Prawo papierów wartościowych - pojęcie zakres systematyka i źródła.
PPW to obszerny dział prawa zawierający ogół regulacji dotyczących emisji i obrotu papierami wartościowymi oraz zasad realizacji prawa wynikających z papierów wartościowych (nie jest to równe gałęzi prawa). Jest to dział interdyscyplinarny, który zawiera prawo administracyjne oraz cywilne. Zawiera również elementy prawa finansowego i handlowego. Ponad to także prawo międzynarodowe reguluję tą materię. PPW możemy podzielić na prawo prywatne i prawo publiczne.
Zakres i systematyka. PPW mieści się na obszerny takich gałęzi jak:
- Pr. Cywilne (głównie część ogólna, zobowiązania) - Pr. Handlowe (spółki) - Pr. Administracyjne (nadzór) - Pr. Finansowe (budżetowe, bankowe) - Pr. Karne
- Pr. Międzynarodowe (w tym prawo UE)
Ponad to OECD (Paryż), WTO, ONZ
Źródła PPW:
- KC (art. 921)- Prawo wekslowe, prawo czekowe z 1936 r.
- Ustawa z 16.11.2000r o domach składowych i zmianie kc
- Dekret z 10 grudnia 1946r o umorzeniu utraconych dokumentów
- Kodeks morski z 18.09.2001r
-Ustawa z 29 VI 1995 o obligacjach
-Prawo bankowe 29 VII 2007
-Ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych
-Ustawa z 27 VII 2009 o finansach publicznych
-KSH -Ust. o funduszach inwestycyjnych z 2004 r.
-24 X 2005 weszły w życie:
-Ust. o obrocie instrumentami finansowymi
-Ust. o ofercie publicznych w spółkach publicznych
-Ust. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym
-Ust. o nadzorze nad rynkiem finansowym z 2006
Papiery wartościowe- pojęcie funkcje, rodzaje
Papiery wartościowe - w ujęciu klasycznym to szczególnego rodzaju dokumenty stwierdzające istnienie praw majątkowych zwłaszcza wierzytelności w taki sposób, że bez dysponowania dokumentem powoduje niemożność skorzystania z prawa, a wydane dokumenty osobom trzecim powodują przejście na tą osobę praw wynikających z dokumentów. Papiery wartościowe uściślają prawa podmiotowe-noszą inkorporowane w nich prawa i wartości
Obecnie ma miejsce wirtualizacja papierów wartościowych. Wyróżnia się 4 teorie istoty papierów. Jest to teoria kreacyjna, kontraktowa, emisyjna oraz teoria dobrej wiary.
Funkcje papierów wartościowych:
- kredytowa -wystawienie i emisja papierów wartościowych jest instrumentem zaciągania kredytów. Wystawiający papier wartościowy uzyskuje u nabywcy kredyt a nabywający papier udziela tego kredytu
- obiegowa - papiery wartościowe są instrumentem obrotu/jest to najłatwiejszy sposób przenoszenia praw majątkowych
- legitymacyjna - papier wartościowy stanowi dokument uprawniający do żądania spełnienia określonego świadczenia. Posiadanie wystarcza do wypłaty należności
- płatnicza - pieniądz nie jest papierem wartościowym. Jest miernikiem wartości, instrumentem zapłaty. Funkcję płatniczą spełniają czeki oraz weksle.
- Gwarancyjna - weksle niezupełnie spełniają istotną rolę na rynku zabezpieczeń. Dla zabezpieczenia roszczen ze stosunku prawnego dłużnik wystawia odpowiedni weksel ułatwiający ściąganie wierzytelności.
