstęp Andrzej M. Tchorzewski. - Bydgoszcz : ,,Wers'', 2001. - 313 s.

24. SZYMAJSKI, Mirosław J.

Młodzież wobec wartości : próba diagnozy. - Wyd. 2. / Mirosław J. Szymański. - Warszawa : Instytut
Badań Edukacyjnych, 2000. - 159, [12 s.

3

25. TYRAŁA, Paweł

Metodyka wychowania : bliżej nauczycielskiej prakseologii / Paweł Tyrała. - Toruń : Wydaw. Adam
Marszałek, cop. 2001. - 205 s.

26. TYRAŁA, Paweł

Teoria wychowania : bliżej uniwersalnych wartości i realnego życia / Paweł Tyrała. - Toruń : Wydaw.
Adam Marszałek, 2001. - 173 s.

27. W KRĘGU humanistycznej edukacji / red. Józefa Brągiel, Zenon Jasiński. - Opole : Wydaw.

Uniwersytetu Opolskiego, 2000. - 303 s.

ARTYKUŁY Z CZASOPISM

28.

AKSJOLOGIA w kształceniu i

działaniu nauczycieli zreformowanej szkoły / Jolanta Szempruch //

Nowa Szkoła. - 2000, nr 4, s. 22-26

29. AKSJOLOGICZNY wymiar współczesnej koncepcji edukacji regionalnej / Anna Zellma // Kultura i

Edukacja. - 2000, nr 3/4, s. 111-123

30. BUDOWANIE systemu wartości w programie wychowania / Jolanta Kowalewska // Wychowanie w

Przedszkolu. - 2001, nr 7, s. 398-400

31. CZŁOWIEK i wartości : powinności i odpowiedzialność / Jarosław Gara // Opieka, Wychowanie,

Terapia. - 2000, nr 4, s. 14-18

32. CZY szkoła wychowuje "ku godności" / Agnieszka Leszcz-Krysiak //Opieka, Wychowanie, Terapia. -

2000, nr 4, s. 27-30

33. DLACZEGO boimy się wartości w wychowaniu? / Katarzyna Olbrycht // Edukacja i Dialog. - 2000, nr

2, s. 26-32

34. HIERARCHIA wartości - kryterium sukcesu / Anna Kozińska // Forum Edukacji. - 2001, nr 4, s. 49-55

35. JAK się odnaleźć w chaosie wartości? / Joanna Zielińska // Edukacja i Dialog. - 2002, nr 2, s. 3-9

36. JĘZYK matczyny - wartość kulturowa i cel edukacyjny / Jerzy Nikitorowicz. // Edukacja. - 2000, nr 4,

s. 38-46

37. KONSUMPCJONIZM - zbiór wartości podrzędnych czy sposób na życie współczesnej młodzieży

polskiej? : refleksja na marginesie badań / Anna Frindt. - Streszcz. w jęz. ang. // Kwartalnik
Pedagogiczny. - 2001, nr 3/4, s. 29-74

