background image

PROJEKT CELOWY Nr 6T07 2004 C/6413

„KRAJOWY SYSTEM ZARZĄDZANIA BUDOWLANYMI 

PRZEDSIĘWZIĘCIAMI INWESTYCYJNYMI 

FINANSOWANYMI Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW 

PUBLICZNYCH I POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ”

IV. 

ZASADY ORGANIZACJI

PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

224

background image

12. WYBÓR FORM 

ORGANIZACYJNYCH REALIZACJI 

PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH

225

background image

12.1. Wprowadzenie

            Dokonanie właściwego wyboru formy realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego jest 

możliwe dopiero po przeprowadzeniu analizy stanu otoczenia przyszłej inwestycji oraz po 

określeniu   i   sprecyzowaniu   wybranych   właściwości   (cech)   podmiotu   inwestycyjnego, 

będącego realizatorem tego przedsięwzięcia.   Procedura postępowania oceniającego będzie 

miała   charakter   sekwencyjny.   Kolejnymi   etapami   postępowania   przy   wyborze   właściwej 

formy   realizacji   przedsięwzięcia   inwestycyjnego   w   warunkach   polskich   powinno   być 

ustalenie:

I. Sposobu finansowania, gdzie istnieje możliwość zastosowania następujących wariantów 

finansowania przedsięwzięcia:

Zamawiający   realizuje   inwestycję   ze   środków   własnych   –   wtedy   stosuje 

najbardziej przez siebie znaną i wykorzystywaną metodę realizacji,

Zamawiający   korzysta   z   finansowania   ze   środków   publicznych   i   z   uwagi   na 

odpowiednie przepisy i regulacje prawne zobowiązany jest do przyjęcia z góry 

określonego sposobu postępowania,

Zamawiający korzysta z finansowania pochodzącego z funduszy Unii Europejskiej 

i siłą rzeczy musi spełniać wszystkie wymogi formalne, warunkujące uzyskanie 

tych środków,

Zamawiający   realizuje   inwestycję   w   systemie   przedsięwzięć   publiczno   – 

prywatnych   (p.   p.   p.)   i   zobowiązany   jest   do   przestrzegania   zasad   i   przepisów 

właściwych dla tego systemu.

II. Liczby   kontraktów,   gdzie   inwestor   musi   podjąć   decyzję   czy   przedsięwzięcie   będzie 

realizowane   w   oparciu   o jeden   łączny   kontrakt,   bądź   w   ramach   kilku   oddzielnych 

kontraktów zawartych z projektantami i wykonawcami przedsięwzięcia.

III. Stopnia   zaangażowania   Zamawiającego   w   realizację   przedsięwzięcia,   gdzie   istnieje 

możliwość wystąpienia następujących wariantów:

Inwestor   w   ramach   własnych   zasobów   personalnych   przeprowadza   w   pełni 

przygotowania   i   realizację   inwestycji.   Natomiast   do   jednostek   zewnętrznych 

kieruje   zamówienia   tylko   na   zrealizowanie   czynności   specjalistycznych   (np. 

sporządzenie projektów, wykonanie określonych robót budowlanych itp.),

Zamawiający   ogranicza   swoje   funkcje   jedynie   do   ogólnego   nadzoru   nad 

przebiegiem   realizowanej   inwestycji.   Natomiast   wszystkie   czynności   związane 

z przygotowaniem i wykonaniem przedsięwzięcia przekazuje wybranej jednostce, 

226

background image

w   oparciu   o   umowę   powierniczą   na   zrealizowanie   wszelkich   czynności 

inwestorskich, lub też na zasadzie umowy – zlecenia obejmującej wykonanie tylko 

określonych w niej zadań,

Różnorodne   rozwiązania   pośrednie,   w   których   Zamawiający   może   część 

obowiązków związanych z realizacją inwestycji przejąć na siebie, a niektóre z nich 

– np. koordynację robót budowlanych czy dobór określonych podwykonawców – 

przerzucić   na   wybranego   wykonawcę   (np.   w   ramach   umowy   o   generalnym 

wykonawstwie itp.).

IV. Rodzaju wynagrodzenia dla wykonawcy, gdzie: może to być wynagrodzenie ryczałtowe 

lub kosztorysowe (rozliczeniowe).

Z powyższych rozważań wynika, iż zbiór opcji realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego – 

finansowanego ze środków publicznych oraz funduszy Unii Europejskiej – będzie ograniczał 

się do metod zaprezentowanych w tablicy 12.1.

Tablica 12.1.

Zbiór opcji realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego w ramach funduszów społecznych 

i pomocowych UE

L

P

.

K

RYTERIUM

 

WYBORU

T

YP

 

ZAWIERANEGO

 

KONTRAKTU

ODDZIELNY

 

KONTRAKT

 

DLA

 

P

ROJEKTANTA

 

I

 W

YKONAWCY

JEDEN

 

WSPÓLNY

 

KONTRAKT

 

DLA

 

P

ROJEKTANTA

 

I

 W

YKONAWCY

1

2

3

4

1

Rozliczenie 

ryczałtowe

Projektowanie – Przetarg – 

Budowa

DBB

Projektowanie – Budowa

DB

2

Rozliczenie 

kosztorysowe

Projektowanie – Przetarg – 

Budowa (DBB)

Zarządzanie Budową (CM)

W postępowaniu rozważa się trzy grupy kryteriów:

czynniki charakteryzujące przedsięwzięcie inwestycyjne,

czynniki charakteryzujące Zamawiającego i filozofię jego postępowania,

istniejące warunki (otoczenie) zewnętrzne.

227

background image

Stopień spełnienia poszczególnych kryteriów w odniesieniu do rozważanego przedsięwzięcia, 

określają   udzielone   odpowiedzi   na   –   przyporządkowane   do   każdego   czynnika   –   pytania 

krytyczne.   Przyjęta   procedura   postępowania   jest   dość   przejrzysta,   prosta   i   umożliwiająca 

eliminację   nie   odpowiednich   do   zastosowania   opcji.   Przedstawiony   w   tablicy   12.1   zbiór 

rozpatrywanych opcji realizacji danej inwestycji posegregowano według:

przewidywanej liczby kontraktów,

rodzaju wynagrodzenia dla wykonawcy.

Należy mieć na uwadze fakt, iż szczególnie w przypadku nietypowych rozwiązań i wymagań, 

mogą   wystąpić   pewne   trudności   przy   formułowaniu   odpowiedzi   na   niektóre   pytania 

krytyczne.   Wtedy   potrzebna   i   przydatna   okaże   się   pomoc   wykwalifikowanych 

i doświadczonych doradców.

12.2.

Zasady postępowania w ramach przyjętego algorytmu

Merytoryczne podstawy rozstrzygnięć Zamawiającego, dotyczące przygotowania i wyboru 

formuły   realizacji   przedsięwzięcia,   powstają   po   wykonaniu   przez   niego   działań 

przewidzianych   w   fazie   A   –   Przygotowanie.   Wynikiem   zrealizowania   działań   objętych 

etapami  A1, A2, A3 jest zbiór  opracowań, wchodzących  w skład  Studium  Wykonalności 

Inwestycji, które szczegółowo definiuje następujące elementy:

przedmiot projektu,

cele przedsięwzięcia,

produkty i rezultaty inwestycji,

przewidywane nakłady inwestycyjne,

harmonogram realizacji przedsięwzięcia i jego wykonalność techniczną,

regulacje prawne i ekonomiczne w odniesieniu do problematyki ochrony środowiska,

trwałość projektu w aspekcie zapewnienia  środków finansowych na funkcjonowanie 

inwestycji (w okresie użytkowania),

możliwości sfinansowania budowy przedsięwzięcia oraz zrównoważenia poniesionych 

nakładów korzyściami wynikającymi z jego realizacji.

Całość procedury wyboru metody realizacji planowanej inwestycji powinna się więc zamknąć 

w etapach następującego algorytmu postępowania:

1. Podjęcie decyzji o wyborze źródła (z jakich środków) finansowania przedsięwzięcia.

2. Określenie cech charakteryzujących  (właściwości) rozpatrywane przedsięwzięcie, które 

wynikają z jej natury oraz zamierzeń Zamawiającego.

228

background image

3. Określenie cech charakteryzujących (właściwości) Zamawiającego, jego prawdopodobnej 

polityki   postępowania   wobec   inicjowanego   przedsięwzięcia   oraz   stanu   uwarunkowań 

zewnętrznych.

4. Przeprowadzenie procedury wyboru zgodnie z przyjętym schematem postępowania.

5. Sformułowanie ostatecznego (generalnego) wniosku.

Przedstawiono to na rysunku 12.1

Czynności określone w wyżej wymienionych punktach wykonywane są przy pomocy mniej, 

lub bardziej sformalizowanych analiz, umożliwiających sformułowanie krótkich odpowiedzi 

na   pytania   zestawione   w   tablicach   12.2.   –   12.4.   Tablice   te   stanowią   szablon   dla 

przeprowadzania   wyboru   formy   realizacji   przedsięwzięcia   inwestycyjnego.   Pytania 

zamieszczone w poszczególnych wierszach tablic determinują dwa warianty odpowiedzi –– 

„TAK” lub „NIE”. Wybór i zakreślenie właściwej opcji skutkuje uzyskaniem (odczytanej 

w następnej kolumnie nr 4 sugestii, którą z metod realizacji przedsięwzięcia budowlanego 

powinno się zastosować. Oczywiście uzyskany w ten sposób zbiór nie zawsze jednakowych 

zaleceń   należy   wnikliwie   przeanalizować,   wychwycić   ewentualne   sprzeczności   i   dopiero 

potem sformułować ostateczne wnioski i odpowiedzi.

229

background image

Rys.   12.1.   Propozycja   algorytmu   postępowania   przy   wyborze   formy   realizacji 

przedsięwzięcia inwestycyjnego

230

1. Podjęcie decyzji o wyborze 

źródła finansowania 

przedsięwzięcia 

inwestycyjnego

1a. Zewnętrzne 

prywatne źródła 

finansowania

3. Określenie właściwości 

(cech) Zamawiającego

START

4. 

Przeprowadzenie 

procedury wyboru

7. Sformułowanie 

ostatecznych

 

wniosków

STOP

2. Określenie właściwości (cech) 

rozpatrywanego przedsięwzięcia

1b. Fundusze 

pomocowe Unii 

Europejskiej

8. Wybór opcji 

6. Czy

istnieje możliwość

jednoznacznego wyboru

opcji

Nie

Tak

5. Analiza otrzymanych wyników

4a. Odpowiedzi na 

pytania krytyczne 

z tablic 4.8 – 4.10

1c. Publiczne środki 

finansowe

2b. Przeznaczenie 

przedsięwzięcia 

inwestycyjnego

2a. Zakres i rozmiar 

przedsięwzięcia 

inwestycyjnego

background image

Tablica 12.2

.

Określenie sposobu finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego

L

P

.

P

YTANIE

 

KRYTYCZNE

O

DPOWIEDŹ

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

K

ONSEKWENCJE

 

ODPOWIEDZI

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

1

2

3

4

1

Czy   Zamawiający   zamierza 

zrealizować

 

przedsięwzięcie 

inwestycyjne   przy   wykorzystaniu 

zewnętrznych   prywatnych   źródeł 

finansowania?

TAK

Rozważenie wdrożenia 

procedury PPP zgodnie 

z obowiązującymi przepisami

NIE

Przejście do punktu 2

2

Czy   Zamawiający   zamierza 

zrealizować

 

przedsięwzięcie 

inwestycyjne   przy   wykorzystaniu 

konkretnego

 

funduszu 

pomocowego   (np.   ze   środków 

finansowych UE)?

TAK

Konieczność zapoznania się 

z wymaganiami wybranego 

funduszu oraz zastosowanie 

podanej procedury

NIE

Przejście do punktu 3

3

Czy   Zamawiający   zamierza 

zrealizować

 

przedsięwzięcie 

inwestycyjne   przy   wykorzystaniu 

finansowania   ze   środków 

publicznych?

TAK

Przeprowadzenie procedury 

zawartej w tablicach 12.3. – 

12.4.

NIE

Ponowne przeanalizowanie 

koncepcji finansowania 

przedsięwzięcia

    Komentarz do tablicy 12.2:

 Punkt 1

Decyzja,   która   z   alternatywnych   metod   realizacji   przedsięwzięcia   będzie   najbardziej 

odpowiednia musi być podjęta już w fazie przedprojektowej inwestycji i w sposób właściwy 

udokumentowana.   Trzeba   więc   przewidzieć   wystarczający   zapas   czasu   oraz   przygotować 

odpowiednią dokumentację i wyjaśnienia umożliwiające zaaprobowanie alternatywnej opcji 

wyboru, jeśli ona jest najbardziej odpowiednia.

 Punkt 2

231

background image

Każda opcja realizacji wykorzystuje kompletny fundusz przedsięwzięcia. Natomiast statutowe 

fazy finansowania przewidzianych do wykorzystania funduszy wywierają znaczny wpływ na 

wybór konkretnej opcji np. zastosowania opcji D/B przy wykorzystaniu funduszu, który nie 

finansuje kompleksowo projektowani i wznoszenia, nie jest możliwe.

Tablica 12.3.

Określenie właściwości przedsięwzięcia inwestycyjnego

L

P

.

P

YTANIE

 

KRYTYCZNE

O

DPOWIEDŹ

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

K

ONSEKWENCJE

 

ODPOWIEDZI

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

1

2

3

4

1

Czy   z   przyjętych   terminów 

realizacji   wynika,   iż   wystąpi 

nakładka   w   fazie   projektowania   i 

wznoszenia obiektów?

TAK

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DB i CM. Przejście do 

punktu 1 (tablica 12.4)

NIE

Możliwa   do   zastosowania 

opcja   DBB.   Przejście   do 

punktu 2

2

Czy jest czas na ukończenie etapu 

projektowania   przed   przyjętym 

terminem rozpoczęcia budowy?