Rodzaje:
- tradycyjne (jako dokumenty)
- zdematerializowane (jako wirtualne) - przenoszone w drodze umowy poprzez zmianę zapisu na rachunku inwestycyjnym
- wierzycielskie (dłużne) - weksle, czeki, obligacje, listy zastawne, obligacje skarbowe, bony skarbowe, bony pieniężne, bankowe papiery wartościowe - inkorporowane są wierzytelności jako prawa majątkowe
- udziałowe - akcje (imienne, na okaziciela), certyfikaty inwestycyjne - inkorporują prawa przysługujące wspólnikowi w spółce kapitałowej
- papiery towarowe - dowody składowe, konosamenty - ucieleśniają prawo do rozporządzania towarem znajdującym się pod pieczą wystawcy dokumentu
- imienne - przenoszone w drodze cesji oraz wydania dokumentu
- na zlecenie - weksle, czeki, konosamenty, rewersy, waranty - przenoszone w drodze indosu oraz wydania dokumentu
- na okaziciela - czeki na okaziciela, obligacje i listy zastawne na okaziciela - uprawniony jest każdy który dysponuje dokumentem, podstawą zbycia jest umowa oraz wydanie dokumentu
Przekaz i jego rola w PPW.
Przekaz stanowi jednostronne oświadczenie woli przekazującego, które zawiera dwa upoważnienia:
- Dla przekazanego - do spełniania świadczenia na rzecz odbiorcy przekazu
- Dla odbiorcy - do odebrania świadczenia od przekazanego
Przedmiotem przekazu może być w zasadzie każde świadczenie. W praktyce obrotu będzie to jednak najczęściej świadczenie pieniężne . Do ważności przekazu nie jest wymagana forma szczególna. W praktyce obrotu jest to forma pisemna. W stosunku do odbiorcy przekazu może to być przekaz imienny, na zlecenie lub okaziciela. Przyjęcie przekazu kreuje zobowiązanie abstrakcyjne między przekazanym a odbiorcą przekazu, wyraża się ono w tym że przekazany nie może odmówić spełnienia świadczenia, poprzez powołanie się na zarzuty wynikające ze stosunku prawnego istniejącego między nim a przekazującym.
Rola. Przekaz znacznie ułatwia i przyspiesza obrót prawny. W czystej postaci występuje w praktyce raczej rzadko. Konstrukcja przekazu stanowi jednak fundament dla klasycznych instytucji prawa papierów wartościowych - weksla trasowanego oraz czeku.
Instytucje prawa wekslowego
Terminologia wekslowa
Weksel własny (solo) - papier wartościowy zawierający przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej pochodzącej od wystawcy skierowanej do remitenta.
Weksel trasowany (trato) - papier wartościowy zawierający polecenie bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej pochodzącej od wystawcy skierowanej do trasata, a trasat ma tą sumę zapłacić remitentowi.
Weksel In blanco (nie zupełny) - blankiet wekslowy zaopatrzony w co najmniej jedne podpis, pozostałe są puste; spełnia funkcję gwarancyjną
Deklaracja wekslowa - umowa , dokument towarzyszący
Wystawca weksla - osoba składająca podpis na wekslu bądź przyrzeka zapłacić określoną sumę pieniężną lub poleca zapłacenie określonej sumy pieniężnej.
Remitent - pierwszy wierzyciel wekslowy
Trasat -osoba, której wystawca poleca zapłatę określonej sumy pieniężnej (wekslowej)
Akcept - przyjęcie weksla trasowanego przez trasata, poprzez złożenie podpisu zazwyczaj na grzbiecie weksla.
Apceptant - trasat po akcepcie
Indos - oświadczenie na grzbiecie weksla o przeniesieniu prawa z weksla na inną osobę
Indosant - zbywca prawa z weksla na zlecenie
Indosatariusz - nabywca prawa z weksla na zlecenie
Awal - poręczenie wekslowe
Awalat - osoba, za którą poręczono
Awalista - poręczyciel wekslowy
Domicyl -umiejscowenie weksla
Domicyliat - podmiot wskazany w domicylu
Protest - oświadczenie notariusza o odmowie przyjęcia weksla, akt publiczny
Protestat - osoba wobec której można skutecznie weksel oprotestować
Dyskonto - sprzedaż weksla przed terminem płatności bankowi komercyjnemu
Redyskonto - sprzedaż weksla przed terminem płatności przez bank komercyjny wg. Stopy procentowej ustalonej.
Rynesa - weksel puszczony w obieg w drodze indosu
Rektaweksel - weksel nie na zlecenie, imienny, przenoszony w drodze cesji.
