HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU

KOMÓRKA

podstawowa jednostka budulcowa

i funkcjonalna organizmu

TKANKA

zespół komórek o wspólnym

pochodzeniu, podobnej budowie,

pełniących te same funkcje

w organizmie

NARZĄD

zespół tkanek pełniących określone

funkcje w organizmie

UKŁAD NARZĄDÓW

zespół narządów wspólnie

wykonujących określone czynności

w organizmie

ORGANIZM

struktura składająca się ze

współdziałających ze sobą układów

i narządów

HOMEOSTAZA

(gr. homoíos – podobny, równy; stásis – stanie, trwanie, postawa)

Względna

stałość środowiska wewnętrznego organizmu. Wymaga

regulowania lub kontrolowania wartości najważniejszych jego parametrów:



temperatury ciała (35,5 – 37ºC)



ciśnienia krwi (120/80 mm Hg)



stężenia hormonów



pH krwi (7,35 – 7,45)



ciśnienia parcjalnego O

2

i CO

2

we krwi



ciśnienia osmotycznego



objętości płynów ustrojowych



stężenia zw. chemicznych w płynach ustrojowych

MECHANIZMY REGULACJI HOMEOSTAZY

Mimo zmiennych warunków środowiska zewnętrznego, sprawne mechanizmy
regulacyjne pozwalają na utrzymanie równowagi wewnętrznej organizmu.
Opierają się one głównie na współdziałaniu układu nerwowego
i hormonalnego.

Czynniki zaburzające homeostazę:



stres



używki, narkotyki, leki
(alkohol, kofeina, teina, nikotyna, kokaina, morfina)



biologiczne czynniki chorobotwórcze

(wirusy, bakterie, grzyby)

Mechanizmy utrzymujące stan homeostazy

działają na zasadzie sprzężeń zwrotnych.

SPRZĘŻENIE ZWROTNE

ujemne

Efekt końcowy hamuje proces, który do

niego doprowadził.

Dominuje w utrzymaniu homeostazy.

- temperatura ciała

- stężenie glukozy we krwi

- ciśnienie krwi

dodatnie

Efekt końcowy nasila proces, który do

niego doprowadził.

- laktacja

- przkształcanie pepsynogenu

w pepsynę

REGULACJA

CIŚNIENIA

KRWI

REGULACJA TEMPERATURY CIAŁA

POBUDZENIE LAKTACJI



hormon

prolaktyna

pobudza

gruczoły mlekowe do laktacji



hormon

oksytocyna

ułatwia

wydzielanie mleka z gruczołów



mechaniczne

podrażnienie

brodawek sutkowych przez ssające
niemowlę

uwalnia

oksytocynę

z przysadki mózgowej i wzmaga
wydzielanie mleka

REGULACJA WYTWARZANIA PEPSYNY



pepsyna – enzym proteolityczny w żołądku



wytwarzany przez komórki główne błony śluzowej żołądka w postaci
nieczynnego pepsynogenu

komórki główne

(błona śluzowa żołądka)

pepsynogen

(enzym nieaktywny,

proenzym)

pepsyna

(enzym aktywny)

aktywacja pod wpływem pepsyny