Kierunek CONTROLLING W PRAKTYCE - wykład
Studia podyplomowe

WSKAŹNIKI

FINANSOWE

dr Zbigniew Drewniak

1) WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

2) WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI

3) WSKAŹNIKI SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA

4) WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA

5) WSKAŹNIKI RYNKU KAPITAŁOWEGO

6) WSKAŹNIKI RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

˗ wskaźniki wystarczalności gotówkowej

˗ wskaźniki wydajności gotówkowej

ANALIZA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI I STOPNIA (PŁYNNOŚCI GOTÓWKOWEJ)

Informuje o tym, w jakim stopniu zobowiązania bieżące mają pokrycie
w inwestycjach krótkoterminowych (czyli składnikach aktywów
obrotowych cechujących się najwyższym I stopniem płynności).

ó

ą

żą

~0,2

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI II STOPNIA (SZYBKI)

Informuje o tym, w jakim stopniu zobowiązania bieżące mają pokrycie
zarówno w inwestycjach krótkoterminowych, jak i należnościach
krótkoterminowych (a więc w składnikach aktywów obrotowych
charakteryzujących się I oraz II stopniem płynności – nazywanych
łącznie płynnymi środkami obrotowymi).

ł

ś

ą

żą

~1

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI III STOPNIA (PŁYNNOŚCI BIEŻĄCEJ)

Informuje o tym, w jakim stopniu zobowiązania bieżące mają pokrycie
zarówno w inwestycjach krótkoterminowych, należnościach
krótkoterminowych, jak i zapasach oraz czynnych rozliczeniach
krótkookresowych (a więc w składnikach aktywów obrotowych
charakteryzujących się I, II oraz III stopniem płynności).

ą

żą

~ ,

WSKAŹNIK NATYCHMIASTOWY

Informuje o natychmiastowej zdolności firmy do regulowania
zobowiązań. Uwzględnia on zatem tylko te najpłynniejsze składniki
majątku obrotowego – środki pieniężne.

ś

ęż

ą

żą

~

KAPITAŁ PRACUJĄCY – nadwyżka kapitału stałego nad aktywami
trwałymi.

AKTYWA

TRWAŁE

AKTYWA

OBROTOWE

KAPITAŁ

WŁASNY

KAPITAŁ

OBCY

długoterminowy

KAPITAŁ OBCY

krótkoterminowy

AKTYWA

TRWAŁE

AKTYWA

OBROTOWE

KAPITAŁ

WŁASNY

KAPITAŁ

OBCY

długoterminowy

KAPITAŁ OBCY

krótkoterminowy

Kapitał pracujący = kapitał stały – aktywa trwałe (metoda kapitałowa)

Kapitał pracujący = aktywa bieżące – zobowiązania bieżące (metoda
majątkowa)

KAPITAŁ

WŁASNY

KAPITAŁ

OBCY

długoterminowy

KAPITAŁ OBCY

krótkoterminowy

AKTYWA

TRWAŁE

AKTYWA

OBROTOWE

AKTYWA

TRWAŁE

AKTYWA

OBROTOWE

KAPITAŁ

WŁASNY

KAPITAŁ

OBCY

długoterminowy

KAPITAŁ OBCY

krótkoterminowy

ANALIZA SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA

WSKAŹNIK PRODUKTYWNOŚCI AKTYWÓW

Informuje on o tym, jak duże są wygenerowane przez przedsiębiorstwo
przychody w stosunku do wielkości jego aktywów

!ół

ś

ó

~"#$%ż&' , (

ź

*

365

"

ź

"

"

WSKAŹNIK ROTACJI ZAPASÓW

ż

ś

ó

Wskaźnik rotacji zapasów w dniach – jak najniższy

WSKAŹNIK ROTACJI NALEŻNOŚCI HANDLOWYCH

ż

ś

/ ż

ś

/

Wskaźnik rotacji należności handlowych w dniach – ok. 60 dni

WSKAŹNIK ROTACJI ZOBOWIĄZAŃ HANDLOWYCH

ż

ś

ą

ń

/

Wskaźnik rotacji zobowiązań handlowych w dniach – ok. 60 dni.

C

KZ

C

IN

C

OP

C

SZ

C

KG

ZAKUP

MATERIAŁÓW

ZAPŁATA ZA

MATERIAŁY

SPRZEDAŻ

PRODUKTÓW

ZAPŁATA ZA

PRODUKTY

OKRES KREDYTOWANIA KLIENTÓW

C

KZ

– cykl konwersji zapasów

C

IN

– cykl inkasa należności handlowych

C

OP

– cykl operacyjny

C

SZ

– cykl spłaty zobowiązań handlowych

C

KG

– cykl konwersji gotówki

WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI HANDLOWEJ

012 *

!ół

Im wyższa wartość tego wskaźnika tym większa efektywność sprzedaży.
Konieczność analizowania w odniesieniu do wskaźnika sektorowego
oraz do dynamiki zmian tego wskaźnika w czasie.