Regres wekslowy - pochodzenie wekslowe, dochodzenie wierzytelności od innej osoby niż wystawcy weksla.
Pojęcie i rodzaje weksli
Weksel jest papierem wartościowym ściśle określonym przez prawo, w którym wystawca sam przyrzeka zapłatę określonej sumy pieniężnej, albo poleca zapłatę weksla i poddaje się odpowiednim rygorom prawnym.
Weksel własny (solo) - papier wartościowy zawierający przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej pochodzącej od wystawcy skierowanej do remitenta.
Weksel trasowany (trato) - papier wartościowy zawierający polecenie bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej pochodzącej od wystawcy skierowanej do trasata, a trasat ma tą sumę zapłacić remitentowi.
Weksel In blanco (nie zupełny) - blankiet wekslowy zaopatrzony w co najmniej jedne podpis, pozostałe są puste; spełnia funkcję gwarancyjną
Obieg wekslowy - indos
Prawa z weksla mogą być przenoszone na mocy czynności Inter vivos (darowizny, przelewu indosu, samego wręczenia dokumentu) bądź na mocy czynności morcis causa (zapis, spadkobranie).
Indos jest czynnością prawną abstrakcyjną, czyli uniezależnioną od stosunku prawnego zachodzącego między stronami, przyczyna prawna samego indosu może być różna a jego wadliwość nie ma wpływu na jego ważność . Istotnym składnikiem indosu jest odpowiednia wzmianka podpisana przez indosanta. Indos jako szczególny sposób przenoszenia praw związanych z wekslem różni się zasadniczo od przelewu. Indos powinien mieć formę pisemnego oświadczenia na odwrotnej stronie weksla lub na złączonej z nim karcie dodatkowej, zaopatrzonego własnoręcznym podpisem indosanta. Indos powinien być bezwarunkowy, wszelkie warunki od których uzależniono indos uważa się za nienapisane.
Wyróżniamy indos:
Pełny (imienny) - zawiera określenie osoby indosatariusza na który przenosi weksel, a także miejsce i datę sporządzenia indosu.
In blanco (otwarty, niezupełny) - nie wymienia indosatariusza i zwykle ogranicza się do samego podpisu indosanta.
Na okaziciela - zrównany w skutkach z indosem In blanco legitymuje każdego posiadacza weksla jako właściciela
Własnościowy zupełny - zazwyczaj jest dokonywany przez złożenie na odwrotnej stronie oświadczenia, zawiera określenie osoby indosatariusza na który przenosi weksel, a także miejsce i datę sporządzenia indosu
Pełnomocniczy - nie przenosi praw z weksla, a jego skutkiem jest tylko upoważnienie indosariusza do wykonywania tych praw w imieniu indosanta
Zastawniczy - jest instrumentem prawnym pozwalającym na ustanowienie prawa zastawu na wierzytelności wekslowej. Jego skutkiem jest uzyskanie przez indosatariusza prawa zastawu na wekslu poprzez umieszczenie odpowiedniej wzmianki i przez oddanie weksla indosatariuszowi
Powierniczy - na zewnątrz jest własnościowy, a w skutkach jest to indos.
Poręczenie wekslowe - awal
Awal jest czynnością na podstawie której osoba trzecia, zwana poręczycielem wekslowym lub awalistą podejmuję względem posiadacza weksla (wierzyciela) obowiązek zapłaty zobowiązania wekslowego, jeżeli poręczony dłużnik (awalat) sam tego nie zrobi. Awal opiera się na porozumieniem między poręczycielem a posiadaczem weksla. Jest to poręczenie za dług wekslowy, udzielone przez poręczenie wekslowe z którego wynika zobowiązanie awalisty. Awal jest zobowiązaniem wekslowym poręczyciela wobec wierzyciela (posiadacza weksla). Awalista odpowiada na tych samych zasadach co dłużnik główny.
Zapłata weksla
Dzień płatności to dzień roboczy. Weksle do zapłaty przedstawia się głównemu dłużnikowi wekslowemu czyli wystawczy, a jeżeli jest trasowany to trasatowi po akcepcie, a jeśli jest domicyl czyli domicyliuszowi. Weksel można przedstawić do wykupu. Wezwanie dłużnika do zapłaty z podaniem nr konta wierzyciela + ksero weksla + wskazanie miejsca zapłaty weksla oraz terminu.
