INWENTARZ HPI: PROBLEMY OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
( The Handicap Problems Inventory)
Autorzy: G., N. Wright, H., H. Remmers (1960)
Autor polskiej adaptacji: T. Witkowski
Opis:
Służy jako narzędzie do określania psychospołecznej sytuacji osoby niepełnosprawnej za pomocą twierdzeń (problemów) wynikających z jej niepełnosprawności. Osoba wypełniająca inwentarz ujawnia te psychospołeczne problemy, które sama dostrzega. Im więcej problemów ujawnia, tym ma większe poczucie własnej niepełnosprawności.
Może być wykorzystywany do badania osób z chorobami przewlekłymi, z defektami fizycznymi, sensorycznymi oraz z niewielkimi odchyleniami od normy intelektualnej, zarówno dorosłych, jak i dzieci od V klasy szkoły podstawowej.
W skład inwentarza wchodzą trzy jego wersje: wersja podstawowa oraz dwa inwentarze pomocnicze: HPI-1 dla osób upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim (czasem też z dolną normą) i HPI-2 dla osób niesłyszących (i niedosłyszących). Badania z wykorzystaniem inwentarzy pomocniczych odbywają się tylko indywidualnie i trwają trzykrotnie dłużej. Badany zapoznaje się bowiem najpierw z danym twierdzeniem w wersji podstawowej, następnie w wersji pomocniczej i ponownie wraca do wersji podstawowej, by dopiero teraz udzielić odpowiedzi.
Inwentarz składa się z 280 twierdzeń, które obejmują cztery sfery przystosowania osoby niepełnosprawnej: sferę osobowościową (96 twierdzeń), rodzinną (68 twierdzeń), społeczną (54 twierdzenia) i zajęciową-zawodową (62 twierdzenia).
Właściwości psychometryczne:
Rzetelność ustalono na podstawie zgodności pomiędzy sferami HPI na podstawie badania 1027 osób niepełnosprawnych. Uzyskane wskaźniki korelacji mieszczą się w granicach 0,91-0,95, co świadczy o wysokiej zgodności i jednorodności twierdzeń HPI
Trafność jest w pewnym sensie ekwiwalentem rzetelności. W poszczególnych sferach uzyskano następujące wskaźniki: sfera osobowościowa 0,95, rodzinna 0,92, społeczna 0,91, zajęciowa 0, 93
Normy zostały opracowane na populacji 1000 osób niepełnosprawnych.
Przebieg badań, obliczanie wyników i ich interpretacja:
Inwentarz można stosować w badaniach indywidualnych (powinny być wówczas prowadzone w formie wywiadu) i grupowych. Badanie trwa na ogół pół godziny, ale można je przedłużyć
Instrukcja jest następująca:
„Niepełnosprawność dostarcza pewnych nowych problemów, trudności, które dochodzą do wcześniej istniejących. Mamy tu listę trudności występujących u osób niepełnosprawnych. Niektóre z nich występują u wielu osób niepełnosprawnych, a niektóre tylko u nielicznych. Chcemy dowiedzieć się jakie trudności wynikają z Twojej niepełnosprawności. Ty również wiedząc, w czym Twoja niepełnosprawność najbardziej Ci ciąży, będziesz mógł temu zaradzić. Twoim odpowiedziom zapewniamy całkowitą dyskrecję.
Przekreśl krzyżykiem w arkuszu odpowiedzi te zera (0), które odnoszą się do twierdzeń zgodnych z Twoim przekonaniem i wynikają lub mają związek z Twoją niepełnosprawnością. Uważaj jednak, by nie przekreślać tych zer, które nie odnoszą się do Ciebie i nie wynikają z Twojej niepełnosprawności. Wszystkie odpowiedzi zgodne z Twoim przekonaniem i Twoimi odczuciami są właściwe i dobre.
Zanim przystąpisz do wypełniania arkusza odpowiedzi przeczytaj najpierw cały inwentarz.”
Do obliczania wyników w poszczególnych sferach HPI służą specjalne klucze. Wynik surowy w danej sferze to liczba twierdzeń diagnostycznych zaznaczonych przez badanego w tej sferze, zaś wynik globalny to suma wyników czterech sfer. Wyniki te mogą być podporządkowane skali 100-stopniowej w celu ułatwienia dokonania porównań sfer.
Interpretując wyniki porównujemy wyniki uzyskane w poszczególnych sferach ze względu na wysoką zgodność zachodzącą pomiędzy sferami. Dzięki temu możemy stwierdzić, na którą ze sfer niepełnosprawność ma największy wpływ. Np. zawyżony wynik w sferze rodzinnej sugeruje konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację rodzinną badanego. Zwracamy również uwagę na niezgodność uzyskanych wyników z posiadanymi na temat badanego informacjami pochodzącymi z innych źródeł, na tendencję badanego do pomniejszania lub wyolbrzymiania swoich problemów oraz do ujawniania takich trudności, które nie są charakterystyczne dla jego rodzaju niepełnosprawności.