TAK

Możliwa   do   zastosowania 

opcja   DBB.   Przejście   do 

punktu 3

NIE

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DB i CM. Przejście do 

punktu 1 (tablica 12.4)

3

Czy   zakres   prac   jest   trudny   do 

zdefiniowania?

TAK

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DB i CM. Przejście do 

punktu 1 (tablica 12.4)

NIE

Możliwa   do   zastosowania 

opcja   DBB.   Przejście   do 

punktu 4

4

Czy   istnieje   dostatecznie   duża 

możliwość

 

wystąpienia 

ewentualnych   zmian   w   fazie 

realizacyjnej (wykonawczej)?

TAK

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DB i CM. Przejście do 

punktu 1 (tablica 12.4)

NIE

Możliwa   do   zastosowania 

opcja   DBB.   Przejście   do 

punktu 5

232

background image

L

P

.

P

YTANIE

 

KRYTYCZNE

O

DPOWIEDŹ

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

K

ONSEKWENCJE

 

ODPOWIEDZI

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

1

2

3

4

5

Czy   potrzebny   lub   konieczny   jest 

udział   wykonawcy   w   trakcie 

realizacji procesu projektowania?

TAK

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DB i CM. Przejście do 

punktu 1 (tablica 12.4)

NIE

Możliwa   do   zastosowania 

opcja   DBB.   Przejście   do 

punktu 6

6

Czy wymagania odnośnie realizacji 

rozpatrywanego   przedsięwzięcia 

inwestycyjnego   są   w   pełni 

określone i zdefiniowane?

TAK

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DBB

NIE

Możliwa   do   zastosowania 

opcja DB i CM. Przejście do 

odpowiedzi   zawartych   w 

tablicy 4.10.

   Komentarz do tablicy 12.3:

 Punkt 2

Stanowi właściwie uściślenie i doprecyzowanie pytania pierwszego. Jeżeli przedsięwzięcie 

wymaga   wcześniejszego   rozpoczęcia   prac   budowlanych,   jeszcze   w   trakcie   trwania   fazy 

projektowania,   to   powstaje   problem   tzw.   przejęcia   odpowiedzialności   za   zarządzanie 

projektowaniem i terminowym określanie potrzeb projektu. Wtedy rodzi się pytanie, który 

z uczestników   procesu   inwestycyjnego   powinien   tę   odpowiedzialność   na   siebie   wziąć. 

Zaistnienie   takiej   sytuacji   powoduje   przeniesienie   ryzyka   projektowego   do   części 

realizacyjnej oraz sugeruje zastosowanie metody DB lub CM/GC.

 Punkt 3

Jeżeli w planowanej inwestycji przewiduje się możliwość wystąpienia w trakcie jej realizacji 

znacznych   zmian,   to   wtedy   należy   rozważyć   alternatywną   opcję   wykonania   tego 

przedsięwzięcia.

Przykład może stanowić obiekt, w którym najemcy są jeszcze nieznani lub będą często się 

zmieniać.   W   tym   przypadku   problem   identyfikacji   najemców   może   przyczynić   się   do 

konieczności   pojawienia   się   zmian   we   wszystkich   fazach   przedsięwzięcia   (z   fazą 

wykonawczą włącznie).

 Punkt 5

Jeśli obecność wykonawcy w trakcie realizacji fazy projektowej jest konieczna dla:

233

background image

zdefiniowania zakresu inwestycji,

ustalenia poprawności wykonania rysunków i obliczeń konstrukcyjnych

zatwierdzenia   możliwości   zrealizowania   w   terminie   wszystkich   robót   ujętych   w 

harmonogramie,

potwierdzenia poprawności sporządzonego budżetu przedsięwzięcia.

Należy w tym przypadku rozważyć możliwość zastosowania jednej z alternatywnych – do 

opcji DBB – metod realizacji przedsięwzięcia (np. DB lub CM).

    Uogólniony komentarz do wyników uzyskanych w tablicy 12.3:

Przy „dogodnym” układzie analizowanych danych o planowanej inwestycji może zdarzyć się 

przypadek iż, wszystkie uzyskane zalecenia (zakreślone w kolumnie nr 4) będą sugerowały 

wybór   opcji   DBB.   Z   reguły   będzie   on   dotyczył   w   miarę   przeciętnego   przedsięwzięcia, 

realizowanego w nie wymuszonych warunkach (np. przewidywanej od 10 lat w wydatkach 

danej   gminy   wymiany   okien   w   szkole).   Nie   zawsze   jednak   tak   być   musi,   ponieważ 

w niektórych   wierszach   tablicy   mogą   wystąpić   sugestie   zastosowania   innych   metod 

wykonania (DB, CM) inwestycji. Wtedy należy odnieść się do właściwego (adekwatnego) 

materiału, na podstawie którego sformułowano zawarte w określonym wierszu odpowiedzi. 

O ile   nie   znajdzie   się   błędów,   nieścisłości   czy   sprzeczności   w   rozumowaniu,   to   należy 

przeanalizować ewentualne konsekwencje, jakie mogą zaistnieć dla przedsięwzięcia wskutek 

zastosowania opcji DBB. Istnieje prawdopodobieństwo, że wystarczające będzie przejście od 

metody   podstawowej   DBB   –   rozliczenie   ryczałtowe,   na   opcję   DBB   –   rozliczenie 

kosztorysowe.

Tablica 12.4.

Określenie Cech Zamawiającego, jego filozofii działania oraz ich skutków dla realizacji 

przedsięwzięcia inwestycyjnego

L

P

.

P

YTANIE

 

KRYTYCZNE

O

DPOWIEDŹ

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

K

ONSEKWENCJE

 

ODPOWIEDZI

 

NA

 

PYTANIE

 

KRYTYCZNE

1

2

3

4

1

Czy   Zamawiający   będzie   wykorzystywał 

personel   zewnętrzny   do   weryfikacji 

jakości?

TAK

Możliwość   zastosowania   opcji 

CM. Przejście do punktu 2

A

NIE

Możliwość   zastosowania   opcji 

DB. Przejście do punktu 2

B

234

background image

2

A

Czy   własny   personel   Zamawiającego 

posiada wystarczające doświadczenie przy 

realizacji   przedsięwzięcia   metodami 

alternatywnymi?

TAK

Możliwość   zastosowania   opcji 

CM i DB. Przejście do punktu 3

NIE

Przejście do punktu 2

B

2

B

Jeśli personel Zamawiającego nie posiada 

wystarczającego   doświadczenia   przy 

realizacji   przedsięwzięcia   metodami 

alternatywnymi,   to   czy   zostanie   on 

uzupełniony   o   pracowników   z   zewnątrz 

(lub   agencję)   o   wymaganym   i 

odpowiednim doświadczeniu?

TAK

Zamawiający

 

powinien 

opracować   plan   uzupełnienia 

personelu

 

pracownikami, 

posiadającymi

 

niezbędne 

doświadczenie (po realizacji tego 

znajdzie się w pozycji 2

A

 „TAK”). 

Przejście do punktu 3

3

Czy   Zamawiający   potrzebuje   i   może 

uczestniczyć   w   procesie   wyboru   i 

szacowania   wykonawców   rynkowych   i 

dostawców?

TAK

Możliwość   zastosowania   opcji 

CM. Przejście do punktu 4

NIE

Możliwość   zastosowania   opcji 

DB. Przejście do punktu 4

4

Czy   Zamawiający   chce   mieć   wgląd   do 

wszystkich informacji Wykonawcy?

TAK

Możliwość   zastosowania   opcji 

CM. Przejście do punktu 5

NIE

Możliwość   zastosowania   opcji 

DB. Przejście do punktu 5

5

Czy   Zamawiający   dysponuje   własnym 

personelem   do   nadzoru   profesjonalnych 

projektantów   oraz   czy  może   wykorzystać 

tych   pracowników   do   zarządzania 

projektowaniem?

TAK

Możliwość   zastosowania   opcji 

CM. Przejście do punktu 6

NIE

Możliwość   zastosowania   opcji 

DB. Przejście do punktu 6

6

Czy   Zamawiający   wymaga   utrzymania 

pojedynczej   jednostki   odpowiedzialnej   za 

koordynację,   wzajemną   współpracę   oraz 

zdolność

 

produkcyjną

 

całego 

przedsięwzięcia?

TAK

Możliwość   zastosowania   opcji 

CM. Przejście do punktu 7

NIE

Możliwość   zastosowania   opcji 

DB. Przejście do punktu 7

7

Czy

 

Zamawiający

 

przewiduje 

zrealizowanie

 

przedsięwzięcia 

inwestycyjnego zawierając jeden kontrakt?

TAK

Zalecane zastosowanie opcji DB

NIE

Zalecane zastosowanie opcji CM

  Komentarz do tablicy 12.4:

 Punkt 1

Jeżeli personel Zamawiającego nie jest wystarczający, to należy szczególną uwagę skupić na 

metodzie   DB.   W   przypadku   zaistnienia   konieczności   zastosowania   opcji   DB   przy 

235

background image

niewystarczającym  własnym personelu, trzeba zatrudnić dodatkowych  wykwalifikowanych 

pracowników, w celu stwierdzenia i zweryfikowania żądanej przez Zamawiającego jakości.

 Punkt 2

Jeżeli personel (agencja) Zamawiającego nie jest dostatecznie doświadczony w zarządzaniu 

kapitałem (środkami finansowymi) przeznaczonym na dane przedsięwzięcie, to bez względu 

na proponowaną metodę realizacji, powinien on uzyskać wsparcie ze strony doświadczonych 

i kompetentnych w tym zakresie pracowników zewnętrznych (lub agencji).

 Punkt 3

Jeżeli   nie   jest   wymagany   wysoki   stopień   elastyczności   w   wielu   elementach   składowych 

przedsięwzięcia, to odpowiednie wybory kwalifikacyjne pozwolą uzyskać właściwą kontrolę i 

większą przejrzystość kosztów.

 Punkt 4

Jeżeli przedsięwzięcie wymaga otwartych stosunków współpracy, to trzeba rozważyć wybór 

odpowiedniej metody kwalifikacji.

 Punkt 5

Zdolność   i   konieczność   zarządzania   projektowaniem   w   przedsięwzięciu   inwestycyjnym 

stanowią w obu przypadkach argument przeciw metodzie D/B oraz powód do zastosowania 

oddzielnych kontraktów dla projektowania i wznoszenia.

 Punkt 6

Skonsolidowana   oraz   integralna   natura   metody   DB   przy   wykorzystaniu   pojedynczego 

kontraktu, pozwala Zamawiającemu na utrzymanie pojedynczej jednostki odpowiedzialnej za 

przedsięwzięcie   oraz   umożliwia   wyeliminowanie   ewentualnych   sporów,   które   mogłyby 

zaistnieć   pomiędzy   projektantem   i   wykonawcą   (oczywiście   wewnątrz   DB).   Rozwiązania 

kompromisowe   często   stanowią   przyczynę   utraty   przez   Zamawiającego,   możliwości 

wywierania nacisku (wpływania) na postępowanie zespołu projektowo-wykonawczego.

Komentarz ogólny do tablicy 12.4

Po zakreśleniu w tablicy (kolumna nr 3) wybranej odpowiedzi („TAK” lub „NIE”) otrzymuje 

się   zbiór   zaleceń   sugerujących   zastosowanie   konkretnej   opcji   realizacji   przedsięwzięcia. 

W skrajnym   przypadku   we   wszystkich   wierszach   tablicy   może   zostać   polecona   ta   sama 

metoda   wykonania   rozpatrywanej   inwestycji.   Natomiast   w   pozostałych   wariantach 

odpowiedzi mogą wystąpić różne kombinacje sugerowanych metod przeprowadzenia procesu 

budowlanego.   Przy   założeniu,   iż   właściwą   opcją   realizacji   będzie   ta,   która   powtarza   się 

236

background image

najczęściej, należy w pierwszej kolejności przeanalizować wiersze zalecające wybór innego 

sposobu. Następnie powinno się sprawdzić czy zanotowana w danym wierszu odpowiedź jest 

prawidłowa, jeśli tak – to przeanalizować ewentualne konsekwencje, jakie mogą zaistnieć dla 

przedsięwzięcia wskutek zastosowania dominującej opcji. Potem trzeba sformułować ostatnie 

wnioski i odpowiedzi oraz podjąć ostateczną decyzję.

237

background image

238

background image

13.UZUPEŁNIENIE ZASAD KSZBPI 

DOTYCZĄCYCH INNYCH FORM 

ORGANIZACJI REALIZACJI 

PRZEDSIĘWZIĘCIA NIŻ 

PROCEDURA KLASYCZNA

239

background image

13.1 Ustalenia wstępne

W   dotychczas   przedstawionych   ustaleniach   odnoszących   się   do   opisu   faz 

przedsięwzięcia   dla   Etapów   A-4   i   B-4   omówiono   jedynie   działania   przyporządkowane 

procedurze klasycznej. Przyjęcie tej procedury zakłada prowadzenie przedsięwzięcia w takim 

układzie,   że   w   początkowym   okresie   dokonuje   się   projektowania   obiektu   (a   więc 

przygotowania   związanej   z   tym   obiektem   kompleksowej   dokumentacji   technicznej   przez 

wybranego na wstępie – wg stosownej procedury – w ramach Etapu A-4 wykonawcę), a po 

zakończeniu   tego   projektowania   w   ponownym   postępowaniu   dokonuje   się   wyboru 

wykonawcy robót budowlanych (w ramach Etapu B-4).

Zgodnie   z   dokonanymi   ustaleniami   przyjęto,   iż   w   ramach   niniejszych   opracowań 

omówione   zostaną   także   dwie   inne   opcje   organizacyjne   realizacji   przedsięwzięcia,   a 

mianowicie:

zastosowanie  procedury  obejmującej   zaprojektowanie  obiektu   i wykonanie  robót 

budowlanych związanych z jego realizacją przez jednego wykonawcę – wybór tego 

wykonawcy następuje w ramach Etapu A-4, oraz

zastosowanie   procedury   odnoszącej   się   do   realizacji   inwestycji   w   ramach 

Partnerstwa   Publiczno   –   Prywatnego   (PPP),   a   więc   przy   współpracy   podmiotu 

publicznego   i   partnera   prywatnego   służącej   realizacji   zadania   publicznego   na 

zasadach określonych w Ustawie o PPP (Dz.U. Nr 169/2005) i wynikających z niej 

rozporządzeniach wykonawczych (Dz.U. Nr 129/2006).