Odpowiedzialność wekslowa
Odpowiedzialność wekslowa (sensu stricto) - ogół skutków prawnych dotykających dłużnikó wekslowych w razie niewykupienia weksla w terminie.
Cechy odpowiedzialności wekslowej: osobista, majątkowa, solidarna, samoistna (nieakcesoryjna), abstrakcyjna
Dłużnicy wekslowi :
- Główni - odpowiadają zawsze bez względu czy weksel był przedstawiony do wykupu, czy został oprotestowany. Są to:
- Wystawca weksla własnego i jego awaliści,
- Akceptant w wekslu trasowanym i jego awaliści
- Pozostali - odpowiadają tylko zwrotnie (regresowo), odpowiadają gdy główny dłużnik nie odpowiada, gdy weksel został oprotestowany chyba że zwiera klauzulę „bez protestu”. Są to:
- Wystawca weksla trasowanego, indosanci i ich awaliści (poręczyciele)
Odpowiedzialność wekslowa (sensu largo) - proces wekslowy. Jest to prawny mechanizm realizacji roszczeń:
- postępowanie nakazowe wekslowe:
- można dochodzić wierzytelności wekslowych od dłużnika wynikających z weksli
- sąd wydaje nakaz zapłaty sumy wekslowej w terminie 14 dni lub na podniesienie zarzutów
- posiedzenie niejawne
- sąd zarządza doręczenie nakazu pozwanemu
- po upływie 14 dni nakaz staje się natychmiast wykonalny
- opłatę ¼ wnosi pozywający a resztę wierzyciel
- sąd: utrzymuje w mocy nakaz, uchyla nakaz, odrzuca nakaz i postępowanie umarza
Weksel In blanco
Weksel In blanco jest dokumentem zawierającym co najmniej podpis wystawcy lub akceptanta złożonym z zamiarem zaciągnięcia zobowiązanie wekslowego. Wekslem In blanco jest zarówno dokument, na którym złożono tylko podpis z zamiarem wykreowania zobowiązania, jak też dokument zawierający już niektóre klauzule wekslowe (czyli częściowo wypełniony), który należy wypełnić o brakujące składniki. Nie jest wekslem sensu stricto gdyż brak mu sumy i innych składników. W porozumieniu strony uzgadniają do jakiej sumy może zostać uzupełniony weksel i jakie zabezpieczenie zabezpiecza. Jest uważane za zabezpieczenie dobre gdyż jest elastyczne zwłaszcza gdy nie wiadomo czy zobowiązanie powstanie i w jakiej kwocie. Można zabezpieczyć się nadając klauzulę imienną „nie na zlecenie” - nie można przenieść w drodze indosu lub wpisując maksymalną kwotę. Z chwilą uzupełnienia weksel In blanco staje się wekslem zupełnym: może być indosowany, chyba że jest klauzula „nie na zlecenie”.
Czeki - pojęcie, funkcje, rodzaje, różnice z wekslem
Czek podobnie jak weksel trasowany stanowi sformalizowaną odmianę przekazu o cechach ściśle przez prawo określonych.
Czek musi dla swej ważność zawierać:
- słowo czek w języku w jakim został wystawiony,
- bezwarunkowe polecenie zapłacenie oznaczonej sumy pieniężnej,
-nazwisko osoby która ma zapłacić (trasata)
- oznaczenie miejsca płatności
- oznaczenie daty i miejsce wystawienia czeku
- podpis wystawcy.
Funkcje:- płatnicza - rozrachunkowa
Rodzaje:- imienne - na zlecenie - na okaziciela - gotówkowy- rozrachunkowy: - potwierdzony - gwarantowany - zakreślony (zakresowany) - na przedniej stronie umieszcza się dwie linie równoległe. Zakreślenie ogólne - między liniami nie ma żadnych zmian. Zakreślenie szczególne - między liniami jest firma banku, trasat płci tylko do rąk banku, a jeśli trasatem jest sam bank to do rąk stałego klienta.
