MOTYWACJA OSIĄGNIĘĆ
Motywacja osiągnięć - tendencja do osiągania i przekraczania standardów doskonałości, związana z odczuwaniem pozytywnych emocji w sytuacjach zadaniowych, spostrzeganych jako wyzwanie.
D. C. McClelland - podstawą motywacji są emocje.
Rozbieżność pomiędzy standardami doskonałości (oczekiwania) a standardami, które narzuca sytuacja są źródłem emocji. Osiąganie wyższych standardów niż te do, których jednostka przywykła prowadzi do pozytywnej emocji. Jednostka wykazująca motyw osiągnięć będzie się starała jak najlepiej wykonać te działania, które oceniane są według standardów doskonałości - „współzawodniczenie ze standardami”
H. Heckhausen - motywacja osiągnięć jako dążenie do podniesienia (lub utrzymania na tak wysokim jak to możliwe poziomie) własnych umiejętności we wszystkich dziedzinach, do których się stosuje - według jednostki - standard doskonałości. Przyjemność lub przykrość jest kierowana nie na działanie, lecz na „ja” - zadowolenie z kompetencji lub wstyd z niekompetencji.
J. Atkinson - założenie o istnieniu hipotetycznej tendencji do osiągania sukcesu (iloczyn subiektywnego prawdopodobieństwa osiągnięcia sukcesu i jego wartości gratyfikacyjnej). Im łatwiej osiągnąć sukces, tym mniejsza jego wartość gratyfikacyjna.
Najwyższa wartość tendencji do osiągnięcia sukcesu jest obserwowana w przypadku zadań subiektywnie średnio trudnych.
Oprócz tendencji do osiągnięcia sukcesu występuje również tendencja do unikania porażki (iloczyn subiektywnego prawdopodobieństwa porażki i ujemnej wartości emocjonalnej niepowodzenia). Im pewniejsze jest odniesienie sukcesu tym gorzej czuje się człowiek ponoszący porażkę. Człowiek zorientowany na unikanie porażki podejmować się będzie zadań bardzo łatwych lub bardzo trudnych.
Ludzie są motywowani przez obie tendencje - chcą osiągnąć sukces oraz uniknąć porażki.
Motywacja osiągnięć przejawia się w postaci sumy obu tendencji.
Modele atrybucyjne - ludzie czerpią więcej satysfakcji z sukcesu będącego wynikiem ich umiejętności, niż z sukcesu będącego wynikiem szczęśliwego zbiegu okoliczności lub działań innych. Osoby o silnej motywacji osiągnięć mają wyraźną potrzebę uzyskiwania wiedzy o własnych umiejętnościach. Zadania średnio trudne niosą ze sobą najwięcej takich informacji.
Alternatywne ujęcia - odwołują się do celów, jakie przyświecają podmiotowi podejmującemu się różnych zadań. Rozróżnia się dwa rodzaje celów - podmiot może przyjąć jedną z orientacji.
Orientacja na poziom wykonania - demonstrowanie w określonych sytuacjach kompetencji wyższych (lecz nie niższych) od innych.
Orientacja na osiągnięcie mistrzostwa - rozwój własnych kompetencji i umiejętności - osiągnięcie wyższego poziomu wykonania.
Ta pierwsza łączy się z tendencją zarówno do osiągania sukcesów jak i unikania porażek, natomiast druga tylko z tendencją do osiągania sukcesów.