13.2

  Uzupełnienia   i   ustalenia   dotyczące   zastosowania   procedury   obejmującej 

zaprojektowanie   obiektu   i   wykonanie   robót   budowlanych   związanych   z   jego 

realizacją przez jednego wykonawcę, którego wybór następuje w ramach ETAPU

A-4

13.2.1 Uzupełnienia i ustalenia odnoszące się do ETAPÓW A-1, A-2 i A-3 FAZY A 

PRZYGOTOWANIE

Przyjmuje   się,   iż   w   takim   przypadku   działanie   1.20.150   Opracowanie   Wstępnych 

Założeń   Przedsięwzięcia   i   wszystkie   kolejne   działania   wykonywane   będą   przy   podjętej 

decyzji o występowaniu jednego wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych. Przy 

uwzględnieniu tej decyzji opracowane będą wszystkie dokumenty występujące w ETAPACH 

A-1, A-2 i A-3. Ne zmienia się jednak nazw dotyczących występujących  w tych etapach 

decyzji i przyporządkowanych im dokumentów za wyjątkiem:

240

background image

Działania   1.30.190   –   które   przyjmuje   dla   omawianego   przypadku   nazwę 

„Opracowanie Planu Fazy Projektowania Obiektu i Wykonania Robót Budowlanych” 

i   której   wynikiem   jest   Dokument   o   nazwie   „Plan   Fazy   Projektowania   Obiektu   i 

Wykonania Robót Budowlanych” (A.3.9).

13.2.2 Ustalenia dotyczące Rozdziału II DZIAŁANIA I DOKUMENTY odnoszące się 

do p. 6 pt.: Schemat przebiegu działań w przedsięwzięciu budowlanym oraz do 

podpunktu:

      6.1.4 ETAP A-4 Zawarcie umowy na prace projektowe i wykonanie robót

(Załącznik Nr 13.1)

13.2.3 Ustalenia dotyczące Rozdziału II DZIAŁANIA I DOKUMENTY odnoszące się 

do p. 7 pt.: Wykaz dokumentów stanowiących wejścia i wyjścia w poszczególnych 

fazach   i   etapach   budowlanego   przedsięwzięcia   inwestycyjnego   oraz   do 

podpunktu

7.1.4 ETAP A-4

Wybór wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych 

oraz zawarcie umowy 

(Załącznik 13.2)

13.2.4

Ustalenia dotyczące Rozdziału III OPISY FAZ PRZEDSIĘWZIĘCIA odnoszące 

się do p. 8 FAZA A PRZYGOTOWANIE oraz do podpunktu 8.1 Sekwencje prac 

w Fazie A przyporządkowane działaniom:

w grupie Realizacja

w grupie Zakończenie

(Załącznik 13.3)

13.2.5 Ustalenia dotyczące Rozdziału III OPISY FAZ PRZEDSIĘWZIĘCIA odnoszące 

się   do   p.  8   FAZA   A   PRZYGOTOWANIE   oraz   do  podpunktu   8.4   Realizacja 

przyporządkowane kilku działaniom

8.4.6 Działanie 1.40.100 Przygotowanie postępowania dla udzielenia zamówienia 

na wykonanie prac projektowych i robót budowlanych

Przygotowanie to powinno być przeprowadzone wg postanowień Ustawy PZP przez 

zamawiającego,  tj. osobę fizyczną  lub organizację  wyłonioną  z organizacji  inwestora  lub 

powołaną   stosowną   umową   dotyczącą   przyjętej   dla   danego   przedsięwzięcia   działalności 

inwestora zastępczego lub inwestora powierniczego. Jest to osoba lub organ, który zgodnie z 

241

background image

obowiązującymi inwestora przepisami, statutem lub umową jest upoważniony do zarządzania 

zamawiającym.   W   przypadku   stosowania   w   jednostkach   samorządu   terytorialnego   zasad 

KSZBPI funkcję kierownika zamawiającego należy identyfikować ze stanowiskiem wójta, 

burmistrza lub prezydenta miasta, a więc władzami wykonawczymi tych jednostek.

Zgodnie z ustaleniami wynikającymi z Dokumentów: A.1.5 „Wytyczne dla założeń 

przedsięwzięcia”, A.2.6 „Decyzje dotyczące formuły realizacji przedsięwzięcia” oraz A.3.7/1 

„Organizacja   przedsięwzięcia”   –   przygotowanie   to   będzie   ukierunkowane   na   wybór 

wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych w drodze postępowania przetargowego 

(przetarg nieograniczony lub przetarg ograniczony) lub w trybie dialogu konkurencyjnego.

Zarówno w przypadku postępowania przetargowego, jak też dialogu konkurencyjnego 

kierownik   zamawiającego   powołuje   Komisję   Przetargową   wyznaczając   również   jej 

przewodniczącego   i   sekretarza.   Komisji   tej   powinny   być   dostarczone   przez   kierownika 

przedsięwzięcia następujące uprzednio opracowane dokumenty:

A.2.6 „Decyzja dotycząca formuły realizacji przedsięwzięcia”

A.3.5 „Podstawowe założenia przedsięwzięcia wraz z załącznikami  A.3.5/1 do A.

3.5/9

A.3.7 „Plan zarządzania przedsięwzięciem” wraz z załącznikami A.3.7/1 do A.3.7/6

A.3.9  „Plan Fazy Projektowania Obiektu i Wykonania Robót Budowlanych” wraz z 

załącznikami A.3.9/1 do A.3.9/…

A.3.11 „Dokumenty   wymagane   na   uzyskanie   zezwolenia   na   realizację 

przedsięwzięcia,   tj.   A.3.11/1   „Plan   realizacji   przedsięwzięcia”   i   A.3.11/2 

„Wniosek o zezwolenie na realizację przedsięwzięcia” oraz

A.3.12 „Zezwolenie na realizację przedsięwzięcia”.

Komisja Przetargowa powinna dysponować Ustawą PZP wraz z wynikającymi z tej 

Ustawy   rozporządzeniami   wykonawczymi.   Zakłada   się,   że   członkowie   tej   Komisji   znają 

dokładnie postanowienia tej Ustawy i treść tych rozporządzeń.

Kierownik zamawiającego określa także tryb pracy oraz zakres obowiązków członków 

Komisji.   Powinien   przez   to   zapewnić   sprawne   jej   działanie,   indywidualizację 

odpowiedzialności   jej   członków   za   wykonane   czynności   oraz   przejrzystość   jej   prac.   W 

przypadku,   gdy   działanie   Komisji   wymaga   dysponowania   specjalną   wiedzą   –   kierownik 

zamawiającego z własnej inicjatywy lub na wniosek przewodniczącego Komisji Przetargowej 

może powołać biegłych.

W przypadku decyzji o postępowaniu przetargowym powinny być opracowane przez 

Komisję Przetargową  (która  uzyskała  specjalne  w tym  zakresie  upoważnienia  kierownika 

242

background image

zamawiającego) lub też przez osoby trzecie działające na zlecenie kierownika zamawiającego 

następujące dokumenty:

A.4.1/P

„Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia” (SIWZ)

A.4.2/P

„Regulamin Postępowania Przetargowego”

A.4.3/P

„Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia na prace projektowe i 

wykonanie robót”.

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia powinna być opracowana wg ustaleń 

podanych w Rozdziale 2 Ustawy PZP pt.: „Przygotowanie postępowania”, a zawartość tego 

dokumentu powinna spełniać wymagania Art. 36 tej Ustawy.

W  ramach   opisu przedmiotu  zamówienia  w  SIWZ  powinien  być  podany  program 

funkcjonalno   –   użytkowy   (wg   ustaleń   stosownego   Rozporządzenia   podanego   w   Dz.U. 

2002/204 poz. 2072) zawierający:

ogólne opisy i ogólne właściwości funkcjonalno – użytkowe, a także szczegółowe 

właściwości funkcjonalno – użytkowe określone jako właściwy program, a także 

opis   wymagań   zamawiającego   dotyczących   rozwiązań   budowlano   – 

konstrukcyjnych   i   instalacyjnych   obiektu   oraz   warunków   wykonania   i   odbioru 

robót budowlanych

Wymagania stawiane w tym przypadku w SIWZ wykonawcy powinny sprowadzać się 

do:

wykonania   pełnego   zakresu   wymaganej   dokumentacji   technicznej,   a   więc 

Dokumentacji   Wstępnej,   Dokumentacji   Podstawowej   wraz   z   opracowaniami 

uzupełniającymi  wymaganymi  dla złożenia wniosku i uzyskania pozwolenia na 

budowę oraz Dokumentacji Wykonawczej i Specyfikacji Warunków Technicznych 

Wykonywania i Odbioru Robót, a także

wykonania   na   podstawie   tej   dokumentacji   Robót   w   zakresie   upoważniającym 

inwestora do wystąpienia o uzyskanie zezwolenia na użytkowanie obiektu, a po 

wydaniu   tego   dokumentu   –   do   przekazania   obiektu   zamawiającemu   przy 

spełnieniu   wszystkich   wymagań   wynikających   z   zwartej   pomiędzy   stronami 

Umowy, w tym ustaleń dotyczących gwarancji i rękojmi.

Wykonawcy stawiane są także wymagania, aby warunki podstawowe projektowania, 

budowy oraz użytkowania obiektu były zgodne z postanowieniami Art. 5 Ustawy PB.

W   SIWZ   powinny   być   także   podane   ustalenia   zamawiającego   dotyczące   zakresu 

sprawdzania przez jego służby wykonywanej jw. dokumentacji technicznej.

243

background image

W SIWZ w wymaganiach stawianych w stosunku do wykonawców pragnących wziąć 

udział w postępowaniu przetargowym należy bezwzględnie wymagać przedstawienia:

założeń do przewidywanej organizacji zespołu realizującego prace projektowe

założeń do przewidywanego do stosowania Planu Jakości Projektowania

założeń do przewidywanego do stosowania Planu Jakości Realizacji Budowy oraz

założeń do innych wymagań wynikających z Planu Fazy Projektowania Obiektu 

oraz Wykonania Robót budowlanych.

Regulamin   postępowania   przetargowego   obejmować   powinien   kompleks   działań, 

jakie podejmowane będą w ramach danego postępowania. Opracowanie to powinno zawierać: 

–   informacje   wstępne,   –   harmonogram   przebiegu   postępowania   w   ramach   FAZY   A-4,

– ustalenia szczególne dotyczące organizacji i pracy Komisji Przetargowej i jej członków,

– ustalenia szczegółowe dotyczące organizacji i trybu pracy biegłych, – tryb przygotowania 

protokołu z postępowania, – charakterystykę kolejnych działań i czynności występujących w 

procedurze   przetargowej   (ze   szczególnym   uwzględnieniem   sposobów   badania   i   oceny 

wykonawców oraz nadesłanych ofert).

Szacunkowa   wartość   przedmiotu   zamówienia   zostaje   określona   przez   Komisję 

Przetargową na podstawie poprzednich ustaleń dokonanych w ramach ETAPÓW A-1, A-2 i 

A-3.

Dialog   konkurencyjny   to   tryb   udzielenia   zamówienia,   w   którym   po   publicznym 

ogłoszeniu   o   zamówieniu   zamawiający   prowadzi   z   wybranymi   przez   siebie   zgodnie   z 

postanowieniami Ustawy PZP wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania 

ofert.

Podjęcie udzielenia zamówienia w trybie dialogu konkurencyjnego może mieć jednak 

miejsce jedynie wówczas, gdy:

1) nie jest możliwe udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub 

przetargu ograniczonego, ponieważ ze względu na szczególnie złożony charakter 

zamówienia  nie   można   opisać  przedmiotu   zamówienia  zgodnie  z  Art.  30 i  31 

Ustawy PZP lub obiektywnie określić uwarunkowań prawnych lub finansowych 

wykonania zamówienia oraz

2) cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty.

W przypadku decyzji o dialogu konkurencyjnym Komisja Przetargowa opracowuje w 

pierwszej kolejności następujące Dokumenty:

244

background image

A.4.1/D

„Opis   potrzeb   i   wymagań   zamawiającego   określonych   w   sposób 

umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu”

A.4.2/D

„Regulamin postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego”

Dokument   A.4.1/D   powinien   być   opracowany   w   sposób   zapewniający   możliwość 

przeprowadzenia   dialogu   zapewniającego   w   dalszej   kolejności   –   po   jego   zakończeniu   – 

przygotowanie przez Komisję Przetargową Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia o 

właściwej dokładności i przejrzystości opisu przedmiotu zamówienia.

Regulamin   postępowania   w   trybie   dialogu   konkurencyjnego   (Dokument   A.4.2/D) 

obejmować   powinien   kompleks   działań,   jakie   podejmowane   będą   w   ramach   danego 

postępowania, a które dotyczyć będę zarówno dialogu, jak też dalszych działań (po złożeniu 

przez   wykonawców   ofert   z   jednoczesnym   podaniem   ceny)   prowadzonych   (w   przypadku 

pozytywnego   przebiegu   postępowania)   do   zawarcia   umowy   pomiędzy   stronami   na 

projektowanie obiektu i wykonanie robót. Opracowanie to powinno zawierać: – informacje 

ogólne, – harmonogram przebiegu postępowania odnoszący się zarówno do dialogu, jak też 

dalszych działań występujących w ramach tego trybu postępowania, – ustalenia szczegółowe 

dotyczące   organizacji   i   trybu   pracy   Komisji   Przetargowej   i   jej   członków,   –   ustalenia 

szczegółowe dotyczące organizacji i trybu pracy biegłych, – tryb przygotowania protokołu z 

całokształtu postępowania, – charakterystykę  kolejnych działań i czynności występujących 

przy   postępowaniu   wg   tego   trybu   (ze   szczególnym   uwzględnieniem   sposobów   badania   i 

oceny wykonawców oraz nadesłanych ofert).