Weksel ma funkcje kredytową, a czek płatniczą i rozrachunkową. Trasatem wekslowym może być każdy podmiot prawa, a trasatem czekowym może być wyłącznie bank. Głównym dłużnikiem wekslowym jest akceptant, zaś głównym dłużnikiem czekowym jest wystawca. Weksel może być wystawiony jako papier imienny, czek imienny i na okaziciela. Weksel może być wystawiony na zwykłej kartce papieru a czek może być wystawiony na bankiecie zamówionym przez bank. Weksel może być wystawiony bez pokrycia, a za czek bez pokrycia jest odpowiedzialność karna. Czek nie podlega przyjęciu. Czek jest płatny tylko za okazaniem, weksel również w określonym czasie po okazaniu lub w oznaczonym dniu. Czek może być odwołany. Inne są terminy przedstawienia do zapłaty weksla i czeku. Różne są tryb i terminy sporządzenia protestu weksla i czeku.
Skarbowe papiery wartościowe
Skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym w którym skarb państwa stwierdza że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.
Ustawa o finansach publicznych z 2009 roku, dział II Pańśtwowy dług publiczny. Emisja skarbowych papierów wartościowych jest instrumentem generowania długu publicznego.
Zasady i tryb emisji:
- Odmiana obligacji, emitentem jest państwo - art. 95 papier wartościowy w którym skarb państwa oświadcza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru
- Mogą być emitowane w granicach określonych w ustawie budżetowej
Emisja:
- Minister finansów - pieniężne
- Minister skarbu państwa w porozumieniu z ministrem finansów - niepieniężne
Podział:
- Krótkoterminowe o terminie wykupu nie dłuższym niż rok - bony skarbowe
- Długo terminowe o terminie wykupu dłuższym niż rok - obligacje skarbowe
Minister finansów określa w drodze rozporządzenia tryb emisji SPW. Listy emisyjne - zespół danych o emisjach skarbowych papierów wartościowych (stopa, oprocentowanie, terminy)
Rodzaje:
- Bon skarbowy - jest krótkoterminowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym wg. Wartości nominalnej po upływie okresu, na jaki został wyemitowany.
- Obligacja skarbowa - jest papierem wartościowym oferowany do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowany w postaci dyskonta lub odsetek.
Obligacje wg. Ustawy z 95 roku
Zdolność do emisji obligacji
Obligację mogą emitować:
- Podmioty prowadzącą działalność gospodarczą, posiadającą osobowość prawną, a także spółki komandytowo akcyjne
- Gminy, powiaty, województwa (JST), a także związki tych jednostek oraz miasto stołeczne Warszawa
- Inne podmioty posiadające osobowość prawną upoważnione do emisji obligacji na podstawie innych ustaw
- Instytucje finansowe w których członkiem jest RP, NBP, przynajmniej jedno z państw należących do OECD lub bank centralny takiego pańśtwa lub instytucje z którymi RP zawarła umowy regulujące działalność takich instytucji na terenie RP i podejmujące stosowne postanowienia dotyczące emisji obligacji
Pojęcie i rodzaje obligacji
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Rodzaje:
- Ze względu na status emitenta:
- Emitowane przez podmioty wymienione w art. 2 ustawy o obligacjach 1995
- Wyłaczone z działania w/w ustawy
- Ze względu na sposób oznaczenia obligatariusza:
- Imienne
- Na okaziciela
- Ze względu na charakter świadczenia wynikającego z obligacji
- Zamienne
- Z prawem pierwszeństwa
- Przychodowe
- Ze względu na sposób oprocentowania:
-O stałym oprocentowaniu
- O zmiennym oprocentowaniu
- Indeksowe
- O kupnie zerowym
- Ze względu na termin wykupu obligacji:
- Krótkoterminowe
- Średnioterminowe
- Długo terminowe
- Ze względu na konwersję obligacji:
- Konwersyjne
- O niezmiennej treści
- Ze względu na miejsce emisji:
- Krajowe
- Zagraniczne
Tryby emisji obligacji
Tryby emisji obligacji
-art.9 u. o obl.
