2013-11-05

1

Pedagogika ogólna

Ks. dr Marek Jeziorański

Instytut Pedagogiki KUL

Katedra Pedagogiki Ogólnej

DMM III - 105

2

2013-11-05

2

2013-11-05

3

Lektury

Literatura obowiązkowa:

1. B. Śliwerski, Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości,

Kraków: Impuls 2012.
2. Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik

akademicki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
3. S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa:
Wydawnictwo Salezjańskie, 2001.
4. M. Nowak, Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin: RW KUL 1999.
5. S. Litak, Historia wychowania. Do wielkiej rewolucji francuskiej,

Kraków: Wydawnictwo WAM, WSF-P „Ignatianum” 2004.

Lektury

Literatura uzupełniająca:

M. Łobocki. Teoria wychowania w zarysie, Kraków: Oficyna Wydawnicza

Impuls, 2008.
2. M. Nowak, Teorie wychowania, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i

Profesjonalne, 2008.
3. T. Hejnicka-Bezwińska, Pedagogika ogólna, Warszawa: Wydawnictwa

Akademickie i Profesjonalne, 2007.
4. B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, Gdańsk:

Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, 2006.
5. M. Łobocki, ABC wychowania, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii

Curie-Skłodowskiej, 2003.
6. R. Schulz. Wykłady z pedagogiki ogólnej. Perspektywy światopoglądowe

w wychowaniu, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2003.
7. W. Okoń, Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne

i Pedagogiczne 1999.

Zakres materiału

I.

Pedagogika jako nauka

II.

Ontologia wychowania

III.

Antropologia wychowania

IV.

Aksjologia i teleologia wychowania

V.

Współczesne koncepcje wychowania

2013-11-05

4

I. Pedagogika jako nauka

1.

Edukacja jako przedmiot pedagogiki

2.

Struktura pedagogiki

3.

Geneza i rozwój pedagogiki jako nauki

4.

Miejsce pedagogiki w systemie nauk

5.

Przedmiot materialny i formalny

pedagogiki

Pedagogika – czyli co?



Nauka

ale o czym?

EDUKACJA

Edukacja

– ogół

oddziaływań

służących

formowaniu się

(zmienianiu, rozwijaniu)

zdolności życiowych

człowieka

Pedagogika – czyli co?

Edukacja:

Oddziaływanie

Zmiana, rozwój

Zdolności

życiowe

2013-11-05

5

Pedagogika – czyli co?

edukacja

kształcenie

uczenie się

nauczanie

wychowanie

system oświatowo - wychowawczy

Pojęcia jednorodne

Pojęcia

jednorodne

Pedagogika – czyli co?

edukacja

Działy pedagogiki

1.

Ujęcie horyzontalne

1.

Dyscypliny o charakterze ogólnym:

1.

Pedagogika ogólna

2.

Antropologia pedagogiczna

3.

Filozofia wychowania

4.

Dydaktyka ogólna

5.

Polityka oświaty i wychowania

2013-11-05

6

Działy pedagogiki

2.

Dyscypliny szczegółowe

1.

kryterium wieku i rozwoju

1.

P. prenatalna

2.

P. dziecka (pedologia)

3.

P. młodzieży (hebagogika)

4.

P. dorosłych (andragogika)

5.

P. ludzi starych (gerontogogika)

6.

P. specjalna

Działy pedagogiki

2.

Kryterium osoby, miejsca i instytucji

powiązanych z działalnością

wychowawczą

1.

P. przedszkolna

2.

P. wczesnoszkolna

3.

P. szkolna

4.

P. szkoły średniej

5.

P. uniwersytecka

6.

P. szkoły zawodowej

7.

P. instytutów, ruchów, stowarzyszeń

8.

P. seminaryjna

9.

P. zakonów

10.

P. o nauczycielu (pedeutologia)

Działy pedagogiki

3.

Kryterium sytuacji i stosunków

międzyludzkich

1.

P. opiekuńcza

2.

P. społeczna

3.

P. kultury

4.

P. przemysłowa

5.

P. rolnicza

6.

P. wojskowa

7.

P. lecznicza

8.

P. wczasów i czasu wolnego

9.

P. religii

10.

P. pracy

2013-11-05

7

Działy pedagogiki

4.

Kryterium perspektywy badań

1.

Historia wychowania

2.

P. porównawcza (deskryptywna)

3.

P. przyszłości (prospektywna,

światopoglądowa)

Działy pedagogiki

2. Ujęcie wertykalne

1.

wg J. MirskiegoJózef (Kretz), pisarz polski, * 1882,

autor rozpraw pedagogicznych,

Filozofia

wychowania

Ogólna teoria

wychowania

Pedagogika praktyczna

Sztuka i technika wychowania

Działy pedagogiki

2.

Ujęcie wertykalne wg. S. Kunowskiego

Pedagogika

teoretyczna

(czysta)

Pedagogika

normatywna

Pedagogika opisowa

(eksperymentalna)

Konkretne doświadczenie

wychowawcze/dydaktyczne

2013-11-05

8

Działy pedagogiki



Wg. S. Kawuli:

(7 kryteriów klasyfikacji)

Celów działalności edukacyjnej

Metodologiczne

Rozwojowe

Dewiacji i defektów rozwojowych człowieka

Instytucjonalne

Problemowe

Dziedzin działalności ludzkiej

Związek pedagogiki z innymi

naukami

Sytuacja

szkolna

(klasa)

Relacje

społeczne

Rozwój

osobowy

Filozofia

• ontologia

• epistemologia

Inne nauki

Związek pedagogiki z innymi

naukami

Jan Fryderyk Herbart



Pierwszy wprowadził nauki

pomocnicze:



Etykę filozoficzną



Psychologię ogólną

2013-11-05

9

Związek pedagogiki z innymi

naukami

Stefan Kunowski:



N. pedagogiczne



N. współpracujące



N. pomocnicze