W ramach działania 1.40.100 po zakończeniu przygotowania postępowania Kierownik 

Przedsięwzięcia (z upoważnienia kierownika zamawiającego) dokonuje oceny wykonanych 

prac, sporządzając „Protokół z oceny przygotowania procedury postępowania” (Dokument A.

4.4/P lub A.4.4/D).

8.4.7 Działanie 1.40.110 Przeprowadzenie postępowania dla wyboru wykonawcy 

prac projektowych i wykonania robót budowlanych

W przypadku  decyzji  o postępowaniu przetargowym  jego przebieg ma  miejsce na 

podstawie ustaleń przyjętych w Dokumentach:

A.4.1/P

„Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia”

A.4.2/P

„Regulamin Postępowania Przetargowego”

A.4.4/P

„Protokół z oceny przygotowania postępowania przetargowego”

Ustawa   PZP   przyjmuje,   że   w   szczególnie   uzasadnionych   przypadkach   w   każdym 

czasie, przed upływem terminu składania ofert zamawiający może modyfikować treść SIWZ. 

Dokonaną   modyfikację   zamawiający   niezwłocznie   przekazuje   wszystkim   wykonawcom, 

245

background image

którym  przekazano  ten dokument.  W przypadku,  gdy SIWZ jest udostępniona  na stronie 

internetowej – zmiany należy zamieścić także na tej stronie. Modyfikacja nie może jednak 

dotyczyć kryteriów oceny ofert, warunków udziału w postępowaniu oraz sposobu oceny ich 

spełnienia.   W   pewnych   przypadkach   modyfikacje   mogą   powodować   przedłużenie   przez 

zamawiającego terminu składania ofert.

Wprowadzone   przez   zamawiającego   zmiany   dotyczące   wszelkich   terminów 

odnoszących   się   do   przebiegu   postępowania   przetargowego   powinny   prowadzić   do 

aktualizacji harmonogramu zamieszczonego w Dokumencie A.4.2/P.

Dokumentami stanowiącymi efekt finalny działania 1.40.110 dla tego postępowania 

są:

„Protokół z postępowania przetargowego  (A.4.5/P) przygotowany przez Sekretarza 

Komisji   Przetargowej”   oraz   Akceptacja   (decyzja)   kierownika   zamawiającego   dla 

wyników   postępowania   przetargowego   na   wybór   wykonawcy  prac   projektowych   i 

robót budowlanych (A.4.6/P).

W   przypadku   decyzji   o   postępowaniu   wg   zasad   określonych   dla   dialogu 

konkurencyjnego jego przebieg ma miejsce na podstawie ustaleń Dokumentów:

A.4.1/D

„Opis   potrzeb   i   wymagań   zamawiającego   określonych   w   sposób 

umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu”

A.4.2/D

„Regulamin postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego”

Ustawa   PZP   nie   przewiduje   zmian   Dokumentu   A.4.1/D   w   trakcie   przebiegu 

postępowania   (praktycznie   po   przekazaniu   wykonawcom   zaproszonym   do   dialogu).   Tym 

udziałowcom dialogu mogą być jednak udzielone wyjaśnienia dotyczące tego Dokumentu.

Dialog   prowadzony   jest   indywidualnie   z   poszczególnymi   zaproszonymi 

wykonawcami. Ma on charakter poufny i może dotyczyć wszelkich aspektów zamówienia. 

Żadna   ze   stron,   bez   zgody   drugiej   strony   nie   może   ujawnić   informacji   technicznych   i 

handlowych związanych z dialogiem.

Dialog prowadzony jest do momentu, gdy Komisja Przetargowa jest w stanie określić 

w wyniku porównania rozwiązań proponowanych przez poszczególnych wykonawców (jeśli 

jest   to   konieczne)   rozwiązanie   lub   rozwiązania   najbardziej   spełniające   potrzeby 

zamawiającego.

Ustawa PZP stanowi, że zamawiający może po zakończeniu dialogu dokonać zmiany 

wymagań   będących   przedmiotem   dialogu.   Wyniki   dialogu   (przy   ewentualnej   zmianie 

założeń)   są   podstawą   do   opracowania   przez   Komisję   Przetargową   Dokumentu   D.4.7/D 

„Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia przygotowana po zakończeniu dialogu”, wg 

246

background image

którego przygotowywane są przez wykonawców oferty podające m.in. cenę wykonania prac 

projektowych i robót budowlanych. Oferty te stanowią przedmiot stosownych ocen Komisji 

Przetargowej   dla   wyboru   oferty   najkorzystniejszej   lub   przedstawienia   wniosku   o 

unieważnienie postępowania.

Dokumentami stanowiącymi efekt finalny działania 1.10.110 dla tego postępowania 

są:

„Protokół   z   przebiegu   dialogu   konkurencyjnego   (A.1.5/D)   przygotowany   przez 

Sekretarza Komisji Przetargowej dotyczący kompleksu działań ujętych w tym trybie 

zamówienia”   oraz   Akceptacja   (decyzja)   kierownika   zamawiającego   dla   wyników 

postępowania   w   trybie   dialogu   konkurencyjnego   na   wybór   wykonawcy   prac 

projektowych i robót budowlanych” (A.1.6/D).

8.4.8 Działanie   1.40.120   polegające   na   akceptacji   władz   wykonawczych 

inwestora   przebiegu   postępowania   o   wybór   wykonawcy   prac 

projektowych oraz robót budowlanych związanych z realizacją obiektu, a 

także na przedstawieniu do władzy zwierzchniej wniosku o zezwolenie na 

zawarcie stosownej w tym zakresie Umowy

Działania   te   prowadzone   są   przez   Kierownika   Przedsięwzięcia,   który   przedstawia 

władzy wykonawczej do akceptacji komplet dokumentów odnoszących się do przygotowania 

i   przeprowadzenia   postępowania   oraz   dokument   stwierdzający   akceptację   kierownika 

zamawiającego   dla   wyników   tego   postępowania   przyjętych   przez   Komisję   Przetargową. 

Akceptacja władzy wykonawczej stanowić będzie Dokument A.4.8/P lub A.4.8/D. Działanie 

to ma jednak miejsce jedynie wówczas, gdy kierownikiem zamawiającego nie jest władza 

wykonawcza inwestora.

W   ramach   tego   działania   Kierownik   Przedsięwzięcia   przygotowuje   również   i 

przedstawia wniosek do władzy zwierzchniej inwestora (decydenta) o zezwolenie za zawarcie 

Umowy,   o  której   mowa   wyżej   (Dokument   A.4.9).   Ma  to   miejsce   jedynie   wówczas,   gdy 

władza zwierzchnia (decydent) stawia w tym zakresie określone w stosownych przepisach 

wymagania.

247

background image

13.2.6 Ustalenia dotyczące Rozdziału III OPISY FAZ PRZEDSIĘWZIĘCIA odnoszące 

się   do   p.   8   FAZA   A   PRZYGOTOWANIE   oraz   do   podpunktu   8.7   Kontrola 

końcowa i zakończenie Fazy A przyporządkowana działaniom:

8.7.4 Kontrola zewnętrzna w Fazie A poprzedzająca zawarcie Umowy na prace 

projektowe i wykonanie robót

Kontrola ta obejmująca Przegląd 3c przeprowadzana jest wyłącznie  wówczas, gdy 

postawione   zostaną   w   tym   zakresie   stosowne   wymagania   ze   strony   władzy   zwierzchniej 

inwestora, tj. decydenta.

W   ramach   tego   przeglądu   władza   wykonawcza   inwestora   przedstawia   władzy 

zwierzchniej   komplet   dokumentów   odnoszących   się   do   przygotowania   i   przeprowadzenia 

postępowania   na   wybór   wykonawcy   prac   projektowych   i   wykonania   Robót,   dokument 

stanowiący   akceptację   kierownika   zamawiającego   sporządzony   dla   wyników   tego 

postępowania oraz egzemplarz umowy, która ma być podpisana pomiędzy stronami.

Wynikiem takiego przeglądu jest wydanie przez władzę zwierzchnią inwestora, a więc 

decydenta   Dokumentu   A.4.10   stanowiącego   „Zezwolenie   na   zawarcie   Umowy   na   prace 

projektowe i wykonanie Robót”.

W przypadku nie stawiania wymagań dotyczących takiego przeglądu przez władze 

zwierzchnie   inwestora   przyjmuje   się,   iż   Dokument   A.4.7/P   (lub   A.4.7/D)   stanowiący 

Akceptację władz wykonawczych inwestora dla wyników przeprowadzonego postępowania 

stanowić   będzie   jednoczesne   zezwolenie   na   zawarcie   Umowy   na   prace   projektowe   i 

wykonanie   robót.   Przy   założeniu   jednak   dla   takiego   przypadku,   że   kierownikiem 

zamawiającego jest władza wykonawcza inwestora zezwolenie na zawarcie Umowy na prace 

projektowe   i   wykonanie   robót   stanowić   będzie   przyporządkowany   odpowiednim 

postępowaniem Dokument A.4.6/P (lub A.4.6./D), tj. Akceptacja kierownika zamawiającego 

dla wyników przeprowadzonego postępowania.

8.7.5

Działanie   1.40.130 –  Zawarcie  Umowy 

na   wykonanie   prac   projektowych   i   wykonanie 

robót

Po   uzyskaniu   stosownego   zezwolenia,   o   którym   mowa   w   p.   8.7.4   niniejszego 

opracowania,   upoważnieni   przedstawiciele  stron  przystępują  do  ustalonego   w   SIWZ   aktu 

podpisania Umowy,

248

background image

Przyjmuje się, że Dokument A.4.11 stanowi zawarta Umowa na prace projektowe i 

wykonanie robót (wraz z kompletem załączników).

Z podpisaniem Dokumentu A.4.11 zakończony zostanie ETAP 4 FAZY A.

249

background image

ZAŁĄCZNIK 13.1

6.1.4. ETAP A-4 Zawarcie Umowy na prace projektowe i wykonanie Robót

250

A.2.6
A.3.5
A.3.7
A.3.9
A.3.11
A.3.12

Ustawa

1.40.100

Przygotowanie postępowania 

dla udzielenia zamówienia

na prace projektowe

i wykonanie Robót

A.4.1/P, A.4.2/P, A.4.3./P
SIWZ, Regulamin Postępowania
Przetargowego i Szacunkowa
Wartość przedmiotu zamówienia
na  prace  projektowe  i  wykonanie 
Robót
lub
A.4.1/D, A.4.2/D
Opis potrzeb i wymagań
zamawiającego 

określonych 

sposób 

umożliwiający 

przygotowanie się
wykonawców do udziału w dialogu
i Regulamin Postępowania
w trybie dialogu konkurencyjnego

A.4.4/P lub A.4.4/D
Protokół oceny przygotowania
postępowania

1.40.110

Przeprowadzenie postępowania 

dla wyboru wykonawcy

prac projektowych

i wykonania Robót

1.40.120

Akceptacja władz 

wykonawczych

inwestora przebiegu 

postępowania

oraz przedstawienie do władzy

zwierzchniej inwestora wniosku

o zezwolenie na zawarcie 

umowy

Przegląd 3c

A.4.1/P,
A.4.2/P,
A.4.3/P
lub
A.4.1/P,
A.4.1/D

A.4.4/P
lub
A.4.4/D

A.4.5/P
lub
A.4.5/D

A.4.6/P
lub
A.4.6/D

A.4.5/P lub A.4.5/D
Protokół z przeprowadzenia 
postępowania

A.4.6/P lub A.4.6/D
Akceptacja kierownika
zamawiającego

A.4.7/P lub A.4.7/D
Akceptacja władzy wykonawczej
inwestora

A.4.8/P
Wniosek do władzy zwierzchniej
inwestora o zezwolenie zawarcia
umowy 

wykonanie 

prac 

projektowych
i wykonania Robót

A.4.7/D
SIWZ przygotowana
po zakończeniu dialogu

background image

ZAŁĄCZNIK 13.1 cd.

251

A.4.7/D

A.4.6/P
lub
A.4.6/D

A.4.8/P
lub
A.4.8/D

A.4.9

Przegląd 3c

Ocena wyników postępowania

na udzielenie zamówienia

dokonywana przez władze

zwierzchnie inwestora lub

uznanie za ostateczną

akceptację kierownika

zamawiającego dokonaną

w ramach działania 1.40.110

względnie akceptację władz

wykonawczych inwestora

dokonaną w ramach 1.40.120

A.4.10
Zezwolenie 

na 

zawarcie 

umowy
na 

prace 

projektowe 

wykonanie 

1.40.130

Podpisanie umowy

na prace projektowe

i wykonanie Robót

A.4.10

A.4.11
Zawarta umowa na prace
projektowe i wykonanie Robót
łącznie 

kompletem 

załączników

1.40.120

1.40.100

?