1) publicznoprawne proponowanie nabycia (oferta publiczna, ustawa z 29.07.2005 o ofercie publ.)
2) publiczne proponowanie nabycia
3) proponowanie nabycia w inny sposób
Publiczne proponowanie nabycia PW jest proponowanie nabycia PW w dowolnej formie i dowolny sposób, jeżeli propozycja skierowana jest co najmniej do 100 osób lub do nieoznaczonego adresata
Oferta publiczna lub dopuszczenie papierów wartościowych wymagają sporządzenia PROSPEKTU EMISYJNEGO
-zatwierdza go KNF i udostępnia do publ wiadomości; czasami nie jest to wymagane (np. do PW o charakt nieudziałowym przez NBP czy SP)
-sporządza się go w formie jednolitego dokumentu lub zestawu dokumentów
-decyzja KNF o zatwierdzeniu w terminie 10 dni
-emitent odpowiada całym swoim majątkiem
-emitent sporządza roczne sprawozdania wraz z opinią biegłego rewidenta
Obligacje przychodowe
Obligacje te mogą przyznawać obligatariuszowi prawo pierwszeństwa do zapewnienia roszczeń przed innymi wierzycielami emitenta:
- z całość albo z części przychodów lub z całości albo części majątku przedsięwzięć, które zostały uzyskane ze środków emisji obligacji
- z całości albo z części przychodów z innych przedsięwzięć określonych przez emitenta
Emitentem obligacji przychodowych może być JST ich związki, miasto stołeczne Warszawa i spółki prawa handlowego powołane do wykonywania zadań z zakres użyteczności publicznej.
Listy zastawne - pojęcie funkcje rodzaje
List zastawny jest długo terminowym papierem wartościowym zawierającym jasno określony stosunek prawny między bankiem hipotecznym a wierzycielem.
Rodzaje:
- Hipoteczny list zastawny - papier wartościowy imienny lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego, zabezpieczone hipotekami, w którym to liście bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych.
- Publiczny list zastawny - papier wartościowy imienny lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego z tytułów kredytów części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami itd.
Celem emisji listów zastawnych jest gromadzenie kapitału który w dalszej kolejności będzie przeznaczony na kredyty udzielone przez bank hipoteczny na różne cele w szczególności wspierające rozwój budownictwa.
Dowody składowe oraz konosamenty
Dowód składowy jest zbywalnym przez indos dokumentem wydanym przez dom składowy. Składającym się z dwóch części z których jedna rewers stwierdza posiadanie rzeczy złożonych na skład a druga warrant stwierdza ustanowienie zastawu na rzeczach złożonych na skład. Dom składowy to przedsiębiorca uprawiony do prowadzenia przedsiębiorstwa składowego w sposób określony w ustawie o domach składowych (16/11/2000).
Konosamenty jako papier wartościowy stanowi dowód przyjęcia ładunku w nim oznaczonego na statek w celu jego przewozu. Jest on dokumentem legitymującym do dysponowania tym ładunkiem i do jego odbioru. Konosament reprezentuje prawo do towaru na który został wystawiony. Ułatwia to obrót towarami w handlu morskim gdyż nabywca konosamentu uzyskuje prawa do towaru w nim inkorporowanego i staje się w ten sposób uprawniony zarówno do odbioru towaru, po jego przybyciu do portu przeznaczenia, jak i do dysponowania nim, zarówno po odbiorze jak i zwłaszcza jeszcze w okresie przewozu. Wystawcą konosamentu jest przewoźnik. Konosament może być wystawiony na imiennie określonego odbiorcę na zlecenie załadowcy lub wskazanej przez niego osoby, na okaziciela i bezpośredni.
Konosamenty i dowody składowe są to towarowe papiery wartościowe.
