Motywacja
Motywacja
osiągnięć
osiągnięć
Sedno
Sedno
Ambicja osiągania wysokich
Ambicja osiągania wysokich
wyników, stawianie sobie i innym
wyników, stawianie sobie i innym
wysokich wymagań, dążenie do
wysokich wymagań, dążenie do
pełnej realizacji celów, chęć
pełnej realizacji celów, chęć
podejmowania dużego wysiłku, dużej
podejmowania dużego wysiłku, dużej
odpowiedzialności. Motywację
odpowiedzialności. Motywację
osiągnięć charakteryzuje pięć
osiągnięć charakteryzuje pięć
głównych cech:
głównych cech:
gotowość do podejmowania zadań trudniejszych,
gotowość do podejmowania zadań trudniejszych,
wymagających dużego wysiłku i aktywności;
wymagających dużego wysiłku i aktywności;
oddawanie pierwszeństwa zadaniom
oddawanie pierwszeństwa zadaniom
wymagającym nabycia nowych umiejętności,
wymagającym nabycia nowych umiejętności,
wykraczających poza istniejące wyobrażenia o
wykraczających poza istniejące wyobrażenia o
swoich możliwościach;
swoich możliwościach;
dążenie do wykonywania zadań lepiej od innych;
dążenie do wykonywania zadań lepiej od innych;
odporność na negatywne reakcje osób
odporność na negatywne reakcje osób
postronnych w przypadku osiąganego sukcesu;
postronnych w przypadku osiąganego sukcesu;
dążenie do doskonałego opanowania pracy i nie
dążenie do doskonałego opanowania pracy i nie
przywiązywanie zbytniej wagi do
przywiązywanie zbytniej wagi do
współzawodnictwa, a w działaniach o charakterze
współzawodnictwa, a w działaniach o charakterze
współzawodnictwa chęć zademonstrowania
współzawodnictwa chęć zademonstrowania
własnego sprawstwa, własnej skuteczności.
własnego sprawstwa, własnej skuteczności.
Motywacja osiągnięć ma dzisiaj dla każdej
Motywacja osiągnięć ma dzisiaj dla każdej
organizacji znaczenie zasadnicze. Egzystencja i
organizacji znaczenie zasadnicze. Egzystencja i
rozwój firmy zależą bowiem od indywidualnych i
rozwój firmy zależą bowiem od indywidualnych i
zespołowych osiągnięć w pracy, a ciągłe
zespołowych osiągnięć w pracy, a ciągłe
stymulowanie potrzeby osiągnięć u pracowników
stymulowanie potrzeby osiągnięć u pracowników
jest obowiązkiem kadry kierowniczej. W każdej
jest obowiązkiem kadry kierowniczej. W każdej
firmie powinno się więc kształtować systemy
firmie powinno się więc kształtować systemy
instrumentów oddziaływania motywacyjnego w
instrumentów oddziaływania motywacyjnego w
kierunku pobudzania i wzmacniania osiągnięć w
kierunku pobudzania i wzmacniania osiągnięć w
pracy. W systemach tych instrumentów
pracy. W systemach tych instrumentów
szczególna rola przypada procedurom oceny
szczególna rola przypada procedurom oceny
wyników pracy oraz różnego rodzaju formom
wyników pracy oraz różnego rodzaju formom
wynagradzania za osiągnięcia.
wynagradzania za osiągnięcia.
Motywacja osiągnięć
- nastawienie na „ja”
oraz nastawienie na zadania
„Motywacja odnosi się do tych
wymiarów osobowości społecznych i
poznawczych,
które odgrywają istotną rolę, kiedy
osobnik podejmuje zadania,
za wykonanie których jest oceniany,
gdy współzawodniczy z innymi lub
kiedy chce osiągnąć określony
stopień doskonałości”.
„
„
Im ważniejsze dla osiągnięcia
Im ważniejsze dla osiągnięcia
zwycięstwa
zwycięstwa
jest dane zadanie, tym
jest dane zadanie, tym
gruntowniej
gruntowniej
musimy się nim zająć”.
musimy się nim zająć”.
Motywacja osiągnięć jest względnie
Motywacja osiągnięć jest względnie
stałym zespołem motywów, związanych
stałym zespołem motywów, związanych
pośrednio lub bezpośrednio z sytuacjami
pośrednio lub bezpośrednio z sytuacjami
współzawodnictwa. Nie dotyczy jednak
współzawodnictwa. Nie dotyczy jednak
pobudzenia przed zawodami, ani motywowania
pobudzenia przed zawodami, ani motywowania
zawodnika do walki. To coś
zawodnika do walki. To coś
więcej, to gotowość do uczestniczenia
więcej, to gotowość do uczestniczenia
we współzawodnictwie, walce, porównywaniu
we współzawodnictwie, walce, porównywaniu
umiejętności i wyników, do
umiejętności i wyników, do
oceny siebie i innych, do samodoskonalenia się, do mistrzostwa.
oceny siebie i innych, do samodoskonalenia się, do mistrzostwa.