N

background image

ZAŁĄCZNIK 13.2

7.1. ETAP A-4 Wybór wykonawcy prac projektowych

Dokument A.4.1/P Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ)
Dokument A.4.2/P Regulamin Postępowania Przetargowego
Dokument A.4.3/P Szacunkowa   wartość   przedmiotu   zamówienia   na   prace 

projektowe i wykonanie Robót

lub

Dokument A.4.1/D Opis   potrzeb   i   wymagań   zamawiającego   określonych   w 

sposób umożliwiający przygotowanie się wykonawców do 
udziału w dialogu konkurencyjnym

Dokument A.4.2/D Regulamin   postępowania   w   trybie   dialogu 
konkurencyjnego
Dokument A.4.3/D nie występuje

Dokument A.4.4/P Protokół z oceny przygotowania procedury postępowania 

przetargowego

lub

Dokument A.4.4/D Protokół z oceny przygotowania procedury postępowania 

w trybie dialogu konkurencyjnego

Dokument A.4.5/P Protokół z przebiegu postępowania przetargowego
Dokument A.4.6/P Akceptacja   (decyzja)   kierownika   zamawiającego   dla 

wyników   postępowania   przetargowego   na   wybór 
wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót

lub

Dokument A.4.5/D Protokół   z   przebiegu   postępowania   w   trybie   dialogu 

konkurencyjnego

Dokument A.4.6/D Akceptacja   (decyzja)   kierownika   zamawiającego   dla 

wyników postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego 
na   wybór   wykonawcy   prac   projektowych   i   wykonania 
Robót

Dokument A.4.7/P nie występuje
Dokument A.4.7/D Specyfikacja   Istotnych   Warunków   Zamówienia 

przygotowana po zakończeniu dialogu

Dokument A.4.8/P Akceptacja   władzy   wykonawczej   inwestora   przebiegu 

postępowania   przetargowego   o   wybór   wykonawcy   prac 
projektowych i wykonania Robót

lub

Dokument A.4.8/D Akceptacja   władzy   wykonawczej   inwestora   przebiegu 

postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego o wybór 
wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót

lub

przy   występowaniu   określonych   wymagań   władzy   zwierzchniej   inwestora 
(decydenta)

252 

background image

Dokument A.4.9

Wniosek do władzy zwierzchniej inwestora o zezwolenie 
na   zawarcie   umowy   na   prace   projektowe   i   wykonanie 
Robót

Dokument A.4.10

Zezwolenie   na   zawarcie   umowy   na   prace   projektowe   i 
wykonanie Robót

przy nie występowaniu wymagań jw. przyjmuje się, że:

Dokument A.4.8/P lub A.4.7/D jest odpowiednikiem Dokumentu A.4.9

względnie

Dokument A.4.6/P lub A.4.6/D jest odpowiednikiem Dokumentu A.4.9

Dokument A.4.11

Zawarta umowa na prace projektowe i wykonanie Robót.

253 

background image

13.3.  U

ZUPEŁNIENIA

 

I

 

USTALENIA

 

DOTYCZĄCE

 

ZASTOSOWANIA

 

PARTNERSTWA

 

PUBLICZNO

-

PRYWATNEGO

 

DO

 

REALIZACJI

 

PRZEDSIĘWZIĘCIA

 

BUDOWLANEGO

13.3.1. Wprowadzenie

Partnerstwo   publiczno-prywatne   (PPP)   jest   formą   długoterminowej   współpracy   sektora 

prywatnego i publicznego w ramach świadczenia usług. Celem tego typu współpracy jest 

osiągnięcie obopólnych korzyści, a jej kluczową cechę stanowi ukierunkowanie na realizację 

zarówno celów  komercyjnych,  jak i społecznych  dla danego przedsięwzięcia.  Stosowanie 

partnerstwa publiczno-prywatnego przyniosło wymierne korzyści przy rozbudowie i rozwoju 

infrastruktury na całym świecie oraz w wielu krajach europejskich.

Dlatego   też   podpisanie   umowy   PPP   pomiędzy   podmiotem   publicznym   a   spółką   celową 

mającą   realizować   przedsięwzięcie   (oznaczaną   czasem   skrótem   SPV   –   od   angielskiego 

Special Purpose Vehicle) oraz uzgodnienie warunków współpracy pomiędzy poszczególnymi 

podmiotami prywatnymi (w tym również między spółką SPV i jej podwykonawcami) stanowi 

z   reguły   element   niezbędny   do   zawarcia   umów   o   finansowanie   inwestycji.   W   procesie 

realizacji przedsięwzięcia PPP znacznie wyróżnia się więc fazę przygotowania inwestycji i 

fazę   jej  realizacji.  Na rys.   13.1

1

  przedstawiono  poszczególne   etapy i  fazy  przygotowania 

koncepcji PPP do momentu osiągnięcia tzw. zamknięcia finansowego. Zaprezentowano na 

nim standardowy proces wdrażania przedsięwzięcia PPP w krajach, gdzie tego typu procesy 

realizowane  są na szeroką skalę. Nie uwzględniono tu trudności, jakie mogą  ewentualnie 

wystąpić w krajach, w których nie istnieją szersze ramy dla funkcjonowania koncepcji PPP, 

mające znaczący wpływ na harmonogram.

W   trakcie   fazy   projektowania   spółka   SPV   realizuje   prace   związane   z   opracowaniem 

szczegółowego projektu technicznego obiektu, który ma zostać wybudowany, spełniając przy 

tym szereg funkcji planistycznych, organizacyjnych, administracyjnych i wdrożeniowych.

Przykładowe zestawienie odpowiedzialności za realizację poszczególnych  praz zestawiono 

w tablicy 13.1.

1

 Partnerstwo publiczno-prywatne jako metoda rozwoju infrastruktury w Polsce; Raport Ameryka skiej Izby …..

ń

 

w Polsce; Warszawa 2002 r.

254 

background image

Rys. 13.1. Etapy przedsięwzięcia PPP w fazie przygotowania (do zamknięcia finansowego)

255 

Określenie potrzeb sektora 

publicznego.

Skoncentrowanie na wynikach 

praca sektora prywatnego 
zamiast na sposobach.

Szerokie ujmowanie zakresu 

usług w całym okresie 
współpracy.

Umożliwienie wdrażania 

innowacyjnych rozwiązań.

Analiza korzyści netto 

wynikających z 
realizacji 
przedsięwzięcia.

Zatwierdzenie 

przedsięwzięcia do 
realizacji oraz 
zapewnienie środków 
na sfinansowanie prac.

Zaproszenie do składania 

oświadczeń o zainteresowaniu 
przedsięwzięciem.

Przygotowanie dokumentacji 

przetargowej.

Kwalifikacja wstępna oraz 

zaproszenie do składania 
ofert.

Ocena ofert technicznych.
Utworzenie krótkiej listy oferentów.
Ocena ofert finansowych.

Powołanie zespołu negocjacyjnego.
Określenie pozycji negocjacyjnej.
Uzgodnienie warunków realizacji 

przedsięwzięcia z osobami 
podejmującymi ostateczne 
decyzje.

Zamkniecie struktury kontraktowej 

przedsięwzięcia po stronie 
sektora prywatnego.

Zamknięcie Finansowe.

Analiza wykonalności 

przedsięwzięcia.

Analiza możliwych opcji 

realizacji 
przedsięwzięcia.

Oszacowanie finansowych i 

innych konsekwencji 
realizacji 
przedsięwzięcia oraz 
związanych z tym 
ryzyk.

Powołanie zespołu 

wdrożeniowego.

Zatrudnienie doradców.
Opracowanie planu prac 

przygotowawczych do 
realizacji przedsięwzięcia.

Weryfikacja korzyści netto 

wynikających z realizacji 
przedsięwzięcia.

Weryfikacja zgodności 

przedsięwzięcia z 
założoną polityką.

Weryfikacja „wskaźnika 

korzyści”.

Uzyskanie wymaganych 

pozwoleń.

Negocjowanie 

szczegółowych 

warunków umowy

Weryfikacja końcowa

Proces przetargowy

Przygotowanie procesu 

przetargowego

Analiza preferowanej 

opcji

Studium opcji

Zdefiniowanie usług

background image

Tablica 13.1.

Odpowiedzialność za realizację poszczególnych prac

Przygotowanie przedsięwzięcia

Wdrożenie przedsięwzięcia

Projektowanie i budowa obiektu

Eksploatacja i utrzymanie obiektu

SEKTOR PRYWATNY

Identyfikacja i ocena 
poszczególnych ryzyk związanych z 
przedsięwzięciem;

Określenie optymalnej struktury 
realizacji przedsięwzięcia;

Powołanie podmiotu 
odpowiedzialnego za formalną 
realizację prac (Spółka SPV);

Opracowanie konkurencyjne oferty 
na realizację prac.

Uzupełnienie wymaganych 
pozwoleń, decyzji i opinii;

Prognoza przychodów z realizacji 
przedsięwzięcia;

Opracowanie mechanizmu płatności 
– określenie ceny za realizację 
przedsięwzięcia;

Pozyskanie kapitału na realizację 
prac;

Uzgodnienie struktury finansowej 
przedsięwzięcia oraz wymaganych 
zabezpieczeń;

Negocjowanie warunków 
współpracy z podwykonawcami.

Przeprowadzenie odpowiednich prac 
związanych z istniejącym 
uzbrojeniem terenu;

Opracowanie szczegółowego 
projektu technicznego;

Budowa obiektu zgodnie z 
ustalonym harmonogramem i 
wynagrodzeniem;

Sprawne przekazanie obiektu do 
eksploatacji spółce operatorskiej;

Ubezpieczenie przedsięwzięcia.

Eksploatacja i utrzymanie obiektu 
oraz inwestycje odtworzeniowe, 
mające na celu dotrzymanie 
uzgodnionych standardów 
wykonania prac;

Utrzymanie majątku w 
odpowiednim stanie w momencie 
przekazania go sektorowi 
publicznemu;

Obsługa długu oraz realizacji zwrotu 
dla udziałowców Spółki SPV;

Realizacja zobowiązań 
wynikających z przejętych ryzyk 
(m.in. ubezpieczenie, ryzyko 
inflacyjne).

SEKTOR PUBLICZNY

Zdefiniowanie przedsięwzięcia i 
przygotowanie wstępnej 
dokumentacji;

Powołanie zespołu wdrożeniowego 
odpowiedzialnego za opracowanie 
szczegółowej specyfikacji 
przedsięwzięcia, odpowiednich 
danych, materiałów i informacji 
potrzebnych do realizacji inwestycji;

Przygotowanie i podjęcie formalnej 
decyzji o realizacji przedsięwzięcia;

Zatrudnienie zespołu doradców;

Opracowanie dokumentacji 
przetargowej;

Organizacja i przeprowadzenie 
przetargu.

Pozyskanie i zabezpieczenie 
funduszy niezbędnych do realizacji 
okresowych płatności na rzecz 
sektora prywatnego;

Wykup terenów i nabycie praw 
użytkowania infrastruktury 
związanej z przedsięwzięciem;

Uzyskanie wymaganych pozwoleń, 
decyzji i opinii, umożliwiających 
rozpoczęcie prac;

Wybór preferowanego oferenta;

Negocjowanie ostatecznych 
warunków realizacji 
przedsięwzięcia.

Monitorowanie prac podmiotu 
prywatnego;

Uzgadnianie obszarów 
ewentualnych zmian specyfikacji 
zamówienia oraz związanych z tym 
rekompensat dla sektora 
prywatnego;

Realizacja – ewentualnie – 
zobowiązań ubezpieczeniowych w 
zakresie danego obiektu.

Monitorowanie prac podmiotu 
prywatnego;

Realizacja płatności na rzecz 
podmiotu prywatnego 
(uzależnionych od dostępności i 
poziomu użytkowania danej 
infrastruktury).

256 

background image

257 

background image

Przy realizacji przedsięwzięcia ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) dąży się do 

przerzucenia   (przeniesienia)   ryzyka   inwestycyjnego   na   partnera,   który   jest   najlepiej 

przygotowany do zarządzania tym właśnie ryzykiem,  co jednocześnie oznacza ponoszenie 

relatywnie   najniższych   kosztów.   Umożliwia   to   obniżenie   kosztów   realizacji   całego 

przedsięwzięcia   przy   zachowaniu   optymalnego   poziomu   zabezpieczenia   inwestycji   przed 

ewentualnym   wystąpieniem   niekorzystnych   okoliczności.   W   konsekwencji   –   optymalny 

transfer   ryzyka   może   nie   być   związany   z   całkowitym   jego   przeniesieniem   na   innego 

uczestnika   procesu   inwestycyjnego,   ponieważ   może   okazać   się,   iż   podział   pomiędzy 

partnerami umowy PPP, lub zachowanie pewnych rodzajów ryzyka po jednej z tych stron jest 

korzystniejsze.

W tablicy 13.2 zaprezentowano  przykładową  alokację podstawowych  rodzajów  ryzyk  dla 

typowego   przedsięwzięcia   drogowego   realizowanego   w   ramach   partnerstwa   publiczno-

prywatnego.

Tablica 13.2.

Alokacja podstawowych rodzajów ryzyk w typowym przedsięwzięciu drogowym 

realizowanym w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego

RYZYKO

SEKTOR 

PUBLICZNY

SEKTOR 

PRYWATNY

WSPÓLNIE

Uzyskanie niezbędnych pozwoleń

Pozyskanie gruntów

Ryzyko   utrudnień   w   realizacji   prac 

spowodowanych   koniecznością   szczegółowego 

spełnienia wymagań projektu technicznego

Ryzyko wzrostu kosztów budowy

Ryzyko związane z opóźnieniem prac

Ryzyko   utrudnień   spowodowanych   odkryciami 

archeologicznymi

Ryzyko wzrostu kosztów utrzymania

Ryzyko   utrudnień   spowodowanych   wadami 

ukrytymi   obiektu   /   wyposażenia   związanego   z 

przedsięwzięciem

Ryzyko   utrudnień   spowodowanych   siłami 

wyższymi

Ryzyko,   iż   rzeczywisty   poziom   stóp 

procentowych   przekroczy   poziom   zakładany   na 

początku

Ryzyko,   że   rzeczywisty   poziom   inflacji 

258

background image

RYZYKO

SEKTOR 

PUBLICZNY

SEKTOR 

PRYWATNY

WSPÓLNIE

przekroczy poziom zakładany na początku
Ryzyko   wystąpienia   utrudnień   z   powodu 

protestów społecznych

13.3.2. Realizacja partnerstwa publiczno-prywatnego w warunkach polskiej gospodarki 

rynkowej

Zagadnienie partnerstwa publiczno-prywatnego określono w Ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. 

(Dz. U. Nr 169 poz. 1420) jako „współpracę podmiotu publicznego i partnera prywatnego 

opartą   na   umowie   o   partnerstwie   publiczno-prywatnym,   służącą   realizacji   zadania 

publicznego, jeżeli odbywa się ono na zasadach określonych w Ustawie.