WSKAŹNIK POZIOMU KOSZTÓW

!ół

!ół

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI AKTYWÓW (ROA)

015 *

ś

ó

Informuje o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę
zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku.

W jego rosnącym poziomie ujawnia się maksymalizacja obrotu i
obniżka kosztów własnych oraz racjonalna gospodarka majątkiem
trwałym
i obrotowym, jak też rozmiar i efekty ekonomiczne działalności
inwestycyjnej. Wskaźnik tego rodzaju stymuluje eliminowanie
zbędnych i nadmiernych zapasów oraz środków trwałych.

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU WŁASNEGO (ROE)

017 *

ś

ł8 ł

!

Wysokość wskaźnika ROE zależy od wysokości wygenerowanego zysku
oraz struktury kapitałowej – wskaźnik będzie tym większy im wyższy
jest zysk oraz im niższy jest udział kapitałów własnych w kapitałach
przedsiębiorstwa.

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU CAŁKOWITEGO (ROC)

9

ł

: ;1

<=

ś

ł8

ł

!

Wskaźnik jest miarą efektywności całości zainwestowanego kapitału,
niezależną od struktury kapitałowej.

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU ZAINWESTOWANEGO (ROIC)

ł

Określa wielkość kapitału jaki zwrócił się z danej inwestycji. Im większa
wartość wskaźnika tym lepiej.

ZALEŻNOŚCI MIĘDZY WSKAŹNIKAMI RENTOWNOŚCI:

ROA=ROS:produktywność aktywów

ś

ó

*

!ół

:

!ół

ś

ó

ROE=ROA:mnożnik kapitałowy

>?@ABCDDE

śFCGBH@DIB

AIJHDIłóKKłI@B?LM

*

>?@ABCDDE

śFCGBH@DIBIAD?KóK

:

śFCGBH@DIBIAD?KóK

śFCGBH@DIB

AIJHDIłóKKłI@B?LM

017 * 012 :

8

ść

ó

:

ż

ł

ś

łó ł

*

!ół

:

!ół

ś

ó

:

ś

ó

ś

łó ł

MODEL DU PONTA

Rentowność kapitału

własnego (ROE)

Rentowność

majątku (ROA)

Mnożnik

kapitałowy

Aktywa

Kapitał własny

Rentowność

sprzedaży (ROS)

Wskaźnik

obrotowości

aktywów

Aktywa

Przychody

ogółem

Zysk netto

ANALIZA ZADŁUŻENIA

WSKAŹNIK OGÓLNEGO ZADLUŻENIA

ł

!ół

Informuje o tym, jak duży jest kapitał obcy w stosunku do pasywów, a
więc dostarcza informacji nt. struktury finansowania przedsiębiorstwa.

WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA DŁUGOTERMINOWEGO

ł

ł8!

!ół

Informuje o tym jak duży jest kapitał obcy długoterminowy w stosunku
do całości kapitałów.

WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA KRÓTKOTERMINOWEGO

ł

ó

!ół

Informuje o tym jak duży jest kapitał obcy krótkoterminowy w stosunku
do całości kapitałów.

WSKAŹNIK NAPIĘCIA („zadłużenia” kapitału własnego)

ł

ł ł

Wskaźnik = 1 świadczy o średnim bezpieczeństwie kapitału obcego.

Należy pamiętać, że zbyt niskie wielkości wskaźników zadłużenia i
wskaźnika napięcia świadczą o niewykorzystywaniu efektu dźwigni
finansowej.

WSKAŹNIK SPŁATY ZADŁUŻENIA EFEKTYWNEGO

9

ł8ż

P

Zadłużenie efektywne = kapitały obce - inwestycje krótkoterminowe

Informuje o tym jaką część zadłużenia efektywnego firma jest w stanie
spłacić z wygenerowanych środków pieniężnych, czyli zysku netto i
amortyzacji. Odwrotność tego wskaźnika wyraża z kolei jak długo (ile
lat) trwałaby spłata zadłużenia efektywnego z zysku netto i amortyzacji,
przy założeniu, że poziom cash flow utrzyma się w tym czasie na
podobnym poziomie.

WSKAŹNIKI RYNKU KAPITAŁOWEGO

WSKAŹNIK ZYSKU PRZYPADAJĄCEGO NA JEDNĄ AKCJĘ (EPS)

:

/

ść1

ł

Informuje o tym jaka część zysku przypada na 1 akcję spółki.

WSKAŹNIK CENY RYNKOWEJ DO ZYSKU NA AKCJĘ(C/Z, P/E)

1

1

ę

Informuje o tym ile musimy zapłacić za złotówkę zysku netto
wypracowanego przez spółkę.