Zestawienie takich
Zestawienie takich
potrzeb, postaw i motywów można
potrzeb, postaw i motywów można
uznać za jeden z wymiarów osobowości,
uznać za jeden z wymiarów osobowości,
wynikający z cech temperamentu,
wynikający z cech temperamentu,
oddziaływań środowiska, oddziaływania
oddziaływań środowiska, oddziaływania
wychowawczego, wzorców kulturowych,
wychowawczego, wzorców kulturowych,
płci
płci
Pierwsze, obszerne badania zjawisk współzawodnictwa (motywu osiągnięć)
Pierwsze, obszerne badania zjawisk współzawodnictwa (motywu osiągnięć)
przeprowadzili w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych
przeprowadzili w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych
David McLelland
David McLelland
i
i
John Atkinson
John Atkinson
.
.
Stwierdzili oni, że składa się z wielu
Stwierdzili oni, że składa się z wielu
motywów, z których za najważniejsze uznali dwa przeciwstawne: a)
motywów, z których za najważniejsze uznali dwa przeciwstawne: a)
powodzenia (
powodzenia (
motive for success
motive for success
) - silnie zaznaczoną chęć
) - silnie zaznaczoną chęć
współzawodnictwa, potrzebę mierzenia się z innymi i osiągania sukcesów;
współzawodnictwa, potrzebę mierzenia się z innymi i osiągania sukcesów;
b) unikania niepowodzenia - silnie zaznaczoną obawę przed porażką
b) unikania niepowodzenia - silnie zaznaczoną obawę przed porażką
(
(
motive to avoid failure
motive to avoid failure
), wyrażającą się skłonnością do unikania sytuacji
), wyrażającą się skłonnością do unikania sytuacji
współzawodniczych i pewnym brakiem wiary w możliwość powodzenia.
współzawodniczych i pewnym brakiem wiary w możliwość powodzenia.
Oba te motywy powstają we wczesnym
dzieciństwie jako wynik przeżyć
dzieci i wpływających na nie oddziaływań
środowiska. Ponieważ związane są
z wymiarami osobowości, kiedy się rozwiną,
pozostają raczej stałe, nie ulegają
łatwym przemianom. Są od siebie niezależne.
Mogą występować u jednego
człowieka w różnych nasileniach. Np.
osobnik z silnie zaznaczonym motywempowodzenia, a słabym motywem
obawy
przed porażką, na ogół wykazuje wielką
współzawodniczość w różnych sytuacjach
- w pracy zawodowej, w innych
rodzajach działalności, w sporcie. Zawodnik
o silnym motywie powodzenia,
chętnie uczestniczący w zawodach,
chce walczyć, czyni to z przyjemnością
i wierzy w swoje umiejętności oraz powodzenie.
Natomiast zawodnicy z silnie
zaznaczonym motywem obawy przed
porażką wykazują w takich sytuacjach
wysoki poziom lęku, starając się uniknąć
porażki czy ujemnej oceny, nie bardzo
wierzą w swoje siły, boją się
niepowodzenia.
Teoria osiągnięć
Teoria osiągnięć
McClelland’a
McClelland’a
Badacz najwięcej czasu poświęcił teorii
Badacz najwięcej czasu poświęcił teorii
osiągnięć. Autor twierdzi, iż potrzeby mogą
osiągnięć. Autor twierdzi, iż potrzeby mogą
być wyuczone. Jednostki słabo
być wyuczone. Jednostki słabo
odczuwające potrzebę osiągnięć przy
odczuwające potrzebę osiągnięć przy
odpowiednim oddziaływaniu np.
odpowiednim oddziaływaniu np.
menadżera mogą wytworzyć tę potrzebę.
menadżera mogą wytworzyć tę potrzebę.
Teorię osiągnięć McClelland definiuje jako
Teorię osiągnięć McClelland definiuje jako
chęć wyróżnienia się w sytuacji
chęć wyróżnienia się w sytuacji
konkurencyjnej. Jest to pragnienie
konkurencyjnej. Jest to pragnienie
realizacji celu lub zadania w sposób
realizacji celu lub zadania w sposób
bardziej skuteczny niż w przeszłości. Owa
bardziej skuteczny niż w przeszłości. Owa
chęć jest źródłem motywacji.
chęć jest źródłem motywacji.
McClelland uważał, że potrzeby osiągnięć
McClelland uważał, że potrzeby osiągnięć
nie dziedziczy się, lecz wynika ona raczej z
nie dziedziczy się, lecz wynika ona raczej z
doświadczenia zdobytego w trakcie
doświadczenia zdobytego w trakcie
dzieciństwa. Można ją również kształcić na
dzieciństwa. Można ją również kształcić na
zaawansowanych stopniach kariery
zaawansowanych stopniach kariery
poprzez dawanie pracownikom dużego
poprzez dawanie pracownikom dużego
zakresu swobody działania pamiętając
zakresu swobody działania pamiętając
przy tym, że za osiągnięcie ustalonych
przy tym, że za osiągnięcie ustalonych
celów należy wynagradzać
celów należy wynagradzać