Certyfikaty inwestycyjne
Certyfikat inwestycyjny to papier wartościowy emitowany przez zamknięty fundusz inwestycyjny. Jest on papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela. Jako papier wartościowy na okaziciela może być notowany na giełdzie. Jest niepodzielny, reprezentuje równe prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny jest zobowiązany do przygotowania prospektu emisyjnego i uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego na wprowadzenie do publicznego obrotu, która jest równoznaczna z dopuszczeniem pierwszej emisji certyfikatów inwestycyjnych do obrotu publicznego. Cena emisyjna certyfikatów inwestycyjnych drugiej i następnych emisji nie może być niższa niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny według ostatniej wyceny aktywów poprzedzających emisję. Cena certyfikatu może być powiększona o należną funduszowi opłatę. Aktywa funduszu stanowią środki z tytułu wpłat jego uczestników oraz nabyte przez fundusz prawa i pożyczki z tych praw. Fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny. Aktywa funduszu wycenia się według wartości rynkowej poszczególnych składników. Wartość aktywów netto ustala się, pomniejszając wartość aktywów funduszu o jego zobowiązania]. Fundusz inwestycyjny zamknięty dokonuje wyceny aktywów funduszu nie rzadziej niż raz na trzy miesiące oraz na siedem dni przed rozpoczęciem zbywania certyfikatów kolejnej emisji. Fundusz mieszany emituje certyfikaty inwestycyjne takie same jak fundusz inwestycyjny zamknięty. Fundusz mieszany dokonuje wykupienia certyfikatów na żądanie uczestnika funduszu, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Z chwilą wykupienia przez fundusz certyfikatów są one umarzane z mocy prawa. Fundusz mieszany dokonuje wyceny swoich aktywów, ustalenia wartości aktywów netto przypadających na certyfikat inwestycyjny nie rzadziej niż raz na trzy miesiące, na siedem dni przez rozpoczęciem przyjmowania wpłat na certyfikaty kolejnych emisji oraz na siedem dni przed dniem wykupywania certyfikatów, a także w dniu zbywania certyfikatów oraz w dniu ich wykupywania. Wyróżniamy jeszcze certyfikaty inwestycyjne funduszu portfelowgo i sekurytyzacyjnego.
Pojęcie i zasady regulowanego rynku instrumentów finansowych
Rynek regulowany-art.14 u. o obrocie instr. fin.
Jest to działający w sposób stały system obrotu instr. fin. dopuszczonymi do tego obrotu, zapewniający inwestorom powszechny i równy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia instr. fin. Oraz jednakowe warunki nabywania i zbywania tych instrumentów, zorganizowany i podlegający nadzorowi właściwego organu na zasadach określonych w przepisach ustawy, jak również uznany przez państwo członkowskie za spełniający te warunki i wskazany KE jako rynek regulowany
-RR w RP obejmuje rynek giełdowy, oraz pozagiełdowy
-spółka prowadząca rynek giełdowy lub pozagiełdowy może organizować rynki wyodrębnione pod wzgl. PW lub innych instr. fin., jak również nadzoru ich emitentów
Zasady obrotu:
- PW objęte zatwierdzonym prospektem emisyjnym mogą być przedmiotem obrotu na RR wyłącznie po ich dopuszczeniu do tego obrotu
-dokonywanie oferty publ. I zbywanie PW na podst. tej oferty wymaga pośrednictwa firmy inwestycyjnej
- proponowanie nabycia instrumentów pochodnych inkorporujących uprawnienie do nabycia PW może być dokonywane wyłącznie na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu
- te w/w instrumenty pochodne mogą być przedmiotem oferty publ. Wyłącznie gdy są dopuszczone do obrotu na RR lub do alternatywnego systemu obrotu
- przedmiotem obrotu wyłącznie na RR mogą być PW emitowane przez fundusze inwestycyjne, wpisane do odpowiedniego rejestru
*jeżeli wymaga tego interes bezp. obrotu na RR lub jest zagrożony interes inwestorów, spółka prowadzące RR na żądanie KNF wstrzymuje dopuszczenie do obrotu na tym rynku bądź rozpoczęcie notować wskazanymi PW na okres nie dłuższy niż 10 dni
*spółka prowadząca RR może zawiesić na żądanie KNF obrót określonymi PW lub instr. fin. na okres nie dłuższy od 1 mc gdy zagraża to bezp. funkcjonowania rynku lub obrotu na tym rynku
*na żądanie KNF spółka wyklucza z obrotu wskazane PW lub inne instrumenty finansowe
*zakazana jest manipulacja PW