WSKAŹNIK CENY RYNKOWEJ DO WARTOŚCI KSIĘGOWEJ (C/WK, P/BV)

1

ść

ę!

1

Wartośćksięgowa1akcji *

ł

ł

/ ść

Informuje on o różnicy w wycenie spółki przez inwestorów a jej
wartością bilansową. Wysoki wskaźnik mają chociażby spółki, które
dużo inwestują.

WSKAŹNIK DYWIDENDY PRZYPADAJĄCEJ NA 1 AKCJĘ (DPS)

ę

/ ść

WSKAŹNIK STOPY DYWIDENDY NA 1 AKCJĘ (DYR)

1

ę

1

: 100%

DYR Jest bezpośrednia miarą korzyści akcjonariusza z posiadania akcji
danej spółki. W wyrażeniu procentowym informuje on o zysku
akcjonariusza w postaci dywidendy w stosunku do zapłaconej ceny za
akcję.

WSKAŹNIK WYPŁATY DYWIDENDY (DPR)

1

ę

1

ę

: 100%

Informuje on jak duża część zysku wypłacana jest w formie dywidendy. Niskie
wartości świadczą często o finansowaniu rozwoju przedsiębiorstwa, co w
przyszłości powinno zaowocować wzrostem cen akcji.

ŁĄCZNA KORZYŚĆ AKCJONARIUSZA Z POSIADANIA AKCJI

Wskaźnik DPS + przyrost wartości rynkowej akcji = DPS + (P

1

-P

0

)

P

1

– cena rynkowa akcji na koniec roku

P

0

– cena rynkowa akcji na początku roku

W procentach:

łąL>BIAEF>?śćIAL`EBIFHa@>I

b

c

: 100%

Analiza wskaźnikowa rachunku przepływów pieniężnych

I. Wskaźniki wystarczalności gotówkowej

II. Wskaźniki wydajności gotówkowej

I. Wskaźniki wystarczalności gotówkowej

WSKAŹNIK OGÓLNEJ WYSTARCZALNOŚCI GOTÓWKOWEJ

ł

ł /

ś

8

ó

ł

9

ł

9

ł

łó

Wskaźnik ten mierzy ogólną zdolność firmy do regulowania swoich
wydatków zarówno na zakup rzeczowych aktywów trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych, spłatę kapitałów obcych wraz z odsetkami
oraz wypłatę dywidend.

WSKAŹNIK ZAKUPÓW INWESTYCYJNYCH

8

P

ó

ł

ł

ł /

ś

Wskaźnik informuje, w jakim stopniu środki pieniężne obciążone są
wydatkami na zakup rzeczowych aktywów trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych.

WSKAŹNIK SPŁATY KAPITAŁÓW OBCYCH

ł

łó

9

ł

ł /

ś

Wskaźnik informuje o obciążeniu środków pieniężnych z działalności
operacyjnej wydatkami na spłatę kapitałów obcych i odsetek od tych
kapitałów.

WSKAŹNIK WYPŁATY DYWIDENDY

ł

ł

ł /

ś

Wskaźnik informuje o udziale dywidendy w gotówce
wygospodarowanej w ramach bieżącej działalności firmy.

WSKAŹNIK SPŁACALNOŚCI OGÓŁU ZOBOWIĄZAŃ

ł

ł /

ś

ą

!ół

Niska wartość informacyjna. Amortyzacja, jako główny składnik gotówki
operacyjnej powinna być przeznaczana na odtworzenie majątku, a nie
na spłatę zobowiązań.

Wartość wzorcowa – powyżej 30% (zobowiązania nie powinny przekraczać
3,5-krotności CF operacyjnego).

WSKAŹNIK WIARYGODNOŚCI KREDYTOWEJ

ł

ł /

ś

ł

9

Informuje jaką część zobowiązań wobec banku (rat kapitałowych wraz z
odsetkami) firma jest w stanie spłacić z generowanych środków
pieniężnych na działalności operacyjnej.

II.Wskaźniki wydajności gotówkowej

WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ SPRZEDAŻY

ł

ł /

ś

ż

Wskaźnik określa, w jakiej relacji pozostaje gotówka operacyjna do
przychodów ze sprzedaży. Informuje ile groszy środków pieniężnych z
działalności operacyjnej przypada na jedną złotówkę przychodów ze
sprzedaży.

WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ ZYSKU

ł

ł /

ś

∗

* zysk netto, brutto, z działalności operacyjnej lub na sprzedaży

WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ KAPITAŁU

ł

ł /

ś

ę

! ż

!

ł8

Informuje ile groszy gotówki operacyjnej otrzymamy z zaangażowanej
w działalność firmy złotówki kapitału.