Zgodnie   z   Ustawą   tematem   partnerstwa   publiczno-prywatnego   w   przedsięwzięciach 

budowlanych mogą być następujące działania:

a) „zaprojektowanie lub realizacja inwestycji z wykonaniem zadania publicznego;

b) świadczenie usług publicznych przez okres powyżej 3 lat, jeśli obejmuje ono eksploatację, 

utrzymanie lub zarządzanie niezbędnym do tego składnikiem majątkowym;

c) działanie   na   rzecz   rozwoju   gospodarczego   i   społecznego,   w   tym   rewitalizacji   czy 

zagospodarowania   miasta   (bądź   jego   części   lub   innego   obszaru),   przeprowadzenie 

realizacji przedsięwzięcia na podstawie przedłożonego przez podmiot publiczny projektu 

lub połączone z jego zaprojektowaniem przez partnera prywatnego przy założeniu, iż jego 

wynagrodzenie nie będzie mieć formy zapłaty sumy pieniężnej przez podmiot publiczny;

d) przedsięwzięcie   pilotażowe   promocyjne,   naukowe,   edukacyjne   lub   kulturowe, 

wspomagające realizację zadań publicznych, jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego w 

dużej mierze będzie pochodziło ze źródeł innych, niż środki podmiotu publicznego”.

Z istoty opracowywanego tematu wynika, iż w obszarze zainteresowania jego autorów będą 

działania oznaczone odpowiednio literami a) i c).

W   rozdziale   drugim   Ustawy   sprecyzowano   zasady   przygotowania   dokumentacji   dla 

partnerstwa publiczno-prywatnego oraz obowiązki, które w ramach tego procesu należą do 

podmiotu publicznego. Zgodnie z Ustawą jest on zobowiązany do przeanalizowania całego 

przedsięwzięcia,   określenia   jego  efektywności  oraz   możliwości   wystąpienia  ewentualnych 

zagrożeń przy jego realizacji związanych m.in. z:

1. wielkością   ryzyka   związanego   z   realizacją   projektowanego   przedsięwzięcia 

z uwzględnieniem   różnych   opcji   podziału   odpowiedzialności   pomiędzy   podmiotem 

259

background image

publicznym i partnerem prywatnym, jak również wpływu tego ryzyka na poziom długu 

publicznego i deficytu sektora finansów publicznych;

2. aspektami   ekonomiczno-finansowymi   projektowanego   przedsięwzięcia,   w   tym 

porównania kosztów jego realizacji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z innym, 

alternatywnym sposobem współpracy;

3. porównaniem korzyści wynikających z realizacji przedsięwzięcia budowlanego w ramach 

partnerstwa   publiczno-prywatnego   z   możliwością   wystąpienia   korzyści   i   zagrożeń 

społecznych przy zastosowaniu innej metody współpracy;

4. stanu   prawnego   składników   majątkowych,   jeżeli   prawo   do   tychże   składników 

majątkowych   będzie   przeniesione   lub   ustanowione   przez   podmiot   publiczny   na   rzecz 

partnera prywatnego lub spółki, o której mowa w artykule 19 ust. 1.

W   dalszej   części   Ustawy   –   rozdział   4   art.   19   –   określono   zasady   sporządzania   umów 

w partnerstwie   publiczno-prywatnym   oraz   wytyczne   odnoszące   się   do   ich   głównych 

elementów składowych. W zależności od typu opracowywanego tematu umowa pomiędzy 

podmiotem publicznym i partnerem prywatnym powinna zawierać:

cel i przedmiot przedsięwzięcia oraz harmonogram jego realizacji (p. 1);

łączną wartość środków przewidzianych na realizację całego przedsięwzięcia będącego 

przedmiotem umowy, niezależnie od źródła ich pochodzenia (p. 2);

uprawnienia podmiotu publicznego w zakresie bieżącej kontroli realizacji przedsięwzięcia 

przez partnera prywatnego lub spółkę, o której mowa w Ustawie (art. 19 ust. 1) oraz 

określone   zasady   przeprowadzania   przez   strony   wspólnej   okresowej   oceny   przebiegu 

realizacji   przedsięwzięcia,   razem   z   bieżącymi   uaktualnieniami   i   ustaleniami 

realizacyjnymi (p. 6);

podział odpowiedzialności pomiędzy partnerami, wynikający z ewentualności wystąpienia 

ryzyka związanego realizacją przedsięwzięcia.

Uzupełnienie Ustawy stanowią cztery rozporządzenia opublikowane w Dzienniku Ustaw Nr 5 

z dnia 13 lipca 2006 r. do których należą:

 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie niezbędnych 

elementów   analizy   przedsięwzięcia   budowlanego   w   ramach   partnerstwa   publiczno-

prywatnego. Zaprezentowano w nim elementy składowe analizy ekonomiczno-finansowej 

dla każdego sposobu realizacji przedsięwzięcia, która powinna więc zawierać:

całkowite nakłady finansowe przedsięwzięcia;

źródła finansowania inwestycji;

260

background image

przewidywane koszty;

rachunek zysków i strat dla całego przedsięwzięcia;

rachunek przepływów pieniężnych obejmujących całe przedsięwzięcie;

wyliczone   podstawowe   wskaźniki   efektywności   realizacji   inwestycji,   w   tym 

wewnętrzne stopy zwrotu z przedsięwzięcia oraz jego zaktualizowaną wartość netto;

koszty,   zagrożenia   i   korzyści   społeczne,   wynikające   z   realizacji   planowanej 

inwestycji.

Rozporządzenie   to   –   oprócz   konieczności   zidentyfikowania   ryzyka   wpływającego   na 

realizację   danego   przedsięwzięcia   –   nakazuje   sporządzenie   następujących   dokumentów 

uzupełniających:

analiza i ocena prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych rodzajów ryzyka;

oszacowanie wartości poszczególnych rodzajów ryzyka;

oszacowanie   wpływu  poszczególnych   rodzajów  ryzyka   na  przedsięwzięcie,   w   tym 

zależności od przekazania poszczególnych rodzajów ryzyka podmiotowi publicznemu 

lub partnerowi prywatnemu;

sposoby   i   koszty   zapobiegania,   przeciwdziałania   lub   minimalizowania   skutków 

wystąpienia zidentyfikowanych rodzajów ryzyka.

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowego 

zakresu,   form   i   zasad   sporządzania   informacji,   dotyczących   umów   o   partnerstwie 

publiczno-prywatnym.  Określono w nim formy przedstawiania  informacji dotyczących 

umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, które powinny być zaprezentowane w postaci 

tabelarycznej zgodnie z wytycznymi, zamieszczonymi w załącznikach do rozporządzenia. 

Warto   zwrócić   uwagę   na   fakt,   iż   w   załączniku   nr   4,   określane   poszczególne   rodzaje 

ryzyka inwestycyjnego sklasyfikowano na trzy kategorie tj. jako „wysokie”, „średnie”, 

„niskie”. Natomiast w załączniku nr 5 – trzeba określić w tysiącach PLN kwotę każdego 

rozpatrywanego ryzyka, jaką poniesie odpowiednio podmiot publiczny i partner prywatny.

 Rozporządzenie   Ministra   Gospodarki   z   dnia   21   czerwca   2006 r.   w   sprawie   ryzyk 

związanych   z   realizacją   przedsięwzięć   w   ramach   partnerstwa   publiczno-prywatnego. 

Określono w nim 56 rodzajów ryzyk inwestycyjnych, zestawionych w 17 grup. Pierwszą 

grupę stanowią ryzyka wynikające z samej realizacji budowy, które powodują zmiany jej 

kosztów   i   terminów   m.in.   wskutek   przebudowy   lub   rozbudowy   w   ramach 

przedsięwzięcia,   jak   również   z   funkcjonowaniem   udostępnionych   już   składników 

majątkowych, a w szczególności:

261

background image

opóźnienia w zakończeniu robót budowlanych;

niezgodności z warunkami dotyczącymi ustalonych standardów wykonania robót;

wzrost kosztów;

wystąpienie nieścisłości w specyfikacji wyboru partnera prywatnego;

wpływ czynników zewnętrznych;

wystąpienie   nieadekwatnych   do   celu   przedsięwzięcia   rozwiązań   w   dokumentacji 

projektowej;

pojawienie   się   lub   zastosowanie   do   realizacji   przedsięwzięcia   nowych   technologii 

wznoszenia;

wystąpienie wad fizycznych lub prawnych zmniejszających wartość, bądź użyteczność 

składnika majątkowego.

Po   przeprowadzeniu   analizy   wymagań   i   wytycznych   formalno-prawnych,   którym 

powinien   sprostać   podmiot   publiczny,   chcący   zawrzeć   umowę   o   partnerstwie 

publiczno-prywatnym   z partnerem   prywatnym   –   w   celu   realizacji   przedsięwzięcia 

budowlanego   –   można   zbudować   następującą   listę   niezbędnych   jej   elementów 

składowych, a więc:

cel i przedmiot umowy;

harmonogram realizacji przedmiotu;

normy jakościowe, wymagania i standardy stosowane przy realizacji przedsięwzięcia;

przyjęta technologia realizacji inwestycji;

koncepcja przeprowadzania bieżącej kontroli realizacji przedsięwzięcia przez podmiot 

publiczny i przez partnera prywatnego;

całkowite nakłady finansowe na  planowaną inwestycję;

źródła finansowania przedsięwzięcia;

koszty przedsięwzięcia;

rachunek zysków i strat obejmujący całą inwestycję;

obliczenie podstawowych wskaźników efektywności realizacji przedsięwzięcia, w tym 

wewnętrzne   stopy   zwrotu   z   inwestycji   oraz   zaktualizowanej   wartości   netto 

przedsięwzięcia;

koszty,   zagrożenia   i   korzyści   społeczne,   wynikające   z   realizacji   planowanej 

inwestycji;

zidentyfikowane ryzyka z realizacji przedsięwzięcia;

262

background image

oszacowane skutki zaistnienia wcześniej zidentyfikowanych ryzyk przedsięwzięcia;

koncepcja   podziału   ryzyk   oraz   wynikającej   z   nich   odpowiedzialności   pomiędzy 

podmiotem publicznym i partnerem prywatnym

Elementy te muszą być określone do momentu tzw. zamknięcia finansowego, czyli do chwili, 

w   której   uzgodnione   zostaną   wszystkie   warunki   realizacji   przedsięwzięcia,   włącznie 

z zasadami jego finansowania. Instytucje finansujące, podejmując zobowiązanie finansowania 

przedsięwzięcia,   opierają   się   m.in.   na   warunkach   współpracy   pomiędzy   pozostałymi 

uczestnikami procesu inwestycyjnego.

Po przeanalizowaniu schematu postępowania i dokumentów omówionych w Zadaniu 3 można 

określić,   w   którym   działaniu   należy   szukać   właściwych   informacji,   niezbędnych   do 

prawidłowego przygotowania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, zgodnie z Ustawą 

z dnia 28 lipca 2005 r.

Porównując wymagania stawiane umowom o partnerstwie publiczno-prywatnym  ze strony 

Ustawy z opracowanym w rozdziale 7 Zadania 6 oraz opisami faz realizacji przedsięwzięcia – 

przedstawionych w rozdziale 8 wynika, że dla podjęcia procedury PPP podmiot publiczny 

powinien   mieć   już   wykonane   działania   oraz   posiadać   przygotowane   gotowe   wszystkie 

dokumenty, przewidziane co najmniej dla etapu A 2. W przypadku przerzucenia na partnera 

prywatnego   decyzji   o   wyborze   lokalizacji   inwestycji,   lub   objęte   fazą   A 3   –   jeśli   partner 

publiczny sam chce decydować o lokalizacji przedsięwzięcia, bądź materiał przedstawiony 

w fazie   A 2   jest   zbyt   mało   dokładny   dla   sprostania   wymaganiom   Ustawy.   Przewidziane 

w Fazie A działania i dokumenty pozwalają na utworzenie elementów umowy, dotyczących 

planowanej   inwestycji   i   jej   ewentualnej   lokalizacji.   Natomiast   kwestia   koniecznych   do 

rozważenia i rozpatrzenia możliwych do poniesienia ryzyk  i niepewności inwestycyjnych, 

wymaga szerszego spojrzenia i specjalnych analiz.

Przed   zawarciem   umowy   o   partnerstwie   publiczno-prywatnym   odpowiednie   działania 

i analizy powinien przeprowadzić również partner prywatny, w celu uzyskania pewności, iż 

będzie   w   stanie   zrealizować,   opłacalne   również   dla   niego,   przedmiotowe   zamówienie. 

Ustalenia te stanowią ważny czynnik z tego względu, iż odpowiedzialnością za szereg ryzyk 

inwestycyjnych obarcza się właśnie sektor prywatny.

Reasumując można stwierdzić, że Ustawa, wraz z obowiązującymi z nią rozporządzeniami 

jest kłopotliwa i czasochłonna w zastosowaniu. Ustawa weszła w życie w 2005 r., a na jej 

podstawie nie podpisano żadnej umowy.

Wielokrotne publiczne wystąpienia wysokich urzędników Ministerstwa Gospodarki świadczą 

o   pełnej   świadomości   faktu,   iż   w   obowiązującej   Ustawie   przeszacowano   ocenę   ryzyka 

263

background image

inwestycyjnego   przedsięwzięć,   co   skutecznie   odstraszyło   od   jej   wykorzystania.   Obecnie 

opracowywana jest nowa wersja tej Ustawy. Z dostępnych informacji wynika, że w nowej 

wersji Ustawy bardziej skupiono się na zdefiniowaniu zadań publicznych i korzyściach obu 

stron z partnerstwa. Poszerzono również zakres i obszar projektów możliwych do wspólnej 

realizacji   (m.in.   o   przedsięwzięcia   w   zakresie   edukacji   i   budownictwa   mieszkaniowego. 

Ponadto przewidziano uproszczone analizy dla mniejszych przedsięwzięć, co znacznie ułatwi 

korzystanie z koncepcji partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) przy zaspokajaniu potrzeb 

społeczności na terenie powiatów lub nawet gmin.

Zgodnie   z   oświadczeniami   prasowymi,   w   chwili   obecnej   znowelizowana   Ustawa   o   PPP 

znajduje się na ostatnim etapie uzgodnień międzyresortowych i przewiduje się, iż powinna 

wejść w życie do końca 2007 r.