38. MŁODZIEM końca wieku [hierarchia wartości2 / Agata Klepacka, Krystyna Kmiecik // Przegląd

Oświatowy. - 2000, nr 12, s. 9

39. MŁODZIEM w świetle wyboru drogi życiowej / Danuta Nowak // Wychowanie na co Dzień. - 2001, nr

3, s. 7-9

40. MŁODZIEM wobec wybranych kwestii moralnych : badania porównawcze polsko-włoskie / Andrzej

Ryk // Edukacja. - 2001, nr 2, s. 45-55

41. NAUCZYCIELE o wartościach poznawczych i akceptowanych w wychowaniu fizycznym / Piotr Paluch

// Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. - 2002, nr 11, s. 15-21

42. ODPOWIEDZIALNOŚĆ i wolność w pedagogice tradycyjnej i liberalnej / Barbara Polańska // Edukacja

i Dialog. - 2000, nr 3, s. 19-22

43. POCZUCIE własnej wartości / Monika Kielańska // Edukacja i Dialog. - 2000, nr 10, s. 30-35

44. POZNANIE, cierpienie i wartości w rehabilitacji psychologicznej / Joanna Femiak // Kultura Fizyczna.

- 2000, nr 3/4, s. 12-13

45. PREFEROWANE wartości we współczesnej rodzinie w opinii młodzieży / Anna Dzikomska-Kucharz //

Edukacja. - 2000, nr 4, dod. nr 2, s. 21-25

4

46. PROGRAM wychowawczy szkoły. Podstawa aksjologiczna i struktura budowy / Krystyna Chałas //

Dyrektor szkoły. - 2000, nr 10, s. 13-19

47. PRZEBACZANIE jako wartość w wychowaniu / Aldona Król. - Streszcz. w jęz. ang. // Roczniki Nauk

Społecznych. - 2000/2001, z. 2, s. 103-120

48. ROLA rodziny w kształtowaniu systemu wartości swoich dzieci / Agnieszka Iłendo-Milewska. -

Bibliogr. // Małżeństwo i Rodzina. - 2005, nr 1/2, s. 16-18

49. ROZWÓJ dziecka jako wartość w świadomości rodziców / Krystyna Ferenz. - Rocznik Pedagogiki

Rodziny. - T.4 (2001), s. 141-151

50. SPOTKANIA z wartościami / Pawel Wyszkowski // Język Polski w Szkole - Gimnazjum. - 2001/2002,

nr 2, s. 48-53

51. SPRAWNOŚĆ fizyczna a inne wartości życiowe / Danuta Krzeszewska // Wychowanie Fizyczne i

Zdrowotne. - 2001, nr 2, dod. Biblioteczka Monograficzna, s. 14-15

52. SYSTEM wychowawczy księdza Bosko jako postawa wewnętrznego oceniania osiągnięć uczniów /

Leokadia Ewa Wojciechowska // Wychowawca. - 2005, nr 2, s. 10-13

53. SZTUKA dokonywania wyboru / Dariusz Sarzała // Edukacja i Dialog. - 2000, nr 3, s. 3-9

54. ŚWIAT wartości koniecznym punktem kształcącego się człowieka / Jerzy Semków // Kultura i

Edukacja. - 2000, nr 3/4, s. 97-103

55. ŚWIAT wartości młodzieży / Barbara Zachora // Wychowawca. - 2001, nr 6, s. 29

56. TRANSFORMACJA a wartości cenione przez młodzież / Walentyna Wróblewska // Nowa Szkoła. -

2000, nr 4, s. 45-47

57. W DUCHU wolności - szkoła XXI wieku / Joanna Michalak // Edukacja. - 2000, nr 1, s. 88-91

58. W POSZUKIWANIU systemu wartości szkoły podstawowej / Ewa Grzelak, Dorota Czajkowska //

Dyrektor Szkoły. - 2002, nr 5, s. 5-7

59. WARTOŚCI a integracja europejska / Aleksandra Szwajcok // Nowe w Szkole. - 2000/2001, nr 10, s.

21-22

60. WARTOŚCI i cele edukacji szkolnej / Kazimierz Denek // Edukacja. - 2000, nr 3, dod. nr 1, s. 4-13

61. WARTOŚCI młodzieży, jej nauczycieli i rodziców / Mirosław J. Szymański // Edukacja. - 2002, nr 1, s.

45-56

62. WARTOŚCI w programach nauczania / Bożena Bubis, Agata Czesak // Mycie Szkoły. - 2003, nr 2, s.

90-92

63. WARTOŚCI wychowawcze programów edukacyjnych w opinii uczniów / Tomasz Sosnowski // Nowy

Tekst. - 2001, nr 1, s. 3-36

64. WIĘZI rodzinne jako źródło cennych wartości w wychowaniu / Janina Maliszak // Mycie Szkoły. -

2002, nr 7, s. 410-413

65. WOLNOŚĆ i tolerancja - konsekwencje pedagogiczne / Jarosław Kozłowski // Wychowanie na co

Dzień. - 2000, nr 6, s. 24-26

66. WOLNOŚĆ jako perspektywiczny cel wychowania / Halina Gajdamowicz // Toruńskie Studia

Dydaktyczne. - Nr 17 (2001), s. 48-56

67. WPROWADZANIE w życie wartościowe / Bogusław Śliwerski // Edukacja i Dialog. - 2000, nr 3, s. 10-

18

68. WYCHOWANIE a wolność / Marek Dziewiecki // Katecheta. - 2002, nr 4, s. 72-75

69. WYCHOWANIE do idei według Jana Pawła II / Małgorzata Jałocho // Remedium. - 2005, nr 4, s. 1-3

70. WYCHOWANIE do miłości / Jadwiga Wronicz // Wychowawca. - 2001, nr 5, s. 7-8

5

71. WYCHOWANIE do prawdy / Ewa Kosińska // 2001. - nr 2, s.10-11

72. WYCHOWANIE do szczęścia / Jacek Chmielewski // Edukacja i Dialog. - 2004, nr 10, s. 2-5

73. WYCHOWANIE do wartości - wychowaniem do "poczucia sacrum" / Jarosław Michalski // Forum

Oświatowe. - 2001, t. 1, s. 119-138

74. WYCHOWANIE do wartości w dobie pluralizmu / Dariusz Sarzała // Wychowawca. - 2000, nr 9, s. 4-

7

75. WYCHOWANIE do wolności / Ewa Kosińska // Wychowawca. - 2001, nr 4, s. 7-8

76. WYCHOWANIE do wolności w rodzinie : homilia podczas Mszy św. na placu Słowackiego Powstania

Narodowego w Bańskiej Bystrzycy 12.09.2003 / Jan Paweł II (papież) // Sprawy Rodziny. - 2004, nr
1, s. 5-7

77. WYCHOWYWAĆ swobodnie czy do wolności / Piotr Jaworski // Cywilizacja. - Nr 10 (2004), s. 76-83

78. WZRASTANIE ku wartościom : jak wprowadzam w świat wartości dzieci sześcioletnie / Mariola Jąder

// Grupa i Zabawa. - 2002, nr 1/2, s. 75-81