264

background image

14.WYMAGANIA INWESTORA

DLA

POZOSTAŁYCH UCZESTNIKÓW 

PRZEDSIĘWZIĘĆ

265

background image

14.1 Założenia wstępne

W wyniku realizacji każdego podejmowanego procesu budowlanego inwestor publiczny 

zamierza uzyskać określony obiekt przystosowany do spełnienia przyporządkowanych  mu 

funkcji użytkowych, gwarantujących bezpieczeństwo i trwałość w wymaganym czasie przy 

określonych   nakładach   inwestycyjnych   oraz   przy   założonych   kosztach   eksploatacji   pod 

warunkiem   naturalnie   właściwego   jego   użytkowania   i   prowadzenia   odpowiedniej 

konserwacji.

W niniejszym opracowaniu jako pozostałych uczestników przedsięwzięć, w stosunku do 

których   inwestor   publiczny   stawia   określone   wymagania   należy   rozumieć   publiczne   lub 

prywatne   organizacje,   konsorcja   lub   osoby   fizyczne,   z   którymi   organizacja   kontraktująca 

zawiera stosowne umowy w wyniku obowiązujących procedur. Zakres zadań zleceniodawcy 

odniesiony   do   określonej   inwestycji   definiuje   zadania   wymagane   od   konkretnego 

zleceniobiorcy oraz określa tło i cele projektu, planowane działania, oczekiwane nakłady i 

produkty, budżet, harmonogram działań i opis prac. Te ustalenia powinny być jednoznacznie 

zawarte   w   Specyfikacjach   Istotnych   Warunków   Zamówienia   opracowywanych   przez 

inwestora dla poszczególnych działań lub zespołów działań dotyczących danej inwestycji.

Niniejsze   wymagania   odnoszą   się   do   podstawowych   organizacji   uczestniczących   w 

przygotowaniu i dalszej realizacji przedsięwzięcia działających na podstawie umów cywilno 

– prawnych zawartych pomiędzy inwestorem i daną organizacją merytorycznie związaną z 

określonym uczestniczeniem w realizacji przedsięwzięcia.

Omówione wymagania dotyczyć będą organizacji:

Konsultanta,

Nadzoru Inwestorskiego,

Projektanta,

Generalnego Realizatora Inwestycji lub Wykonawcy.

Dla zapewnienia właściwego poziomu jakości pozostałych uczestników przedsięwzięć 

inwestor może zastosować dość różne strategie zarządzania.

Pierwsza z nich polega na przyjęcia założenia, że wystarczającą gwarancją osiągnięcia 

wymaganych wyników jest powierzenie działań konsultingowych, opracowania dokumentacji 

technicznej i technologicznej obiektu oraz kierowania robotami budowlano – montażowymi i 

ich wykonania, a także nadzorowania przebiegu prac organizacjom zapewniającym, że prace 

te będą wykonywane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Przy tym 

założeniu działania kontrolne w procesie budowlanym można określić jako zmierzające do 

266

background image

wykrycia wadliwie wykonanych elementów obiektu (w tym np. przy użyciu niewłaściwych 

materiałów, czy też niewłaściwego wyposażenia). Działania te sprowadzają się do tradycyjnie 

rozumianej   kontroli   jakości   polegającej   na   zmierzeniu,   zbadaniu,   oszacowaniu   lub 

sprawdzeniu określonych właściwości obiektu oraz porównaniu wyników z wymaganiami.

Ta   strategia   zarządzania   przedsięwzięciem   inwestycyjnym   może   być   określana   jako 

strategia wykrywania wad i niezgodności z wymaganiami. Trzeba ją jednak obecnie uznać 

jako   nieekonomiczną,   gdyż   ujawnienie   zaistniałej   wady   oznacza,   że   zastosowano   czas   i 

pieniądze w realizację działań niewłaściwych. Konieczne będzie więc w takich sytuacjach 

pokrycie określonych dodatkowych kosztów związanych z doprowadzeniem do wymaganego 

stanu – przynajmniej przez jednego z uczestników przedsięwzięcia. W pewnych sytuacjach 

może dotyczyć to również inwestora.

Druga   strategia   zarządzania   ma   na   celu   uzyskanie   przez   inwestora   odpowiedniego 

stopnia   pewności,   że   poszczególni   uczestnicy   przedsięwzięcia   są   zdolni   do   uzyskania 

wyników w sposób gwarantujący spełnienie ustalonych wymagań.

Aby   jednak   inwestor   uzyskał   taką   pewność,   każdy   uczestnik   budowlanego 

przedsięwzięcia   inwestycyjnego   powinien   zaplanować   i   w   odpowiedni   sposób   opisać 

wszystkie systematyczne działania, które zamierza zastosować do osiągnięcia i utrzymania 

odpowiedniego   poziomu   jakości   swoich   świadczeń.   Stworzenie   systemu   takich   działań 

znacznie   ogranicza   ryzyko   powstania   dodatkowych   kosztów   realizacji   procesu 

inwestycyjnego,   wymaga   jednak   pewnej   dodatkowej   wiedzy   od   wszystkich   uczestników 

przedsięwzięcia w zakresie formułowania dokumentacji systemu jakości oraz stałej oceny 

osiąganych efektów technicznych i organizacyjnych.

Ze strony organizacji inwestora bezpośredniego (czy też inwestora zastępczego 

lub inwestora powierniczego)  właściwe ustalenia dotyczące systemu jakości określają 

przyjęte przez KSZBPI procedury odnoszące się do działań zarządczych występujących 

w   procesach   strategicznego   i   operacyjnego   zarządzania,   jak   też   procedury 

przyporządkowane odpowiednim narzędziom i technikom wspomagającym.

267

background image

14.2 Wymagania inwestora (zamawiającego) formułowane w Specyfikacji Istotnych 

Warunków Zamówienia (SIWZ)

Wśród   opisów   wymaganych   do   przedstawienia   w   SIWZ   Ustawa   PZP   podaje 

„wymagania   dotyczące   zabezpieczenia   należytego   wykonania   umowy”.   W   przypadkach 

budowlanych   przedsięwzięć   inwestycyjnych   objętych   ustaleniami   KSZBPI   inwestorzy 

powinni   w   ramach   SIWZ   podawać   ustalenia   stanowiące   wymagania   zamawiającego   w 

odniesieniu   do   strategii   zarządzania,   która   obowiązywać   będzie   pozostałych   uczestników 

procesu inwestycyjnego. Wymagania zamawiającego podane w takiej specyfikacji mogą być 

przedstawione:

 w   postaci   Księgi   jakości   przedsięwzięcia,   której   kolejne   rozdziały   zawierają 

wytyczne ogólnych procedur zapewnienia jakości w zakresie działań organizacji 

konsultingowych,   wykonywania   dokumentacji   technicznej   i   technologicznej, 

zakupów i dostaw, realizacji robót budowlano – montażowych oraz zobowiązań 

gwarancyjnych i pogwarancyjnych wykonawcy lub

 w   postaci   listy   ogólnych   procedur   zapewnienia   jakości   oraz   szczegółowych 

planów   jakości,   które   dany   uczestnik   przedsięwzięcia   powinien   opracować   i 

przedstawić   zamawiającemu   do   akceptacji   przed   przystąpieniem   do   realizacji 

swojego zakresu świadczeń.

Wymagania   zamawiającego   powinny   również   określać   terminy   dokonywania 

ostatecznych uzgodnień poszczególnych części planu jakości opracowywanego przez danego 

uczestnika   przedsięwzięcia   tak,   aby   każde   świadczenie   było   rozliczane   wyłącznie   na 

podstawie   planu   zaakceptowanego   przez   zamawiającego.   Podkreśla   się   przy   tym,   że 

akceptacja planu jakości przez zamawiającego nie może zwalniać wykonawcy z obowiązku 

stałej kontroli skuteczności monitorowania systemu jakości ustanowionego przez wykonawcę 

i wprowadzania odpowiednich zmian w wypadku stwierdzenia niezgodności z wymaganym 

poziomem jakości świadczeń.

Pod   określeniem   „plan   jakości”   należy   rozumieć   dokument   specyfikujący,   które 

procedury   (a   więc   ustalone   pisemnie   sposoby   przeprowadzenia   działania   lub   procesu)   i 

związane z nimi zasoby należy zastosować, kto i kiedy ma je realizować w odniesieniu do 

określonego przedsięwzięcia, procesu i jego zamierzonego wyniku lub umowy.

Przyjmuje się założenie wpisywania do każdej umowy, że wykonawca określonych 

prac   (robót)   ustanowi   system   zapewnienia   jakości   w   celu   wykazania   stosowania   się   do 

268

background image

wymagań   zamawiającego.   System   ten   będzie   zgodny   ze   szczegółami  ustanowionymi   w 

umowie,   a   zamawiający   (lub   wskazana   przez   niego   organizacja)   będzie   upoważniony   do 

kontrolowania każdego aspektu tego systemu.

Szczegóły wszystkich  procedur i dokumentów  potwierdzających  ich przestrzeganie 

powinny   być   przedłożone   do   wiadomości   zamawiającemu   (lub   wskazanej   przez   niego 

organizacji) zanim rozpocznie się każdy z etapów ujętych umową prac czy też robót. Dowody 

wcześniejszego  zatwierdzenia  ich  przez wykonawcę  powinny być  zaznaczone  na każdym 

dokumencie o charakterze technicznym zanim zostanie on przedłożony zamawiającemu.

Przestrzeganie   systemu   zapewnienia   jakości   nie   zwalnia   wykonawcy   prac   czy   też 

robót z żadnego obowiązku, zobowiązań, ani też odpowiedzialności objętych umową.

14.3 Elementy systemu zapewnienia jakości tworzone przez – podejmujących 

współpracę z inwestorem – pozostałych uczestników procesu inwestycyjnego

Specyfika organizacyjna budowlanych przedsięwzięć inwestycyjnych wskazuje, że w 

zakres działań dotyczących zapewnienia jakości powinny wchodzić:

 analiza   potrzeb   i   wymagań   dotyczących   poziomu   jakości   dokonywana   przez 

inwestora w celu ustalenia metod postępowania w projektowaniu i wykonywaniu 

obiektu;

 sterowanie   jakością   rozumiane   jako   proces   regulacyjny   polegający   na 

bezpośrednim oddziaływaniu na jakość dokumentacji i wykonania obiektu przez 

stałą obserwację przebiegu prac, porównywanie rezultatów z wymaganiami oraz 

usuwanie ewentualnych niezgodności i ich przyczyn.

Wszystkie takie działania powinny być zaplanowane przed rozpoczęciem realizacji 

określonych świadczeń umownych podejmowanych przez danego uczestnika przedsięwzięcia. 

Powinno to być jednoznacznie potwierdzone opisaniem tych działań w odpowiednich planach 

jakości   przyporządkowanych   poszczególnym   uczestnikom   procesu   inwestycyjnego 

współdziałającym   z   inwestorem.   Każdy   taki   plan   jakości   powinien   składać   się   z   części 

ogólnej i części szczegółowej.

Część ogólna danego planu jakości powinna opisywać system jakości ustanowiony 

przez danego uczestnika przedsięwzięcia i zawierać:

 opis   struktury   organizacyjnej   służb   odpowiedzialnych   za   jakość   realizowanych 

świadczeń;

269

background image

 wykaz   i   ogólny   opis   działań,   które   będą   podjęte   w   celu   zapewnienia   jakości 

świadczeń.

Część   szczegółowa   planu   jakości   powinna   być   sporządzona   dla   świadczeń 

częściowych,   których   jakość   realizacji   decydująco   wpływa   na   jakość   przedmiotu 

przedsięwzięcia   budowlanego.   Przez   pojęcie   świadczeń   częściowych   należy   rozumieć 

wyodrębnione   elementy   dokumentacji   projektowej,   dostawy   materiałów   budowlanych   i 

wyposażenia   obiektu   o   specjalnym   znaczeniu   oraz   wyodrębnione   elementy   obiektu   lub 

specjalne procesy wykonawcze związane z realizacją robót budowlanych.

Do   każdego   świadczenia   częściowego   powinny   być   szczegółowo   zaplanowane   i 

opisane   metody,   sposoby   i   środki   postępowania   zapewniające   spełnienie   określonych 

wymagań jakości odnoszących się do tego świadczenia. Część szczegółowa planu jakości 

może zawierać zbiory szczegółowych planów, procedur i instrukcji wykonania oraz kontroli 

poszczególnych świadczeń częściowych bezpośrednio wpływających na jakość obiektu.

Podstawę   opracowania   poszczególnych   planów   jakości   mogą   stanowić   elementy 

dokumentacji systemów jakości poszczególnych uczestników przedsięwzięcia odpowiednio 

dostosowane do specyfiki i warunków realizacji świadczeń stanowiących przedmiot umowy 

zawartej przez zamawiającego z danym  uczestnikiem przedsięwzięcia. Jednak w praktyce 

dość często okazuje się, że systemy jakości pewnych firm uczestniczących w przedsięwzięciu 

dotyczą strategii odmiennej od strategii zamawiającego (inwestora). Okazuje się również, że 

fakt dysponowania przez daną firmę certyfikatem zgodności systemu jakości z wymaganiami 

PN-EN-ISO 9000:2001 nie stanowi jeszcze o tym, że w konkretnym wypadku taka firma 

prawidłowo rozpozna i spełni stawiane w tym  zakresie przez inwestora wymagania. Stąd 

wskazane   jest,   aby   plany   jakości   poszczególnych   uczestników   przedsięwzięcia   były 

sporządzane   zgodnie   z   wymaganiami   ustalonymi   indywidualnie   przez   zamawiającego   z 

uwzględnieniem   specyficznych   cech   konkretnego   przedsięwzięcia.   Te   wymagania 

zamawiającego   (inwestora)   powinny   określać   formę   prezentacji   systemu   jakości 

ustanowionego przez danego uczestnika w celu zapewnienia jakości świadczeń przez niego 

realizowanych oraz kryteria akceptacji tego systemu przez zamawiającego.

270

background image

14.4 Wymagania Inwestora w odniesieniu do Konsultanta

Konsultant to profesjonalnie przygotowana niezależna osoba fizyczna lub organizacja 

wyspecjalizowana w przygotowaniu i prowadzeniu procesu inwestycyjnego, która może być 

powołana   przez   Inwestora   na   każdym   etapie   prac   przygotowawczych,   czy   też   dalszych 

działań   związanych   z   realizacją   inwestycji.   Podstawowe   zadania   Konsultanta   wynikają   z 

zakresu   czynności,   działań   i   opracowań,   dla   których   Inwestor   uzna,   że   nie   dysponuje 

służbami   własnymi   o   odpowiednich   kwalifikacjach   i   doświadczeniu.   W   związku   z   tym 

podejmuje decyzję o zleceniu Powołanemu Konsultantowi określonych prac i zawarciu z nim 

stosownej   umowy   zgodnie   z   istniejącymi   w   tym   zakresie   przepisami   i   wymaganiami 

Decydenta określonego dla danej inwestycji..

Inwestor,   w   zależności   od   etapu   procesu,   w   którym   jest   powoływany   Konsultant, 

ustala wymagania, które będą dotyczyły np.:

opracowania   wytycznych   dotyczących   planu   działania   służb   Konsultanta   dla 

spełnienia wymagań Inwestora i uzyskania akceptacji Inwestora oraz wymaganego 

Systemu   Zapewnienia   Jakości   w   odniesieniu   do   wykonywanych   czynności   i 

pełnionych funkcji,

opracowania wytycznych dla ustanowienia procedur obowiązujących Konsultanta 

przy realizacji Przedsięwzięcia,

opracowania   wytycznych   dla   przedstawienia   sposobu   przygotowania   Założeń 

Przedsięwzięcia,

opracowania   wytycznych   dla   Wstępnego   Studium   Wykonalności   oraz   Studium 

Wykonalności Przedsięwzięcia,

opracowania   podstawowych   wytycznych   dla   Podstawowych   Założeń 

Przedsięwzięcia oraz Planu Zarządzania Przedsięwzięciem,

opracowania   wytycznych   dotyczących   składania   Informacji/Raportów   dla 

Inwestora z przebiegu prac.

W zależności od zleconego zakresu działań i czynności, powołany Konsultant może 

przejąć funkcje Zarządzającego Przedsięwzięciem i powołać Kierownika Przedsięwzięcia. W 

takim przypadku Inwestor przedstawi wytyczne dotyczące zakresu czynności, składu zespołu 

oraz wymaganych kwalifikacji Kierownika Przedsięwzięcia, a także sposobu zatwierdzenia. 

W   takich   przypadkach   może   występować   cały   zakres   stosownych   działań   Konsultanta 

271

background image

odnoszących   się   również   do   wymaganych   dla   inwestycji   opracowań   analitycznych   i 

technicznych.

14.5 Wymagania Inwestora w odniesieniu do Nadzoru inwestorskiego.

W podanych niżej ustaleniach dla ustanowienia Nadzoru inwestorskiego przyjęto, że 

organizacja sprawująca nadzór inwestorski jest inną organizacja niż organizacja Konsultanta. 

Dopuszcza się jednak również, że w ramach procesu inwestycyjnego funkcję Konsultanta i 

Nadzór inwestorski pełni jedna wyspecjalizowania organizacja.

Przyjmując założenie jak wyżej oraz ustalenie, że działalność Nadzoru inwestorskiego 

rozpoczyna   się   w   momencie   rozpoczęcia   budowy,   Inwestor   określa   dla   Nadzoru 

inwestorskiego wymagania, które będą zawierały m.in.:

wytyczne  dotyczące uzyskiwania akceptacji Inwestora dla technik sprawowania 

nadzoru i planu działań służb Nadzoru inwestorskiego w celu spełnienia wymagań 

Inwestora,

wytyczne   dotyczące   wymaganego   Systemu   Zapewnienia   Jakości   organizacji 

Nadzoru inwestorskiego w odniesieniu do wykonywanych czynności i pełnionej 

funkcji,

wytyczne   dla   ustanowienia   procedur   obowiązujących   Nadzór   przy   realizacji 

Przedsięwzięcia np. Procedury kontroli harmonogramów, Procedur potwierdzania 

wykonania   rzeczowo-finansowego,   Procedur   odbiorów   częściowych,   odbioru 

końcowego i ostatecznego, itp.

wytyczne   dotyczące   składania   Informacji   dla   Inwestora   z   przebiegu   prac 

przygotowawczych Przedsięwzięcia oraz działań dotyczących realizacji inwestycji.

14.6 Wymagania Inwestora w odniesieniu do Projektanta

W zależności od przyjętych zasad realizacji Przedsięwzięcia, a więc: 

1) przy   założeniu   występowania   odrębnej   umowy   na   Projektowanie   i   odrębnej   na 

Wykonanie obiektu,

lub

2) przy   założeniu   występowania   łącznej   umowy   na   Projektowanie   z   Wykonaniem 

obiektu

wytyczne   dla   Projektanta   w   zakresie   jego   działań   będą   ostatecznie   dość   podobne,   za 

wyjątkiem zależności umownych.

272

background image

Inwestor,   uwzględniając   sposób   realizacji   Przedsięwzięcia   powinien   ustanowić 

wymagania obowiązujące Projektanta dotyczące m. in.:

sposobu   powołania   i   zatwierdzania   zespołów   roboczych   –   projektowych   w 

organizacji Projektanta,

zawartości Planu projektowania,

planu   przeglądów   projektów   i   zatwierdzeń   Inwestorskich   odpowiednio   dla 

koncepcji, dokumentacji podstawowej i wykonawczej,

wymagań   w   zakresie   ustanowienia   Systemu   Zapewnienia   Jakości   (w   tym 

stosownych Procedur np. zgłoszenia projektu do przeglądu i przeglądu projektu, 

uzyskania zatwierdzenia etapu projektowania lub określonej formy dokumentacji),

wymagań  w zakresie  opracowania przez  Projektanta  Procedur odbiorowych  (w 

tym   Procedury   odbiorów   częściowych   i   odbioru   końcowego   oraz   uzyskiwania 

bieżących płatności),

zasad i terminów składania Inwestorowi stosownych Raportów.

14.7 Wymagania Inwestora w odniesieniu do Generalnego Realizatora Inwestycji 

lub Wykonawcy

W zależności od przyjętych zasad realizacji Przedsięwzięcia, a więc: 

1) przy   założeniu   występowania   odrębnej   umowa   na   Projektowanie   i   odrębnej   na 

Wykonanie obiektu,

lub

2) przy   założeniu   występowania   łącznej   umowy   na   Projektowanie   z   Wykonaniem 

obiektu

wytyczne   dla   Generalnego   Realizatora   Inwestycji   /   Wykonawcy   w   zakresie   działań 

związanych z realizacją przedsięwzięcia będą odpowiednio zróżnicowane.

Poniżej omówiono  podstawowe wymagania, które powinien postawić Inwestor dla 

realizacji umowy obejmującej odrębne zlecenie dla wykonania robót:

wytyczne dla ustanowienia organizacji kierownictwa budowy,

wytyczne   spełnienia   warunków   dla   przekazania   –   przejęcie   placu   budowy, 

zgłoszenie osób pełniących funkcje techniczne (dokumenty formalne),

273

background image

wymagania   odnośnie   opracowania   i   uzyskania   zatwierdzenia   przez   Inwestora 

zagospodarowania placu budowy,

wymagania   w   zakresie   opracowań   i   uzyskania   zatwierdzeń   Inwestora   (lub 

Konsultanta   lub   Nadzoru   Inwestorskiego)   technologii   i   organizacji   robót 

budowlanych wraz z obowiązkiem uzyskaniem zatwierdzeń Inwestora,

wytyczne   dla   ustanowienia   Systemu   Zapewnienia   Jakości   dla   wykonania 

przedmiotu umowy,

wymagania w zakresie opracowania Procedur związanych z realizacją robót przez 

Generalnego   Realizatora   Inwestycji   /   Wykonawcę,   np.:   Procedura   zapewnienia 

jakości robót, kontroli harmonogramu, uzyskania bieżących płatności, odbiorów 

częściowych i/lub końcowego. Zalecenia dla opracowania Planu Jakości,

wytyczne obejmujące zasady, zakres i terminy składania Inwestorowi Raportów 

wstępnych, bieżących oraz końcowego.

W przypadku  realizacji  Przedsięwzięcia  wg zasady zlecenia  Projektowania  wraz z 

Wykonaniem obiektu, wymagania Inwestora powinny być odpowiednio uszczegółowione w 

odniesieniu do faktycznego zakresu prac projektowych i wykonawczych.

14.8 Wymagania Inwestora odnoszące się do odpowiedzialności i ubezpieczeń 

działających na jego zlecenie pozostałych uczestników przedsięwzięcia

Problemy odpowiedzialności i wymaganych ubezpieczeń powinny być jednoznacznie 

sformułowane w zawieranych pomiędzy stronami umowach cywilno – prawnych. Mogą one 

w praktyce odnosić się do bardzo różnorodnych niedopełnień obowiązków tych umów. Mogą 

ostatecznie dotyczyć np. usunięcia w określonych terminach zaistniałych wad projektowych, 

czy   wykonawczych   związanych   z   obiektem   lub   przekazania   inwestorowi   rekompensat 

finansowych za np. niedotrzymanie objętych umową terminów realizacji prac, czy też robót 

lub nie usunięcia zaistniałych wad w stosownie określonych w umowach terminach.

Obecnie problemy te stają się dość często przedmiotem sporów sądowych, które w 

wielu przypadkach ze względu na brak precyzyjnych ustaleń umownych prowadzone są przez 

bardzo długi okres czasu, a efektem są bardzo zróżnicowane rozwiązania finalne.

Coraz częściej w krajowej literaturze technicznej pojawiają się opracowania dotyczące 

tej właśnie problematyki.  Przy przygotowywaniu  przez Inwestora wymagań  na wykonane 

prace/roboty warto zapoznać się z następującymi artykułami:

274

background image

G. Chrabczyński, A. Heine „Definicja wady budowlanej” Inżynier Budownictwa 

Nr 3/2006,

G.   Chrabczyński,   A.   Heine   „Błędy   projektanta”   Inżynier   Budownictwa

Nr 7,8/2006,

G. Chrabczyński, A. Heine „Dobra praktyka inżynierska w odniesieniu do wad” 

Inżynier Budownictwa Nr 10/2006,

A.   Heine   „Gwarancja   i   rękojmia   w   umowach   budowlanych   FIDIC”   Inżynier 

Budownictwa Nr 4/2007,

W opracowaniach tych podjęto m.in. próbę zdefiniowania pojęcia wady budowlanej i 

próbę przeprowadzenia uzupełniających analiz dotyczących tej problematyki. Dokonano tego 

po wstępnym zaprezentowaniu ustaleń w tym zakresie na Forum DRBF (Dispute Resolution 

Bard   Foundation   –   międzynarodowej   organizacji   zrzeszającej   ekspertów   zajmujących   się 

rozstrzyganiem   sporów   w   budownictwie   z   siedzibą   w   Seatle   w   USA   –   Forum   jest   jej 

biuletynem).

Przyjęta ostatecznie definicja „wady budowlanej” jest przeznaczona do rozstrzygania 

sporów, których przedmiotem nie jest stwierdzona właściwość obiektu, a jedynie kwalifikacja 

tej właściwości.

W definicji tej przyjęto:

Wadą   jest   każda  niekorzystna   i   niezamierzona   właściwość  wybudowanego 

obiektu,   utrudniająca  zgodne  z  przeznaczeniem  korzystanie   z niego,   bądź  jego 

konserwację, lub obniżająca jego estetykę albo komfort użytkowników, która daje 

się wyeliminować przy pomocy współczesnej techniki budowlanej.

Wadą jest nie tylko właściwość, lecz także stwierdzony brak właściwości obiektu, 

o której sprzedający (=wykonawca) zapewnił kupującego (=właściciela).

W odniesieniu do instalacji i urządzeń  wadą jest także niemożność uzyskania 

wymaganych   parametrów   (ilości   bądź   jakości)   produktu,   zawodność   działania, 

nadmierna   energio-,   materiało-,   czy   pracochłonność,   nadmierna   ilość   lub 

szkodliwość odpadów, szkodliwy wpływ na środowisko.

Brak   lub   wadliwość   dokumentacji   technicznej,   którą   na   mocy   umowy 

wykonawca   winien   przekazać   zamawiającemu,   a   w   tej   liczbie   rysunków 

powykonawczych,   instrukcji   konserwacji   i   obsługi,   a   także   nie   przekazanie   na 

osobnym   nośniku   programów,   bądź   kodów   sterujących   potrzebnych   do 

275

background image

samodzielnego   użytkowania   zainstalowanych   urządzeń   bez   odpłatnego   udziału 

dostawcy stanowi samoistną wadę niezależnie od tego, czy przedmiot, do którego 

odnosi się ten brak jest materialnie wykonany poprawnie czy nie.

Ubezpieczenie  od odpowiedzialności  zaangażowanych  przez Inwestora pozostałych 

uczestników budowlanego przedsięwzięcia inwestycyjnego powinno być dokonywane ściśle 

wg   wymagań   Inwestora.   Przykładowo   w   przypadku   Konsultanta   dotyczy   ono   zwykle 

odpowiedzialności   za   złamanie   ustaleń   umowy   dotyczących   podjętych   usług   oraz 

odpowiedzialności za straty lub szkody spowodowane w majątku Inwestora. W przypadku 

natomiast   Generalnego   Wykonawcy   Inwestycji   lub   Wykonawcy   ubezpieczenie   dotyczy 

Robót,   Urządzeń   oraz   Dokumentów   Wykonawcy   i   powinno   obejmować   pełen   koszt 

odtworzenia łącznie z kosztem ewentualnego wyburzenia, usunięcia gruzu oraz honorariami 

ekspertów i zyskiem.

 

276


Document Outline